پرش به محتوا

ثار الله: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ اوت ۲۰۱۸
جز
ویرایش جزیی
جز (تمیزکاری)
جز (ویرایش جزیی)
خط ۷: خط ۷:


== معنا==
== معنا==
ثار از ثأر گرفته شده و از معانی آن خونخواهی (طلب‌کردن خون مقتول) است.<ref>فراهیدی، العین، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۳۶(ماده ثار).</ref> در برخی از روایات، پس از اشاره به اینکه امام حسین «ثارالله فی الارض» است، خداوند منتقم خون او معرفی شده که انسان‌ها را به خونخواهی وی دعوت می‌کند.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۱۸.</ref>[[علامه مجلسی]] گفته است منظور از ثارالله آن است که خودِ امام حسین در دوران [[رجعت]]، انتقام خون خود و خاندانش را خواهد گرفت.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۱.</ref>
ثار از ثأر گرفته شده و از معانی آن خونخواهی (طلب‌کردن خون مقتول)<ref>فراهیدی، العین، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۳۶(ماده ثار).</ref> و خون است<ref>زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۳۸.</ref> در برخی از روایات، پس از اشاره به اینکه امام حسین «ثارالله فی الارض» است، خداوند منتقم خون او معرفی شده که انسان‌ها را به خونخواهی وی دعوت می‌کند.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۱۸.</ref>[[علامه مجلسی]] گفته است منظور از ثارالله آن است که خودِ امام حسین در دوران [[رجعت]]، انتقام خون خود و خاندانش را خواهد گرفت.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۱.</ref>  
 
ثار الله به معنای خونخواه خدا یا خون خداست چرا که ثأر در لغت به معنای خون یا خونخواه آمده است.<ref>زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۳۸.</ref> از این رو به عقیده برخی ثارالله همچون عین‌اللَّه و یداللَّه در معنای مَجازی به کار رفته است.<ref>عباسی، «ثار الله»، ج۹، ص۴۲۲۰.</ref> برخی از معانی دیگری که ثار الله بیان شده، عبارتند از:
* کسی که شایسته آن است که خداوند خونخواهی او را بکند؛ عبارت در اصل «اهل ثارالله» بوده که کلمه اهل از آن حذف شده است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۱؛ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۸، ص۲۹۸.</ref>
* کشته‌‌شده‌ای که خدا خونخواه اوست.<ref>زمخشری، اساس البلاغه، ذیل «ثأر»</ref>
*  کسی که در راه خدا و برای او خونخواهی کرده است؛ ثارالله در اصل «الثائرُ لِلَّه» بوده اما آن [[تصحیف]] رخ داده است.<ref>طُرَیحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۳۴-۲۳۵.</ref>
* ثار به معنای خونِ طلب‌شده است و اضافه‌اش به اللَّه از آن جهت است که خداوند [[ولی دم]] حقیقی این خون است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>


طهرانی در [[شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور (کتاب)|کتاب شفاء الصدور]] که آن را در شرح زیارت عاشورا موشته، برای ثار الله پنج احتمال ذکر کرده است:
* کسی که شایسته آن است که خداوند خونخواهی او را بکند؛ ثارالله در اصل «اهل ثارالله» بوده که کلمه اهل حذف شده است.
* کشته‌‌شده‌ای که خدا خونخواه اوست.
*  کسی که در راه خدا و برای او خونخواهی کرده است؛ ثارالله در اصل «الثائرُ لِلَّه» بوده و در آن [[تصحیف]] رخ داده است.
*ثارالله همچون عین‌اللَّه و یداللَّه در معنای مَجازی به کار رفته است .
* ثار به معنای خونِ طلب‌شده است و اضافه‌اش به اللَّه از آن جهت است که خداوند [[ولی دم]] حقیقی این خون است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ۱۳۷۶ش، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>
او معنای اول را به علامه مجلسی،<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۱؛ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۸، ص۲۹۸.</ref> معنای دوم را به زمخشری و معنای سوم را به طریحی <ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۳۴-۲۳۵. </ref> نسبت داده و خود معنای پنجم را پذیرفته و برای معنای چهارم قائلی ذکر نکرده و آن را بعید دانسته است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ص۱۶۳-۱۶۵.</ref>
===خوانش اجتماعی ===
===خوانش اجتماعی ===
[[علی شریعتی]] نظریه‌پرداز معاصر، خوانشی اجتماعی از ثارالله ارائه داده و میان آن و مفهوم ثوره و وراثت پیوند برقرار کرده است. به گفته او ثار الله تفسیرکننده فلسفه تاریخ انسان و اسلام است. چرا که تمام زندگی انسان از ماجرای هابیل و قابیل تا آخر الزمان، برای تحقق انتقام و خونخواهی است همچنانکه سراسر تاریخ شیعه، نتیجه خونریزی‌ها و ثأرهایی است که از نسلی به نسل دیگر می‌رسد. او تفاوت ثأرهای شیعی با ثأرهای دوران جاهلیت را در ماهیت آنها دانسته که ثأرهای شیعی را ثار الله می‌داند و در این میان امام حسین(ع)، که حلقه‌ای از زنجیر [[حضرت آدم]] تا [[آخرالزمان]] است، وارث این خون‌هاست که خودش نیز به صورت ثأر در آمده است.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ص۹۵-۱۰۶.</ref>
[[علی شریعتی]] نظریه‌پرداز معاصر، خوانشی اجتماعی از ثارالله ارائه داده و میان آن و مفهوم ثوره و وراثت پیوند برقرار کرده است. به گفته او ثار الله تفسیرکننده فلسفه تاریخ انسان و اسلام است. چرا که تمام زندگی انسان از ماجرای هابیل و قابیل تا آخر الزمان، برای تحقق انتقام و خونخواهی است همچنانکه سراسر تاریخ شیعه، نتیجه خونریزی‌ها و ثأرهایی است که از نسلی به نسل دیگر می‌رسد. او تفاوت ثأرهای شیعی با ثأرهای دوران جاهلیت را در ماهیت آنها دانسته که ثأرهای شیعی را ثار الله می‌داند و در این میان امام حسین(ع)، که حلقه‌ای از زنجیر [[حضرت آدم]] تا [[آخرالزمان]] است، وارث این خون‌هاست که خودش نیز به صورت ثأر در آمده است.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ص۹۵-۱۰۶.</ref>
خط ۳۳: خط ۳۴:
*ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تصحیح: عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش.
*ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تصحیح: عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش.
*ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، چاپ کاظم مظفر، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵، چاپ افست قم، ۱۴۰۵ق.
*ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، چاپ کاظم مظفر، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵، چاپ افست قم، ۱۴۰۵ق.
*رمخشری، محمود بن عمر، اساس البلاغة، مصر ۱۹۷۲-۱۹۷۳.
*شریعتی، علی، حسین وارث آدم، تهران، ۱۳۸۱ش.
*شریعتی، علی، حسین وارث آدم، تهران، ۱۳۸۱ش.
*طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم، شفاءالصدور فی شرح زیارة العاشور، تهران، ۱۳۷۶ش.
*طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم، شفاءالصدور فی شرح زیارة العاشور، تهران، مرتضوی، ۱۳۷۶ش.
* فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، تصحیح: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، هجرت، ۱۴۱۰ق.
* فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، تصحیح: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، هجرت، ۱۴۱۰ق.
* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تصحیح: سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی متضوی، ۱۴۱۶ق.
* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تصحیح: سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی متضوی، ۱۴۱۶ق.