امام صادق علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

امام صادق(ع) در [[۱۷ ربیع‌الاول]] سال [[سال ۸۳ هجری قمری|۸۳ق]] در [[مدینه]] به دنیا آمد و در سال [[سال ۱۴۸ هجری قمری|۱۴۸ق]] در ۶۵ سالگی همان‌جا به شهادت رسید.<ref>کفعمی، المصباح، ص۵۹۷، طبرسی، اعلام الوری، مفید، الارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۱۸۰.</ref> برخی ولادتش را در سال [[سال ۸۰ هجری قمری|۸۰ق]] نوشته‌اند.<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۹۱.</ref> همچنین ابن‌قتیبة دینوری وفاتش را در سال ۱۴۶ق ثبت کرده است<ref>ابن‌قتیبة الدینوری، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۲۱۵.</ref> که آن را خطای در ضبط می‌دانند.<ref>پاکتچی، «جعفر صادق(ع)، امام»، ص۱۸۷.</ref> درخصوص روز و ماه شهادت امام صادق(ع) اختلاف‌نظر وجود دارد. دیدگاه مشهور علمای متقدم [[امامیه|شیعه]]<ref>پاکتچی، «جعفر صادق(ع)، امام»، ص۱۸۷.</ref> این است که وی در [[شوال|ماه شوال]] به شهادت رسیده است؛ اما در منابع متقدم روز شهادت نیامده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۷۲؛ مفید، الارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۱۸۰؛ طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۱۴.</ref>

[[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در کتاب [[تاج الموالید (کتاب)|تاج الموالید]] و [[شیخ عباس قمی]] در [[فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الایام (کتاب)|وقایع الایام]]، و [[محمدتقی شوشتری|شوشتری]] در کتاب [[رسالة فی تواریخ النبی و الآل (کتاب)|رسالة فی تواریخ النبی و الآل]] روز شهادت او را [[۲۵ شوال]] دانسته‌اند.<ref>شیخ‌طبرسی، تاج الموالید، ۱۴۲۲ق، ص۴۴؛ قمی، وقایع الایام، نور مطاف، ص۳۱۰؛ شوشتری، رسالة فی تواریخ النبی و الآل، ۱۴۲۳ق، ص۶۸.</ref> در مقابلِ دیدگاه مشهور، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اعلام الوری]]<ref>طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۱۴.</ref> و [[ محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)| بحار الانوار]] به نقل از کتاب [[جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة (کتاب)|مصباح کفعمی]] شهادت امام صادق(ع) را در [[۱۵ رجب]] گزارش کرده‌اند؛ اما محققانِ کتاب بحار الانوار این مطلب را در کتاب مصباح نیافته‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲.</ref>

[[شیخ صدوق]] تصریح کرده است که امام صادق(ع) به دستور [[منصور عباسی|منصور دوانیقی]] و بر اثر مسمومیت به [[شهادت]] رسیده است.<ref>صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۳ق، ص۹۸.</ref> [[ابن شهرآشوب|ابن‌شهر آشوب]] نیز در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب]] و [[محمد بن جریر طبری صغیر|محمد بن جریر طبری سوم]] در [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الامامه]] نیز همین نظر را مطرح کرده‌اند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص ۲۸۰؛ محمد بن جریر طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۲۴۶؛ سید ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref> برای شهادت او به [[والله ما مِنّا الا مقتولٌ شهیدٌ|روایت والله ما منا الا مقتول شهید]] استناده شده است.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref>در مقابل [[شیخ مفید]] معتقد است که دلیل قاطعی بر شهادت آن حضرت وجود ندارد.<ref>مفید، تصحیح اعتقادات الامامیه، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۱و۱۳۲.</ref> [[سید جعفر مرتضی عاملی]] تاریخ‌پژوه، سخن شیخ مفید را حمل بر [[تقیه]] کرده است.<ref>نگاه کنید به عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۵-۱۹۱.</ref> مدفن وی [[بقیع|قبرستان بقیع]] در کنار قبر پدرش [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر]] و [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد]] و [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن]] قرار دارد.<ref>شیخ مفید، ارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۱۸۰.</ref>

* شیخ انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الإسلامی، ۱۴۱۹ق.

* شهیدی، سیدجعفر، زندگانی امام صادق جعفر بن محمد(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۴ش.