پرش به محتوا

فدک: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ ژوئن ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نویسه، اصلاح ارقام)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
[https://www.google.com/maps/dir/24.5338818,39.6927797/Fadak,+Al+Hait+Saudi+Arabia/@24.7029419,39.4476298,9.71z/data=!4m9!4m8!1m0!1m5!1m1!1s0x1598e61c1403b5e7:0xa8b61eb1098da93e!2m2!1d40.4758186!2d25.979293!3e0 google maps]</ref>  این منطقه در هنگام ظهور اسلام، مزارع و باغات و نخلستان‌های بسیاری داشته است.<ref>نگاه کنید به یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۲۳۸.</ref> این منطقه در زمان صدر اسلام، محل سکونت [[یهودیت|یهودیان]] بود<ref>بلادی، معجم معالم الحجاز، ۱۴۳۱ق، ج۲، ص۲۰۶ و ۲۰۵ و ج۷، ص۲۳.</ref>  و در [[غزوه خیبر|جنگ خیبر]] بدون درگیری در اختیار مسلمانان قرار گرفت.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۱۵.</ref> ازاین‌رو پیامبر آن را به فاطمه(س) بخشید.<ref> سیوطی، الدر المنثور، دار المعرفة، ج۵، ص۲۷۳.</ref> اختلاف بر سر مالکیت فدک پس از رحلت پیامبر، سبب شهرت آن گردیده است.{{مدرک}} بنابر منابع، یهودیان تا دوره [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]]، یهود در فدک سکونت داشتند؛ اما او آنان را مجبور به ترک این منطقه کرد.<ref>مرجانی، بهجة النفوس، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۴۳۸.</ref>
[https://www.google.com/maps/dir/24.5338818,39.6927797/Fadak,+Al+Hait+Saudi+Arabia/@24.7029419,39.4476298,9.71z/data=!4m9!4m8!1m0!1m5!1m1!1s0x1598e61c1403b5e7:0xa8b61eb1098da93e!2m2!1d40.4758186!2d25.979293!3e0 google maps]</ref>  این منطقه در هنگام ظهور اسلام، مزارع و باغات و نخلستان‌های بسیاری داشته است.<ref>نگاه کنید به یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۲۳۸.</ref> این منطقه در زمان صدر اسلام، محل سکونت [[یهودیت|یهودیان]] بود<ref>بلادی، معجم معالم الحجاز، ۱۴۳۱ق، ج۲، ص۲۰۶ و ۲۰۵ و ج۷، ص۲۳.</ref>  و در [[غزوه خیبر|جنگ خیبر]] بدون درگیری در اختیار مسلمانان قرار گرفت.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۱۵.</ref> ازاین‌رو پیامبر آن را به فاطمه(س) بخشید.<ref> سیوطی، الدر المنثور، دار المعرفة، ج۵، ص۲۷۳.</ref> اختلاف بر سر مالکیت فدک پس از رحلت پیامبر، سبب شهرت آن گردیده است.{{مدرک}} بنابر منابع، یهودیان تا دوره [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]]، یهود در فدک سکونت داشتند؛ اما او آنان را مجبور به ترک این منطقه کرد.<ref>مرجانی، بهجة النفوس، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۴۳۸.</ref>


[[ابن‌ابی‌الحدید|ابن‌ابی‌الحدید معتزلی]] متوفای ۶۵۶ق از یکی از علمای شیعه نقل کرده است که ارزش درختان نخل فدک با نخل‌های شهر [[کوفه]] در آن زمان، که از شهرهای غنی در بهره‌مندی از نخلستان‌های وسیع بوده، برابری می‌کرده است.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۸۷ق، ج۱۶، ص۲۳۶.</ref> نقل کرده‌اند هنگامی که [[عمر بن خطاب]] یهودیان را از [[حجاز]] بیرون کرد، ۵۰ هزار درهم بابت ارزش نیمی از فدک به آنان پرداخت کرد.<ref> جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۰۱ق، ص۹۸.</ref> برخی منابع، درآمد سالانه فدک را در زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]]، ۲۴ هزار دینار<ref>قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۳.</ref> تا ۷۰ هزار تخمین زده‌اند.<ref> ابن‌طاووس، کشف المحجة، ۱۳۷۰ق، ص۱۲۴.</ref>  
[[ابن‌ابی‌الحدید|ابن‌ابی‌الحدید معتزلی]] متوفای ۶۵۶ق از یکی از علمای شیعه نقل کرده است که ارزش درختان نخل فدک با نخل‌های شهر [[کوفه]] در آن زمان، که از شهرهای غنی در بهره‌مندی از نخلستان‌های وسیع بوده، برابری می‌کرده است.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۸۷ق، ج۱۶، ص۲۳۶.</ref> نقل کرده‌اند هنگامی که [[عمر بن خطاب]] یهودیان را از [[حجاز]] بیرون کرد، ۵۰ هزار درهم بابت ارزش نیمی از فدک به آنان پرداخت کرد.<ref> جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۰۱ق، ص۹۸.</ref> برخی منابع، درآمد سالانه فدک را در زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]]، ۲۴ هزار دینار<ref>قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۳.</ref> تا ۷۰ هزار تخمین زده‌اند.<ref> ابن‌طاووس، کشف المحجة، ۱۳۷۰ق، ص۱۲۴.</ref>  
==تسلط مسلمانان بر فدک==
==تسلط مسلمانان بر فدک==
{{گاهشمار فدک}}
{{گاهشمار فدک}}
خط ۲۲: خط ۲۲:
==بازگردان فدک در دوره‌هایی به فرزندان فاطمه(س)==
==بازگردان فدک در دوره‌هایی به فرزندان فاطمه(س)==
فدک پس از خلفای نخستین، در دوران [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] نیز در دست خُلفا بود و فقط در برخی دوران‌ها به فرزندان فاطمه رسید:
فدک پس از خلفای نخستین، در دوران [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] نیز در دست خُلفا بود و فقط در برخی دوران‌ها به فرزندان فاطمه رسید:
# دوران خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]]،<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۵، ص۱۷۸ و ۱۷۹؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۱.</ref>
# دوران خلافت [[عمر بن عبدالعزیز|عمر بن عبدالعزیز اموی]]،<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۵، ص۱۷۸ و ۱۷۹؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۱.</ref>
# دوران [[ابوالعباس سفاح]].<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۳۵۷.</ref>
# دوران [[سفاح عباسی]].<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۳۵۷.</ref>
# دوران [[مهدی عباسی]].<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۳۵۷.</ref> البته بنا بر برخی منابع، امام کاظم(ع) فدک را از مهدی عباسی مطالبه کرد، اما مهدی عباسی از بازگردان آن خودداری نمود. <ref> طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۹.</ref>
# دوران [[مهدی عباسی]].<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۳۵۷.</ref> البته بنا بر برخی منابع، امام کاظم(ع) فدک را از مهدی عباسی مطالبه کرد، اما مهدی عباسی از بازگردان آن خودداری نمود. <ref> طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۹.</ref>
# دوران خلافت [[مأمون]].<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ج۱، ص۳۷ و ۳۸.</ref>
# دوران خلافت [[مأمون عباسی]].<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ج۱، ص۳۷ و ۳۸.</ref>


[[متوکل عباسی]] (حکومت: ۲۳۲-۲۴۷ق) دستور بازگرداندن فدک را به وضعیت قبل از دستور مأمون صادر کرد.<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ج۱، ص۳۸.</ref> بیشتر کتاب‌های تاریخی ماجرای فدک را بعد از متوکل ذکر نکرده‌اند.<ref>مجلسی کوپائی، فدک از غصب تا تخریب، ۱۳۸۸ش، ص۱۳۹.</ref>
[[متوکل عباسی]] (حکومت: ۲۳۲-۲۴۷ق) دستور بازگرداندن فدک را به وضعیت قبل از دستور مأمون صادر کرد.<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ج۱، ص۳۸.</ref> بیشتر کتاب‌های تاریخی ماجرای فدک را بعد از متوکل ذکر نکرده‌اند.<ref>مجلسی کوپائی، فدک از غصب تا تخریب، ۱۳۸۸ش، ص۱۳۹.</ref>