پرش به محتوا

تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{اشتباه نشود|طهارت}}
{{اشتباه نشود|طهارت}}
'''تطهیر''' به‌معنای پاک‌کردن و برطرف کردن [[نجس|نجاست]] است. [[مجتهد|فقیهان]] در صورت نجس شدن برخی چیزها، همچون [[مسجد]]، [[حرم|حرم امامان(ع)]] و لباس و بدن نمازگزار، تطهیر آن‌ها را [[واجب]] می‌دانند. آب رایج‌ترینِ [[مطهرات|مطَهِّرات]] است و هر چیز نجسی را پاک می‌کند. برخی دیگر از مطهرات عبارت‌اند از: آفتاب، زمین و [[استحاله]].  
'''تطهیر''' به‌معنای پاک‌کردن و برطرف کردن [[نجس|نجاست]] است. [[مجتهد|فقیهان]] در صورت نجس شدن برخی چیزها، همچون [[مسجد]]، [[حرم|حرم امامان(ع)]] و [[لباس نمازگزار|لباس]] و بدن نمازگزار، تطهیر آن‌ها را [[واجب]] می‌دانند. آب رایج‌ترینِ [[مطهرات|مطَهِّرات]] است و هر چیز نجسی را پاک می‌کند. برخی دیگر از مطهرات عبارت‌اند از: آفتاب، زمین و [[استحاله]].  


[[فتوا|به‌فتوای]] فقیهان، چیزی که نجس شده، با یک‌بار شُستن پاک می‌شود؛ ولی در شست‌وشو با [[آب قلیل]]، نجاست ادرار با دو بار و نجاست ظروف با سه‌بار شُستن پاک می‌گردد. همچنین فُقها معتقدند، آبی موجب تطهیر است که [[آب مطلق|مطلق]] و پاک باشد و هنگام شستن، [[آب مضاف|مضاف]] نشود و پس از شستن نیز [[عین نجس|عین نجاست]] در چیز نجس باقی نماند. البته اگر بو یا رنگ نجاست در آن ماند، اشکال ندارد.
[[فتوا|به‌فتوای]] فقیهان، چیزی که نجس شده، با یک‌بار شُستن پاک می‌شود؛ ولی در شست‌وشو با [[آب قلیل]]، نجاست ادرار با دو بار و نجاست ظروف با سه‌بار شُستن پاک می‌گردد. همچنین فُقها معتقدند، آبی موجب تطهیر است که [[آب مطلق|مطلق]] و پاک باشد و هنگام شستن، [[آب مضاف|مضاف]] نشود و پس از شستن نیز [[عین نجس|عین نجاست]] در چیز نجس باقی نماند. البته اگر بو یا رنگ نجاست در آن ماند، اشکال ندارد.


==مفهوم و جایگاه==
==مفهوم و جایگاه==
تطهیر در لغت به‌معنای پاک‌کردن است.<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه تطهیر.</ref> در مباحث فقهی و در بخش [[نجاسات]]، منظور از آن برطرف‌کردن [[نجس|نجاست]] است.<ref>خویی، التنقیح، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۲۷۶.</ref> تطهیر هر چیز [[نجس|نجسی]] که از آن استفاده می‌شود، مطلوب شمرده شده است.<ref> مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۰، ص۲۸۹.</ref> [[مجتهد|فقیهان]] در مواردی، تطهیر و برطرف کردن نجاست را [[واجب]] می‌دانند؛ ازجمله: [[مسجد|مساجد]]،<ref>مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة و البیان، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۲۵؛ فقیه همدانی، مصباح‌الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۵۶.</ref> [[حرم|حرم امامان(ع)]]،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۹۹.</ref> [[قرآن]]،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۹۹.</ref> لباس و بدن در [[نماز]]<ref>نجفی، مجمع‌الرسائل، ۱۴۱۵ق، ص۴۳؛ امام خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۱۹.</ref> و [[طواف]]،<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱۶، ص۸۶.</ref> محل قرار گرفتن پیشانی در [[سجده|سجدهٔ نماز]]،<ref>شهید اول، الذکری، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۴.</ref> [[اعضای وضو]] و [[غسل]]،<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۹۸.</ref> بدن و [[کفن میت]].<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۲۵۱.</ref>  
تطهیر در لغت به‌معنای پاک‌کردن است.<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه تطهیر.</ref> در مباحث فقهی و در بخش [[عین نجس|نجاسات]]، منظور از آن برطرف‌کردن [[نجس|نجاست]] است.<ref>خویی، التنقیح، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۲۷۶.</ref> تطهیر هر چیز نجسی که از آن استفاده می‌شود، مطلوب شمرده شده است.<ref> مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۰، ص۲۸۹.</ref> [[مجتهد|فقیهان]] در مواردی، تطهیر و برطرف کردن نجاست را [[واجب]] می‌دانند؛ ازجمله: [[مسجد|مساجد]]،<ref>مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة و البیان، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۲۵؛ فقیه همدانی، مصباح‌الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۵۶.</ref> [[حرم|حرم امامان(ع)]]،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۹۹.</ref> [[قرآن]]،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۹۹.</ref> لباس و بدن در [[نماز]]<ref>نجفی، مجمع‌الرسائل، ۱۴۱۵ق، ص۴۳؛ امام خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۱۹.</ref> و [[طواف]]،<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱۶، ص۸۶.</ref> محل قرار گرفتن پیشانی در [[سجده|سجدهٔ نماز]]،<ref>شهید اول، الذکری، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۴.</ref> [[اعضای وضو]] و [[غسل]]،<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۹۸.</ref> بدن و [[کفن|کفن میت]].<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۲۵۱.</ref>  


در کتاب‌های فقهی، از تطهیر و برطرف کردن نجاست، بیشتر در باب‌های [[طهارت]] و [[نماز]] بحث می‌شود.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۸۸.</ref>
در کتاب‌های فقهی، از تطهیر و برطرف کردن نجاست، بیشتر در باب‌های [[طهارت]] و [[نماز]] بحث می‌شود.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۸۸.</ref>
خط ۱۵: خط ۱۵:
مُطَهِّرات به چیزهایی می‌گویند که سبب برطرف‌شدن [[نجس|نجاست]] یا همان تطهیر می‌شوند.<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۳۹۲ش، ص۵۲۸.</ref> مطهرات اقسام مختلف دارند و گفته‌اند فقها شمارشان را تا بیست مورد بیان کرده‌اند.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۲۳۹.</ref>
مُطَهِّرات به چیزهایی می‌گویند که سبب برطرف‌شدن [[نجس|نجاست]] یا همان تطهیر می‌شوند.<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۳۹۲ش، ص۵۲۸.</ref> مطهرات اقسام مختلف دارند و گفته‌اند فقها شمارشان را تا بیست مورد بیان کرده‌اند.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۲۳۹.</ref>


برخی از مطهرات بدین شرح‌اند: آب، زمین، آفتاب، استحاله، انتقال، اسلام (مسلمان شدن کافر)، استبراءِ حیوان نجاست‌خوار (جلوگیری از خوردن نجاست توسط حیوان) و غایب‌شدن مسلمان.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۴۶.</ref> هریک از این موارد احکام خاصی دارد که در کتاب‌های فقهی به‌تفصیل بیان شده است.<ref>بنی‌هاشمی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۹۹.</ref>
برخی از مطهرات بدین شرح‌اند: [[آب]]، زمین، آفتاب، [[استحاله]]، انتقال، اسلام (مسلمان شدن کافر)، استبراءِ [[حیوان نجاست‌خوار]] (جلوگیری از خوردن نجاست توسط حیوان) و غایب‌شدن مسلمان.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۴۶.</ref> هریک از این موارد احکام خاصی دارد که در کتاب‌های فقهی به‌تفصیل بیان شده است.<ref>بنی‌هاشمی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۹۹.</ref>


مهم‌ترینِ مطهرات آب است؛ زیرا برخلاف سایر مطهرات، هر چیز نجسی را پاک می‌کند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref>
مهم‌ترینِ مطهرات آب است؛ زیرا برخلاف سایر مطهرات، هر چیز نجسی را پاک می‌کند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref>
خط ۳۹: خط ۳۹:
{{همچنین ببینید|تخلی}}
{{همچنین ببینید|تخلی}}


==تک نگاری==
==تک‌نگاری==
*مطهرات در اسلام، نوشته [[مهدی بازرگان]]. این کتاب احکام طهارت و نظافت اسلامی را از دریچه تصفیه بیوشیمی و به‌کمک قوانین فیزیک و شیمی و فرمول‌های ریاضی بررسی کرده است. ناشر: الفتح سال، چاپ: ۱۳۵۹ش.
*مطهرات در اسلام، نوشته [[مهدی بازرگان]]. این کتاب احکام طهارت و نظافت اسلامی را از دریچه تصفیه بیوشیمی و به‌کمک قوانین فیزیک و شیمی و فرمول‌های ریاضی بررسی کرده است. ناشر: الفتح سال، چاپ: ۱۳۵۹ش.


*احکام مطهرات، نجاسات و تخلّی، مطابق نظرات دوازده تن از مراجع. این مجموعه به‌منظور رفع کاستی‌های کتاب‌های فتوایی، به‌دست جمعی از پژوهشگران نوشته شده است. ناشر: پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، سال نشر: ۱۳۹۶ش.
*احکام مطهرات، نجاسات و تخلّی، مطابق نظرات دوازده تن از مراجع. این مجموعه به‌منظور رفع کاستی‌های کتاب‌های فتوایی، به‌دست جمعی از پژوهشگران نوشته شده است. ناشر: پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، سال نشر: ۱۳۹۶ش.
* احکام مطهرات، نوشته سیدرضا موسوی بایگی و علی طباطبایی. این کتاب مجموعه‌ای است مستند به منابع فقهی، مانند [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، [[تحریر الوسیله (کتاب)|تحریرالوسیله]]، منهاج‌الصالحین، کتاب‌های [[رساله توضیح‌المسائل|توضیح‌المسائل]] و [[فتوا|استفتائات]] و سایت‌های معتبر [[مرجع تقلید|مراجع]] که به‌وسیله انتشارات زائر رضوی چاپ شده است.
* احکام مطهرات، نوشته سیدرضا موسوی بایگی و علی طباطبایی. این کتاب مجموعه‌ای است مستند به منابع فقهی، مانند [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، [[تحریر الوسیله (کتاب)|تحریرالوسیله]]، منهاج‌الصالحین، کتاب‌های [[رساله توضیح‌المسائل|توضیح‌المسائل]] و استفتائات و سایت‌های معتبر [[مرجع تقلید|مراجع]] که به‌وسیله انتشارات زائر رضوی چاپ شده است.


==پانویس==
==پانویس==