بحث:سلفیه
دستهبندی روشن نیست به همین دلیل است که اطلاعات انسان را دچار سردرگمی میکند.
مثل کتابهای درسی است؛ یعنی از تاریخچه شروع کرده است و سپس افراد مطرح و ...؛ اما مخاطب ما از سلفیه، گروههای جهادی را در ذهن دارد. برای آنکه بتوانیم مخاطب را با خود همراه کنیم همیشه بهتر است از مسئله کنونی شروع کنیم و سپس بعد از اینکه مخاطب با ما همراه شد به مناسبت درباره تاریخچه هم سخن بگوییم.
مشکلی اصلی این نوشتار آن است که تمایزها روشن نیست، یعنی در بحثها معلوم نشده است که کجا میخواهد به سلفیه بهعنوان جریان فکری بپردازد و کجا به گروههای سلفیه.
ربط و نسبتها نیز معلوم نیست، مثلا نگفته چرا ابن تیمه و یا محمد عبدالوهاب را انتخاب کرده است. در معرفی ابن تیمیه و یا اخوان المسلمین مهم آن است که بیان شود اینها در جریان سلفیه چه نقشی داشتهاند. --محمد. حقا. (بحث) ۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۰۴ (+0330)
- شناسه ابتدا به گونه ای شروع شده که میتوان گفت تعریف شیعه است. ۱. آموزههای سه قرن نخستین اسلامی میدانند. ۲. و راهحل مشکلات مسلمانان را بازگشت به تعالیم ناب نخستین معرفی میکنند. ۳. به حدیثی از پیامبر اسلام(ص) استناد کرده. در این سه مورد اگر خواننده دقیقا پیش زمینه نداشته باشد متوجه هیچ اشکالی نمیشود.
- برخی عبارت تخصصی است« عقل را حجت نمیدانند.» یعنی چی؟
- در بخش تعریف با این عبارت شروع کرده « درباره تعریف سلفیه اختلاف وجود دارد.» بعد نظر پاکتچی رو داده و بحث رو رها کرده که خوب اختلاف چیه. حداقل این است که نظر مشهور رو اشاره کند بعد سخن از اختلاف در تعریف بیارد
- بخش شکل گیری و تحولات : ۱. پاراگراف اول مبهم بیان شده و دائم به گروه اول و دوم اشاره می کند و در حالی که میتوان به شکل سادهای شکل گیری را توضیح داد.مانند«جریانی که خود را در معرض مواجهه با مسائل جدید و اندیشههای متنوع قرار میداد و به تناسب این تماس ها، معرفت دینی را تحول پذیر میدید»
- ۲.پاراگراف دوم همین بخش «آنها با استناد به احادیثی چون «ما قضی به الصالحلون» از زبان پیغمبر(ص) اقول سلف را در نبود حکمی از کتاب و سنت، مرجع نهایی میشمردند»
- ۲.مخاطب عام از این عبارت چه چیز متوجه میشود«آنها در شناخت علوم دینی از جایگاه عقل و اجتهاد کاستند، و اصل تدوین و نظام مند سازی معارف دینی را انکار کردند.»
- ۳.پاراگراف سوم همین بخش: یک دفعه با یک شخصی حنبلی شروع میکند و میگوید« وی که در متنی با عنوان شرح السنه، و در ادامه عبارت نویسنده رو رها میکند»
- ۴.در این پاراگراف عبارت مبهمی چون«متکلمی اشعری چون امام الحرمین جوینی (د۴۷۸ق) در عقیدهای نامهای با عنوان العقیده النظامیة، ضمن تأکید بر پیروی ظاهر نصوص و با استناد به آموزههای ائمه سلف، بر نفی تأویل پای فشرد». یا عبارت«. سالهای انتقال از سده ۵ به ۶ق، نقطه عطفی مهم در تاریخ سلف گرایی است».
- وازگانی مانند: سلف گرا ، تابعین تابعین، اتباع تابعین، از لب اسلام دور شدند، نئوسلفیسم، لائیک، رادیکالیسم،
- «ابنتیمیه اندیشههای سلفی را تئوریزه کرد؟؟؟» این عبارت مناسب خواننده عام نیست. یا عبارت «او همزمان در چندین جبهه میجنگید،»
- پاراگراف بعد عبارت «او در مسائب نظری با نام خرافه ستیزی به شدت تعالیم اعتقادی را تفلیل » مبهم
- بخش روش فکری سلفیه: در این بخش عبارت «آنان در تعبد به نص «کتاب و سنت»، بین خبر واحد و خبر متواتر فرق نمیگذارند و خبر واحد را در تبیین عقاید و معارف، حجت میدانند» برای خواننده مبهم است.
- پاراگراف مشکل جهان اسلام با این عبارت شروع میشود«از نظر سلفیها علت هجوم بیگانه جهان اسلام، ضعف درونی است»
- اضافه کردن بخش کتابنامه./جستارهای وابسته/تصویر مناسب و مرتبط با مدخل.
- به همایش ها و کنفرانسهایی که علیه این دیدگاه گرفته شده اشاره شود.
--Alipour (بحث) ۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۸:۵۷ (+0330)
نقدها
- مشکل اصلی این مدخل این است که بسیار نظری نوشته شده است. همین باعث شده است اولا مدخل جذابیت نداشته باشد، ثانیا مخاطب، سلفیه امروزی را خوب نشناسد، ثالثا این تفکر و جریان، جریانی مثبت به نظر بیاید. پیشنهاد برای برونرفت از این مشکل: ابتدا به سلفیه در معاصر بپردازیم و سپس وارد بحثهای نظری و عقبه فکری آن شویم. در بخش معاصر میتوان از گروهها، تقسیمبندیها، اقدامات سیاسی و اجتماعیشان و شعارهایشان سخن بگوییم و در بخش نظری به اندیشهها و ریشهها و تحولات در گذر زمان اشاره کنیم.
- گفته نشده است که سلفیه، جریانی در مذهب اهل سنت است. گویا این مطلب مفروض گرفته شده است. بهتر یا درستتر این است که صریحا به آن اشاره شود، مثلا در بخش تعریف.
- در شناسه خبری از برداشتهای تند این گروه از آموزههای سه قرن نخست نیست.
- اصطلاح کتاب و سنت برای مخاطب عام دشوارفهم است. بهتر است به جای آن از قرآن و سنت پیامبر(ص) استفاده کرد. همچنین است اصطلاح «حمل آیات قرآن بر...»، «دار الکفر» و «دار الاسلام».
- بسیار به اندیشه و تفکر سلفیه پرداخته شده و کمتر درباره اقدامهای اجتماعی آنان سخن گفته شده است.
- در بخش تعریف، روایتی که در یادداشت آمده نیازمند منبع است.
- جمله «از دل دعوتگرایی همچون اخوان المسلمین...» مفهوم نیست. احتمالا دعوتگران مراد است.
- بخش بدعت مطلب ندارد.
- غلطهای تایپی بسیاری وجود دارد: اقول، اصلحب، عقیدهای نامهای، تفلیل، حهاد، میلانی.
--علیرضا سالوند (بحث) ۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۹:۰۱ (+0330)
پیشنهاد
- بخشی با عنوان اهل بیت از دیدگاه سلفیه اضافه شود. میتوان به مباحثی چون مصداق اهل بیت، مقام و منزلت اهل بیت و فضائل اهل بیت در تفاسیر علمای سلفی در برخی آیات پرداخت.
- به نظرم بجای عنوان «شکلگیری و تحولات» از عنوان «تاریخچه سلفیه» استفاده شود. در این زمینه به مقاله «آشنایی با مکتب سلفیه» مراجعه شود. همچنین جهت تبیین فرآیند شکلگیری سلفی، به مقاله «رویکرد شناسی فلسفی و معرفتی جریان سلفی گری» مراجعه شود.
- ساختار پیشنهادی:
==تاریخچه== ==اندیشهها== ==روش فکری== ==تروریسم و سلفیه== ===طالبان=== ===القاعده=== ===داعش=== ==شخصیتها== ===ابن تیمیه=== ===محمد ابن عبدالوهاب=== ===شاه ولیالله دهلوی=== ==اهل بیت از نگاه سلفیه==
محمدرضا سیفی (بحث) ۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۰۶ (+0330)
چهره های شاخص
اشاره به چهرههای شاخصی مانند قرضاوی، عریفی ألبانی و مقدسی به نظرم لازم است.پوررضایی (بحث) ۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۳۷ (+0330)
نقدها
- در تعریف اشارهمستقیم به نام احمدپاکتچی شده که این محل اشکال است. وی نه صاحب نظر در بحث سلفیه است و نه شخصیت طراز اول و مهم و معروف.
- بخش های عظیمی از مدخل عبارت پردازی خود نویسنده نیست و حتی گاه عین عبارت دکتر احمد پاکتچی است. ضمن آنکه بخش هایی دیگر هم از دانش نامه فارسی بدن عبارت پردازی نپیسنده است.
- بخش اخوان به نظرم نیازمند بسط و تبیین بیشتری دارد از آن جهت که این گروه نقش اعتدال گرا در این تفکر را دارند. ضرورت این بسط از آن نظر است که که افکار عمومی و ما هرآنچه از سلفیه میدانیم چیزی جز تندروی و ترور نیست.
- برخی واژهها اصلا ویکیایی نیست... مثل نئوسلفیزم
- دربراه سلفیگری در شرق آسیا مطلبی نیامده و اینکه آنها تفاپت یا شباهت هایی با سلفیه جهان عرب دارند یا خیر و همچنین سلفی های تاتارولگا با سلفی وهابی و غیره...
- جایگاه شناسی سلفیه در دولت عثمانی تبیین نشده.
- نقش عقل در تفکر سلفیه هم به نظرم نیاز به تبیین دارد. به عبارت دیگر سلفی ها به چه میزان به عقل حجیت و اعتبار قائلاند.Alikhosravi (بحث) ۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۵:۳۷ (+0330)
مشکلات مقاله
این مقاله یکی از مقالاتی است که به جهت اهمیت در لیست پروژه ویرایش و اصلاح مقالات قرار گرفته بود و من مسوولیت باز نویسی آن را قبول نموده ام. برای اینکه تغییرات آتی بنده توسط عزیزانی که پیگیری می کنند مفهوم باشد من تعدادی از اشکالات دوستان به مقاله را به همراه مشکلاتی که خود پس از مقداری مطالعه در موضوع دیده ام در اینجا فهرست می کنم. و در تغییرات طبیعتا سعی مینمایم به نقدها بیش از پیشنهادها اهمیت بدهم. دوستان اگر این فهرست را مطالعه نمودند در صورتی که توضیحی لازم می دانند به جهت کمک به بنده در اصلاح دریغ ننمایند:
- مخاطب محور نبودن مقاله به خاطر در نظر نگرفتن پیشینه ذهنی مخاطب در موضوع
- ارتباط های عناوین به مقاله به درستی تبیین نشده
- پیچیدگی عبارات در برخی موارد
- به همایش ها و کنفرانسهایی که علیه این دیدگاه گرفته شده اشاره نشده
- شناسه به نکات منفی این جریان آنچنان که باید نپرداخته
- غلطهای تایپی وجود دارد
- پیشنهاد: استفاده از مقالات «آشنایی با مکتب سلفیه» و «رویکرد شناسی فلسفی و معرفتی جریان سلفی گری» برای پرداختن به تاریخچه
- پیشنهاد: بخشی با عنوان اهل بیت از دیدگاه سلفیه
- به برخی چهره های شاخص اشاره نشده
- اشاره مستقیم به نام احمدپاکتچی در تعریف
- برخی واژه ها نامانوس است
- به سلفیگری در شرق آسیا پرداخته نشده
- جایگاه شناسی سلفیه در دولت عثمانی تبیین نشده
- به میزان اعتبار عقل در سلفیه پرداخته نشده
- پیشنهاد: ابتدا به سلفیه در معاصر بپردازیم و سپس وارد بحثهای نظری و عقبه فکری آن شویم
اشکالاتی از دید بنده:
- منع بخش عمده ای از مقاله دو مقاله از آقای پاکتچی در مجموعه بنیاد گرایی و سلفیه است. و مقالات هم پاسخگوی نیاز مقاله نیست.
- مقاله تفکیکی بین تاریخچه اصطلاح سلفیه و جریان سلفیه نگذاشته. در ثانی با توجه حجم کمی که مجاز هستیم تقریبا جایی برای طرح تاریخچه اصطلاح نیست. مثلا اینکه در صحیح بخاری هم این کلمه آمده ...
- مقاله همانگونه که در درجه بندی هم ذکر شده از یکسو جامع همه ابعاد نیست و از سوی دیگر خلاصه نیست.
- تقریبا همه منابع فارسی است. حال اینکه این مقاله قطعا از موضوعاتی است که در زبانهای دیگر نیز کانون توجه است و حداقل به تعدادی منبع عربی هم نیاز دارد.
--zamani (بحث) ۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۱۷ (UTC)
پاراگراف با منبع اشتباه
من به آدرس گفته شده در منبع این پاراگراف مراجعه کردم و حتی صفحات دیگر کتاب را هم کاویدم ولی این متن و مشابه آن را پیدا نکردم. در اینترنت هم بعضی جملات را سرچ کردم چیزی پیدا نشد. کاربری هم که این را گذاشته بازنشسته شده. فعلا حذفش نمیکنم شاید منبع پیدا شد:
از دل دعوتگرایی همچون اخوان المسلمین، افرادی ظهور کردند که جهاد را بر همه چیز مقدم میدانستند با نگارش کتاب معالم فی طریق توسط سید قطب و انتساب تمامی شهرهای اسلامی به شهرهای جاهلی، تعدادی از جوانان تندرو اخوانی که از مدارای این سازمان خسته شده بودند در مصر گروههای جهادی را تشکیل دادند. شکری مصطفی با تشکیل گروه جماعه المسلمین(التکفیر و الهجره) و محمدعبدالسلام فرج با تاسیس گروه الجهاد، جهاد را واجب فراموش شده معرفی کرده و مدعی شدند بر هر مسلمانی جهاد برای برپا کردن حکومت و خلافت اسلامی واجب عینی است. این افراد تمام مسلمانان را به دلیل پذیرش یا سکوت در مقابل فرهنگ غرب،یا حاکمانی که بغیر ما نزل الله حکم میکنند، کافر دانسته و تمام افرادی را که به این حاکمان کمک میکنند مهدورالدم معرفی کردند و به ترور سادات دست زدند. این افراد معتقد بودند مسلمانی که به حاکمان سکولار کمک میکنند، عدو قریب (دشمن نزدیک) ما هستند و آمریکا و اسراییل عدو بعید (دشمن دور) هستند. --zamani (بحث) ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۳ (UTC)
- مقداری از آنچه در این بخش آمده بود را از منبع دیگری در ذیل اخوان المسلمین آوردم. و چون منبعش هم پیدا نشد. برا تلخیص مقاله حذفش میکنم--zamani (بحث) ۵ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۱۹ (UTC)
بخش اندیشه ها
این مقاله در بخش اندیشه ها از دو منبع استفاده زیادی نموده : تقابل نئوسلفیها با شیعیان و پیامدهای آن بر اتحاد جهان اسلام و "بنیادهای فکری جریان تکفیری"
همانطور که از عناوین هم پیداست . هر دو اینها به اندیشه های سلفی تکفیری و جهادی می پردازد. از سوی دیگر اگر اینها را هم با اندیشه سلفی سنتی جایگزین کنیم. سلفی های جدید (داعشی) را در بر نمی گیرد. به نظرم بهتر است اندیشه های هر گروه از سلفی ها در ذیل خودشان قرار گیرد و با توجه به طیفی که دارند بخشی کلی با این عنوان نداشته باشیم--zamani (بحث) ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۲۳ (UTC)
- سعی شد در توضیح جریان های سلفی معاصر به اعتقادات آنها و اقداماتی که در پرتو این اعتقادات انجام داده اند به صورت اجمالی پرداخته شود. و در ابتدای بخش سلفیان جهادی نیز اندیشه های گروه های جهادی و تکفیری نیز به کمک بخش همین بخش به صورت موجز اندیشه ها توضیح داده شد.--zamani (بحث) ۵ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۱۹ (UTC)
کتابشناسی
@Saeedzamani: ضمن تشکر بابت زحمت ویرایش مقاله پیشنهاد میشود بخشی با عنوان کتابشناسی ایجاد شود البته بیشتر کتاب های در نقد سلفیه آورده شود.--Shamsoddin (بحث) ۲۴ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۵۸ (UTC) @Saeedzamani:
سلام و الرحمه
ضمن عرض خسته نباشید. برخی از گزارههای مدخل جانبدارانه است. حداقل همین عبارات گزارشی شود شاید بهتر باشد به عبارت زیر توجه کنید. «طالبان با هرگونه تجددگرایی مخالفاند. برای نمونه در ابتدا استفاده از تلویزیون را ممنوع کردند. همچنین اجازه نمیدادند دختران به مدرسه بروند.[۳۷] آنها مراکز زیارتی و میراث فرهنگی را با شعار مبارزه با بتپرستی تخریب میکردند.[۳۸] » Sm.khadem (بحث) ۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۱۶ (+0330)