پرش به محتوا

حسینیه ارشاد: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ نوامبر ۲۰۱۴
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Aghaie
imported>Smnazem
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Ershad1.jpg ‏|بندانگشتی|default|حسینیه ارشاد]]
[[پرونده:Ershad1.jpg ‏|بندانگشتی|default|حسینیه ارشاد]]
[[پرونده:Hosineih1.jpg|بندانگشتی|تصویر قدیمی از حسینیه ارشاد]]
[[پرونده:Hosineih1.jpg|بندانگشتی|تصویر قدیمی از حسینیه ارشاد]]
'''حسینیه ارشاد'''، مؤسسه‌اى خیریه با اهداف علمى، آموزشى، تبلیغى و پژوهشى در عرصه اندیشه دینى، با رویكرد نوگرایانه كه در اوایل دهه ۱۳۴۰ش در شهر [[تهران]] پایتخت [[ایران]]، تأسیس شد. این مرکز در جذب و آگاهی بخشی جوانان نسبت به مباحث دینی و انقلابی نقشی بسزایی را ایفا کرد از فعالین این موسسه می‌توان به [[شهید مطهری]] و [[علی شریعتی]] اشاره کرد، حسینیه ارشاد بعد از تعطیلی در اواخر دوران [[حکومت پهلوی]]، در اوایل [[انقلاب اسلامی]] بازگشایی شد و فعالیت‌های علمی، مذهبی و اجتماعی خود را مجددا از سر گرفت.
'''حسینیه ارشاد'''، مؤسسه‌اى خیریه با اهداف علمى، آموزشى، تبلیغى و پژوهشى در عرصه اندیشه [[دین|دینى]]، با رویكرد نوگرایانه كه در اوایل دهه ۱۳۴۰ش در شهر [[تهران]] پایتخت [[ایران]]، تأسیس شد.  
 
این مرکز در جذب و آگاهی بخشی جوانان نسبت به مباحث دینی و انقلابی نقشی بسزایی را ایفا کرد. از فعالین این موسسه می‌توان به [[شهید مطهری]] و [[علی شریعتی]] اشاره کرد، حسینیه ارشاد بعد از تعطیلی در اواخر دوران [[حکومت پهلوی]]، در اوایل [[انقلاب اسلامی]] بازگشایی شد و فعالیت‌های علمی، مذهبی و اجتماعی خود را مجددا از سر گرفت.
 


==بنیان‌گذاران و بناء حسینیه==
==بنیان‌گذاران و بناء حسینیه==
بنیان‌گذاران حسینیه ارشاد [[محمد همایون]]، [[ناصر میناچی‌مقدّم]] و [[عبدالحسین علی‌آبادى]] بودند و در اولین اقدام، زمینى به مساحت چهار هزار مترمربع، در [[تهران]]، در خیابان معروف به جاده قدیم شمیران (نام كنونى آن: شریعتى) خریدند. <ref>  حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، ص ۶، ۱۳، ۳۸ـ۳۹؛ حسینیه ارشاد، اساسنامه، ص ۱؛ رهنما، ص ۲۲۷.</ref>
بنیان‌گذاران حسینیه ارشاد [[محمد همایون]]، [[ناصر میناچی‌مقدّم]] و [[عبدالحسین علی‌آبادى]] بودند و در اولین اقدام، زمینى به مساحت چهار هزار مترمربع، در [[تهران]]، در خیابان معروف به جاده قدیم شمیران (نام كنونى آن: شریعتى) خریدند. <ref>  حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، ص ۶، ۱۳، ۳۸ـ۳۹؛ حسینیه ارشاد، اساسنامه، ص ۱؛ رهنما، ص ۲۲۷.</ref>


خط ۹: خط ۱۳:


==اعضاى هیئت مدیره==
==اعضاى هیئت مدیره==
در اواخر ۱۳۴۵ش، اعضاى هیئت مدیره تعیین گردیدند : همایون رئیس، مطهرى نایب رئیس، میناچى خزانه‌دار، و [[سیدعلى شاهچراغى]] و [[محمدتقى جعفرى]]، هر دو از روحانیون فعال و محل مراجعه جوانان علاقه‌مند به مسائل اسلامى، اعضاى جانشین هیئت مدیره شدند.  <ref>  روزنامه رسمى كشور، ش ۶۶۸۶، ۱۱ بهمن ۱۳۴۶، ص ۳</ref>شاهچراغى امام جماعت حسینیه نیز بود.<ref>  شریعتى مزینانى، ص ۱۱۰.</ref>
در اواخر ۱۳۴۵ش، اعضاى هیئت مدیره تعیین گردیدند : همایون رئیس، مطهرى نایب رئیس، میناچى خزانه‌دار، و [[سید على شاهچراغى]] و [[محمد تقى جعفرى]]، هر دو از روحانیون فعال و محل مراجعه جوانان علاقه‌مند به مسائل اسلامى، اعضاى جانشین هیئت مدیره شدند.  <ref>  روزنامه رسمى كشور، ش ۶۶۸۶، ۱۱ بهمن ۱۳۴۶، ص ۳</ref>شاهچراغى [[امام جماعت]] حسینیه نیز بود.<ref>  شریعتى مزینانى، ص ۱۱۰.</ref>


==تاسیس و آغاز فعالیت==
==تاسیس و آغاز فعالیت==
پس از صدور مجوز رسمی، در آذر ۱۳۴۶ ساختمان حسینیه ارشاد رسماً گشایش یافت و سخنرانی‌های دینی در آن آغاز شد. بسیاری از روحانیان سرشناس و برخی افراد مشهور غیرروحانی از سخنرانان آن بودند، از جمله:  
پس از صدور مجوز رسمی، در آذر ۱۳۴۶ ساختمان حسینیه ارشاد رسماً گشایش یافت و سخنرانی‌های دینی در آن آغاز شد. بسیاری از روحانیان سرشناس و برخی افراد مشهور غیرروحانی از سخنرانان آن بودند، از جمله:
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
# [[فخرالدین حجازی]]
# [[فخرالدین حجازی]]
# [[محمدتقی شریعتی]]
# [[محمد تقی شریعتی]]
# [[محمد مفتح]]
# [[محمد مفتح]]
# [[حسین نوری همدانی]]
# [[حسین نوری همدانی]]
# [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]
# [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]
# [[سیدمحمد محیط طباطبائی]]
# [[سید محمد محیط طباطبائی]]
# [[علی گلزاده غفوری]]
# [[علی گلزاده غفوری]]
# [[محمدجواد باهنر]]
# [[محمد جواد باهنر]]
# [[سیدعبدالکریم هاشمی نژاد]]
# [[سید عبدالکریم هاشمی نژاد]]
# [[محمدمهدی موحدی کرمانی]]
# [[محمد مهدی موحدی کرمانی]]
# [[ابوالقاسم خزعلی]]
# [[ابوالقاسم خزعلی]]
# [[سیدصدرالدین بلاغی]]
# [[سید صدرالدین بلاغی]]
# [[علی دوانی]]
# [[علی دوانی]]
# [[ناصر مکارم شیرازی]]
# [[ناصر مکارم شیرازی]]
# [[سیدمرتضی شبستری]]
# [[سید مرتضی شبستری]]
# [[سید علی حسینی خامنه‌ای]]  
# [[سید علی حسینی خامنه‌ای]]
{{پایان}}
{{پایان}}
و همین طور [[علی شریعتی]]، [[عباس زریاب خویی]] و [[محمداسماعیل رضوانی]] نیز در آنجا سخنرانی می‌کردند و افزون بر آن، مدرّس سیره نبوی و تاریخ اسلام بودند. [[رضا اصفهانی]] نیز مدرّس [[فلسفه اسلامی]] بود.<ref>شریف پور، ص۲۵۶؛ حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، جاهای متعدد؛ میناچی مقدّم، مصاحبه مورخ ۱۲ آبان ۱۳۸۷.</ref>
و همین طور [[علی شریعتی]]، [[عباس زریاب خویی]] و [[محمداسماعیل رضوانی]] نیز در آنجا سخنرانی می‌کردند و افزون بر آن، مدرّس سیره نبوی و تاریخ اسلام بودند. [[رضا اصفهانی]] نیز مدرّس [[فلسفه اسلامی]] بود.<ref>شریف پور، ص۲۵۶؛ حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، جاهای متعدد؛ میناچی مقدّم، مصاحبه مورخ ۱۲ آبان ۱۳۸۷.</ref>
خط ۴۴: خط ۴۸:


===فعالیت‌های جانبی===
===فعالیت‌های جانبی===
تأسیس کاروان حج و تشکیل جلسات آموزش مناسک حج، و تشکیل گروههای هنری و اجرای نمایش از دیگر برنامه‌های جنبی و نوآورانه حسینیه ارشاد بود. دو نمایش ابوذر و نهضت شیعی سربداریه را ساواک بسیار خطرناک تشخیص داد و مانع اجرای مجدد آنها شد.<ref> حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، ص۲۵۶ـ۲۶۰؛ دکتر شریعتی در آیینۀ خاطرات، ص۱۰۵ـ ۱۰۶.</ref>
تأسیس کاروان [[حج]] و تشکیل جلسات آموزش [[مناسک حج]]، و تشکیل گروههای هنری و اجرای نمایش از دیگر برنامه‌های جنبی و نوآورانه حسینیه ارشاد بود. دو نمایش ابوذر و نهضت شیعی سربداریه را ساواک بسیار خطرناک تشخیص داد و مانع اجرای مجدد آنها شد.<ref> حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، ص۲۵۶ـ۲۶۰؛ دکتر شریعتی در آیینۀ خاطرات، ص۱۰۵ـ ۱۰۶.</ref>


==حضور جدّی مطهری در برنامه‌ها==
==حضور جدّی مطهری در برنامه‌ها==
خط ۵۰: خط ۵۴:


==آغاز فعالیت شریعتی در حسینیه==
==آغاز فعالیت شریعتی در حسینیه==
در ۱۳۴۶ش استقبال جوانان از سخنرانی‌های [[فخرالدین حجازی]] و نظر مطهری بر کنار گذاشتن او از حسینیه ارشاد، موجب بروز بحران در هیئت مدیره شد که با کناره گیری حجازی اندکی فروکش کرد.<ref> مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، «‌حسینیه ارشاد »، ش ۳۵۳، ص۱۷۱، ۱۷۶؛ رهنما، ص۲۳۲ـ ۲۳۳؛ نیز رجوع کنید به فلسفی، ص۳۰۷</ref> علی شریعتی، که از ۱۳۴۵ش با تدریس تاریخ اسلام در [[دانشگاه مشهد]] شهرت یافته بود، به دعوت مطهری، از آبان ۱۳۴۷ به جمع سخنرانان حسینیه ارشاد پیوست. وی با قدرت بیان و سبک و رویکرد ویژه‌اش به مباحث، عملا سایر سخنرانیهای مؤسسه را تحت تأثیر قرارداد. نخستین سخنرانی وی در سوم آبان ۱۳۴۷، مورد توجه مخاطبان و سخنرانان حسینیه، از جمله مطهری، قرار گرفت.<ref> دوانی، ص۴۴؛ رهنما، ص۲۳۴.</ref>
در ۱۳۴۶ش استقبال جوانان از سخنرانی‌های [[فخرالدین حجازی]] و نظر مطهری بر کنار گذاشتن او از حسینیه ارشاد، موجب بروز بحران در هیئت مدیره شد که با کناره گیری حجازی اندکی فروکش کرد.<ref> مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، «‌حسینیه ارشاد »، ش ۳۵۳، ص۱۷۱، ۱۷۶؛ رهنما، ص۲۳۲ـ ۲۳۳؛ نیز رجوع کنید به فلسفی، ص۳۰۷</ref> علی شریعتی، که از ۱۳۴۵ش با تدریس تاریخ [[اسلام]] در [[دانشگاه مشهد]] شهرت یافته بود، به دعوت مطهری، از آبان ۱۳۴۷ به جمع سخنرانان حسینیه ارشاد پیوست. وی با قدرت بیان و سبک و رویکرد ویژه‌اش به مباحث، عملا سایر سخنرانیهای مؤسسه را تحت تأثیر قرارداد. نخستین سخنرانی وی در سوم آبان ۱۳۴۷، مورد توجه مخاطبان و سخنرانان حسینیه، از جمله مطهری، قرار گرفت.<ref> دوانی، ص۴۴؛ رهنما، ص۲۳۴.</ref>


==حسینیه ارشاد، متأثر از جنبش اسلامی==
==حسینیه ارشاد، متأثر از جنبش اسلامی==
خط ۷۳: خط ۷۷:
در ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ش، هم زمان با اوج گرفتن مبارزات سیاسی در جامعه و نقش فعال حسینیه ارشاد در جذب جوانان دانشگاهی و گرایش فعالان سیاسی به حسینیه ارشاد و پایگاه شدن آن محل برای مبارزان با حکومت، دستگاه امنیتی حکومت ادامه کار حسینیه ارشاد را در قالب جلسات سخنرانی صلاح ندانست. <ref> رجوع کنید به جعفری، ص۳۳؛ رزمجو، ص۲۱۱؛ شریعتی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۱۱۱، ۱۱۸.</ref>
در ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ش، هم زمان با اوج گرفتن مبارزات سیاسی در جامعه و نقش فعال حسینیه ارشاد در جذب جوانان دانشگاهی و گرایش فعالان سیاسی به حسینیه ارشاد و پایگاه شدن آن محل برای مبارزان با حکومت، دستگاه امنیتی حکومت ادامه کار حسینیه ارشاد را در قالب جلسات سخنرانی صلاح ندانست. <ref> رجوع کنید به جعفری، ص۳۳؛ رزمجو، ص۲۱۱؛ شریعتی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۱۱۱، ۱۱۸.</ref>
====دلایل تعطیلی====
====دلایل تعطیلی====
درخصوص تعطیل حسینیه ارشاد در آبان ۱۳۵۱ ــ که به دستور مستقیم [[محمدرضا پهلوی]] صورت گرفت ــ چند نظر ابراز شده که از آن جمله است:  
درخصوص تعطیل حسینیه ارشاد در آبان ۱۳۵۱ ــ که به دستور مستقیم [[محمدرضا پهلوی]] صورت گرفت ــ چند نظر ابراز شده که از آن جمله است:
# فشار محافل مذهبی و روحانیان بر شاه و حکومت برای تعطیل کردن حسینیه ارشاد؛ <ref> رجوع کنید به جعفریان، ص۲۸۶؛ جعفری، ص۳۳ـ۳۴</ref>  
# فشار محافل مذهبی و روحانیان بر شاه و حکومت برای تعطیل کردن حسینیه ارشاد؛ <ref> رجوع کنید به جعفریان، ص۲۸۶؛ جعفری، ص۳۳ـ۳۴</ref>
# ناکامی ساواک در بهره برداری از حسینیه ارشاد به عنوان مرکزی در برابر «‌جنبش مسلّحانه »؛ <ref> علیجانی، ص۲۶۳</ref>
# ناکامی ساواک در بهره برداری از حسینیه ارشاد به عنوان مرکزی در برابر «‌جنبش مسلّحانه »؛ <ref> علیجانی، ص۲۶۳</ref>
# رفع نیاز حکومت به سخنرانی‎های حسینیه به عنوان جریان مخالف با روحانیت. <ref> روحانی، ج۳، ص۳۵۹.</ref>
# رفع نیاز حکومت به سخنرانی‎های حسینیه به عنوان جریان مخالف با روحانیت. <ref> روحانی، ج۳، ص۳۵۹.</ref>
خط ۸۶: خط ۹۰:
==حسینیه پس از پیروزی انقلاب==
==حسینیه پس از پیروزی انقلاب==
===فعالیت‌های علمی و مذهبی===
===فعالیت‌های علمی و مذهبی===
حسینیه ارشاد پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]]، بازگشایی و فعالیت‌های اجتماعی و علمی و مذهبی آن از سر گرفته شد.<ref> رجوع کنید به آیندگان، سال ۱۲، ش ۳۳۲۶، شنبه ۱۸ فروردین ۱۳۵۸، ص۱</ref> تشکیل انجمن شعر و ادب و برگزاری کلاس‌های آموزش قرآن، تفسیر [[نهج البلاغه]]، [[ادبیات عرب]]، حافظ شناسی و تفسیر [[مثنوی]] و جز آن، از جمله فعالیت‌های علمی پس از انقلابِ حسینیه ارشاد است.  
حسینیه ارشاد پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]]، بازگشایی و فعالیت‌های اجتماعی و علمی و مذهبی آن از سر گرفته شد.<ref> رجوع کنید به آیندگان، سال ۱۲، ش ۳۳۲۶، شنبه ۱۸ فروردین ۱۳۵۸، ص۱</ref> تشکیل انجمن شعر و ادب و برگزاری کلاس‌های آموزش قرآن، تفسیر [[نهج البلاغه]]، [[ادبیات عرب]]، حافظ شناسی و تفسیر [[مثنوی]] و جز آن، از جمله فعالیت‌های علمی پس از انقلابِ حسینیه ارشاد است.


همچنین حسینیه ارشاد به مناسبت اعیاد یا سوگواری‌های مذهبی و نیز در سالروز درگذشت علی شریعتی، [[طالقانی]]، [[سحابی]] و [[بازرگان]]، همه ساله، مراسم ویژه‌ای برگزار می‌کند. در آخرین انتخابات مجمع عمومی مؤسسان، ناصر میناچی مقدّم به ریاست دائم هیئت مؤسس و امنا برگزیده شد.<ref> میناچی مقدّم، مصاحبه مورخ ۱۲ آبان ۱۳۸۷؛ روزنامه رسمی کشور، ش ۱۸۳۸۶، ۲۸ فروردین ۱۳۸۷، ص۱۴.</ref>
همچنین حسینیه ارشاد به مناسبت اعیاد یا سوگواری‌های مذهبی و نیز در سالروز درگذشت علی شریعتی، [[طالقانی]]، [[سحابی]] و [[بازرگان]]، همه ساله، مراسم ویژه‌ای برگزار می‌کند. در آخرین انتخابات مجمع عمومی مؤسسان، ناصر میناچی مقدّم به ریاست دائم هیئت مؤسس و امنا برگزیده شد.<ref> میناچی مقدّم، مصاحبه مورخ ۱۲ آبان ۱۳۸۷؛ روزنامه رسمی کشور، ش ۱۸۳۸۶، ۲۸ فروردین ۱۳۸۷، ص۱۴.</ref>
کاربر ناشناس