پرش به محتوا

معجم رجال الحدیث (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
جزبدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی)
خط ۲۹: خط ۲۹:
'''مُعْجَمُ رجالِ الْحَدیث وَ تَفْصیلُ طَبَقاتِ الرُّواة'''، کتابی از [[سید ابوالقاسم خویی]] با موضوع [[علم رجال]]. این کتاب بیش از ۱۵ هزار راویِ احادیث [[شیعه]] را براساس حروف الفبا، معرفی کرده و درباره معتبر بودن یا نبودن نقل [[حدیث]] آ‌ن‌ها اظهارنظر کرده است.
'''مُعْجَمُ رجالِ الْحَدیث وَ تَفْصیلُ طَبَقاتِ الرُّواة'''، کتابی از [[سید ابوالقاسم خویی]] با موضوع [[علم رجال]]. این کتاب بیش از ۱۵ هزار راویِ احادیث [[شیعه]] را براساس حروف الفبا، معرفی کرده و درباره معتبر بودن یا نبودن نقل [[حدیث]] آ‌ن‌ها اظهارنظر کرده است.


در مقدمه کتاب، از شش موضوع درباره علم رجال، به‌تفصیل، بحث شده است؛ موضوعاتی چون ضرورت علم رجال، معیارهای [[ثقه|وثاقت]] راوی و اعتبار احادیث [[کتب اربعه|کتب اربعهٔ]] حدیثی شیعه.
در مقدمه کتاب، از شش موضوع درباره علم رجال، به‌تفصیل، بحث شده است؛ موضوعاتی چون ضرورت علم رجال، معیارهای [[ثقه|وثاقت]] راوی و اعتبار احادیث [[کتب اربعه]] شیعه.


چهار بخش کتاب هم عبارت‌اند از:  '''اَسماء''' (نام‌ها)، '''کُنَی''' (کنیه‌ها)، '''القاب''' و '''نساء''' (زنان). معجم رجال الحدیث در ۲۴ جلد منتشر شده است.
چهار بخش کتاب هم عبارت‌اند از:  '''اَسماء''' (نام‌ها)، '''کُنَی''' (کنیه‌ها)، '''القاب''' و '''نساء''' (زنان). معجم رجال الحدیث در ۲۴ جلد منتشر شده است.
خط ۳۷: خط ۳۷:
==نویسنده==
==نویسنده==
{{اصلی|سید ابوالقاسم خویی}}
{{اصلی|سید ابوالقاسم خویی}}
سید ابوالقاسم موسوی خویی (۱۲۷۸-[[۱۳۷۱ش]]) از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] و از شاگردان [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نائینی]] و [[محمدحسین غروی اصفهانی|محقق اصفهانی]] بوده است.<ref>پیری سبزواری، «آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی؛ قرآن‌شناس بزرگ معاصر»، ص۳۰؛ انصاری قمی، «نجوم امت - حضرت آیت‌الله العظمی حاج سید ابوالقاسم خویی»، ص۵۷.</ref> او پس از درگذشت [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن طباطبایی حکیم]]، مرجع‌تقلید برتر عراق شد.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲–۱۳۵۴ش، ج۲، ص۳–۵؛ رئیس‌زاده، «خویی، ابوالقاسم»، ص۵۱۵.</ref>
سید ابوالقاسم موسوی خویی (۱۲۷۸-[[۱۳۷۱ش]]) از [[مراجع تقلیید شیعه]] و از شاگردان [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نائینی]] و [[محمدحسین غروی اصفهانی|محقق اصفهانی]] بوده است.<ref>پیری سبزواری، «آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی؛ قرآن‌شناس بزرگ معاصر»، ص۳۰؛ انصاری قمی، «نجوم امت - حضرت آیت‌الله العظمی حاج سید ابوالقاسم خویی»، ص۵۷.</ref> او پس از درگذشت [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن طباطبائی حکیم]]، [[مرجع تقلید]] برتر [[عراق]] شد.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲–۱۳۵۴ش، ج۲، ص۳–۵؛ رئیس‌زاده، «خویی، ابوالقاسم»، ص۵۱۵.</ref>


سید ابوالقاسم خویی در [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول‌فقه]]، [[علم رجال|رجال]]، [[کلام اسلامی|کلام]] و [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] کتاب نوشته است. آثار او در مجموعه‌ای پنجاه‌جلدی با نام «[[موسوعة الامام الخوئی (کتاب)|موسوعةُ الامام الخوئی]]» گرد آورده شده است.<ref>رئیس‌زاده، «خویی، ابوالقاسم»، ص۵۲۲.</ref>
سید ابوالقاسم خویی در [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول‌فقه]]، [[علم رجال|رجال]]، [[کلام اسلامی|کلام]] و [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] کتاب نوشته است. آثار او در مجموعه‌ای پنجاه‌جلدی با نام «[[موسوعة الامام الخوئی (کتاب)|موسوعةُ الامام الخوئی]]» گرد آورده شده است.<ref>رئیس‌زاده، «خویی، ابوالقاسم»، ص۵۲۲.</ref>


==جایگاه کتاب==
==جایگاه کتاب==
معجم رجال الحدیث را جامع‌ترین و روشمندترین کتاب رجالی شیعه می‌دانند و می‌گویند این کتاب ویژگی‌های مثبتی دارد که در دیگر کتاب‌های رجالی نیست. بررسی راویان از زوایای مختلف و رویکرد انتقادی به دیدگاه‌های گذشتگان، به‌ویژه کتاب‌های اولیه رجالی و بازنگری در آن دیدگاه‌ها از آن جمله است.<ref>ونکی و دیگران، «روش آیت‌الله خویی در تعامل با اصول اولیه رجالی»، ص۱۲۰.</ref>
معجم رجال الحدیث را جامع‌ترین و روشمندترین کتاب [[علم رجال|رجال]]ی شیعه می‌دانند و می‌گویند این کتاب ویژگی‌های مثبتی دارد که در دیگر کتاب‌های رجالی نیست. بررسی راویان از زوایای مختلف و رویکرد انتقادی به دیدگاه‌های گذشتگان، به‌ویژه کتاب‌های اولیه رجالی و بازنگری در آن دیدگاه‌ها از آن جمله است.<ref>ونکی و دیگران، «روش آیت‌الله خویی در تعامل با اصول اولیه رجالی»، ص۱۲۰.</ref>


همچنین این کتاب را  به‌جهت آن‌که راویان را از جنبه‌های مختلف بررسی کرده و اطلاعات سودمندی درباره آن‌ها ارائه داده که در جایی یافت نمی‌شود یا کمتر دیده می‌شود، از برترین کتاب‌های رجالی شمرده‌اند.<ref> علی‌نژاد، «معرفی یکی از مهم‌ترین آثار رجالی شیعه»، ص۱۶۷.</ref>
همچنین این کتاب را  به‌جهت آن‌که راویان را از جنبه‌های مختلف بررسی کرده و اطلاعات سودمندی درباره آن‌ها ارائه داده که در جایی یافت نمی‌شود یا کمتر دیده می‌شود، از برترین کتاب‌های رجالی شمرده‌اند.<ref> علی‌نژاد، «معرفی یکی از مهم‌ترین آثار رجالی شیعه»، ص۱۶۷.</ref>


==انگیزه و نحوه تألیف==
==انگیزه و نحوه تألیف==
به‌گفته نویسنده کتاب در مقدمه آن، علم رجال از دیرباز موردتوجه دانشمندان و [[مجتهد|فقیهان]] بوده است؛ اما در زمان حاضر به آن بی‌اعتنایی می‌شود؛ در حالی که [[اجتهاد]] و استنباط احکام شرعی به آن وابسته است. ازاین‌رو تصمیم گرفته کتابی جامع و کامل در این زمینه بنویسد که تمام امتیازات و خصوصیات این علم را دارا باشد.<ref>نگاه کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۱-۱۲.</ref>
به‌گفته نویسنده کتاب در مقدمه آن، [[علم رجال]] از دیرباز موردتوجه دانشمندان و [[مجتهد|فقیهان]] بوده است؛ اما در زمان حاضر به آن بی‌اعتنایی می‌شود؛ در حالی که [[اجتهاد]] و استنباط احکام شرعی به آن وابسته است. ازاین‌رو تصمیم گرفته کتابی جامع و کامل در این زمینه بنویسد که تمام امتیازات و خصوصیات این علم را دارا باشد.<ref>نگاه کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۱-۱۲.</ref>


خویی در تألیف معجم رجال الحدیث دستیارانی داشته که در تنظیم، استنساخ، تصحیح، مقابله و ارجاعات کتاب، به او کمک کرده‌اند.<ref>مختاری، «نکته‌ها»، ص۲۲۲-۲۲۳.</ref> این گروه عبارت‌اند از: محمد مظفری، حیدرعلی هاشمیان، یحیی اراکی، سید مرتضی نخجوانی، [[سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی|سید عبدالعزیز طباطبایی]]، سید جواد گلپایگانی، محمدکاظم خوانساری، فخرالدین زنجانی، محمد تبریزی، غلامرضا رحمانی، و سید مرتضی حَکَمی.<ref> مختاری، «نکته‌ها»، ص۲۲۳؛ نگاه کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱، ۱۴۱۳ق، صفحه ل.</ref>
خویی در تألیف معجم رجال الحدیث دستیارانی داشته که در تنظیم، استنساخ، تصحیح، مقابله و ارجاعات کتاب، به او کمک کرده‌اند.<ref>مختاری، «نکته‌ها»، ص۲۲۲-۲۲۳.</ref> این گروه عبارت‌اند از: محمد مظفری، حیدرعلی هاشمیان، یحیی اراکی، سید مرتضی نخجوانی، [[سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی]]، سید جواد گلپایگانی، محمدکاظم خوانساری، فخرالدین زنجانی، محمد تبریزی، غلامرضا رحمانی، و سید مرتضی حَکَمی.<ref> مختاری، «نکته‌ها»، ص۲۲۳؛ نگاه کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱، ۱۴۱۳ق، صفحه ل.</ref>


==محتوا و ساختار کتاب==
==محتوا و ساختار کتاب==
خط ۵۶: خط ۵۶:
===مقدمه===
===مقدمه===
شش موضوع مطرح‌شده در مقدمه به‌شرح زیر است:
شش موضوع مطرح‌شده در مقدمه به‌شرح زیر است:
#ضرورت [[علم رجال]]، رد نظر منکران نیاز به علم رجال و دیدگاه کسانی که کتب اربعه را قطعی‌الصدور می‌دانند؛<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۷.</ref>
#ضرورت [[علم رجال]]، رد نظر منکران نیاز به علم رجال و دیدگاه کسانی که [[کتب اربعه]] را قطعی‌الصدور می‌دانند؛<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۷.</ref>
#معیارهای تشخیص [[ثقه|وثاقت]] یا حسن‌حال راوی؛<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۷.</ref>
#معیارهای تشخیص [[ثقه|وثاقت]] یا حسن‌حال راوی؛<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۷.</ref>
#اعتبار توثیق ضمنی؛<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۷.</ref>
#اعتبار توثیق ضمنی؛<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۷.</ref>
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵

ویرایش