پرش به محتوا

بقیةالله: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۰
اصلاح نویسه‌های عربی
(اصلاح نویسه‌های عربی)
خط ۱۱: خط ۱۱:
برخی از شارحان شیعه [[نهج البلاغه]]، عبارت «بَقیَّةُ  مِنْ بَقایا حُجَّتِه: او مانده‌ای از حجت‌های خداست» که در [[نهج البلاغه]] به کار رفته است<ref> نهج البلاغه، ۱۴۱۴ق، خطبه۱۸۲، ص۲۶۲.</ref> را تفسیری بر [[امام دوازدهم]] می‌دانند.<ref>قطب راوندی، منهاج البراعه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۷۲۲، به نقل از دانشنامه جهان اسلام، مدخل بقیة الله؛ خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۱۰، ص۳۵۵.</ref> [[ابن ابی‌الحدید معتزلی]] گفته است که [[شیعه|شیعیان]] این کلام را به مهدی، [[صوفیان]] به عارفان و [[اهل سنت]] به علمایی تفسیر می‌کنند که حجت خدا بر بندگانند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۹۵-۹۶.</ref> همچنین در [[دعای ندبه]] نیز از امام مهدی با تعبیر بقیه اللّه یاد شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۵۷۸.</ref>
برخی از شارحان شیعه [[نهج البلاغه]]، عبارت «بَقیَّةُ  مِنْ بَقایا حُجَّتِه: او مانده‌ای از حجت‌های خداست» که در [[نهج البلاغه]] به کار رفته است<ref> نهج البلاغه، ۱۴۱۴ق، خطبه۱۸۲، ص۲۶۲.</ref> را تفسیری بر [[امام دوازدهم]] می‌دانند.<ref>قطب راوندی، منهاج البراعه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۷۲۲، به نقل از دانشنامه جهان اسلام، مدخل بقیة الله؛ خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۱۰، ص۳۵۵.</ref> [[ابن ابی‌الحدید معتزلی]] گفته است که [[شیعه|شیعیان]] این کلام را به مهدی، [[صوفیان]] به عارفان و [[اهل سنت]] به علمایی تفسیر می‌کنند که حجت خدا بر بندگانند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۹۵-۹۶.</ref> همچنین در [[دعای ندبه]] نیز از امام مهدی با تعبیر بقیه اللّه یاد شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۵۷۸.</ref>


در روایات شیعی آمده است که حضرت مهدی به هنگام ظهور، آیه «بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ...» را خواهد خواند و خود را بقیة الله معرفی خواهد کرد و مسلمانان با عبارت «السلام عَلَیْکَ یا بَقِیَّةَ اللّهِ فی اَرْضِه.» بر او سلام می‌دهند.<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> نیز روایت شده است که حضرت مهدی خود گفته است: «اَنَا بَقیَّةُ اللّهِ فی اَرضِه‌.»<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۸۴.</ref>
در روایات شیعی آمده است که حضرت مهدی به هنگام ظهور، آیه «بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ...» را خواهد خواند و خود را بقیة الله معرفی خواهد کرد و مسلمانان با عبارت «السلام عَلَیْکَ یا بَقِیَّةَ اللّهِ فی اَرْضِه.» بر او سلام می‌دهند.<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> نیز روایت شده است که حضرت مهدی خود گفته است: «اَنَا بَقیَّةُ اللّهِ فی اَرضِه.»<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۸۴.</ref>


==دیدگاه‌های متفاوت مفسران==
==دیدگاه‌های متفاوت مفسران==
[[تفسیر قرآن|مفسران]] در ذیل آیه «بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِين»<ref>سوره هود، آیه ۸۶.</ref> که در ضمن توصیه‌های [[شعیب (پیامبر)|شُعَیب پیامبر]] به قومش آمده، تفسیرهای مختلفی درباره بقیةالله ارائه داده‌اند. برخی از آنان بقیةاللّه در این آیه را به معنای سود حلال حاصل از معامله دانسته‌اند که برای انسان باقی می‌ماند.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۳۶۴.</ref> برخی دیگر آن را به پُرداشتن پیمانه و ابزار سنجشِ («مکیال‌» و «میزانِ») یاد شده در آیه ۸۵ [[سوره هود]] پیوند داده و گفته‌اند که بقیةاللّه، یعنی آنچه پس از پیمانه‌کردن و سنجیدنِ درست، برای شما بماند یا خداوند برای شما نگاه دارد، بهتر از آن است که نادرستی و کم‌فروشی کنید.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۱۸.</ref> زَمَخْشَری مفسر [[اهل سنت]]، این احتمال را هم مطرح کرده که ممکن است منظور از بقیةاللّه طاعاتی باشد که نزد خدا می‌ماند.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۱۸.</ref> به گفته [[علامه مجلسی]] مفسران، بقیة الله را به معنای باقی‌ماندن نعمت یا ثوابی که برای [[آخرت]] می‌ماند، نیز تفسیر کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۲۱۱.</ref>  
[[تفسیر قرآن|مفسران]] در ذیل آیه «بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین»<ref>سوره هود، آیه ۸۶.</ref> که در ضمن توصیه‌های [[شعیب (پیامبر)|شُعَیب پیامبر]] به قومش آمده، تفسیرهای مختلفی درباره بقیةالله ارائه داده‌اند. برخی از آنان بقیةاللّه در این آیه را به معنای سود حلال حاصل از معامله دانسته‌اند که برای انسان باقی می‌ماند.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۳۶۴.</ref> برخی دیگر آن را به پُرداشتن پیمانه و ابزار سنجشِ («مکیال» و «میزانِ») یاد شده در آیه ۸۵ [[سوره هود]] پیوند داده و گفته‌اند که بقیةاللّه، یعنی آنچه پس از پیمانه‌کردن و سنجیدنِ درست، برای شما بماند یا خداوند برای شما نگاه دارد، بهتر از آن است که نادرستی و کم‌فروشی کنید.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۱۸.</ref> زَمَخْشَری مفسر [[اهل سنت]]، این احتمال را هم مطرح کرده که ممکن است منظور از بقیةاللّه طاعاتی باشد که نزد خدا می‌ماند.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۱۸.</ref> به گفته [[علامه مجلسی]] مفسران، بقیة الله را به معنای باقی‌ماندن نعمت یا ثوابی که برای [[آخرت]] می‌ماند، نیز تفسیر کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۲۱۱.</ref>  


===بقیه به معنای فضل و خیر===
===بقیه به معنای فضل و خیر===
برخی از مفسران «بَقیّه» را به معنای فضل و خیر نیز تفسیر کرده‌اند؛ زَمَخشَری در ذیل آیه ۱۱۶ [[سوره هود]] که در آن «اُولُوا بقیةٍ» آمده، «بقیه» را به معنای فضل و خیر گرفته است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۶.</ref>رودی پارت، شرق‌شناس و مترجم قرآن به زبان آلمانی، درباره این معنا گفته است که فضل در اصل به معنای «بقیه‌» و زیادت است و در تحول معنایی، مفهوم افزونی و خیر را به خود گرفته است. «بقیه‌» نیز به مفاهیم «خیر» و «فضل‌» و «برتری‌» و «برگزیده‌» تحول معنایی یافته است.<ref> پارت، Der Koran: Kommentar und Konkordanz، چاپ ۱۹۷۷م، ص۵۲-۵۳؛ به نقل از دانشنامه جهان اسلام، مدخل بقیة الله.</ref>
برخی از مفسران «بَقیّه» را به معنای فضل و خیر نیز تفسیر کرده‌اند؛ زَمَخشَری در ذیل آیه ۱۱۶ [[سوره هود]] که در آن «اُولُوا بقیةٍ» آمده، «بقیه» را به معنای فضل و خیر گرفته است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۶.</ref>رودی پارت، شرق‌شناس و مترجم قرآن به زبان آلمانی، درباره این معنا گفته است که فضل در اصل به معنای «بقیه» و زیادت است و در تحول معنایی، مفهوم افزونی و خیر را به خود گرفته است. «بقیه» نیز به مفاهیم «خیر» و «فضل» و «برتری» و «برگزیده» تحول معنایی یافته است.<ref> پارت، Der Koran: Kommentar und Konkordanz، چاپ ۱۹۷۷م، ص۵۲-۵۳؛ به نقل از دانشنامه جهان اسلام، مدخل بقیة الله.</ref>
کلمه بقیه، در آیه ۲۴۸ [[سوره بقره]] نیز به مفهوم فضل و خیر به کار رفته است.<ref>پارت، Der Koran: Kommentar und Konkordanz، چاپ۱۹۷۷م، ص۵۲-۵۳: به نقل از دانشنامه جهان اسلام مدخل بقیة الله.</ref> گفته‌اند وجه تفسیر بقیه اللّه به امامان این است که امامان فضل و نعمت خداوند بر آدمیان هستند.<ref> دانشنامه جهان اسلام، ج۳، مدخل بقیه الله.</ref>
کلمه بقیه، در آیه ۲۴۸ [[سوره بقره]] نیز به مفهوم فضل و خیر به کار رفته است.<ref>پارت، Der Koran: Kommentar und Konkordanz، چاپ۱۹۷۷م، ص۵۲-۵۳: به نقل از دانشنامه جهان اسلام مدخل بقیة الله.</ref> گفته‌اند وجه تفسیر بقیه اللّه به امامان این است که امامان فضل و نعمت خداوند بر آدمیان هستند.<ref> دانشنامه جهان اسلام، ج۳، مدخل بقیه الله.</ref>


خط ۶۴: خط ۶۴:
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


[[ar:بقية الله (مصطلح)]]
[[ar:بقیة الله (مصطلح)]]
[[en:Baqiyyatullah]]
[[en:Baqiyyatullah]]
[[ur:بقیۃ اللہ]]
[[ur:بقیۃ الله]]
[[ru:Бакиятуллах]]
[[ru:Бакиятуллах]]


۱۹۶

ویرایش