تمسخر: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = :{{سخ}} {{حدیث|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَىٰ أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ|ترجمه=ای اهل ایمان، هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید آن قوم که مسخره می‌کنند از خود آنان بهتر باشند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>سورۀ حجرات، آیه ۱۱.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

به گفته صاحب [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]] جواب سلام کسی که از روی استهزا سلام می‌کند، واجب نیست<ref>طباطبایی یزدی، عروة الوثقی، ۱۳۹۷ـ ۱۳۹۸ق، ج۳، ص۳۰۱.</ref>  استهزا به  دین،<ref>نجفی جواهری، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۰۰.</ref> شرع و خداوند، کفر و در حکم ارتداد است ولی چون غالب افراد از روی جهالت این کار را می‌کنند، باید تأدیب شوند<ref>شیخ عباس قمی، الغاية القصوى، [بی‌تا]، ج۲، ص۳۰۵.</ref> کسب درآمد نیز از راه تمسخر دیگران، از کسب‌های حرام دانسته شده و در برخی کتب‌‎ فقهی، از آن سخن به میان آمده است.<ref>کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۳۳.</ref>  

برخی مسخره‌کردن و خندیدن به بندگان خدا را حرام و از [[گناهان کبیره]] دانسته‌اند.<ref>غزالی، إحياء علوم الدين، [بی‌تا]، ج۹، ص۳۰.</ref>بیان کردن گفتار یا کردار یا وصف یا خلقت کسی، به‌طوری که سبب خندۀ دیگران شود، به گفتار باشد یا به عمل، به ایماء یا اشاره باشد یا به کنایه در گناه کبیره بودنش شکی نیست<ref>دستغیب، گناهان کبیره، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۹۲.</ref> این کار هرگاه موجب آزار دیگران شود، حرام است<ref> فیض کاشانی، المحجة البيضاء، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۶.</ref>

ملااحمد نراقی معتقد است که برای درمان صفت تمسخر باید مراحلی را انجام داد؛ از جمله:

مسخره کردن ابتدا زشت و حرام است، اما اگر جنبه مجازات و مقابله به مثل و فایده‌ای عقلانی از قبیل «پیشبرد هدف و اتمام حجت» بر آن باشد، زشت و قبیح نیست<ref>دائرة المعارف طهور: اعلام، ۱۳۹۵ش، ص۴۰۴۳.</ref>امّا کسی که خود را در معرض تمسخر قرار دهد و از آن خوشحال شود، مسخره کردن او شوخی به حساب می‌آید و حرام نیست<ref> غزالی، کیمیای سعادت، ۱۳۳۳ش، ص۴۸۳؛ فیض کاشانی، المحجة البيضاء، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۷.</ref>