پرش به محتوا

ثار الله: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۳۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ اوت ۲۰۱۸
جز
تمیزکاری
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۶]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۶]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Shamsoddin  }}
'''ثارُاللَّه''' به معنای خون خدا، از القاب [[امام حسین]]، که در [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌ها]]، به کار رفته است. درباره معنای ثارالله، تفسیرهای مختلفی بیان شده است از معروف‌ترین آنها این است که [[خداوند]]، خود منتقم خون اوست.
'''ثارُاللَّه''' به معنای خون خدا، از القاب [[امام حسین]] است که در [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌ها]]، به کار رفته است. درباره معنای ثارالله، تفسیرهای مختلفی بیان شده است از معروف‌ترین آنها این است که [[خداوند]]، خود منتقم خون اوست.


== لقب امام حسین ==
== لقب امام حسین ==
ثارالله در [[احادیث]] شیعی از القاب [[امام حسین]] است؛ این لقب در برخی از زیارتنامه‌ها مانند [[زیارت عاشورای مشهور|زیارت عاشورا]]،<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ص۳۲۸.</ref> [[زیارت وارث]]<ref>مفید، کتاب المزار، ص۹۵.</ref> و [[زیارت رجبیه]] درباره امام حسین به کار رفته است.<ref>کلینی، الکافی ج۴، ص۵۷۶؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۵۱۸</ref>  
ثارالله از القاب [[امام حسین]] است. این لقب در برخی از زیارتنامه‌ها مانند [[زیارت عاشورای مشهور|زیارت عاشورا]]،<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ص۳۲۸.</ref> [[زیارت وارث]]<ref>مفید، کتاب المزار، ص۹۵.</ref> و [[زیارت رجبیه]] درباره امام حسین به کار رفته است.<ref>کلینی، الکافی ج۴، ص۵۷۶؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۵۱۸</ref>  


ابن رومی  شاعر [[شیعه|شیعی]]،(متوفی ۲۸۳) در قصیده‌ای که در رثای [[یحیی بن عمر]] سروده به این تعبیر اشاره کرده است.<ref>ابن رومی، ج۲، ص۲۷؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، صص۵۱۷-۵۱۸.</ref> یحیی بن عمر از نوادگان [[امام حسین]] بود که علیه حکومت منتصر قیام کرد به [[شهادت]] رسید.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۵۰۶.</ref>
ابن رومی  شاعر [[شیعه|شیعی]]،(متوفی ۲۸۳) در قصیده‌ای که در رثای [[یحیی بن عمر]] سروده به این تعبیر اشاره کرده است.<ref>ابن رومی، ج۲، ص۲۷؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، صص۵۱۷-۵۱۸.</ref> یحیی بن عمر از نوادگان [[امام حسین]] بود که علیه حکومت منتصر قیام کرد و به [[شهادت]] رسید.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۵۰۶.</ref>


== معنا==
== معنا==
ثار از ثأر گرفته شده و از معانی آن خونخواهی و طلب‌کردن خون مقتول است.<ref>لسان العرب؛ معجم الوسیط؛ معجم رائد؛ ذیل «ثأر»</ref> در برخی از زیارت‌نامه‌ها، پس از اشاره به لقب ثارالله برای امام حسین(ع)، بیان شده است که امام حسین(ع) «ثارالله فی الارض» است و خداوند که خود منتقم خون اوست، همه انسان‌ها را دعوت به خونخواهی وی می‌کند و سرانجام [[ولی دم|اولیای]] امام حسین(ع) انتقام خون وی را خواهند گرفت.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ص۳۵۸، ۳۶۰، ۳۸۶</ref> و یا بیان شده است که مراد از «ثاراللَّه» آن است که خودِ امام حسین به امر خدا در دوران [[رجعت]]، انتقام خون خود و خاندانش را خواهد گرفت.<ref> نراقی، مشکلات العلوم، ص۳۰۰</ref>
ثار از ثأر گرفته شده و از معانی آن خونخواهی و طلب‌کردن خون مقتول است.<ref>لسان العرب؛ معجم الوسیط؛ معجم رائد؛ ذیل «ثأر»</ref> در برخی از زیارت‌نامه‌ها، پس از اشاره به لقب ثارالله برای امام حسین(ع)، بیان شده است که امام حسین(ع) «ثارالله فی الارض» است و خداوند که خود منتقم خون اوست، انسان‌ها را دعوت به خونخواهی وی می‌کند و سرانجام [[ولی دم|اولیای]] امام حسین(ع) انتقام خون وی را خواهند گرفت.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ص۳۵۸، ۳۶۰، ۳۸۶</ref> و یا بیان شده است که منظور آن است که خودِ امام حسین در دوران [[رجعت]]، انتقام خون خود و خاندانش را خواهد گرفت.<ref> نراقی، مشکلات العلوم، ص۳۰۰</ref>


=== نظرات لغت‌شناسان و حدیث‌شناسان ===
=== نظرات لغت‌شناسان و حدیث‌شناسان ===
لغت‌شناسان و حدیث‌شناسان، پنج وجه معنایی برای ثار الله ذکر کرده‌اند:
لغت‌شناسان و حدیث‌شناسان، پنج وجه معنایی برای ثار الله ذکر کرده‌اند:
* ثارالله یعنی کسی که شایسته آن است که خداوند خونخواهی او را بکند (در این صورت، این عبارت در اصل چنین بوده است: «اهل ثارالله»؛ ثار مصدر و مضافِ آن [اهل] محذوف است).<ref> مجلسی، بحار، ج۹۸، ص۱۵۱.</ref>
* کسی که شایسته آن است که خداوند خونخواهی او را بکند؛ عبارت در اصل «اهل ثارالله» بوده که اهل حذف شده است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۵۱.</ref>
* ثارالله یعنی کشته‌ شده‌ای که خدا خونخواه اوست (در این صورت، ثار به معنای مفعولی [مثئور] است، یعنی مقتولی که خونخواه دارد).<ref>زمخشری، اساس البلاغه، ذیل «ثأر»</ref>
* کشته‌ شده‌ای که خدا خونخواه اوست. در این صورت ثار معنای مفعولی(منثور) دارد.<ref>زمخشری، اساس البلاغه، ذیل «ثأر»</ref>
* ثارالله یعنی خون خدا. در این صورت، ثارالله نیز همانند تعبیراتی چون عین‌اللَّه (چشم خدا) و یداللَّه (دست خدا) در معنای مَجازی و استعاری به کار رفته است.
* خون خدا؛‌ ثارالله همچون عین‌اللَّه و یداللَّه در معنای مَجازی به کار رفته است.
* ثارالله در اصل «الثائرُ لِلَّه» بوده و به معنای کسی است که در راه خدا و برای او خونخواهی کرده است اما در نگارش آن [[تصحیف]] رخ داده است.<ref>طُرَیحی، ذیل «ثأر»</ref>
* کسی که در راه خدا و برای او خونخواهی کرده است؛ ثارالله در اصل «الثائرُ لِلَّه» بوده اما در نگارش آن [[تصحیف]] رخ داده است.<ref>طُرَیحی، ذیل «ثأر»</ref>
* ثار به معنای خونِ طلب‌شده است و اضافه‌اش به اللَّه از آن جهت است که خداوند [[ولی دم]] حقیقی این خون است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>
* ثار به معنای خونِ طلب‌شده است و اضافه‌اش به اللَّه از آن جهت است که خداوند [[ولی دم]] حقیقی این خون است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>


== خوانش اجتماعی از ثارالله ==
===خوانش اجتماعی ===
[[علی شریعتی]] (متوفی ۱۳۵۶ش) خوانشی اجتماعی و انقلابی از این تعبیر ارائه داد. شریعتی با ارائه تحلیلی از کاربرد تاریخی ثار پیش و پس از اسلام، می‌گوید ثار، فلسفه تاریخ [[اسلام]] را تببین می‌کند. چرا که در طول در تاریخ، رابطه بین مؤمنان به خدا و پیروان طاغوت بر اساس همین خون‌ریختن‌ها و خونخواهی‌ها ادامه خواهد یافت تا اینکه در آخر الزمان، منتقم اصلی بیاید. او می‌گوید عده‌ای گفته‌اند [[امام زمان]](عج) منتقم خون امام حسین است، اما باید گفت او انتقام تمام خون‌هایی که بر عهده پیروان طاغوت است را می‌گیرد. در این میان امام حسین(ع)، که حلقه‌ای از زنجیر طولانی [[حضرت آدم علیه‌السلام|آدم]](ع) تا [[آخرالزمان]] است، وارث این خون‌هاست که خودش نیز به صورت ثار (ثاراللَّه) در آمده است.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ص۹۵-۱۰۶.</ref>
[[علی شریعتی]] (متوفی ۱۳۵۶ش) خوانشی اجتماعی از ثارالله ارائه داده است. به گفته او ثار، فلسفه تاریخ اسلام را تببین می‌کند. چرا که در طول در تاریخ، رابطه بین مؤمنان به خدا و پیروان طاغوت بر اساس همین خون‌ریختن‌ها و خونخواهی‌ها ادامه خواهد یافت تا اینکه در [[آخر الزمان]]، منتقم اصلی بیاید. او [[امام زمان]] را نه تنها منتقم خون امام حسین دانسته بلکه معتقد است انتقام تمام خون‌هایی که بر عهده پیروان طاغوت است را می‌گیرد. در این میان امام حسین(ع)، که حلقه‌ای از زنجیر طولانی [[حضرت آدم]] تا [[آخرالزمان]] است، وارث این خون‌هاست که خودش نیز به صورت ثار در آمده است.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ص۹۵-۱۰۶.</ref>


== آثار مرتبط ==
== آثار مرتبط ==
علی اکبر بن محمدامین لاری در سال ۱۲۸۴ق رساله‌ای با نام شرح حدیث «یا ثارَاللَّه و ابنَ ثارِه» نوشته است. نسخه خطی این رساله به شماره ۴۰۸۶ در [[کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی]] [[قم]] موجود است.<ref>«مأخذشناسی زیارت عاشورا»، فرهنگ کوثر زمستان۱۳۸۶، شماره ۷۲.</ref>
علی اکبر بن محمدامین لاری در سال ۱۲۸۴ق رساله‌ای با نام شرح حدیث «یا ثارَاللَّه و ابنَ ثارِه» نوشته است. نسخه خطی این رساله به شماره ۴۰۸۶ در [[کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی]] موجود است.<ref>«مأخذشناسی زیارت عاشورا»، فرهنگ کوثر زمستان۱۳۸۶، شماره ۷۲.</ref>
== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
*‌[[یا لثارات الحسین]]
*‌[[یا لثارات الحسین]]