پرش به محتوا

حروف یرملون: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''حروف یرملون''' حروف «یاء»، «راء»، «میم»، «لام»، «واو» و «نون» هستند. در [[تجوید]] هر گاه یکی از این حروف، پس از نون ساکن یا تنوین قرار بگیرد، قاعده یرملون (تنوین یا نون ساکن خوانده نمی‌شود و حرف یرملون با تشدید ادا می‌گردد) اجرا می‌شود.
'''حروف یرملون''' حروف «یاء»، «راء»، «میم»، «لام»، «واو» و «نون» هستند. در [[تجوید]] هر گاه یکی از این حروف، پس از نون ساکن یا تنوین قرار بگیرد، قاعده یرملون (تنوین یا نون ساکن خوانده نمی‌شود و حرف یرملون با تشدید ادا می‌گردد) اجرا می‌شود.


دلیل ادغام این حروف با تنوین یا نون ساکن، نزدیکی [[مخارج حروف]] دانسته شده که برای سهولت در تلفظ با هم ادغام می‌شوند. یکی از شرایط ادغام، قرار گرفتن نون ساکن و یا تنوین با حروف یرملون در دو کلمه، دانسته شده است که اگر در یک کلمه باشند، برای جلوگیری از اشتباه در معنای کلمه، ادغامی صورت نمی‌گیرد.
دلیل ادغام این حروف با تنوین یا نون ساکن، نزدیکی [[مخارج حروف]] دانسته شده که برای سهولت در تلفظ با هم ادغام می‌شوند. یکی از شرایط ادغام، قرارگرفتن نون ساکن و یا تنوین با حروف یرملون در دو کلمه، دانسته شده است که اگر در یک کلمه باشند، برای جلوگیری از اشتباه در معنای کلمه، ادغامی صورت نمی‌گیرد.


گفته شده است ادغام در دو حرف «راء» و «لام» به علت شدت نزدیکی [[مخارج حروف]]، بدون [[غُنّه]] و به صورت ادغام کامل خواهد بود؛ مانند هُدی لِلْمُتَّقین، که هُدَ لِّلْمُتَّقین خوانده می‌شود. در چهار حرف دیگر «یاء»، «نون»، «میم»، «واو» با غُنِّه و به صورت ادغام ناقص تلفظ می‌شود. مانند مَنْ یقُول.
گفته شده است ادغام در دو حرف «راء» و «لام» به علت شدت نزدیکی مخارج حروف، بدون [[غُنّه]] و به صورت ادغام کامل خواهد بود؛ مانند هُدی لِلْمُتَّقین، که هُدَ لِّلْمُتَّقین خوانده می‌شود. در چهار حرف دیگر «یاء»، «نون»، «میم»، «واو» با غُنِّه و به صورت ادغام ناقص تلفظ می‌شود. مانند مَنْ یقُول.


در رعایت ادغام حروف یرملون در [[نماز]] بین [[مجتهد|فقها]] اختلاف‌نظر وجود دارد، برخی رعایت آن را لازم ندانسته؛ اما عده‌ای دیگر [[احتیاط واجب]] دانسته‌اند و عدم رعایت آن را سبب بطلان نماز می‌دانند.
در رعایت ادغام حروف یرملون در [[نماز]] بین فقها اختلاف‌نظر وجود دارد، برخی رعایت آن را لازم ندانسته؛ اما عده‌ای دیگر [[احتیاط واجب]] دانسته‌اند و عدم رعایت آن را سبب بطلان نماز می‌دانند.


==معرفی==
==معرفی==
حروف یرملون یا قاعده یرملون<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=45580&mid=258245 «رعایت قاعده یرملون در نماز»]، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref> اصطلاحی در [[تجوید|علم تجوید]] است و در باب [[احکام نون ساکن و تنوین]] از آن سخن به میان آمده است. زمانی‌که نون ساکن و تنوین در مجاورت بیست و هشت حرف [[زبان عربی]] قرار بگیرد به چهار شکل [[اظهار]]، [[ادغام]]، [[قلب به میم|اقلاب]] و [[اخفا]] تلفظ می‌شود.<ref>حبیبی، شهیدی، روانخوانی و تجوید قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۱۴۹؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۴۰؛ بیگلری، سرالبیان فی علم القرآن، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۱-۱۹۵.</ref> از این میان هرگاه بعد از نون ساکن و تنوین در ابتدای کلمه بعد، یکی از شش حرف «یاء»، «راء»، «میم»، «لام»، «واو» و «نون» که در اصطلاح به حروف یرملون شهرت دارد،<ref> زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> قرار بگیرد با این حروف ادغام می‌شود.<ref>ابن جزری، النشر فی القرائات العشر، ج۲، ص۲۲-۲۷؛ حبیبی، شهیدی، روانخوانی و تجوید قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۱۵۰؛ زکریا العبد، فریال، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶.</ref> این امر مورد اتفاق عموم قراء دانسته شده است.<ref>بیگلری، سرالبیان فی علم القرآن، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۳.</ref>
حروف یرملون یا قاعده یرملون<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=45580&mid=258245 «رعایت قاعده یرملون در نماز»]، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref> اصطلاحی در [[تجوید|علم تجوید]] است و در باب احکام نون ساکن و تنوین از آن سخن به میان آمده است.<ref>حبیبی، شهیدی، روانخوانی و تجوید قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۱۴۹؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۴۰؛ بیگلری، سرالبیان فی علم القرآن، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۱-۱۹۵.</ref> هرگاه بعد از نون ساکن و تنوین در ابتدای کلمه بعد، یکی از شش حرف «یاء»، «راء»، «میم»، «لام»، «واو» و «نون» که در اصطلاح به حروف یرملون شهرت دارد،<ref> زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> قرار بگیرد با این حروف ادغام می‌شود.<ref>ابن جزری، النشر فی القرائات العشر، ج۲، ص۲۲-۲۷؛ حبیبی، شهیدی، روانخوانی و تجوید قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۱۵۰؛ زکریا العبد، فریال، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶.</ref> این امر مورد اتفاق عموم قراء دانسته شده است.<ref>بیگلری، سرالبیان فی علم القرآن، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۳.</ref>


ادغام نون ساکن و تنوین در حروف یرملون به معنای داخل شدن نون ساکن یا تنوین در یکی از حروف یرملون دانسته شده است<ref>زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶.</ref> بدین صورت که دو حرف به صورت یک حرف شده و همچون حرف دوم تلفظ و به صورت مشدّد ادا می‌شود.<ref>ابن جزری، النشر فی القرائات العشر، انتشارات جعفری، ج۱، ص۲۷۴-۲۷۵؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> مانند مَنْ یقُول، مَنْ رَحِم، مَنْ مَعِی، مِنْ لَدُن، مِنْ وَلَد و َ إِنْ نَشَأ<ref>برای مثال‌های بیشتر رجوع کنید به: زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref> که در این موارد حرف «نون» تلفظ نشده و حرف بعدی با تشدید ادا می‌شود.<ref>حبیبی، شهیدی، روانخوانی و تجوید قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۱۵۰</ref>
ادغام نون ساکن و تنوین در حروف یرملون به معنای داخل شدن نون ساکن یا تنوین در یکی از حروف یرملون دانسته شده است<ref>زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶.</ref> بدین صورت که دو حرف به صورت یک حرف شده و همچون حرف دوم تلفظ و به صورت مشدّد ادا می‌شود.<ref>ابن جزری، النشر فی القرائات العشر، انتشارات جعفری، ج۱، ص۲۷۴-۲۷۵؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> مانند مَنْ یقُول، مَنْ رَحِم، مَنْ مَعِی، مِنْ لَدُن، مِنْ وَلَد و َ إِنْ نَشَأ<ref>برای مثال‌های بیشتر رجوع کنید به: زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref> که در این موارد حرف «نون» تلفظ نشده و حرف بعدی با تشدید ادا می‌شود.<ref>حبیبی، شهیدی، روانخوانی و تجوید قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۱۵۰</ref>
==حکم فقهی در نماز==
از حروف یرملون به مناسبت در باب صلاة از [[فقه|علم فقه]] سخن به میان آمده است.<ref>جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۲۹۵.</ref> برخی فقها رعایت نکات تجویدی از جمله رعایت تنوین و نون ساکن در [[نماز]] را [[واجب]] نمی‌دانند<ref>برای نمونه نگاه کنید به: نراقی، رسائل و مسائل، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۱۶؛ صافی گلپایگانی، هدیة العباد، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۳۱؛ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۵۶، امام خمینی، تحریر الوسیله، تهران، ج۱، ص۱۶۷.</ref> هرچند رعایت آن را سزاوار دانسته‌اند.<ref>فیاض کابلی، تعالیق مبسوطة علی العروة الوثقی، قم، ج۳، ص۲۴۲؛ محدث قمی، الغایة القصوی، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۴۱۴.</ref> عده‌ای از آنها چون [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، رعایت کردن آن را از مُحَسنات کلام قلمداد کرده‌اند.<ref>یوسفی مقدم، فقه قرائت فقه ادا و فقه موسیقی ادا، ۱۳۹۶ش، ص۱۳۹-۱۴۱. به نقل از نجفی، رسائل فقهیه، نسخه خطی، ص۱۰۴.</ref>
برخی دیگر از فقها رعایت آن را در نماز [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>صدر، سیدمحمد، ماوراء فقه، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۹۸-۳۰۱، نراقی، رسائل و مسانل، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۱۶.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]<ref>[https://www.leader.ir/fa/content/23381 «رعایت احکام تجوید در نماز»]، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری.</ref> و دیگران<ref>خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۶۵.</ref> [[ادغام]] نون ساکن و تنوین در حروف یرملون را در نماز لازم نمی‌دانند؛ هرچند رعایت آن را [[احتیاط مستحب]] قلمداد کرده‌اند. [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] رعایت آن را در نماز به‌اندازه‌ای لازم دانسته که به آن عربی صحیح صدق کند.<ref>شیرازی، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۸۰.</ref>
تعدادی از فقها ادغام کردن تنوین و نون ساکن در حروف یرملون را در نماز [[احتیاط واجب]] دانسته<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی‌، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۱۹؛ اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۵.</ref> و حتی در «واو» و «یاء» تأکید بیشتری به رعایت آن به همراه غنه شده است.<ref>انصاری، صراط النجاة، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۸؛ نجفی، مجمع الرسائل، ۱۴۱۵ق، ص۲۵۸.</ref> این دسته از فقها یادگیری قرائت درست را برای کسانی‌که نمی‌دانند، واجب دانسته‌<ref>انصاری، صراط النجاة، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۸؛ نجفی، مجمع الرسائل، ۱۴۱۵ق، ص۲۵۸.</ref> و اشتباه از روی جهل یا عمد را سبب بطلان نماز می‌دانند.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۵.</ref>
فقیهان دیگری چون [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] بین آن دسته از احکام و قواعد [[تجوید]] که در شکل‌گیری و طبیعت کلمه نقش دارند با آن دسته که چنین نقشی ندارند، فرق گذاشته‌اند.<ref>یوسفی مقدم، محمدصادق، فقه قرائت فقه ادا و فقه موسیقی ادا، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۹۶ش، ص۱۳۹-۱۴۱.</ref> گفته شده است [[شهید ثانی]] علم تجوید را ساخته و پرداخته عالمان علم قرائت و قاریان دانسته و ترک آن را شایسته‌تر می‌داند.<ref>یوسفی مقدم، فقه قرائت فقه ادا و فقه موسیقی ادا، ۱۳۹۶ش، ص۱۳۹-۱۴۱. به نقل از شهید ثانی، الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، ج۱، ص۶۰۲.</ref>


==نزدیکی مخارج حروف==
==نزدیکی مخارج حروف==
خط ۲۹: خط ۳۸:


بین محققان در اینکه آیا غنه‌ای که در حالت ادغام نون ساکن و تنوین در حرف میم ظاهر می‌شود از آن نون است یا میم، اختلاف وجود دارد. برخی معتقدند که غنه برای نون است و برخی دیگر با استدلال به اینکه نون به هنگام ادغام از بین می‌رود و به میم تبدیل می‌شود، غنه را برای میم دانسته‌اند.<ref> میرتقی، تجوید و آواشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۰، زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۷-۱۱۸.</ref>
بین محققان در اینکه آیا غنه‌ای که در حالت ادغام نون ساکن و تنوین در حرف میم ظاهر می‌شود از آن نون است یا میم، اختلاف وجود دارد. برخی معتقدند که غنه برای نون است و برخی دیگر با استدلال به اینکه نون به هنگام ادغام از بین می‌رود و به میم تبدیل می‌شود، غنه را برای میم دانسته‌اند.<ref> میرتقی، تجوید و آواشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۰، زکریا العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۷-۱۱۸.</ref>
==حکم فقهی در نماز==
از حروف یرملون به مناسبت در باب صلاة از [[فقه|علم فقه]] سخن به میان آمده است.<ref>جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۲۹۵.</ref> برخی فقها رعایت نکات تجویدی از جمله رعایت تنوین و نون ساکن در [[نماز]] را [[واجب]] نمی‌دانند<ref>برای نمونه نگاه کنید به: نراقی، رسائل و مسائل، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۱۶؛ صافی گلپایگانی، هدیة العباد، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۳۱؛ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۵۶، امام خمینی، تحریر الوسیله، تهران، ج۱، ص۱۶۷.</ref> هرچند رعایت آن را سزاوار دانسته‌اند.<ref>فیاض کابلی، تعالیق مبسوطة علی العروة الوثقی، قم، ج۳، ص۲۴۲؛ محدث قمی، الغایة القصوی، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۴۱۴.</ref> عده‌ای از آنها چون [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، رعایت کردن آن را از مُحَسنات کلام قلمداد کرده‌اند.<ref>یوسفی مقدم، فقه قرائت فقه ادا و فقه موسیقی ادا، ۱۳۹۶ش، ص۱۳۹-۱۴۱. به نقل از نجفی، رسائل فقهیه، نسخه خطی، ص۱۰۴.</ref>
برخی دیگر از فقها رعایت آن را در نماز [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>صدر، سیدمحمد، ماوراء فقه، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۹۸-۳۰۱، نراقی، رسائل و مسانل، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۱۶.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]<ref>[https://www.leader.ir/fa/content/23381 «رعایت احکام تجوید در نماز»]، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری.</ref> و دیگران<ref>خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۶۵.</ref> [[ادغام]] نون ساکن و تنوین در حروف یرملون را در نماز لازم نمی‌دانند؛ هرچند رعایت آن را [[احتیاط مستحب]] قلمداد کرده‌اند. [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] رعایت آن را در نماز به‌اندازه‌ای لازم دانسته که به آن عربی صحیح صدق کند.<ref>شیرازی، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۸۰.</ref>
تعدادی از فقها ادغام کردن تنوین و نون ساکن در حروف یرملون را در نماز [[احتیاط واجب]] دانسته<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی‌، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۱۹؛ اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۵.</ref> و حتی در «واو» و «یاء» تأکید بیشتری به رعایت آن به همراه غنه شده است.<ref>انصاری، صراط النجاة، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۸؛ نجفی، مجمع الرسائل، ۱۴۱۵ق، ص۲۵۸.</ref> این دسته از فقها یادگیری قرائت درست را برای کسانی‌که نمی‌دانند، واجب دانسته‌<ref>انصاری، صراط النجاة، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۸؛ نجفی، مجمع الرسائل، ۱۴۱۵ق، ص۲۵۸.</ref> و اشتباه از روی جهل یا عمد را سبب بطلان نماز می‌دانند.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۵.</ref>
فقیهان دیگری چون [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] بین آن دسته از احکام و قواعد [[تجوید]] که در شکل‌گیری و طبیعت کلمه نقش دارند با آن دسته که چنین نقشی ندارند، فرق گذاشته‌اند.<ref>یوسفی مقدم، محمدصادق، فقه قرائت فقه ادا و فقه موسیقی ادا، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۹۶ش، ص۱۳۹-۱۴۱.</ref> گفته شده است [[شهید ثانی]] علم تجوید را ساخته و پرداخته عالمان علم قرائت و قاریان دانسته و ترک آن را شایسته‌تر می‌داند.<ref>یوسفی مقدم، فقه قرائت فقه ادا و فقه موسیقی ادا، ۱۳۹۶ش، ص۱۳۹-۱۴۱. به نقل از شهید ثانی، الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، ج۱، ص۶۰۲.</ref>


==نون ساکن و تنوین در سایر حروف==
==نون ساکن و تنوین در سایر حروف==