بحث:تنقیح مناط

• سلام وادب وخدا قوت...به نظر می‌رسد اگر بخش دوم(مفهوم و جایگاه) اینگونه تنظیم بشود گویاتر است (...در این روش، فقیه تلاش می‌کند با دقت نظر در متون دینی، مناط (علت) اصلی حکم شرعی را شناسایی کرده و آن را از ویژگی‌های غیرضروری که در حکم تأثیر ندارد جدا کند؛ سپس هر جا که آن علت تحقق یافت، مشمول آن حکم قرار می‌دهد. به گفته محمدابراهیم جنّاتی از عالمان شیعه، فقیهان حکمی که از روی تنقیح مناط یقینی صادر شود را معتبر می‌دانند مثلاً اگر مردی از امام(ع) درباره حکم نمازی که با عبای نجس خوانده بپرسد؛ و امام پاسخ دهد که نماز را تکرار کن. در اینجا مجتهد تشخیص می‌دهد که مرد بودن و عبا بودن، در حکم دخالت ندارد، بلکه هرکسی آگاهانه با هر لباس نجسی نماز بخواند، وظیفه‌اش تکرار نماز است. ولی درجایی که علت حکم از روی ظن و گمان بدست آید،...)( درمداخل مرتبط با احکام هر چه به نفع مخاطب عام گویاتر و غیر فنی‌تر نوشته بشود شاید مفیدتر باشد.) الامر الیکم. Mahdi1382 (بحث) ‏۲ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۰۶ (+0330)

Rezai.mosavi (بحث) ‏۲ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۵۰ (+0330)

سلام و ادب و احترام=

@Rezai.mosavi: در برخی از منابع و پانویس ها نوبت چاپ و تاریخ چاپ کتاب ذکر نشده است. با تشکر فراوان.

O.chenari (بحث) ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۵۳ (+0330)

@O.chenari:
علیکم السلام متشکرم.
اگر منظور شما آدرس کتاب خاصی است لطفا نام ببرید و اگر منظور شما مقالات و دانشنامه‌ها است، نوع ارجاع آنها با کتاب متفاوت است. ر.ک: «شیوه ارجاع» --Rezai.mosavi (بحث) ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۵۸ (+0330) @Rezai.mosavi:

سلام و ادب و احترام

در دائرالمعارف تاریخ انتشار زدین در پانویس ولی برای پاکتچی که ارجاع دادین به دائر المعارف تاریخ انتشار نزدین علی الظاهر. O.chenari (بحث) ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۳۰ (+0330)

@Rezai.mosavi: سلام علیکم خسته نباشید یکی از کتابهایی که در این بحث حتما باید مراجعه می شد، کتاب الفائق فی الاصول است، که بحث تنقیح مناط را مفصلا بررسی کرده است. پیشنهاد می شود حتما مراجعه شود و اگر مطلبی جا مانده، اضافه گردد. با تشکر --R.andalibi (بحث) ‏۶ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۰۹ (+0330)

اصطلاح فقهی!

@Rezai.mosavi: با سلام و احترام. بسیار بهره و لذت بردم از خواندن مقاله. خدا قوت.

• فقط الگو و ردۀ اصطلاحات فقهی را حذف کردم. چون فقط اصطلاح اصولی است و همان‌طور که به درستی در مقاله انجام شده، در هیچ جای مقاله گفته نشده که «تنقیح مناط» اصطلاح فقهی است.
• لینک مربوط به مقاله «ملکی، فائزه،» خراب بود، جایگزین کردم.
• مقاله مربوط به «فائزه ملکی» نویسندگان دیگر هم دارد، اضافه کردم.
• برای لینک کردن مقالات، باید حتی‌المقدور با بازکردن لینک، خود مقاله نمایش داده شود، اما در لینک‌ها صفحه‌ای نمایش داده می‌شد که لینک مقاله در آن صفحات بود، نه خود مقاله‌ها. آنها را هم اصلاح کردم.
• با توجه به مقالات مختلف مرتبط با این موضوع، می‌توان از بخش پیوند به بیرون نیز بهره برد، که افزودم.Alikhani (بحث) ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۵۳ (+0330)

@Alikhani: علیکم السلام، احسنت بر شما، شکرالله سعیکم. Rezai.mosavi (بحث) ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۰۴ (+0330)

چند نکته

@Rezai.mosavi: با سلام

1. می‌شد مقاله را کوتاه‌تر کرد.

--بله سعی بر خلاصه نویسی بود و می‌شد مثالها حذف شود، ولی به نظرم با توجه به تخصصی بودن موضوعِ مدخل، خلاصه‌تر شدن آن ممکن است موجب ابهام مطالب شود. -- Rezai.mosavi (بحث) ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۹:۰۴ (+0330)

1. نسبت تنقیح مناط با قیاس چیست؟. آیا یکی از انواع قیاس است؟ در مقاله درباره نسبت قیاس منصوص العله و تنقیح مناط بحث شده اما سوال اولی که به ذهن می‌آید این است که تنقیح مناط همان قیاس نیست. نسبت این دو نزد خود اهل سنت چیست؟

--در مدخل آمده است که برخی تنقیح مناط را همان قیاس دانسته‌اند و وجه مشابهت و تفاوت هم ذکر شده است.

1. حرف مخالفان تنقیح مناط نیامده است. آیا گروهی نیستند از شیعه که بگویند این همان قیاس است.

1. تاریخچه نزد شیعه ناقص است. سیر طرح مطلب و بعد در نهایت پذیرش کاملش یا اصلا اینکه چقدر مورد قبول است و چقدر مورد استفاده است تا به امروز.

1. انتقاد اخباریان به خوبی بازتاب نیافته است. اصل انتقاد را باید آورد نه پاسخ به آن را.

Salar (بحث) ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۱۸ (+0330)

@Salar: علیکم السلام، نکان مذکور اصلاح و اعمال گردید.Rezai.mosavi (بحث) ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۹:۰۸ (+0330)