بحث:ولایت تشریعی

گونه شناسی

@Salehi: سلام و عرض ادب.

در شناسه مدخل «ولایت تشریعی» اینگونه تبیین شده است: ولایت تشریعی حق قانون‌گذاری که مخصوص خداست. در ادامه بخشی در مدخل وجود دارد به نام «گونه شناسی» که ظاهر آن نشان می دهد مراد گونه شناسی ولایت تشریعی است. ولی به عنوان گونه اول به «ولایت تشریعی» اشاره می شود و در توضیح آن آمده است که: «اولین گونه ولایت تشریعی حق قانون گذاری است». در اینجا چند سوال ایجاد می شود:

آیا یک ولایت تشریعی مقسم و یک ولایت تشریعی قسم داریم؟
اگر اینچنین است، تفاوت این دو ولایت مقسم و قسم در چیست؟ آیا ولایت تشریعی به معنای عام و ولایت تشریعی به معنای خاص داریم؟
همچنین در این صورت نباید در شناسه بگوییم که ولایت به معنی حق قانون‌گذاری است. چرا که این همان تعریف ولایت تشریعی خاص/قسم است و قسیم ولایت تفسیری. پس تعریف ولایت تشریعی مقسمی چیست؟
اما اگر این چنین نیست، پس رابطه ولایت تشریعی با ولایت تفسیری و اجتماعی چگونه است؟

مدخل ولایت باطنی ولایت سیاسی را داخل در ولایت ظاهری می داند که در مقابل ولایت باطنی است. اما در اینجا ولایت سیاسی گونه ای از ولایت تشریعی ذکر شده است. به نظرم یک قانونگذاری سیاسی داریم و یک حکومت. اما این تفکیک در مدخل حاضر دیده نمی شود.
در قسمت ولایت فرهنگی به مواردی اشاره شده است؛ از جمله تربیت، پرورش، مناظره و... . اما این موارد سنخیتی با ولایت تشریعی به معنای قانون‌گذاری ندارند. حال آنکه در ابتدا مدخل گفته شده است که مراد از ولایت تشریعی حق قانون‌گذاری است. به نظرم این موارد نیز از جمله همان ولایت ظاهری (در مقابل ولایت باطنی) است. اما اگر بگوییم قانون‌گذاری فرهنگی آن وقت بحث عوض می‌شود.

تشکر. --Rafati (بحث) ‏۹ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۲:۰۱ (UTC)

@Foadian:

سلام وعرض ادب و تشکر بابت نگارش مدخل حاضر

چند نکته مهم:

اول اینکه به نظر میرسد اگر عنوان این مدخل به ولایت بر تشریع تغییر داده شود، بهتر و مناسبتر با متن مدخل است؛ چرا که ولایت تشریعی به دو قسم (یا دو معنا) مهم تقسیم میشود: یکی به معنای ولایت (اولویت در تصرف) بر اموال و نفوس مردم (بسیاری از علما مانند محقق خویی در مصباح الفقاهه، شیخ انصاری در مکاسب، آیت الله میلانی در اثبات ولایت العامه و ... به این معنا و قسم تصریح کرده اند و تقریبا این معنا از ولایت تشریعی مورد توافق علماست؛ حتی آیت الله صافی آن را از ضروریات دین شمرده است. در این مدخل هیچ اشاره ای به این معنا نشده است.) دوم ولایت بر تشریع که مدخل حاضر عهده دار تبیین آن است.

با توجه به این دو معنا یا دو قسم، یا نام مدخل باید تغییر داده شود یا باید ولایت تشریعی را مقسم گرفته و ولایت بر اموال و نفوس و ولایت بر تشریع را جزء اقسام آن شمرد.

با توجه به اهمیت مدخل جاداشت به ادله اثباتی ولایت تشریعی(ادله قرآنی و روایی) در بخشی مستقل اشاره میشد.
از آنجا ولایت بر تشریع پیامبر(ص) با ائمه(ع) هم در ادله و هم در مخالفان و موافقان متفاوت است، بهتر بود این دو در دو بخش مستقل بیان و توضیح داده میشد.
همچنین روا بود به مواردی از تشریع پیامبر (ص) و ائمه(ع) که در روایات ذکر شده، اشاره میشد.
این عبارت «این گروه برای پیامبر وامامان قائل به ولایت تشریعی هستند. ولایت تشریعی منصبی قراردادی است که خداوند به گروه برگزید‌ه‌ای از انسانها به دلیل شأن اجتماعی یا دینی آنان مانند مقام نبوت یا امامت یا... عطا می‌کند که ریشه در تسلط آنان بر جهان خارج دارد و نشانۀ اراده تشریعی خداوند است» به نظر میرسد ربطی به ولایت بر تشریع (حق تشریع و قانونگذاری) ندارد و بیشتر به ولایت تکوینی نزدیک است تا تشریعی. ضمن اینکه ایت الله سبحانی که رفرنس این مطلب است از مخالفان ولایت بر تشریع است.
مطالب بخش مباحث معاصر، در واقع نفی ولایت بر تشریع است که با توجه به پاسخهایی که از سوی موافقان ارائه شده این بخش کامل و جامع نیست.
شاید روا بود که به عنوان تفویض که در روایات بر ولایت بر تشریع دلالت دارد نیز اشاره ای میشد؛ زیرا در روایات عنوان ولایت تشریعی یا ولایت بر تشریع ذکر نشده و روایات دال بر ولایت بر تشریع با عنوان تفویض امر دین یا تفویض تشریع بیان شده اند. البته با توجه به معانی مختلف تفویض، باید دقیقا مشخص شود که مراد کدام یک از معانی آن است که معادل ولایت بر تشریع است.
پیشنهاد میشود از مطالب مرحوم آیت الله مؤمن و ایت الله میلانی و نیز علامه سید جعفر مرتضی عاملی که از طرفداران سرسخت ولایت بر تشریع ائمه (ع) هستند نیز استفاده شود.Bazeli (بحث) ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۲۷ (UTC)

درجه بندی

سرشناسه مبهم است. شناسه ناقص
دارای جمله‌های مبهم و نیز عدم رعایت شیوه نامه نگارش، رسا نیست
در بخش مفهوم شناسی باید ابتدا به مخاطب توضیح دهیم که ولایت تشریعی چیست، این اتفاق نیفتاده است. مقاله غیر جامع
مقاله به طور کلی نیاز به بازنویسی دارد.

معانی

@P.motahari:

بهتر است ترتیب معنای اول و دوم در شناسه و متن یکسان باشد.

گفته شود در کدام علم از آن بحث میشود.--کمیل شمس‌الدینی مطلق (بحث) ‏۹ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۲ (UTC)

مدخل نیازمند تکمیل است

@P.motahari و Shamsoddin: با سلام وعرض ادب و تشکر بابت اصلاح و ویرایش مدخل

به نظر می‌رسد مدخل با توجه به اولویت الف خیلی خلاصه‌وار نوشته شده و کامل نیست و جای تکمیل دارد. از جمله موارد تکمیل:

در بحث ولایت بر تشریع، بسیاری از علما ولایت بر تشریع پیامبر را قبول می‌کنند تاجایی که برخی مانند سید علی میلانی بر ثبوت آن، ادعای اتفاق و اجماع شیعه و اهل تسنن کرده است.(میلانی، تحقيق الاصول، ج‏2، ص60؛ همو، باپيشوايان هدايت¬گر، ص383.) مثلا علامه مجلسی در مرآة العقول،‌ج۳،‌ ص۱۴۵ و آیت‌الله صافی در کتاب ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، صص131و132 ولایت بر تشریع پیامبر را می‌پذیرند؛ اما در اثبات آن برای ائمه ان قلت می‌کنند و نمی‌پذیرند.

اما در حق تشریع ائمه(ع) بحث جدی‌تر است و مخالفان و موافقان جدی‌ای هم دارد که به اثبات یا انکار آن پرداخته‌اند.
به همین دلیل، شاید بهتر باشد ولایت بر تشریع پیامبر از ولایت ائمه جدا شود و هر کدام در بخش مستقل مطرح شود. ضمنا مستندات این دو هم با هم متفاوت است و نمی‌توان آنها را یکی کرد.

در بخش مستندات خیلی به اختصار گفته شده است. وجه دلالت آیات و احادیث ذکر نشده است. همچنین مستندات بسیار فراتر از این است. برای نمونه در موافقان در اثبات حق تشریع ائمه(ع) علاوه بر آیات، دست کم به سه دسته عمده روایات استناد کرده‌اند که یک مورد آن روایات باب تفویض است.

درباره هر کدام از مستندات مخالفان و موافقان، پاسخهایی از طرف مقابل ارائه شده است که اشاره به آنها لازم است.

شبهاتی درباره اثبات ولایت بر تشریع به ویژه از سوی وهابیان و مخالفان شیعه مانند ناصر القفاری ایراد شده است که دست کم به مهمترین آنها و پاسخ‌های آنها می‌توان اشاره کرد. آیت الله مؤمن به بسیاری از شبهات به صورت مفصل و علمی پاسخ داده است.

به هر حال به نظر من مدخل جای کار دارد و هنوز برای ترجمه زود است. با تشکر--رضا باذلی (بحث) ‏۱۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۷ (UTC)