پرش به محتوا

سن رشد: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۶۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲ مارس ۲۰۲۳
جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Elyas-salehi
خط ۴: خط ۴:
تعین سن رشد برای افراد به‌دلیل ویژگی‌های مختلف جسمی، روحی و موقعیت اجتماعی و اقتصادی و تربیت خانوادگی متفاوت است؛ به‌همین دلیل در [[فقه]]، سن خاصی برای رشد بیان نشده و با آزمایش کودک می‌توان فهمید آیا به سن رشد رسیده است یا نه. در [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]]، [[بلوغ]] یکی از شروط رسیدن به سن رشد معرفی شده است.  
تعین سن رشد برای افراد به‌دلیل ویژگی‌های مختلف جسمی، روحی و موقعیت اجتماعی و اقتصادی و تربیت خانوادگی متفاوت است؛ به‌همین دلیل در [[فقه]]، سن خاصی برای رشد بیان نشده و با آزمایش کودک می‌توان فهمید آیا به سن رشد رسیده است یا نه. در [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]]، [[بلوغ]] یکی از شروط رسیدن به سن رشد معرفی شده است.  
== اهیمت و جایگاه ==
== اهیمت و جایگاه ==
سن رشد در چندین آیه از قرآن بیان شده است:
در چند مورد از آیات قرآن سن رشد بیان شده است از جمله آیه ۶ سوره نساء و آیه ۱۵۲ سوره انعام، و به مسلمانان دستور می‌دهد وقتی یتیمان به سن رشد رسیدند اموال آنها را بدهید. آیت الله [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] در تفسیر خود می‌نویسد: در [[جاهلیت]] به‌جای حفظ و [[امانت‌داری]] اموالِ یتیمان، آنان را از [[ارث]] محروم می‌کردند و اموال آنها به‌جهت سهل‌انگاری مورد اتلاف قرار می‌گرفت یا در اموال آنها، تصرف باطل و [[حرام]] انجام می‌دادند.<ref> جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۲۱۳و۲۱۴.</ref> از این جهت، سه حکم مهم درباره مال یتیم در [[آیه عدد|آیه سوم سوره نساء]] صادر می‌شود:
* «فَاِن انَستُم مِّنهُم رُشداً فَادفَعُوا اِلَیهِم اَموَالَهُم» <ref>نساء آیه ۶.</ref> <br>
اگر یتیمان را دانا به درک مصالح زندگانی خود یافتید، اموالشان رابه آن‌ها باز دهید.
*وَ لا تَقرَبُوا مَالَ الیَتِیمِ اِلاّ بِالَّتی هِیَ اَحسَنُ حَتَّی یَبلُغَ اَشُدَّهُ؛ <ref>انعام، آیه ۱۵۲.</ref><br>
هرگز به مال یتیم نزدیک نشوید، تا آن‌که به حدّ کمال و رشد برسد.
 
در [[جاهلیت]] به‌جای حفظ و [[امانت‌داری]] اموالِ یتیمان، آنان را از [[ارث]] محروم می‌کردند و اموال آنها به‌جهت سهل‌انگاری مورد اتلاف قرار می‌گرفت یا در اموال آنها، تصرف باطل و [[حرام]] انجام می‌دادند.<ref> جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۲۱۳و۲۱۴.</ref> از این جهت، سه حکم مهم درباره مال یتیم در [[آیه عدد|آیه سوم سوره نساء]] صادر می‌شود:
* وجوب بازگرداندن اموال یتیمان به آنان؛  
* وجوب بازگرداندن اموال یتیمان به آنان؛  
* نهی از تبدّل خبیث به طیّب (مانند خیانت در امانت نسبت به اموال یتیم)؛  
* نهی از تبدّل خبیث به طیّب (مانند خیانت در امانت نسبت به اموال یتیم)؛  
* حرمت مخلوط کردن مال خود با اموال یتیم و تصرف در مجموع آن‌ها.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۲۱۳و۲۱۴.</ref>
* حرمت مخلوط کردن مال خود با اموال یتیم و تصرف در مجموع آن‌ها.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۲۱۳و۲۱۴.</ref>


در روایات نیز رسیدن به سن رشد از شرایط تصرفات مالی شمرده شده است، از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره معنای آیه «فاِن انَستُم مِنهُم رُشداً فَادفَعُوا اِلیهِم اَموالَهُم» سوال شد. امام فرمود: رسیدن به حدّ رشد، یعنی قدرت داشتن بر حفظ مال. <ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۴۱۱.</ref>
در روایات نیز رسیدن به سن رشد از شرایط تصرفات مالی شمرده شده است، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] سن رشد در آیه «فاِن انَستُم مِنهُم رُشداً فَادفَعُوا اِلیهِم اَموالَهُم» را رسیدن به حدّ رشد، یعنی قدرت داشتن بر حفظ مال بیان می‌کند. <ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۴۱۱.</ref> آن حضرت در روایتی دیگری وقت در اختیار دادن اموال دختر را زمانی می‌داند که اموال خود را فاسد و ضایع نکند. <ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۱۸، ص۴۱۰.</ref> همچنین آن حضرت در روایتی دیگر فرمود: اگر کودک به حدّ [[بلوغ]] و [[احتلام]] برسد، لیکن دارای عقلی که موجب اطمینان به صحّت اعمال او گردد، نباشد، اموال وی در اختیارش قرار نمی‌گیرد.<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۳، ص۴۲۷.</ref>
 
در [[حدیث]] دیگری از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق]](علیه السلام) سؤال شد، چه زمانی باید اموال دختر یتیم در اختیارش قرار گیرد؟ امام پاسخ فرمود: آن‌گاه که بدانی اموال خود را فاسد و ضایع نمی‌نماید. <ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۱۸، ص۴۱۰.</ref> همچنین آن حضرت در روایتی دیگر فرمود: اگر کودک به حدّ [[بلوغ]] و [[احتلام]] برسد، لیکن دارای عقلی که موجب اطمینان به صحّت اعمال او گردد، نباشد، اموال وی در اختیارش قرار نمی‌گیرد.<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۳، ص۴۲۷.</ref>


از عنوان رُشد (به‌معنای توانایی حفظ مال و مصرف درست آن) در فقه در ابواب حج، نکاح وصیت و قضا استفاده شده است. <ref>طوسی، المبسوط،۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۸۴؛ فاضل مقداد، التنقیح الرائع،۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۸۱؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ج۸، ص۱۵۵؛ مکی عاملی، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۱.</ref>
از عنوان رُشد (به‌معنای توانایی حفظ مال و مصرف درست آن) در فقه در ابواب حج، نکاح وصیت و قضا استفاده شده است. <ref>طوسی، المبسوط،۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۸۴؛ فاضل مقداد، التنقیح الرائع،۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۸۱؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ج۸، ص۱۵۵؛ مکی عاملی، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۱.</ref>
کاربر ناشناس