توقیع: تفاوت میان نسخه‌ها

توقیعات یا به خط خود امامان بوده است یا آن‌ها املا می‌کرده‌اند و دیگران نوشته‌اند.<ref> برای نمونه، نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۹۶، ۱۰۲ـ۱۰۳، ۱۰۷، ۵۱۰.</ref> آنان در مواردی، ذیل توقیع، بر نگارش آن به‌خط خود تصریح کرده‌اند.<ref>برای نمونه، نگاه کنید به کشی، رجال‌الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۵۱۳، ۵۵۱.</ref> احتمال داده شده که تصریح بر نگارش توقیع به خط امام مهدی(عج)،<ref>برای نمونه نگاه کنید به طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۹۰.</ref> برای شناسایی توقیعات دروغینی بوده که به او نسبت داده می‌شد و یا شناسایی ادعای برخی منحرفان در مورد نگارش توقیع.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۷۹-۵۸۰.</ref> شاهد این سخن ان است که [[احمد بن اسحاق قمی]] در دیدار با امام عسکری(ع) از او درخواست کرد نوشته‌ای برایش بنگارد تا با آن نامه‌های امام را شناسایی کند و امام درخواست او را اجابت کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۳.</ref>  اصحاب امامان با دست‌خط امامان آشنا بودند و آن را از دیگر خط‌ها تشخیص می‌دادند.<ref> شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ج۹، درس ۳۲۹، ص۳ به نقل از شبیری، «توقیع»، ص۵۸۴.</ref>