بلاغات النساء (کتاب)

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از کتاب بلاغات النساء)
بلاغات النساء
بلاغات النساء
بلاغات النساء
اطلاعات کتاب
نویسندهاحمد بن ابی طاهر مشهور به ابن طیفور
موضوعسخنان زنان نامدار
اطلاعات نشر
ناشرشریف رضی


بلاغاتُ النّساء کتابی به زبان عربی نوشته ابن‌طَیفور مورخ اهل‌سنت(۲۰۴-۲۸۰ق) است که در آن سخنان فصیح و بلیغ، اشعار و سخنان کوتاهِ زنان تاریخ اسلام در سه قرن نخست قمری نقل شده است. این کتاب از منابع بحارالانوار و الغدیر است و علامه مجلسی، خطبه حضرت زهرا(س) و خطبه‌های زنان اهل بیت در کوفه و شام را از آن نقل کرده است.

بلاغات النساء جلد یازدهم از کتاب «المنثور و المنظوم» است که جداگانه چاپ شده است.

درباره مؤلف

احمد بن ابی‌طاهر خراسانی مشهور به ابن طَیفور(۲۰۴-۲۸۰ق) مورخ و نویسنده اهل سنت است که بنا به گفته خیرالدین زِرِکْلی اصل او از مرو بود اما در بغداد زندگی می‌کرد.[۱] حدود ۵۰ اثر به او نسبت داده‌اند که کتاب‌های تاریخ بغداد و المنثور و المنظوم در چهارده جزء از جمله آنها است.[۲]

اعتبار و جایگاه

کتاب بلاغات النساء بخشی از جزء یازدهم کتاب «المنثور و المنظوم» است که به صورت جداگانه چاپ شده است.[۳] با اینکه نویسنده این کتاب از اهل سنت است اما عالمان شیعه از آن مطالبی نقل کرده‌اند.[۴] به گفته آقا بزرگ تهرانی، علامه مجلسی در بحارالانوار خطبه حضرت زهرا(س) در مدینه و خطبه‌های زنان اهل بیت در کوفه و شام را از این کتاب نقل کرده است.[۵]

جنبه ادبی این کتاب مورد توجه نویسندگان بوده است.[۶] همچنین گفته شده این کتاب، آزادی زنان مسلمان و آگاهی آنان از مسائل اجتماعی را به تصویر کشیده است.[۷]

محتوا

کتاب بلاغات النساء با نقل سخنان زنانی که در سه قرن نخست قمری در مسائل اجتماعی و سیاسی سخن گفته‌اند، آغاز شده است.[۸] از جمله:

ابن طیفور همچنین سخنان کوتاه و اشعار زنان در مناسبت‌های خاص را نیز نقل کرده است.[۱۶] او در این بخش، سخنان بلیغ زنان در مدح و ذم همسرانشان، سفارش‌های مادران به دختران به هنگام ازدواج، سخنان زنان بادیه‌نشین، وصایای زنان و اشعار آنان را آورده است.[۱۷]

نسخه‌ها و چاپ‌ها

کتاب بلاغات النساء در سال ۱۳۲۶ق توسط انتشارات مدرسه والده عباس در قاهره چاپ شده است.[۱۸] به گفته عبداللطیف ارناؤوط، این چاپ بر اساس نسخه خطی‌ دارالکتب المصریه(به خط محمود پاشا بارودی و به تاریخ کتابت ۱۲۹۷ق) و به تعلیقه سید احمد الفی انجام گرفته است.[۱۹]

همچنین نسخه‌ای از این کتاب به خط شیخ شنقیطی در دارالکتب المصریه موجود است.[۲۰]

پانویس

  1. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۴۱.
  2. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۴۱.
  3. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۴۱.
  4. برای نمونه: نگاه کنید به علامه امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۲۳۸.
  5. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۱۴۲.
  6. برای نمونه نگاه کنید به: ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۴.
  7. «بلاغات النساء»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.
  8. ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.
  9. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۷-۲۲.
  10. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۲۳-۳۴.
  11. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴-۳۷.
  12. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۷-۴۰.
  13. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۴۰-۴۳.
  14. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۴۳-۱۱۲.
  15. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۹۰-۹۵.
  16. ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.
  17. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۱۱۲-۲۸۰.
  18. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۱۴۲.
  19. ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.
  20. ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.

منابع

  • ابن‌طیفور، احمد بن ابی‌طاهر، بلاغات النساء، قم، الشریف الرضی، بی‌تا.
  • ارناؤوط، عبداللطیف، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، التراث العربی، العدد ۵۰، رجب ۱۴۱۳ق.
  • ًآقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه فی تصانیف الشیعه، تصحیح:‌ احمد بن محمد حسینی، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۳ق.
  • «بلاغات النساء»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی، مشاهده ۲۸ تیر ۱۳۹۹ش.
  • زرکلی، خیرالدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دارالملایین، ۱۹۸۹م.
  • علامه امینی، عبدالحسین، الغدیر، قم، مرکز الغدیر، ۱۴۱۶ق.

پیوند به بیرون