حدیث ثقلین: تفاوت میان نسخه‌ها

{{درباره ۲|حدیث ثقلین|آشنایی با واژه ثقلین، مدخل | ثقلین| }}{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[تیر]]|روز=[[۲۴]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=P.motahari  }}{{جعبه اطلاعات روایت

حدیث ثقلین حدیثی مشهور<ref>نفیسی، «ثقلین، حدیث»، ص۱۰۳.</ref> است از پیامبر(ص) که متواتر<ref>برای نمونه نگاه کنید به: بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۶۷۰؛ مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۶،‌ ص۲۴۰؛ میر حامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش،‌ ج۱۸، ص۷.</ref> و موردقبول همه مسلمانان<ref>نگاه کنید به مازندرانی، شرح‌الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۱۲۴، ج۱۰، ص۱۱۸؛ میر حامد حسین، عبقات‌الانوار، ۱۳۶۶ش،‌ ج۱۸، ص۷؛ خرازی، بدایةالمعارف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۹. </ref> شمرده شده است. تکرار این حدیث از سوی پیامبر(ص) در موارد مختلف را دلیل اهمیت و جایگاه این حدیث دانسته‌اند.<ref>واعظ‌زاده خراسانی، «مقدمه» در حدیث الثقلین، ص۱۷ و ۱۸.</ref> [[کلام امامیه|متکلمان شیعه]] از این حدیث برای اثبات ولایت و [[امامت امامان شیعه|امامت اهل‌بیت(ع)]] بهره برده‌اند.<ref>نفیسی، «ثقلین، حدیث»، ص۱۰۲.</ref> میان فرقه‌ها و مذاهب مختلف، حدیث ثقلین در مباحث کلامی، در مسئله [[امامت]] و [[خلافت|جانشینی پیامبر(ص)]]، موردتوجه بوده و آن را به‌جهت دلالت بر تمامی مسائل و مباحث امامت، بی‌نظیر دانسته‌اند.<ref>نفیسی، «ثقلین، حدیث»، ص۱۰۲.</ref>

در [[عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار (کتاب)|عَبَقات‌الانوار]] آمده این حدیث به دلیل فراوانی سندها و اعتبار و استحکام متن آن،‌ از دیرباز موردتوجه عالمان و محدثان بوده و گروهی از آنها درباره آن کتاب و رساله‌های مستقلی نگاشته‌اند.<ref>میر حامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۲۳، ص۱۲۴۵.</ref> به نظر برخی محققان، این حدیث از [[قرن اول هجری قمری|سده نخست قمری]]، در [[جامع حدیثی|جوامع حدیثی]] شیعه و اهل‌سنت نقل شده است. پس از آن نیز در منابع تاریخی،‌ رجالی، [[کلام اسلامی|کلامی]]، [[اخلاق|اخلاقی]]، [[فقه|فقهی]] و [[اصول فقه|اصولی]]، به‌فراخور بحث، از آن یاد شده است.<ref>حاج منوچهری، «ثقلین، حدیث»، ص۷۳ و ۷۴.</ref>

به گزارش نویسنده مقاله «حدیث ثقلین» در [[دانشنامه جهان اسلام (کتاب)|دانشنامه جهان اسلام]]، عالمان شیعه از دیرباز در مجموعه‌های حدیثی خود این حدیث را نقل کرده‌اند؛ اما در کتاب‌های کلامی متقدم، در بحث امامت و خلافت، کمتر بدان استناد شده است. با این حال، گروهی از عالمان شیعه در بحث‌های کلامی بدان استناد کرده‌اند؛ برای نمونه [[شیخ صدوق]] در اثبات خالی نبودن زمین از حجت و [[شیخ طوسی]] در بحث ضرورت وجود امامی از اهل‌بیت در همه زمان‌ها، به این حدیث تمسک کرده‌اند. [[علامه حلی]] در [[نهج الحق و کشف الصدق (کتاب)|کتاب نهج‌الحق]] در اثبات [[خلافت امام علی(ع)]] و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] نیز در بحث از جایگاه قرآن، از این حدیث بهره برده‌اند.<ref>نفیسی، «ثقلین، حدیث»، ص۱۰۲ و ۱۰۳.</ref>  

گفته شده [[میر حامدحسین هندی]] (درگذشت ۱۳۰۶ق) با اختصاص فصولی گسترده به سند و دلالت حدیث ثقلین، در شناساندن آن جایگاه ممتازی دارد و پس از او، بیشتر از پیش به این حدیث توجه شد تا جایی که در دوران معاصر، مهم‌ترین حدیثی است که برای لزوم و ضرورت تمسک به اهل‌بیت به آن استناد می‌شود.<ref>نفیسی، «ثقلین، حدیث»، ص۱۰۳.</ref>

حدیث ثقلین در مباحثی همچون جایگاه [[قرآن]]، حجیت احادیث [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، حجیت ظواهر قرآن، مطابقت قرآن و [[حدیث|احادیث]] اهل‌بیت و مقدم بودن قرآن بر کلام اهل‌بیت مورداستناد متکلمان شیعه بوده است.<ref>نفیسی، «ثقلین، حدیث»، ص۱۰۵.</ref>

حدیث ثقلین را با توجه به تأکید بر جایگاه و مرجعیت علمی اهل‌بیت، گشایش راهی جدید در مباحثات بین مذاهب اسلامی دانسته‌اند؛ چنان‌که مباحثه و گفت‌وگوی [[سید عبدالحسین شرف‌الدین]] با شیخ سلیم بُشری با چنین رویکردی بود. همچنین توجه [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] به این حدیث ادامه حرکت شرف‌الدین شمرده شده است.<ref>نفیسی، «ثقلین، حدیث»، ص۱۰۳.</ref>