بحث:رسول جعفریان

اصل اثبات‌پذیری و موارد دیگر

@R.pouresmaeil: الف. یکی از مهم‌ترین سیاست‌ها و رهنمودها در ویکی‌پدیا و ویکی‌شیعه، اثبات‌پذیری است. بر این اساس علاوه بر اینکه باید تلاش کنیم فاصله انتقادی خود از موضوع مقاله را حفظ کنیم و ادبیاتی تحسین‌آمیز و البته در عین حال منتقدانه نداشته باشیم، همه گزاره‌ها باید قابل اثبات باشند. چند نمونه از نقض این اصل در متن را نمونه می‌آورم و توضیح می‌دهم که چه تغییری باید ایجاد شود تا کل متن را دوباره با این نگاه بازبینی کنید و در نهایت این سیاست با دقت رعایت شود:

«وی به دلیل دیدگاه‌های خاصش نیز موردتوجه است»: آیا این جمله اثبات‌پذیر است؟ در این باره منبعی وجود دارد؟ آیا خواسته‌اید بگویید او دیدگاه‌های خاص، متمایز یا حساسیت‌برانگیزی دارد؟ خب همان منظور اصلی‌تان را بگویید، مشروط به آنکه اثبات‌پذیر و دارای ارجاع معتبر باشد.
«او تحت‌تأثیر مبلغان حوزوی به دروس دینی علاقمند شد»: علاوه بر اینکه باید دید این جمله چه اهمیتی برای ذکر در این نصفحه دارد، باید گفت این جمله اثبات‌پذیر نیست، چون ما به منشأ تأثرات جعفریان دسترسی نداریم و فقط می‌توانیم بگوییم فلان نویسنده چنان ادعایی کرده یا در فلان مقاله چنین آمده یا خود جعفریان چنین گفته.
«در سال ۱۳۹۱ش به‌دلیل بیماری و مشغله فراوان از این سمت استعفا داد»: آیا مطمئنیم که دلیل استعفا همان بوده؟ آیا اثبات‌پذیر است؟ نه؛ بنابراین باید بگوییم جعفریان دلیل استعفای خود را بیماری و مشغله فراوان اعلام کرد. چرا که بر اساس منبعی که ذکر کرده‌اید، تنها همین بیان اثبات‌پذیر است.

ب. تلاش کنید تا حد امکان همه منابع را از نظر بگذرانید و در انتخاب مطالب برای نوشتن در مقاله هم اصل را بر مواجهه علمی بگذارید. برای نمونه فکر می‌کنم مقاله‌ای از بهزاد کریمی، استادیار گروه ایرانشناسی در دانشگاه میبد را ندیده‌اید، یا گزارش مجله بخارا از دیدار و گفتگو با رسول جعفریان. از همین منظر، تصریحی در این مقاله وجود ندارد که جعفریان از منظر دانش تاریخ شاگرد سید جعفر مرتضی شناخته می‌شود، در حالی که می‌توان شواهدی از این امر را به دست آورد.

ج. مطلقاً از کلمات دال بر احترام و تمجید خودداری کنید. برای نمونه، کلمه فقید در وصف داود فیرحی باید حذف شود، چون نوعی حاوی نوعی احترام است. نیازی نیست به مرحوم شدن افراد اشاره کنید. اگر ضرورتی دارد، به نوشتن تاریخ تولد و وفات در پرانتز اکتفا کنید.

د. در بیان نظرات موافقان و مخالفان تلاش کنید لحن غیرجانبدارانه تا حد امکان حتی در بیان نظرات دیگران حفظ شود. برای نمونه چیزی که از بجنوردی نقل شده، بیشتر شبیه تملق است تا بیان رویکردی متمایز در روش علمی جعفریان. ترجیح این است که اگر بجنوردی توضیح داده که چرا چنین چیزی می‌گوید، همان را توضیح بدهیم؛ شبیه به جمله‌بندی‌ای که در بیان نظر فیرحی آمده و پیش از بیان تعریف و تمجید، دلیل علمی آن بیان شده.

هـ. خوب است که تلاش کرده‌اید تا حد امکان آثار جعفریان را پوشش دهید، اما کار دیگری که باید به‌وضوح انجام شود، بیان وجه سرشناسی اوست. با چه کتاب‌هایی شناخته می‌شود؟ چه کتاب‌هایی از او ارجاع بیشتری دارد؟ طبیعتاً پاسخ به این سؤالات با تکیه بر منابع موجود سخت است، اما همان کاری است که باید در این مقاله انجام بدهیم. اولین و مهم‌ترین چیزی که این مقاله باید به آن پاسخ بگوید این است که جعفریان چه اهمیتی در فرهنگ اسلام و تشیع دارد؟ و در فرهنگ اسلام و تشیع به چه چیزی شناخته می‌شود. حسن اجرایی (بحث) ‏۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۰ (UTC)

@Hasanejraei: با تشکر از نظرات استاد بزرگوار سعی کردم اعمال کنم نظرات رو ممنون میشم اگه دوباره ببینید و اگر نکته ای بود بفرمایید. R.pouresmaeil (بحث) ‏۶ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۷ (UTC)

@R.pouresmaeil: جدای از اشکالات ویرایشی و محتوایی که به مدخل وارد است، در لینک کردن خیلی دقت کنید. اینکه در سه خط متوالی، «جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» و «جشنواره فارابی» را لینک کرده‌اید یا اینکه عنوان «عضو هیئت علمی» لینک شده، بر چه مبنایی است؟!--Roohish (بحث) ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۵ (UTC)

@Roohish: ضمن تشکر از توجه حضرتعالی اشکالات ویرایشی و محتوایی را بفرمایید استفاده کنیم. در مورد لینک‌ها هم جایره کتاب سال و جشنواره فارابی هر کدام یک بار لینک شدند و برای عضو هیئت علمی هم احتمال دادم در آینده مدخلی نوشته بشود. R.pouresmaeil (بحث) ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۱ (UTC)

@R.pouresmaeil: به تاریخچه مراجعه فرمایید. من لینک‌ها را برداشتم. --Roohish (بحث) ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۶ (UTC)

@Roohish: بله غفلت از بنده بود صحیح می‌فرماییدR.pouresmaeil (بحث) ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۷ (UTC)

سلام و ادب

@R.pouresmaeil: ۱. ظاهر این جمله جالب نیست: «اما در مقابل، برخی او را دارای روحیه خودمحور» افکار و اندیشه‌ها نقد بشه یا خود شخص؟ یکی خود خواهه یکی خود محوره یکی حسوده… اینا در حد احتمال در مورد تمام بنی بشر الا اولیاء خدا هست اینکه تو شناسه ویکی‌شیعه بگیم رسول جعفریان خود محوره به نظرم زشته. ۲. آثار جعفریان رو باید فهرست وار آورد و به همه اشاره کرد؛ مثلاً آنچه از ایشان هست وشما نیاوردید کتاب ۱. کتاب نظریه اتصال دولت صفویه با دولت صاحب الزمان (عج) ۲. کتاب صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست است … حتی شاید به نظرم عکس دو تا از کتابهای مهم ایشون گذاشته شود. ۳. بخش دیدگاه‌ها نگارشش باید عوض بشه و همین‌طور بخش از نگاه دیگران (از شیوه فهرست کردن گلوله ای یا شمارشی حتماً استفاده شود) ۴. شیوه نگارش تون رو از توضیح دادن از ناحیه خودتون به توضیح دادن نقل قولی تغییر دهید. --Rezashams (بحث) ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۷ (UTC)

@Rezashams: ممنونم از نکاتی که فرمودید و توجه حضرتعالی

در مورد نکته اول هدف نقد شخصیت نیست بلکه اشاره به خود محوری در استنباط‌های تاریخی است که در نقد خسرو معتضد به آن اشاره شده‌است ولی با این حال به نظر تغییر بیان لازم است که اعمال می‌شود ان شاء الله
در مورد آثار ایشون قراره یک مدخل جداگانه با عنوان فهرست آثار رسول جعفریان نوشته بشه ان شاء الله
نکته سوم هم ان شاءالله استفاده میشه R.pouresmaeil (بحث) ‏۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۲ (UTC)

نکته اصلی

نکته اصلی دربارهٔ جعفریان مکتب فکری اوست. او با این که شاگرد جعفر مرتضی است تقریباً هیچ تعلق خاطری به مکتب تاریخ‌نگاری او ندارد. که در این زمینه باید مطالعه شود
نکته مهم دیگر جای خالی مرحوم روضاتی به عنوانی اصلی‌ترین یا یکی از اصلی‌ترین اساتید جعفریان است. روشن است که نویسنده این متن اصولاً با جعفریان آشنا نیست.
برخی آثار جعفریان بارها و بارها منتشر شده‌اند و کتاب‌های مؤثری هستند مثل حیات فکری سیاسی امامان شیعه. که در مدخل اثری از آن‌ها نیست.
تأسیس کتابخانه تخصصی تاریخ نیازمند تأکید بیشتر در بخش فعالیت‌هاست
کتاب‌هایی که لینک می‌شوند حتماً باید با پسوند (کتاب) لینک شوند.
بخش دیدگاه‌ها نیازمند تیتربندی است. و البته نیازمند به‌نگاری.
جعفریان دربارهٔ ظهور و ماجرای نزدیکی آن اظهار نظرهایی کرده در حالی که در مقاله فقط به تقابل او با پناهیان اشاره شده‌است
بخش از نگاه دیگران را می‌توان در بخش‌های دیگر یا با عناوین دیگر آورد. چنین عنوانی بیش از حد کلیشه است.
در مقاله از عبارت‌هایی استفاده شده که نیازمند توضیح است یا نباید استفاده شود مثل جریان اصلاح طلب یا ناآرامی‌های ایران در ۱۴۰۰
افرادی مثل محمدعلی رامین یا حتی خسرو معتضد کسانی نیستند که نامشان در مقاله بیاید. جعفریان منتقدان درشت‌تر و با اهمیت‌تری دارد
تکرار لینک آزاردهنده است
مرکز دائرة المعارف بزرگ باید لینک شود. --محمد کاظم حقانی فضل (بحث) ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۳۳ (UTC)

@Mkhaghanif: عرض سلام و تشکر از بذل وقت و نظر استاد بزرگوار

نکاتی که فرمودید استفاده میشه ان‌شاءالله فقط بنده در فحص و بررسی که داشتم از منتقدان جعفریان به این موارد برخورد کردم اگر منتقدان با اهمیتی که می‌فرمایید معرفی کنید جایی که بتونم به نقدهاشون دسترسی داشته باشم ممنون میشم. همچنین در مورد مکتب فکری جعفریان و تحلیلش هم اگر منبعی در ذهن شریفتون هست معرفی کنید ممنونم. R.pouresmaeil (بحث) ‏۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۲ (UTC)

چند نکته

@R.pouresmaeil: با عرض سلام و خدا قوت

بهتر است در شناسه از چند تن اساتید جعفریان نام برده شود همچنین نام یک یا دو اثر مشهور او ذکر شود
به نظر میرسه در بخش زندگینامه ذکر سال‌ها بیش از اندازه و خسته کننده باشه. نیاز نیست سال هر اتفاق ذکر بشه مثل سالی که مطالعه تاریخ رو شروع کرده یا سال همکاریش با مؤسسه در راه حق لزوکی نداره ذکر بشه
جا دارد لیست کاملتری از آثار جعرفیان ارائه شود خصوصاً که در مدخل و نیز در شناسه بر پراثر بودن او تأکید شده.

--Gholamzadeh (بحث) ‏۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۰۰ (UTC)

@Gholamzadeh:

با تشکر از نکاتی که فرمودید نکات اول و دوم لحاظ میشه ان شاءالله در مورد نکته سوم قرار بر این شد فهرست آثار رسول جعفریان به عنوان مدخل جداگانه نوشته بشه ان‌شاء الله. R.pouresmaeil (بحث) ‏۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۲ (UTC)

@R.pouresmaeil: عرض سلام و ادب و سپاس از زحماتی که برای نگارش این مدخل کشیده‌اید. مطالبی از باب انتقاد به مطالب این مدخل خدمت شما تقدیم می‌شود:

مدخل نیازمند ویرایش است؛ علاوه بر برخی اشکالات ویرایشی زبانی، مطالب مدخل به‌دلیل برگرفته‌شدن از منابع مختلف مجازی دچار تشتت و بریدگی در جملات و عدم هماهنگی از نظر افعال هستند (برای نمونه بخش دیدگاه‌ها). همچنین، به نظر می‌رسد که برخی قسمت‌ها با ایجاد فهرست گلوله و… نظم بهتری پیدا کند.
از نظر بنده در این مدخل بیش از آنچه که باید به برخی از حواشی پرداخته شده‌است و به موضوعاتی اشاره شده‌است که جا را برای ارائه اطلاعات اصلی دربارهٔ جعفریان و کارنامه او تنگ کرده‌است؛ مثلاً پرداختن بیش از حد به درگیری‌های جعفریان با برخی افراد از این قبیل است.
پرداختن به حواشی باعث شده که برخی حوزه‌های کاری جعفریان مورد غفلت واقع شود. حوزه‌هایی مانند کارهای قابل توجه جعفریان دربارهٔ تاریخ حج و حج‌گزاری؛ از مسائل مربوط به جغرافیای تاریخی مکه و مدینه تا چاپ سفرنامه‌های حج قاجاری و نیز چاپ سفرنامه‌های جدید حج و تسهیل دسترسی عموم به این منابع با همکاری در چاپ برخی از این رساله‌ها در کتاب‌هایی مانند کتاب خانم! فردا کوچ است.
آنچه که در چنین مدخلی در ویکی‌شیعه شایسته توجه بیشتر است فعالیت‌های جعفریان دربارهٔ تاریخ تشیع است؛ از تلاش جعفریان برای نگارش و ارائه تاریخ سیاسی و فرهنگی شیعه در دوره‌های مختلف در کتاب‌هایی چون تاریخ تشیع در ایران، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه و ترجمه کتاب جامعه شیعه نخاوله در مدینه منوره تا توجه به تطور فکری برخی شیعیان و روحانیت شیعه در دوره‌های نزدیک‌تر به دوران معاصر در مواجه با فضاهای جدید چون مشروطیت و برخی اندیشه‌های جدید در کتاب‌هایی چون اسدالله خرقانی، روحانی نوگرای روزگار مشروطه و علی‌اکبر حکمی‌زاده در چهار پرده.
شایسته بود از نحوهٔ تاریخ‌نگاری جعفریان هم یاد شود. از شیوه‌های جمع‌آوری اطلاعات تا نوع انتشار تولیدات علمی خود در قالب حقیقی و مجازی.
عکس جعفریان در مدخل عکس بهتری می‌تواند باشد و کلا می‌شود عکس‌های بیشتری در مدخل آورد.
نکته شایسته ذکر در مدخل، اشاره به تلاش جعفریان برای ترویج تاریخ و تاریخ‌نگری در جامعه است. با نمونه‌هایی چون نگارش تاریخ ایران برای جوانان تا اداره‌کردن کانال‌ها و سایت‌های مجازی برای ارائه اطلاعات و تلاش علمی و عملی قابل توجه برای تسهیل دسترسی آزاد به اطلاعات تاریخی و نسخ خطی.

البته همه موراد با در نظر گرفتن حجم مدخل باید مورد توجه باشد از نظر بنده. سپاس از توجه شما. --H.shamloo (بحث) ‏۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۲۴ (UTC)

@R.pouresmaeil:

ان‌شاءالله قرار نیست حالا که الگوی ویرایش در بالای صفحه گذاشته‌اید، مدخل دارای تفصیل‌ها و زیاده‌نویسی‌های بی‌مورد گردد، ولی ظاهر امر نشان می‌دهد نسبت به متن اولیه، مفصل‌تر شده‌است.
عکس در جعبه اطلاعات که با نوشته همراه است عکس خوبی نیست و علت عوض کردنش را نفهمیدم. بقیه عکس‌ها هم جای سؤال است که برای چه بارگذاری شده‌اند؛ مثل تصویر گفتگو در فضای مجازی.
تعابیری مانند استاد و مرحوم نباید به‌کار گرفته شود. --Roohish (بحث) ‏۴ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۳۸ (UTC)

@Roohish:

اضافه شدن متن بابت بررسی و حوزه بندی آثار و اضافه شدن برخ نقدها بوده که بعید میدونم اضافه نویسی محسوب بشه.
در مورد عکس مصاحبه هم مرتبط با بحث فضای مجازی بود که البته کیفیت کمی داشت و دوستان زحمت حذفش رو کشیدند.
در رابطه با عکس جعبه اطلاعات عکس قبلی ویرایش شده بود ولی این عکس از سایت منسوب به خودش هست که به نظر بهتر میرسه.
دربارهٔ با تعابیر مرحوم و استاد این‌ها رو بنده ننوشتم مربوط به عنوان نشست بوده. وقتی توی عنوان نشست هست بنده که نمیتونم تغییرش بدم یا اگر میشه بفرمایید. ولی به نظرم توی این موارد هرچی توی عنوان بوده باید بیاریم؛ مثلاً توی عنوان کتابی اگر این تعابیر باشه ما این‌ها رو حذف می‌کنیم؟! R.pouresmaeil (بحث) ‏۴ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۷ (UTC)

@R.pouresmaeil: با سلام و تشکر از رحمات نویسنده

پانویس بعد از ویرگول بیاید (اصلاح کردم).
منابع بر اساس شیوه‌نامه نیست.
برخی مشکلاتی که دوستان فرمودند هنوز پابرجاست.
عکس مدخل (با وجود تغییر)، مناسب نیست.
کلماتی مانند تأثیر و تألیف با همزه می‌آید که اصلاح شد.
وقتی می‌نویسید «جعفریان معتقد است …» باید ارجاع به اصل مطلب شود که قابل دسترسی است («سیاست‌زدگی آفت تاریخ و تمدن»، روزنامه اعتماد) نه سایت خبرآنلاین.--Salar (بحث) ‏۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۴۴ (UTC)