آیه ۲۶ سوره مریم کلامی است خطاب به حضرت مریم[۱] که از خرما خورده، آب بنوشد و از فرزندی که خداوند به او داده، شاد باشد.[۲] و در مقابل دیگران روزه سکوت بگیرد.[۳] این خطاب در زمانی است که مریم مشکلات بسیار داشته و حتی آرزوی مرگ می‌کند. از مریم خواسته می‌شود خوشحال باشد، ناراحتی را رها کرده[۴] و در سایه عنایت خداوند زندگی کند.[۵] او در محضرِ خداوند و مراقبتِ او قرار دارد و خداوند از وی مراقبت خواهد کرد.[۶]
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| جزء | ۱۶ |
| اطلاعات محتوایی | |
| درباره | آرامش و امیددادن به حضرت مریم(ع) |
به مریم گفته می‌شود که خرما را خورده، از آبی که برایش جاری شده بنوشد[۷] تعبیر «وَ قَرِّی عَیْنًا؛ و دیده روشن‌دار»[۸] چنین معنا شده که از فرزندی که خداوند به او داده خرسند باشد.[۹] فکر خود را مشغول نکند که داستان عیسی(ع) تازه متولد شده چه خواهد شد.[۱۰] کلام و اتهام‌های دیگران پیرامون فرزند، مشکل وی نخواهد بود و به خداوند اطمینان داشته باشد.[۱۱]
از مریم خواسته می‌شود که از هر نظر آسوده خاطر بوده و غم و اندوه را از خود دور کند، نیازی نیست که به فکر دفاع از خود در مقابل کلام دیگران باشد بلکه دفاع از او بر عهده کسی است که این فرزند را به او داده است.[۱۲] برخی مفسران معتقدند از آیات قرآن برداشت می‌شود که مریم به جهت مصلحتی مأمور به سکوت بود تا نوزادش عیسی(ع)، سخن بگوید، از پاکی وی دفاع کند و این مؤثرتر و گیراتر بوده است.[۱۳]
فَکُلِی وَاشْرَبِی وَقَرِّی عَیْنًا ۖ فَإِمَّا تَرَیِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِی إِنِّی نَذَرْتُ لِلرَّحْمَٰنِ صَوْمًا فَلَنْ أُکَلِّمَ الْیَوْمَ إِنْسِیًّا
و بخور و بنوش و دیده روشن دار. پس اگر کسی از آدمیان را دیدی، بگوی: «من برای [خدای] رحمان روزه نذر کرده‌ام، و امروز مطلقاً با انسانی سخن نخواهم گفت.»
آیه ۲۶ سوره مریم
از تعبیر ««فَلَنْ أُکَلِّمَ الْیَوْمَ إِنْسِیًّا؛ امروز با هیچ بشری سخن نمی‌گویم»[۱۴] و سیاق آیات دیگر چنین به دست آورده‌اند که مقصود روزه سکوت مریم است.[۱۵] از مریم خواسته می‌شود که به مردم بگوید روزه سکوت گرفته و نمی‌تواند سخن بگوید. مقصود از «گفتن»، فهماندن با اشاره می‌باشد.[۱۶] نه اینکه سخن بگوید؛ زیرا همین سخن گفتن نیز موجب بطلان روزه او می‌شد.[۱۷] روزه سکوت در نزد مخاطبان مریم امری شناخته شده بوده و بر مریم بخاطر گرفتن روزه سکوت ایراد نگرفتند.[۱۸] این نوع روزه در شریعت اسلام ممنوع شده است.[۱۹]
پانویس
- ↑ جعفری، کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۶، ص۵۱۰.
- ↑ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۵۹.
- ↑ قرشی، تفسیر أحسن الحدیث، ۱۳۷۷ش، ج۶، ص۳۱۷.
- ↑ طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۴۴.
- ↑ فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۵، ص۳۷.
- ↑ فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۵، ص۳۷.
- ↑ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۵۹.
- ↑ سوره مریم، آیه ۲۶.
- ↑ مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۷۷.
- ↑ مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۷، ص۳۴.
- ↑ فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۵، ص۳۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۵.
- ↑ سوره مریم، آیه۲۶.
- ↑ طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۴۴.
- ↑ قرشی، تفسیر أحسن الحدیث، ۱۳۷۷ش، ج۶، ص۳۱۷.
- ↑ مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۷، ص۳۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۵.
- ↑ مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۷، ص۳۵.
منابع
- جعفری، یعقوب، کوثر، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
- طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
- قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ یازدهم، ۱۳۸۳ش.
- قرشی، سید علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، چاپ سوم، ۱۳۷۷ش.
- مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، تهران، دار محبی الحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
- مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.