پرش به محتوا

تهجد: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{نیایش}}
{{نیایش}}
'''تَهَجُّد'''، واژه‌ای قرآنی است به معنای شب‌خیزی برای خواندن [[نماز شب]] و [[مناجات]].
'''تَهَجُّد'''، واژه‌ای قرآنی است به معنای شب‌خیزی برای خواندن [[نماز شب]]، [[تلاوت|قرائت قرآن]]، ذکر خدا و [[استغفار|آمرزش‌طلبی]].<ref>مصلائی‌پور، «تهجد»، ص۶۸۹.</ref>


واژه تهجد در قرآن در آیه «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ» به کار رفته است.<ref>سوره إسراء، آیه۷۹.</ref> [[شیخ صدوق]] (درگذشت ۳۸۱ق) با استناد به عبارت «فتهجد»، نماز شب را بر پیامبر(ص) [[واجب]] و بر دیگر مسلمانان [[مستحب]] دانسته است.<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۸۴.</ref> همچنین در «قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا؛ پاره‌ای از شب را بپاخیز» <ref>سوره مزمل، آیه۲.</ref> به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور داده شده است که بیشتر شب را بیدار باشد. به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]]، رسیدن پیامبر(ص) به [[مقام محمود|مقام مَحمود]] (مقام شفاعت در [[آخرت|روز جزا]]) به سبب تهجد است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۵.</ref>
واژه تهجد در قرآن در آیه «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ» به کار رفته است.<ref>سوره إسراء، آیه۷۹.</ref> [[شیخ صدوق]] (درگذشت ۳۸۱ق) با استناد به عبارت «فتهجد»، نماز شب را بر پیامبر(ص) [[واجب]] و بر دیگر مسلمانان [[مستحب]] دانسته است.<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۸۴.</ref> همچنین در «قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا؛ پاره‌ای از شب را بپاخیز» <ref>سوره مزمل، آیه۲.</ref> به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور داده شده است که بیشتر شب را بیدار باشد. به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]]، رسیدن پیامبر(ص) به [[مقام محمود|مقام مَحمود]] (مقام شفاعت در [[آخرت|روز جزا]]) به سبب تهجد است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۵.</ref>


روایات زیادی در فضیلت تهجد نقل شده است. از جمله بر پایه روایتی که از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نقل شده است: بیداری شب باعث سلامتی بدن، خشنودی پروردگار، در معرض رحمت و لطف خدا قرار گرفتن و چنگ زدن به اخلاق [[پیامبران]] می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۴۴.</ref> در برخی احادیث نیز، کسی که اهل تهجّد نباشد، سرزنش شده است.<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴، ص۴۱.</ref> همچنین در قرآن، [[استغفار|آمرزش‌خواهی]] در سَحَر از ویژگی‌های پرهیزگاران شمرده شده است.<ref>نگاه کنید به سوره آل‌عمران، آیه ۱۷؛ سوره ذاریات، آیات ۱۷-۱۸.</ref>  
روایاتی در فضیلت تهجد نقل شده است. از جمله بر پایه روایتی که از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نقل شده است: بیداری شب باعث سلامتی بدن، خشنودی پروردگار، در معرض رحمت و لطف خدا قرار گرفتن و چنگ زدن به اخلاق [[پیامبران]] می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۴۴.</ref> همچنین در قرآن، [[استغفار|آمرزش‌خواهی]] در سَحَر از ویژگی‌های پرهیزگاران شمرده شده است.<ref>نگاه کنید به سوره آل‌عمران، آیه ۱۷؛ سوره ذاریات، آیات ۱۷-۱۸.</ref>  


تهجد، بیدارشدن و بیدارماندن بعد از خواب را می‌گویند.<ref> نگاه کنید به طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۱-۱۳۵۲ش، ج۱۳، ص۱۷۵.</ref> متهجِّد کسی است که شبانگاه برای برپا داشتن عبادت از خواب برمی‌خیزد.{{مدرک}} جهود در لغت به معنای خوابیدن است به گفته [[اسماعیل بن حماد جوهری|جَوهری]] لغت‌شناس قرن چهارم این واژه از اضداد است از این رو به معانی «در شب خفتن» و «در شب بیدار شدن» آمده است.<ref>نگاه کنید به جوهری، الصحاح، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۵۵.</ref> به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] گاهی به نماز شب هم تهجد گفته می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۲۲.</ref>
تهجد، بیدارشدن و بیدارماندن بعد از خواب را می‌گویند.<ref> نگاه کنید به طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۱-۱۳۵۲ش، ج۱۳، ص۱۷۵.</ref> متهجِّد کسی است که شبانگاه برای برپا داشتن عبادت از خواب برمی‌خیزد.{{مدرک}} جهود در لغت به معنای خوابیدن است به گفته [[اسماعیل بن حماد جوهری|جَوهری]] لغت‌شناس قرن چهارم این واژه از اضداد است از این رو به معانی «در شب خفتن» و «در شب بیدار شدن» آمده است.<ref>نگاه کنید به جوهری، الصحاح، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۵۵.</ref> به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] گاهی به نماز شب هم تهجد گفته می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۲۲.</ref>
خط ۱۴: خط ۱۴:
{{منابع}}
{{منابع}}
* جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحّاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دار العلم للملايين، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
* جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحّاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دار العلم للملايين، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
* صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، نجف ۱۹۷۲، چاپ افست قم، ۱۳۶۴ش.
* صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
* صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۵۱-۱۳۵۲ش.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۵۱-۱۳۵۲ش.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت،‌ دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت،‌ دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* مصلائی‌پور، عباس، [https://rch.ac.ir/article/Details/10679 تهجد]، دانشنامه جهان اسلام(ج۸)، تهران، بنیاد دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش.
* مکارم شیرازی، ناثر، تفسیر نمونه، تهران، درالکتب الاسلامیه، چاپ: سی‌ و‌ دوم، ۱۳۷۴ش.
* مکارم شیرازی، ناثر، تفسیر نمونه، تهران، درالکتب الاسلامیه، چاپ: سی‌ و‌ دوم، ۱۳۷۴ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
* [https://rch.ac.ir/article/Details/10679 دانشنامه جهان اسلام]
{{اصطلاحات قرآنی}}
{{اصطلاحات قرآنی}}