پرش به محتوا

یزله‌خوانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''یَزْله''' یا '''هُوسه''' نوعی آیین است که در جشن‎‏‌ها، استقبال از شخصیت‏‌ها و سوگواری‏‌ها برگزار می‌شود. این مراسم محلی در بخش‌های جنوبی ایران مانند بندر بوشهر و خوزستان اجرا می‌شود و نحوه انجام آن بدین صورت است که مردان عرب با پوشیدن لباس محلی گرد هم جمع می‌شوند و هر فرد، بازو یا کمر نفر بعدی را با دست می گیرد و افراد با هم یک زنجیره را می‌سازند و با ضرب‌آهنگِ شعر یزله، به نرمی قدم برداشته و به جلو می‌روند. اشعار و حرکت یزله‌خوانان متناسب با هر جلسه متفاوت گزارش شده است.
'''یَزْله''' یا '''هُوسه''' نوعی آیین است که در جشن‎‏‌ها، استقبال از شخصیت‏‌ها و [[سوگواری‏|سوگواری‏‌ها]] برگزار می‌شود. این مراسم در بخش‌های جنوبی ایران مانند بندر بوشهر و خوزستان اجرا می‌شود و نحوه انجام آن بدین صورت است که مردان عرب با پوشیدن لباس محلی گرد هم جمع می‌شوند و هر فرد، بازو یا کمر نفر بعدی را با دست می‌گیرد و افراد با هم یک زنجیره را می‌سازند و با ضرب‌آهنگِ شعر یزله، به آرامی قدم برداشته و به جلو می‌روند. اشعار و حرکت یزله‌خوانان متناسب با هر جلسه متفاوت گزارش شده است.


==اهمیت و جایگاه==  
==اهمیت و جایگاه==  
«یَزْله» یا «هُوسه» نوعی مراسم آیینی و موسیقی محلی است که در «جشن‎‏‌ها (مانند عروسی‌ها)» و مراسم «استقبال از شخصیت‏‌ها» و نیز «سوگواری‏‌ها(مانند عزاداری‏ محرمو برای ابراز قدرت و شجاعت اجرا می‌شود. در یزله‌ها متناسب با هر جلسه موسیقی و نحوه اجرای آن نیز متفاوت می‌شود.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب. [https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان. الهایی و برسیم، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان(باتأکید بر سنت یزله)، ص۴.</ref> این موسیقی و مراسم محلی در بخش‌های جنوبی ایران مانند بندر بوشهر، خوزستان و… برگزار می‌شود. برخی پژوهشگران معتقد‌اند ریشه این مراسم به بندر بوشهر بر می‌گردد.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب.</ref>
«یَزْله» یا «هُوسه» نوعی مراسم آیینی و موسیقی محلی است که در جشن‎‏‌ها، و مراسم استقبال از شخصیت‏‌ها و «سوگواری‏‌ها مانند [[سوگواری محرم|عزاداری‏ محرم]] و برای ابراز قدرت و شجاعت اجرا می‌شود. در یزله‌ها متناسب با هر جلسه موسیقی و نحوه اجرای آن نیز متفاوت می‌شود.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب. [https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان. الهایی و برسیم، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان(باتأکید بر سنت یزله)، ص۴.</ref> این موسیقی و مراسم محلی در بخش‌های جنوبی ایران مانند بندر بوشهر و خوزستان برگزار می‌شود. برخی پژوهشگران معتقد‌اند ریشه این مراسم به بندر بوشهر بر می‌گردد.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب.</ref>




== زمان و شیوه برگزاری==
== زمان و شیوه برگزاری==
یزله با اینکه کاربردی چند‌گانه دارد اما غالبا در جشن‌ها اجرا می‌شود.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب.</ref> نحوه انجام «یزله» بدین صورت است که مردان عرب با پوشیدن لباس محلی گرد هم جمع می‌شوند و هر فرد، بازو یا کمر نفر بعدی را با دست می‌گیرد و افراد با هم یک زنجیره را می‌سازند و با ضرب‌آهنگِ شعر یزله، به نرمی قدم برداشته و به جلو می‌روند.<ref> الهایی و برسیم، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان (باتأکید بر سنت یزله)، ص۴، [https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»] باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> چیزی که در این میان قابل توجه می‌باشد این است که علاوه بر اینکه در یزله‌ها اشعارشان فرق می‌کند نحوه اجرایشان نیز با هم متفاوت است.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب</ref>.


یزله با اینکه کاربردی چند‌گانه دارد اما غالبا در جشن‌ها اجرا می‌شود.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب.</ref> نحوه انجام «یزله» بدین صورت است که مردان عرب با پوشیدن لباس محلی گرد هم جمع می‌شوند و هر فرد، بازو یا کمر نفر بعدی را با دست می‌گیرد و افراد با هم یک زنجیره را می‌سازند و با ضرب‌آهنگِ شعر یزله، به نرمی قدم برداشته و به جلو می‌روند.<ref>الهایی و برسیم، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان(باتأکید بر سنت یزله)، ص۴، [https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»] باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> چیزی که در این میان قابل توجه می‌باشد این است که علاوه بر اینکه در یزله‌ها اشعارشان فرق می‌کند نحوه اجرایشان نیز با هم متفاوت است.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب</ref>.
یزله در جشن‌ها با نوعی رقص و پایکوبی سنتی و دست زدن همراه است؛ البته گاهی با نواختن دمام یا تنبک و دف نیز اجرا می‌ شود، سپس با آهنگی تند، شعرهای مخصوص یزله را می‌خوانند و موسیقی نیز آنها را همراهی می‌کند، به این صورت که فردی شعرهایی را می‌گوید و بقیه افراد، به صورت جمعی در پاسخ به او اشعاری را می‌خوانند.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب. باشگاه خبرنگاران جوان. الهایی و برسیم، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان(باتأکید بر سنت یزله)، ص۴.</ref>


نحوه اجرای یزله در مراسم عزاداری چنین است که افراد، بازو یا کمر نفر بعدی را با دست می‌گیرند و حلقه می‌زنند و در یک دایره می‌چرخند. آنان در حالی که خم شد‏ه‌‏اند با نوای مداح (تک‌خوان)، سینه می‌زنند و مقداری به سمت مرکز دایره می‌روند و عقب می‌آیند. اشعار این مراسم با توجه به زمان و مناسبت آن تفاوت دارد.<ref>[https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>امروزه گروهی که یزله‌خوانی می‌کنند، سازهای سنج و دمام را نیز به کار می‌برند تا موسیقی محزونی ایجاد شود.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب.</ref>


یزله در جشن‌ها با نوعی رقص و پایکوبی سنتی و دست زدن همراه است؛ البته امروزه با نواختن دمام یا تنبک و دف نیز اجرا می‌ شود، سپس با آهنگی تند، شعرهای مخصوص یزله را می‌خوانند و موسیقی نیز آنها را همراهی می‌کند، به این صورت که یکی شعرهایی را می‌گوید و بقیه افراد، به صورت جمعی در پاسخ به او اشعاری را می‌خوانند.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب. باشگاه خبرنگاران جوان. الهایی و برسیم، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان(باتأکید بر سنت یزله)، ص۴.</ref>
گاهی اجراکنندگان این آیین، شمشیر یا تفنگ نیز به دست می‌گیرند. فسلفه این کار برای ابراز قدرت، شجاعت، شادی و استقبال از میهمان است. هم‏چنین پیامش این است که این نوع وسایل، فقط برای جنگ نیستند و برای مراسم شادی نیز به کار می‌روند.<ref>[https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»] باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>
 
اما نحوه اجرای یزله در مراسم عزاداری چنین است که افراد، بازو یا کمر نفر بعدی را با دست می‌گیرند و حلقه می‌زنند و در یک دایره می‌چرخند. آنان در حالی که خم شد‏ه‌‏اند با نوای مداح (تک خوان)، سینه می‌زنند و مقداری به سمت مرکز دایره می‌روند و عقب می‌آیند. اشعار این مراسم با توجه به زمان و مناسبت آن تفاوت دارد. <ref>[https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>امروزه گروهی که یزله‌خوانی می‌کنند، سازهای سنج و دمام را نیز به کار می‌برند تا موسیقی محزونی ایجاد شود.<ref>رمضانی، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب.</ref>
 
گاهی اجراکنندگان این آیین، شمشیر یا تفنگ نیز به دست می‌گیرند. فسلفه این کار برای ابراز قدرت، شجاعت، شادی و استقبال از میهمان است. هم‏چنین پیامش این است که این نوع وسایل، فقط برای جنگ نیستند و برای مراسم شادی نیز به کار می روند.<ref>[https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»] باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>
==پذیرایی در مراسم یزله==
==پذیرایی در مراسم یزله==
عرب‌های خوزستان در زمان برگزاری رسم یزله دانه‌های قهوه را تفت می‌دهند و سپس آن را دم می‌‌کنند در نتیجه قهوه‌ای تلخ و غلیظ آماده کرده و ابتدا با آن از مهمان پذیرایی می‌کنند. آنها بعد از خوردن قهوه‌ی تلخ، برای مهمان چای شیرین می‌آورند و با این کار قصد دارند اعلام کنند که تا تلخی نباشد شیرینی هیچ معنایی ندارد.<ref>[https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>


عرب‌های خوزستان در زمان برگزاری رسم یزله دانه‌های قهوه را تفت می‌دهند و سپس آن را دم می‌‌کنند در نتیجه قهوه‌ای بسیار تلخ و غلیظ آماده کرده و ابتدا با آن از مهمان پذیرایی می‌کنند. آنها بعد از خوردن قهوه‌ی تلخ، برای مهمان چای شیرین می‌آورند و با این کار قصد دارند اعلام کنند که تا تلخی نباشد شیرینی هیچ معنایی ندارد. <ref>[https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>
در مراسم یزله مهمان باید بدون زمین گذاشتن فنجان، قهوه را سر بکشد. اگر بعد از خوردن قهوه فنجان را تکان دهد به این معناست که دیگر قهوه نمی‌‌خواهد، اما اگر آن را به لبه‌ قوری بزند یعنی دوباره درخواست قهوه دارد. پذیرایی در مراسم یزله با اشاره انجام می‌شود و صحبت و تعارفی در این میان نمی‌شود. برخی دلیل این نحوه مراسم را اینطور گفته‌اند که اگر کسی در مجلس در حال صحبت کردن است باید به احترام او سکوت کرد و حتی در زمان پذیرایی هیچ حرفی زده نشود.<ref>[https://www.iranhotelonline.com/blog/post-2369/%D8%B1%D8%B3%D9%85-%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 رسم یزله در خوزستان]، ایران هتل.</ref>
 
 
در مراسم یزله مهمان باید بدون زمین گذاشتن فنجان، قهوه را سر بکشد. حال اگر بعد از خوردن قهوه فنجان را تکان دهد به این معناست که دیگر قهوه نمی‌‌خواهد، اما اگر آن را به لبه‌ی قوری بزند یعنی دوباره درخواست قهوه دارد و میزبان باید برای او قهوه بریزد. پذیرایی در مراسم یزله با ایما و اشاره انجام می‌شود و هیچ صحبت و تعارفی در این میان نمی‌شود. برخی دلیل این نحوه مراسم را اینطور گفته‌اند که اگر کسی در مجلس در حال صحبت کردن است باید به احترام او سکوت کرد و حتی در زمان پذیرایی هیچ حرفی زده نشود.<ref>[https://www.iranhotelonline.com/blog/post-2369/%D8%B1%D8%B3%D9%85-%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 رسم یزله در خوزستان]، ایران هتل.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۲۶: خط ۲۲:


==منابع==
==منابع==
[https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۳ آذر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ش.
* [https://www.yjc.news/fa/news/6751272 ««یزله خوانی چیست»؟ /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم»]، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۳ آذر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ش.
 
* رمضانی، احمد، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب، تاریخ درج مطلب: ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ش.
رمضانی، احمد، [https://blog.shab.ir/%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87/ یزله چیست؟]، وبلاگ شب، تاریخ درج مطلب: ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ش.
* [https://www.iranhotelonline.com/blog/post-2369/%D8%B1%D8%B3%D9%85-%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 رسم یزله در خوزستان]، ایران هتل، تاریخ درج مطلب: ۴ فروردین ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ش.
 
* الهایی، هادی و برسیم، زهرا ، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان(باتأکید بر سنت یزله)، فصلنامه علمی ـ تخصصی تاریخ نو، بهار ۱۳۹۴، شماره ۱۰.
[https://www.iranhotelonline.com/blog/post-2369/%D8%B1%D8%B3%D9%85-%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 رسم یزله در خوزستان]، ایران هتل، تاریخ درج مطلب: ۴ فروردین ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ش.
 
الهایی، هادی و برسیم، زهرا ، بررسی شعارهای عشایر عرب در واقعه جهاد عشایر خوزستان(باتأکید بر سنت یزله)، فصلنامه علمی ـ تخصصی تاریخ نو، بهار ۱۳۹۴، شماره ۱۰.
{{عزاداری محرم}}
{{عزاداری محرم}}
[[رده:آئین‌های سوگواری]]
[[رده:آئین‌های سوگواری]]