Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۹۳
ویرایش
روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱ اکتبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۷:۵۳
، ۱ اکتبر ۲۰۱۳بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''رَوضُ الجِنان و رَوحُ الجَنان فی تفسیر القرآن''' اثر حسین بن علی الخزاعی النیسابوری معروف به [[ابوالفتوح رازی]] متوفای 556 از متکلمان و محدثان [[امامیه]] در قرن ششم هجری است. این کتاب که معروف ترین اثر ابوالفتوح رازی است به زبان فارسی نگاشته شده و یکی از مصادر کهن تفسیری شیعه برای مفسران پس از خود بوده است. | '''رَوضُ الجِنان و رَوحُ الجَنان فی تفسیر القرآن''' اثر حسین بن علی الخزاعی النیسابوری معروف به [[ابوالفتوح رازی]] متوفای 556 از متکلمان و محدثان [[امامیه]] در قرن ششم هجری است. این کتاب که معروف ترین اثر ابوالفتوح رازی است به زبان فارسی نگاشته شده و یکی از مصادر کهن تفسیری شیعه برای مفسران پس از خود بوده است. | ||
== معرفی کتاب == | == معرفی کتاب == | ||
این کتاب، اولین تفسیر کامل شیعی فارسی است که همه سوره های قرآن را در بر می گیرد. به نام کتاب، در خود تفسیر اشاره ای نشده و در کتب [[شیخ منتجب الدین رازی]] و [[ابن شهر آشوب]] با نام «روض الجنان و روح الجنان» آمده است.<ref>فهرست منتجب الدین، ص 4. المناقب، ج 1، ص 14.</ref> ابن شهر آشوب در کتاب دیگر خود از این کتاب با عنوان «روح الجنان» یاد می کند.<ref>معالم العلماء، ص 175.</ref> | این کتاب، اولین تفسیر کامل شیعی فارسی است که همه سوره های قرآن را در بر می گیرد. به نام کتاب، در خود تفسیر اشاره ای نشده و در کتب [[شیخ منتجب الدین رازی]] و [[ابن شهر آشوب]] با نام «روض الجنان و روح الجنان» آمده است.<ref>فهرست منتجب الدین، ص 4. المناقب، ج 1، ص 14.</ref> ابن شهر آشوب در کتاب دیگر خود از این کتاب با عنوان «روح الجنان» یاد می کند.<ref>معالم العلماء، ص 175.</ref> | ||
== انگیزه تألیف == | == انگیزه تألیف == | ||
بنا بر آن چه خود مؤلف در مقدمه تفسیر آورده است به پبشنهاد جماعتی از دوستان و بزگان و اهل علم و تدین مبنی بر تألیف تفسیری مشتمل بر همه موارد ، آن را اجابت کرده است. و زبان فارسی را انتخاب کرده، چون طالبان آن بیشتر و فواید آن عام تر بود. | بنا بر آن چه خود مؤلف در مقدمه تفسیر آورده است به پبشنهاد جماعتی از دوستان و بزگان و اهل علم و تدین مبنی بر تألیف تفسیری مشتمل بر همه موارد ، آن را اجابت کرده است. و زبان فارسی را انتخاب کرده، چون طالبان آن بیشتر و فواید آن عام تر بود. | ||
== سبک نگارش و تنظیم تفسیر == | == سبک نگارش و تنظیم تفسیر == | ||
مؤلف ، پس از ذکر مقدمه ای کوتاه در معانی و اقسام قرآن و بحثی در معنای تفسیر و [[تأویل]]، به تفسیر آیات سوره ها به ترتیب از سوره حمد تا ناس پرداخته و لفظ به لفظ آن را ترجمه کرده است. | مؤلف ، پس از ذکر مقدمه ای کوتاه در معانی و اقسام قرآن و بحثی در معنای تفسیر و [[تأویل]]، به تفسیر آیات سوره ها به ترتیب از سوره حمد تا ناس پرداخته و لفظ به لفظ آن را ترجمه کرده است. | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۳: | ||
با توجه به رویکرد عقلی و نقلی مفسر در آیات، تفسیر وی در زمره [[تفسیر اجتهادی]] به شمار می آید. | با توجه به رویکرد عقلی و نقلی مفسر در آیات، تفسیر وی در زمره [[تفسیر اجتهادی]] به شمار می آید. | ||
== امتیازات و ویژگی های تفسیر == | == امتیازات و ویژگی های تفسیر == | ||
تفسیر روض الجنان و مؤلف آن در بیان بسیاری از عالمان و دانشمندان شیعه ستایش شده و با تعابیر عظیم از وی یاد کرد اند.<ref>مجالس المؤمنین، ص 489. روضات الجنات، ج 2، ص 314. خاتمه مستدرک الوسائل، ج 3، ص 72. اعیان الشیعه، ج 6، ص 125.</ref> برخی از محققان، ویژگی های دیگری برای تفسیر ابوالفتوح رازی بیان کرده اند. | تفسیر روض الجنان و مؤلف آن در بیان بسیاری از عالمان و دانشمندان شیعه ستایش شده و با تعابیر عظیم از وی یاد کرد اند.<ref>مجالس المؤمنین، ص 489. روضات الجنات، ج 2، ص 314. خاتمه مستدرک الوسائل، ج 3، ص 72. اعیان الشیعه، ج 6، ص 125.</ref> برخی از محققان، ویژگی های دیگری برای تفسیر ابوالفتوح رازی بیان کرده اند. | ||
*توجه به تناسب واژه ها برای فهم بهتر آیات. | * توجه به تناسب واژه ها برای فهم بهتر آیات. | ||
*تبیین جایگاه [[اهل بیت]](ع) خصوصا [[امام علی]](ع) از زبان مخالفان. | * تبیین جایگاه [[اهل بیت]](ع) خصوصا [[امام علی]](ع) از زبان مخالفان. | ||
*بهره گیری از اشعار فارسی در توضیح آیات قرآنی. | * بهره گیری از اشعار فارسی در توضیح آیات قرآنی. | ||
*دفاع از مکتب کلامی و فقهی [[تشیع]] با دلایل عقلی و نقلی.<ref>عبدالکریم پاک نیا تبریزی، آشنایی با منابع تفسیری شیعه.</ref> | * دفاع از مکتب کلامی و فقهی [[تشیع]] با دلایل عقلی و نقلی.<ref>عبدالکریم پاک نیا تبریزی، آشنایی با منابع تفسیری شیعه.</ref> | ||
== نسخه های تفسیر == | == نسخه های تفسیر == | ||
تاکنون ۵۳ نسخه ناقص و کامل از این تفسیر در کتاب‌خانه‌های ایران و دیگر کشورها شناسایی شده است.<ref>روض‌الجنان و روح‌الجنان فی تفسیرالقرآن، ج۱، مقدمه یاحقی و ناصح، ص۷۶ـ۸۱.</ref> | تاکنون ۵۳ نسخه ناقص و کامل از این تفسیر در کتاب‌خانه‌های ایران و دیگر کشورها شناسایی شده است.<ref>روض‌الجنان و روح‌الجنان فی تفسیرالقرآن، ج۱، مقدمه یاحقی و ناصح، ص۷۶ـ۸۱.</ref> | ||
== مجلدات تفسیر == | == مجلدات تفسیر == | ||
تفسیر ابوالفتوح بر اساس تقسیم‌بندی مؤلف و تصریح برخی مانند [[منتجب‌الدین رازی]]<ref>فهرست اسماء علماء‌الشیعة و مصنفیهم، ص۴۵.</ref> و [[عبدالجلیل قزوینی]]<ref>نقض، ص۲۱۲.</ref> و اتفاق همه دست نویس‌ها، بیست جلد بوده که در چاپ های اول تا سوم، این تقسیم بندی مراعات نشده است. | تفسیر ابوالفتوح بر اساس تقسیم‌بندی مؤلف و تصریح برخی مانند [[منتجب‌الدین رازی]]<ref>فهرست اسماء علماء‌الشیعة و مصنفیهم، ص۴۵.</ref> و [[عبدالجلیل قزوینی]]<ref>نقض، ص۲۱۲.</ref> و اتفاق همه دست نویس‌ها، بیست جلد بوده که در چاپ های اول تا سوم، این تقسیم بندی مراعات نشده است. | ||
== چاپ های تفسیر == | == چاپ های تفسیر == | ||
#چاپ پنج جلدی با کوشش چند تن از فضلا از جمله ملک الشعرا صبوری در 1307 و 1309 که دو مجلد آن در 1323 به فرمان مظفرالدین شاه و سه جلد باقی مانده در 1313ـ 1315ش به دستور علی اصغر حکمت -وزیر معارف وقت- به چاپ رسید. | # چاپ پنج جلدی با کوشش چند تن از فضلا از جمله ملک الشعرا صبوری در 1307 و 1309 که دو مجلد آن در 1323 به فرمان مظفرالدین شاه و سه جلد باقی مانده در 1313ـ 1315ش به دستور علی اصغر حکمت -وزیر معارف وقت- به چاپ رسید. | ||
#چاپ ده جلدی در 1320 ش با تصحیح و حواشی مهدی الهی قمشه‌ای. | # چاپ ده جلدی در 1320 ش با تصحیح و حواشی مهدی الهی قمشه‌ای. | ||
#چاپ سیزده جلدی در 1382 با تصحیح و حواشی [[میرزاابوالحسن شعرانی]] با نام روح الجَنان و روح الجِنان. | # چاپ سیزده جلدی در 1382 با تصحیح و حواشی [[میرزاابوالحسن شعرانی]] با نام روح الجَنان و روح الجِنان. | ||
#چاپ بیست جلدی با تصحیح و مقابله با 38 نسخه‌ي کهن و ذکر نسخه بدل‌ها و با مقدمه‌ای مبسوط به کوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح در سال‌های 1365 تا 1376ش از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی [[آستان قدس رضوی]]. | # چاپ بیست جلدی با تصحیح و مقابله با 38 نسخه‌ي کهن و ذکر نسخه بدل‌ها و با مقدمه‌ای مبسوط به کوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح در سال‌های 1365 تا 1376ش از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی [[آستان قدس رضوی]]. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||