تربت: تفاوت میان نسخه‌ها

تربت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ اوت ۲۰۱۳، ساعت ۱۳:۰۸

۳۲۸ بایت حذف‌شده ، ‏۲۹ اوت ۲۰۱۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Mahboobi

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 ==در لغت==
-تربت در لغت به معنای «خاک » است ( رجوع کنید به ابن منظور؛ فیروزآبادی ، ذیل «ترب ») و در فرهنگ شیعی صرفاً به خاکی که از اطراف قبر امام حسین(ع) برداشته می شود، اطلاق می گردد. برخی احتمال داده اند که به خاکی که از اطراف هر قبر مقدّسی، همچون قبر امامان و پیامبران و شهیدان و صالحان، برداشته می شود، تربت می گویند، ولی معنای شایع یا منحصر آن خاک قبر امام حسین(ع) است و مراد از کلمه «الطین » یا «طین القبر» هم در روایات ائمه(ع) همین معناست ( رجوع کنید به شهیدثانی ، 1378 ش ، ص 211؛ یوسف بحرانی ، ج 7، ص 261؛ طباطبائی ، ج 2، ص 228؛ آل کاشف الغطاء، ص 247؛ کلباسی ، ص 27ـ 28). تربت گاه مجازاً به معنای «گور»، بویژه مزار صالحان ، به کار می رود( رجوع کنید به ابن بابویه ، 1363 ش ، ج 1، ص 99، ج 2، ص 137، 227، 260؛ طوسی ، 1401، ج 6، ص 22؛ دهخدا، ذیل واژه ). ابوریحان بیرونی (ص 329)از مزار امام حسین(ع) با تعبیر «تربت مسعوده » یاد کرده است . تربت همواره نزد شیعیان محترم و مقدّس و «شعار» آنان بوده است ( رجوع کنید به آل کاشف الغطاء، ص 32).
+تربت در لغت به معنای «خاک » است<ref>ابن منظور؛ فیروزآبادی ، ذیل «ترب »</ref> و در فرهنگ شیعی صرفاً به خاکی که از اطراف قبر امام حسین(ع) برداشته می شود، اطلاق می گردد. برخی احتمال داده اند که به خاکی که از اطراف هر قبر مقدّسی، همچون قبر امامان و پیامبران و شهیدان و صالحان، برداشته می شود، تربت می گویند، ولی معنای شایع یا منحصر آن خاک قبر امام حسین(ع) است و مراد از کلمه «الطین » یا «طین القبر» هم در روایات ائمه(ع) همین معناست<ref>شهیدثانی، الفوائد الملیّة لشرح الرسالة النفلیّة،ص 211</ref><ref>بحرانی،الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة،ج 7، ص 261</ref>.ابوریحان بیرونی<ref>بیرونی، آثارالباقیه،ص 329</ref>از مزار امام حسین(ع) با تعبیر «تربت مسعوده » یاد کرده است . تربت همواره نزد شیعیان محترم و مقدّس و «شعار» آنان بوده است<ref>آل کاشف الغطاء، الارض و التربة الحسینیة،ص 32</ref>.
 ==در احادیث==
-بنا بر حدیثی ، حضرت عیسی ، ضمن اِخبار از شهادت امام حسین(ع) برای حواریون، به حرمت تربت ایشان اشاره کرده است ( رجوع کنید به ابن بابویه ، 1363ش ، ج 2، ص 531 ـ532؛ همو، 1362 ش ، مجلس 87، ص 598 ـ599؛ صدری ، ص 22). احادیث متعددی در منابع شیعه و اهل سنّت ، حاکی از آگاهی پیامبر اکرم از شهادت امام حسین ، روایت شده و در برخی از آنها آمده است که جبرائیل (یا فرشته ای دیگر) تربت سرخ کربلا را برای پیامبر آورد که سبب تأثر آن حضرت شد. به سبب وجود تفاوتهایی در این احادیث ، بویژه در بارة فرشته ای که تربت را آورده است ، برخی احتمال تعدد این واقعه را مطرح کرده اند ( رجوع کنید به عبداللّه بحرانی ، ج 17، ص 124ـ131؛ امینی ، ص 53 ـ129؛ صدری ، ص 51). این احادیث از طریق زنان و مردان صحابی ، از جمله شماری از همسران پیامبر، از پیامبر روایت شده است ( رجوع کنید به ابن حنبل ، ج 11، ص 207ـ 208؛ قاضی نعمان ، ج 3، ص 134ـ 135؛ مفید، 1413 الف ، ج 2، ص 129؛ علوی شجری ، ص 90ـ92؛ طوسی ، 1414، ص 314؛ ابن شهرآشوب ، ج 4، ص 63؛ صدری ، ص 52؛ موحد ابطحی اصفهانی ، ج 4، ص 150ـ151، 153، 218ـ253، 262ـ264).
+بنا بر حدیثی ، حضرت عیسی، ضمن اِخبار از شهادت امام حسین(ع) برای حواریون، به حرمت تربت ایشان اشاره کرده است<ref>ابن بابویه، عیون اخبارالرضا،ج 2، ص 531 ـ532</ref><ref>صدری، خاک بهشت، ص 22</ref>. احادیث متعددی در منابع شیعه و اهل سنّت ، حاکی از آگاهی پیامبر اکرم از شهادت امام حسین، روایت شده و در برخی از آنها آمده است که جبرائیل (یا فرشته ای دیگر) تربت سرخ کربلا را برای پیامبر آورد که سبب تأثر آن حضرت شد. به سبب وجود تفاوتهایی در این احادیث، بویژه در باره فرشته ای که تربت را آورده است، برخی احتمال تعدد این واقعه را مطرح کرده اند<ref>بحرانی، عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الا´یات و الاخبار و الاقوال،ج 17، ص 124ـ131</ref><ref> امینی، سیرتنا و سنتنا،ص 53 ـ129</ref>). این احادیث از طریق زنان و مردان صحابی ، از جمله شماری از همسران پیامبر، از پیامبر روایت شده است<ref>ابن حنبل، المسند،ج 11، ص 207ـ 208</ref><ref>مفید، الارشاد،ج 2، ص 129</ref><ref>علوی شجری، فضل زیارة الحسین،ص 90ـ92</ref>.
 ===خونْ رنگ شدن تربت===
 در برخی منابع ، مُفاد این احادیث از جمله معجزات پیامبر به شمار آمده است ( رجوع کنید به ابونعیم ، ص 553؛ بیهقی ، ج 6، ص 468ـ470). برطبق این احادیث، که بیشتر آنها از طریق ام سَلَمه نقل شده ( رجوع کنید به موحد ابطحی اصفهانی ، ج 4، ص 218ـ242)، پیامبر تربتی را که جبرائیل برای وی آورد، به ام سلمه داد و او آن را در شیشه ای (یا پیراهن یا روسری خود) نهاد، آنگاه پیامبر اکرم خونْ رنگ شدن تربت را در روز عاشورا نشانه شهادت امام حسین(ع) معرفی کرد ( رجوع کنید به ابویعلی موصلی ، ج 6، ص 129ـ130؛ خُصَیبی ،ص 202ـ203؛ ابن قولویه ، ص 59 ـ61؛ طبرانی ، ج 3، ص 108؛ ابن شجری ، ج 2، ص 82؛ ابن بابویه ، 1362ش ، مجلس 29، ص 139ـ140؛ حاکم نیشابوری ، ج 5، ص 567). خونْ رنگ شدن تربت در روز عاشورا در برخی گزارشهای دیگر نیز آمده است ( رجوع کنید به میثمی عراقی ، ص 542؛ دستغیب ، ص 123ـ124). در منابع شیعی ، این احادیث به واسطه حدود ده راوی از پیامبر اکرم و امام باقر و امام صادق نقل شده است ( رجوع کنید به ابن قولویه ، همانجا؛ طوسی ، 1414، ص 314ـ 318، 330؛ فضل طبرسی ، ج 1، ص 428). در برخی از آنها اشاره شده که پیامبر به ام سلمه مقداری تربت داده ، در حدیثی آمده که این تربت تا هنگام مرگِ ام سلمه نزد وی بوده ( رجوع کنید به ابن قولویه ، ص 60) و بنا بر روایتی آن تربت نزد امام باقر علیه السلام بوده است ( رجوع کنید به طوسی ، 1414، ص 316). در برخی دعاها نیز به ماجرای تربت آوردن جبرائیل اشاره یا تصریح شده است ( رجوع کنید به ابن قولویه ، ص 280، 282، 284ـ 285؛ محمدباقر مجلسی ، ج 98، ص 118، 129).
@@ خط ۱۰۰: / خط ۱۰۰: @@
 *ابن قولویه، کامل الزیارات، چاپ عبدالحسین امینی، نجف 1356.
 *ابن مشهدی، المزار الکبیر، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم 1419.
-*ابن منظور؛ ابوریحان بیرونی، آثار الباقیة؛ احمدبن عبداللّه ابونعیم، دلائل النبوة، چاپ محمد رواس قلعه جی و عبدالبر عباس ، بیروت 1412/ 1991.
+*ابوریحان بیرونی، آثار الباقیة؛
+*احمدبن عبداللّه ابونعیم، دلائل النبوة، چاپ محمد رواس قلعه جی و عبدالبر عباس ، بیروت 1412/ 1991.
 *ابویعلی موصلی، مسند، چاپ حسین سلیم اسد، بیروت 1410ـ1412.
 محمدرضا اعرجی فحّام، احسن الجزاء فی اقامة العزاء علی سیدالشهداء (علیه السلام )، ج 2، قم 1401.
 *امین ؛ عبدالحسین امینی، سیرتنا و سنتنا، بیروت 1412/1992؛
-عبداللّه بن نوراللّه بحرانی، عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الا´یات و الاخبار و الاقوال، ج 17، قم 1407.
+*عبداللّه بن نوراللّه بحرانی، عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الا´یات و الاخبار و الاقوال، ج 17، قم 1407.
 *یوسف بن احمد بحرانی ، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، قم 1363ـ1367 ش.
 *احمدبن محمد برقی ، کتاب المحاسن، چاپ محدّث ارموی، قم، 1331 ش.