پرش به محتوا

المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی)
خط ۷: خط ۷:
| اندازه تصویر = 180px
| اندازه تصویر = 180px
| زیرنویس تصویر = [[پرونده:تفسیر المیزان.jpg|200px]]
| زیرنویس تصویر = [[پرونده:تفسیر المیزان.jpg|200px]]
| نویسنده = علامه [[سید محمدحسین طباطبائی]]
| نویسنده = [[سید محمدحسین طباطبائی]]
| تصویرگر =
| تصویرگر =
| طراح جلد =
| طراح جلد =
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| مجموعه =
| مجموعه =
| موضوع = تفسیر قرآن
| موضوع = [[تفسیر قرآن]]
| سبک = قرآن به قرآن
| سبک = [[تفسیر قرآن به قرآن|قرآن به قرآن]]
| ناشر = اسماعیلیان، دار الكتب الاسلامیه
| ناشر = اسماعیلیان، [[دار الکتب الاسلامیة]]
| ناشر فارسی = دفتر انتشارات اسلامی
| ناشر فارسی = دفتر انتشارات اسلامی
| محل انتشارات = تهران، [[قم]]، [[بیروت]] ([[لبنان]])
| محل انتشارات = [[تهران]]، [[قم]]، [[بیروت]] ([[لبنان]])
| تاریخ نشر =
| تاریخ نشر =
| تاریخ نشر فارسی =
| تاریخ نشر فارسی =
| محل ناشر فارسی = قم
| محل ناشر فارسی = [[قم]]
| نوع رسانه =
| نوع رسانه =
| صفحه =
| صفحه =
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''المیزان فی تفسیر القرآن''' که بیشتر به '''تفسیر المیزان''' شهرت دارد، از جامع‌ترین و مفصل‌ترین [[فهرست تفسیرهای شیعه|تفاسیر شیعی]] [[قرآن]] به زبان عربی است که در [[قرن چهاردهم قمری]] به قلم [[سید محمد حسین طباطبائی]] (درگذشته: ۱۳۶۰ش) نگاشته شده است.
'''المیزان فی تفسیر القرآن''' که بیشتر به '''تفسیر المیزان''' شهرت دارد، از جامع‌ترین و مفصل‌ترین [[فهرست تفسیرهای شیعه|تفاسیر شیعی]] [[قرآن]] به زبان عربی است که در قرن چهاردهم قمری به قلم [[سید محمد حسین طباطبائی]] (درگذشته: [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]]) نگاشته شده است.


المیزان از [[تفسیر ترتیبی|تفسیرهای ترتیبی]] است و روش تفسیری آن، [[تفسیر قرآن به قرآن]]، یعنی تفسیر آیات به کمک دیگر آیات است. انصاف علمی و دقت و عمق این تفسیر باعث شده است که این تفسیر مورد توجه عالمان [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] قرار گیرد و به یکی از معتبرترین منابع فهم و تحقیق [[قرآن]] تبدیل شود. در ظرف مدت کوتاهی، ده‌ها کتاب و صدها مقاله و پایان‌نامه در مورد آن نوشته شده است.
المیزان از [[تفسیر ترتیبی|تفسیرهای ترتیبی]] است و روش تفسیری آن، [[تفسیر قرآن به قرآن]]، یعنی تفسیر آیات به کمک دیگر آیات است. انصاف علمی و دقت و عمق این تفسیر باعث شده است که این تفسیر مورد توجه عالمان [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] قرار گیرد و به یکی از معتبرترین منابع فهم و تحقیق [[قرآن]] تبدیل شود. در ظرف مدت کوتاهی، ده‌ها کتاب و صدها مقاله و پایان‌نامه در مورد آن نوشته شده است.
خط ۳۷: خط ۳۷:
{{تفسیر}}
{{تفسیر}}
{{اصلی|سید محمد حسین طباطبائی}}
{{اصلی|سید محمد حسین طباطبائی}}
[[سید محمدحسین طباطبائی]] فیلسوف و مفسر [[قرآن]] در سال ۱۲۸۱ش ([[۲۹ ذی‌القعده]] ۱۳۲۱ق) در روستای شادگان از توابع [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۵.</ref> در سال ۱۳۰۴ش برای تکمیل تحصیلات رهسپار [[نجف]] شد و نزد عالمان بزرگی همچون [[محمد حسین غروی اصفهانی]]، [[محمد حسین نائینی]]، [[حجت کوه کمره ای]]، [[سید حسین بادکوبه‌ای]]، [[ابوالقاسم خوانساری]] و [[سید علی قاضی]] به کسب علم پرداخت.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۱.</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی]] [[فلسفه اسلامی|فیلسوف]] و مفسر [[قرآن]] در سال ۱۲۸۱ش ([[۲۹ ذی‌القعده]] ۱۳۲۱ق) در روستای شادگان از توابع [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۵.</ref> در [[سال ۱۳۰۴ هجری شمسی|سال ۱۳۰۴ش]] برای تکمیل تحصیلات رهسپار [[نجف]] شد و نزد عالمان همچون [[محمد حسین غروی اصفهانی]]، [[محمد حسین نائینی]]، [[حجت کوه کمره ای]]، [[سید حسین بادکوبه‌ای]]، [[ابوالقاسم خوانساری]] و [[سید علی قاضی]] به کسب علم پرداخت.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۱.</ref>


علامه در سال ۱۳۱۴ش به زادگاه خویش، [[تبریز]] بازگشت و در سال ۱۳۲۵ش عازم [[قم]] شده و در آن شهر رحل اقامت افکند.<ref>برگرفته از زندگی‌نامه خودنوشت علامه سید محمدحسین طباطبائی، نشریه گلستان قرآن، آذر۱۳۸۱، شماره ۱۳۶، ص۵.</ref> او از این زمان تا پایان حیات خود، ضمن تدریس دروس [[فلسفه]] و [[تفسیر]] در [[حوزه علمیه قم]]، به کار نگارش ''تفسیر المیزان'' پرداخت و آن را پس از نزدیک به بیست سال تلاش، در [[شب قدر]] [[۲۳ رمضان]] سال ۱۳۹۲ق (۱۳۵۰ش) به پایان رساند.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۶۱ تا ۶۳.</ref>
علامه در سال ۱۳۱۴ش به زادگاه خویش، [[تبریز]] بازگشت و در سال ۱۳۲۵ش عازم [[قم]] شده و در آن شهر رحل اقامت افکند.<ref>برگرفته از زندگی‌نامه خودنوشت علامه سید محمدحسین طباطبائی، نشریه گلستان قرآن، آذر۱۳۸۱، شماره ۱۳۶، ص۵.</ref> او از این زمان تا پایان حیات خود، ضمن تدریس دروس [[فلسفه]] و [[تفسیر]] در [[حوزه علمیه قم]]، به کار نگارش ''تفسیر المیزان'' پرداخت و آن را پس از نزدیک به بیست سال تلاش، در [[شب قدر]] [[۲۳ رمضان]] سال ۱۳۹۲ق (۱۳۵۰ش) به پایان رساند.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۶۱ تا ۶۳.</ref>


وی در [[۲۴ آبان]] ماه ۱۳۶۰ش ۱۸ [[محرم (ماه)|محرم]] ۱۴۰۲ق چشم از جهان فروبست و در [[حرم حضرت معصومه]] در قم به خاک سپرده شد.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۱۳۱.</ref> غیر از ''تفسیر المیزان''، از دیگر آثار وی می‌توان به ''[[اصول فلسفه و روش رئالیسم]]''، ''[[بدایة الحکمة]]''، ''[[نهایة الحکمة]]'' و ''[[شیعه در اسلام (کتاب)|شیعه در اسلام]]'' اشاره کرد.<ref>حسن‌زاده آملی، «آثار قلمی جناب علامه طباطبایی از نظم و نثر»، ص۱۸و۱۹.</ref>
وی در [[۲۴ آبان]] سال [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] مطابق [[۱۸ محرم]]۱۴۰۲ق چشم از جهان فروبست و در [[حرم حضرت معصومه(س)]] در [[قم]] به خاک سپرده شد.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۱۳۱.</ref> غیر از ''تفسیر المیزان''، از دیگر آثار وی می‌توان به ''[[اصول فلسفه و روش رئالیسم]]''، ''[[بدایة الحکمة]]''، ''[[نهایة الحکمة]]'' و ''[[شیعه در اسلام (کتاب)|شیعه در اسلام]]'' اشاره کرد.<ref>حسن‌زاده آملی، «آثار قلمی جناب علامه طباطبایی از نظم و نثر»، ص۱۸و۱۹.</ref>


== معرفی تفسیر ==
== معرفی تفسیر ==
المیزان فی تفسیر القرآن معروف به تفسیر المیزان، [[تفسیر ترتیبی]] قرآن به زبان [[عربی]] است که در ۲۰ مجلد تنظیم یافته است.
المیزان فی تفسیر القرآن معروف به تفسیر المیزان، [[تفسیر ترتیبی]] قرآن به زبان [[عربی]] است که در ۲۰ مجلد تنظیم یافته است.
   
   
مؤلف در آغاز تفسیر، مقدمه‌ای نگاشته و ضمن نگاهی اجمالی که به سیر تطور تفسیر و روش‌های آن دارد، روش‌های تفسیری قبلی و معاصر خود را نقد نموده دیدگاه خود را درباره روش درست تفسیر شرح می‌نماید. او روش تفسیر قرآن به قرآن را شیوه درست تفسیر قرآن می‌داند و معتقد است روش [[اهل بیت|اهل بیت]] در تفسیر، نیز همین بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴-۱۴.</ref>
مؤلف در آغاز [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، مقدمه‌ای نگاشته و ضمن نگاهی اجمالی که به سیر تطور تفسیر و روش‌های آن دارد، روش‌های تفسیری قبلی و معاصر خود را نقد نموده دیدگاه خود را درباره روش درست تفسیر شرح می‌نماید. او روش تفسیر قرآن به قرآن را شیوه درست تفسیر قرآن می‌داند و معتقد است روش [[اهل بیت|اهل بیت]] در تفسیر، نیز همین بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴-۱۴.</ref>


شیوه این تفسیر چنین است که در آغاز، چند آیه از یک سوره را که در یک [[سیاق]] قرار دارند می‌آورد، پس از آن تحت عنوان "بیان" به شرح و تفسیر آیات می‌پردازد و در پاره‌ای از موارد پس از شرح و تبیین آیات یک سیاق به مناسبت یک یا چند موضوع مطرح در آیات مورد بحث را عنوان مستقلی قرار می‌دهد و ابعاد آن را تشریح می‌نماید. مباحث مطرح شده در این بخش‌ها علاوه از مباحث قرآنی ممکن است [[فلسفه|فلسفی]]، [[اخلاق|اخلاقی]]، [[تاریخ|تاریخی]] یا اجتماعی باشد که مولف در عنوان اینگونه از مباحث به نحوه بحث یا حوزه‌ای که برای بحث خود انتخاب می‌نماید، اشاره دارد.<ref>برای نمونه ببینید: ج۱، ص۲۴، ۴۸، ۸۶، ۱۰۵.</ref>
شیوه این تفسیر چنین است که در آغاز، چند آیه از یک سوره را که در یک [[سیاق]] قرار دارند می‌آورد، پس از آن تحت عنوان "بیان" به شرح و تفسیر آیات می‌پردازد و در پاره‌ای از موارد پس از شرح و تبیین آیات یک سیاق به مناسبت یک یا چند موضوع مطرح در آیات مورد بحث را عنوان مستقلی قرار می‌دهد و ابعاد آن را تشریح می‌نماید. مباحث مطرح شده در این بخش‌ها علاوه از مباحث قرآنی ممکن است [[فلسفه|فلسفی]]، [[اخلاق|اخلاقی]]، [[تاریخ|تاریخی]] یا اجتماعی باشد که مولف در عنوان اینگونه از مباحث به نحوه بحث یا حوزه‌ای که برای بحث خود انتخاب می‌نماید، اشاره دارد.<ref>برای نمونه ببینید: ج۱، ص۲۴، ۴۸، ۸۶، ۱۰۵.</ref>
خط ۵۳: خط ۵۳:


== تاریخ شروع و پایان تفسیر المیزان ==
== تاریخ شروع و پایان تفسیر المیزان ==
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] تالیف و نگارش تفسیر قرآن را در سال۱۳۳۳ش برابر با ۱۳۷۴ق آغاز کرد و در۲۳ ماه رمضان ۱۳۹۱ق. برابر با دوم آبان ۱۳۵۰ش. به پایان برد. {{یاد| تمّ الکتاب والحمد لله واتفق الفراغ من تألیفه فی لیلة القدر المبارکة الثالثة والعشرین من لیالی شهر رمضان من شهور سنة اثنتین وتسعین وثلاثمائة بعد الألف من الهجرة والحمد لله علی الدوام، والصلاة علی سیدنا محمد وآله والسلام. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، [[موسسة الاعلمی]] فی بیروت، ج۲۰، ص۳۹۸}} نخستین چاپ متن عربی کتاب از سوی انتشارات‌دار الکتب الاسلامیة در تهران (۱۳۷۵ق) و نیز [[مؤسسة الاعلمی]] - بیروت (۱۳۸۲ق و ۱۴۱۷ق) و متن فارسی کتاب از سوی مؤسسه‌دار العلم قم، کانون انتشارات محمدی تهران و دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) بارها منتشر شده است.<ref>https://www.ibna.ir/fa/shortint/261809/ مصاحبه سید محمدعلی ایازی.</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] تالیف و نگارش [[تفسیر قرآن]] را در سال۱۳۳۳ش برابر با ۱۳۷۴ق آغاز کرد و در [[۲۳ رمضان]] ۱۳۹۱ق. برابر با [[۲ آبان]] سال [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|۱۳۵۰ش]] به پایان برد. {{یاد| تمّ الکتاب والحمد لله واتفق الفراغ من تألیفه فی لیلة القدر المبارکة الثالثة والعشرین من لیالی شهر رمضان من شهور سنة اثنتین وتسعین وثلاثمائة بعد الألف من الهجرة والحمد لله علی الدوام، والصلاة علی سیدنا محمد وآله والسلام. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، [[موسسة الاعلمی]] فی [[بیروت]]، ج۲۰، ص۳۹۸}} نخستین چاپ متن عربی کتاب از سوی انتشارات‌ [[دار الکتب الاسلامیة]] در [[تهران]] (۱۳۷۵ق) و نیز [[مؤسسة الاعلمی]] - [[بیروت]] (۱۳۸۲ق و ۱۴۱۷ق) و متن فارسی کتاب از سوی مؤسسه‌دار العلم قم، کانون انتشارات محمدی تهران و دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]]) بارها منتشر شده است.<ref>https://www.ibna.ir/fa/shortint/261809/ مصاحبه سید محمدعلی ایازی.</ref>


==روش تفسیری قرآن به قرآن==
==روش تفسیری قرآن به قرآن==
خط ۸۵: خط ۸۵:


== منابع المیزان ==
== منابع المیزان ==
طباطبایی در تفسیرش به مصادر بسیاری در زمینه تفسیر و حدیث و تاریخ و جز آن توجه داشته است که صرفا از کتب و آثار شیعه نبوده و از امهات متون اهل سنت نیز برخوردار بوده است و این امر نمایانگر یکی از جوانب‏ روشمندی و نگرش اعتدالی اوست که می‌‏کوشد در هر بحثی ژرفکاوی کند و از آرای صاحبنظران غافل‏ نباشد. همچنین آشکار می‏‌گردد که در برابر منقولات‏ روحیه تسلیم محض ندارد بلکه بعضی را می‏‌پذیرد و بعضی‏ را رد می‏‌کند و با آنها ارزیابانه و نقادانه برخورد می‏‌نماید.<ref>الاوسی، «درباره المیزان»، ص۱۰. </ref>
طباطبایی در تفسیرش به مصادر بسیاری در زمینه [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و [[حدیث]] و تاریخ و جز آن توجه داشته است که صرفا از کتب و آثار شیعه نبوده و از امهات متون اهل سنت نیز برخوردار بوده است و این امر نمایانگر یکی از جوانب‏ روشمندی و نگرش اعتدالی اوست که می‌‏کوشد در هر بحثی ژرفکاوی کند و از آرای صاحبنظران غافل‏ نباشد. همچنین آشکار می‏‌گردد که در برابر منقولات‏ روحیه تسلیم محض ندارد بلکه بعضی را می‏‌پذیرد و بعضی‏ را رد می‏‌کند و با آنها ارزیابانه و نقادانه برخورد می‏‌نماید.<ref>الاوسی، «درباره المیزان»، ص۱۰. </ref>


وجه مهم جامعیت المیزان، گسترش و تنوع منابع آن است. در این کتاب از شمار قابل توجهی از منابع متقدم و متأخر در موضوعات گوناگون استفاده شده است. المیزان،‌ از بیست و هفت تفسیر مکتوب شیعه و سنی و در حدود بیست و دو منبع تاریخی بهره برده است.<ref>طاهری، «جامعیت تفسیر المیزان»، ص۱۵۷ تا ۱۵۹.</ref>
وجه مهم جامعیت المیزان، گسترش و تنوع منابع آن است. در این کتاب از شمار قابل توجهی از منابع متقدم و متأخر در موضوعات گوناگون استفاده شده است. المیزان،‌ از بیست و هفت تفسیر مکتوب شیعه و سنی و در حدود بیست و دو منبع تاریخی بهره برده است.<ref>طاهری، «جامعیت تفسیر المیزان»، ص۱۵۷ تا ۱۵۹.</ref>
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:


===ترجمه انگلیسی===
===ترجمه انگلیسی===
۶ جلد از تفسیر المیزان توسط [[سید سعیداختر رضوی|سید سعید اختر رضوی]] و با حمایت [[موسسه جهانی خدمات اسلامی]] به انگلیسی ترجمه شد، اما با وفات مترجم کار این ترجمه که تا بخشی از جلد ۷ المیزان به پیش رفته بود متوقف شد و موسسه مذکور اتمام جلد ۱۳ ترجمه المیزان که ترجمه نیمی از جلد ۷ متن عربی بود به فرزند او محمد اختر رضوی سپرد. در حال حاضر این ترجمه تا جلد ۱۳ منتشر شده است که تا آیه ۸۳ سوره انعام را در برمی‌گیرد.<ref>[http://www.wofis.com/Publications.aspx?bookID=8&partID=57 پایگاه موسسه جهانی خدمات اسلامی].</ref>
۶ جلد از تفسیر المیزان توسط [[سید سعیداختر رضوی]] و با حمایت [[موسسه جهانی خدمات اسلامی]] به انگلیسی ترجمه شد، اما با وفات مترجم کار این ترجمه که تا بخشی از جلد ۷ المیزان به پیش رفته بود متوقف شد و موسسه مذکور اتمام جلد ۱۳ ترجمه المیزان که ترجمه نیمی از جلد ۷ متن عربی بود به فرزند او محمد اختر رضوی سپرد. در حال حاضر این ترجمه تا جلد ۱۳ منتشر شده است که تا [[آیه ۸۳ سوره انعام]] را در برمی‌گیرد.<ref>[http://www.wofis.com/Publications.aspx?bookID=8&partID=57 پایگاه موسسه جهانی خدمات اسلامی].</ref>


===ترجمه‌ اندونزیایی===
===ترجمه‌ اندونزیایی===
confirmed، templateeditor
۱۱٬۶۵۴

ویرایش