پرش به محتوا

تبری: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۰ اکتبر ۲۰۱۹
جز
تمیز کاری
جز (اضافه کردن پیوند به بیرون)
جز (تمیز کاری)
خط ۱۷: خط ۱۷:
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
{{احکام}}
{{احکام}}
'''تبرّی'''، یا '''برائت''' به معنای دوری جستن از دشمنان [[خدا]] و دشمنان اولیای دین، اصطلاحی [[کلام|کلامی]] و از آموزه‌های اعتقادی و رفتاری [[دین|دینی]]. اصل تبرّی در کنار تولّی، جایگاه ویژه و بار معنایی خاصی در مذهب شیعه دارد و یکی از آموزه‌های اساسی پیروان این مذهب به شمار می‌آید.  
'''تبرّی'''، یا '''برائت''' به معنای دوری جستن از دشمنان [[خدا]] و دشمنان اولیای دین، اصطلاحی [[کلام|کلامی]] و از آموزه‌های اعتقادی و رفتاری [[دین|دینی]]. اصل تبرّی در کنار [[تولی|تولّی]]، جایگاه ویژه و بار معنایی خاصی در مذهب شیعه دارد و یکی از آموزه‌های اساسی پیروان این مذهب به شمار می‌آید.  




خط ۲۴: خط ۲۴:


== ادله مشروعیت تبری ==
== ادله مشروعیت تبری ==
از قران کریم و روایات می‌توان مشروعیت تبری را استفاده کرد:
از [[قران]] و روایات می‌توان مشروعیت تبری را استفاده کرد:
   
   
در قرآن، علاوه بر اینکه یک سوره با برائتِ خدا و [[پیامبر(ص)|پیامبرش]] از مشرکان آغاز شده و ازینرو «برائت» نام گرفته است، در بیست سوره (مجموعاً در ۲۷ آیه)، مادّة برائت و مشتقات آن، سی بار آمده است<ref>مصطفوی ؛ عبدالباقی، ذیل «برء»</ref>؛ از آن جمله است: تبرّی از [[شرک]]<ref> انعام : ۱۹، ۷۸</ref> و همچنین اظهار برائت پیامبر اکرم(ص) از مخالفان خود و بری بودن مخالفان ایشان از آن حضرت.<ref>یونس : ۴۱؛ شعرا: ۲۱۶</ref> قرآن برائت و تبرّی را تقریبا به معنای لغوی به کار برده است و اصل مشترک در آن، مفارقت کردن از دشمنان خدا و خروج از عهد و پیمان مشرکان و کفار و منقطع شدن و گسستن از پیروان باطل است<ref>طبرسی، ج ۵، ص۳۴؛ عبدالباقی، همانجا</ref>.
در قرآن، علاوه بر اینکه یک سوره با برائتِ خدا و [[پیامبر(ص)|پیامبرش]] از مشرکان آغاز شده و ازینرو «برائت» نام گرفته است، در بیست سوره (مجموعاً در ۲۷ آیه)، مادّة برائت و مشتقات آن، سی بار آمده است<ref>مصطفوی ؛ عبدالباقی، ذیل «برء»</ref>؛ از آن جمله است: تبرّی از [[شرک]]<ref> انعام : ۱۹، ۷۸</ref> و همچنین اظهار برائت پیامبر اکرم(ص) از مخالفان خود و بری بودن مخالفان ایشان از آن حضرت.<ref>یونس : ۴۱؛ شعرا: ۲۱۶</ref> قرآن برائت و تبرّی را تقریبا به معنای لغوی به کار برده است و اصل مشترک در آن، مفارقت کردن از دشمنان خدا و خروج از عهد و پیمان مشرکان و کفار و منقطع شدن و گسستن از پیروان باطل است<ref>طبرسی، ج ۵، ص۳۴؛ عبدالباقی، همانجا</ref>.
خط ۴۷: خط ۴۷:


== نحوه ابراز تبری ==
== نحوه ابراز تبری ==
سیره غالبِ علمای شیعه، دست کم در اظهار تبرّی از دشمنان، در تأسی به [[علی|حضرت علی(ع)]]، رعایت اصل تقویت وحدت و تحکیم روابط مسلمانان با یکدیگر و تلاش برای تقریب مذاهب اسلامی بوده است.
سیره غالبِ علمای شیعه، دست کم در اظهار تبرّی از دشمنان، در تأسی به [[حضرت علی(ع)]]، رعایت اصل تقویت وحدت و تحکیم روابط مسلمانان با یکدیگر و تلاش برای تقریب مذاهب اسلامی بوده است.


در سرگذشت عالمان گذشته، چون [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]]، و عالمان دوره اخیر و معاصران، چون [[میرزا حسن شیرازی]] و [[محمد حسین غروی نائینی|میرزا محمد حسین نائینی]] و [[آیت الله بروجردی|آیت اللّه حاج آقا حسین بروجردی]] و [[امام خمینی]]، شواهد فراوانی برای این امر وجود دارد.
در سرگذشت عالمان گذشته، چون [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]]، و عالمان دوره اخیر و معاصران، چون [[میرزا حسن شیرازی]] و [[محمد حسین غروی نائینی|میرزا محمد حسین نائینی]] و [[آیت الله بروجردی|آیت اللّه حاج آقا حسین بروجردی]] و [[امام خمینی]]، شواهد فراوانی برای این امر وجود دارد.
خط ۵۳: خط ۵۳:
وجود روایاتی که احتراز از هرگونه تحریک عاطفی و برانگیختن فضای بدبینی را توصیه کرده است، در اتخاذ این سیره بی‌تردید مؤثر بوده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به ابن بابویه، ۱۴۱۲ق، ص۸۲</ref>
وجود روایاتی که احتراز از هرگونه تحریک عاطفی و برانگیختن فضای بدبینی را توصیه کرده است، در اتخاذ این سیره بی‌تردید مؤثر بوده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به ابن بابویه، ۱۴۱۲ق، ص۸۲</ref>


با اینهمه، نمونه‌هایی از تبرّی جستن در دوره استقرار برخی حکومت‌های شیعی مانند [[آل بویه]] و [[فاطمیان]] و [[صفویان]] و [[عادل شاهیان|عادلشاهیان]] و [[نظام شاهیان]] و [[قطب شاهیان]] گزارش شده است.<ref>(رجوع کنید به همدانی، ج ۱، ص۱۸۳، ۱۸۷؛ ابن جوزی، ج ۱۴، ص۱۵۰-۱۵۱؛ ابن اثیر، ج ۸، ص۵۴۲-۵۴۳؛ ابن خلّکان، ج ۱، ص۴۰۷؛ ذهبی، حوادث و وفیات ۳۵۱-ق، ص۸، ۲۴۸؛ مقریزی، ۱۳۸۷، ج ۱، ص۱۴۲، ۱۴۵-۱۴۶، همو، ۱۲۷۰، ج ۲، ص۲۸۶-۲۸۷، ۳۴۱-۳۴۲؛ فرشته، ج ۲، ص۱۱، ۱۰۹-۱۱۳؛ عزّاوی، ج ۳، ص۳۴۱-۳۴۳؛ فلسفی، ج ۳، ص۸۸۹، ۸۹۴، ۸۹۵)</ref>
با اینهمه، نمونه‌هایی از تبرّی جستن در دوره استقرار برخی حکومت‌های شیعی مانند [[آل بویه]] و [[فاطمیان]] و [[صفویان]] و [[عادل شاهیان]] و [[نظام شاهیان]] و [[قطب شاهیان]] گزارش شده است.<ref>(رجوع کنید به همدانی، ج ۱، ص۱۸۳، ۱۸۷؛ ابن جوزی، ج ۱۴، ص۱۵۰-۱۵۱؛ ابن اثیر، ج ۸، ص۵۴۲-۵۴۳؛ ابن خلّکان، ج ۱، ص۴۰۷؛ ذهبی، حوادث و وفیات ۳۵۱-ق، ص۸، ۲۴۸؛ مقریزی، ۱۳۸۷، ج ۱، ص۱۴۲، ۱۴۵-۱۴۶، همو، ۱۲۷۰، ج ۲، ص۲۸۶-۲۸۷، ۳۴۱-۳۴۲؛ فرشته، ج ۲، ص۱۱، ۱۰۹-۱۱۳؛ عزّاوی، ج ۳، ص۳۴۱-۳۴۳؛ فلسفی، ج ۳، ص۸۸۹، ۸۹۴، ۸۹۵)</ref>


از سوی دیگر، پیروان مذهب [[سلفی]] [[وهابیت]]، اقداماتی مبتنی بر تبرّی صورت دادند، از جمله آنها حمله به شهرهای [[نجف]] و [[کربلا]] و مزار امامان شیعه و تخریب قبور [[صحابه]] و بزرگان مذاهب اسلامی و زادگاه رسول اکرم(ص) در مکّه می‌باشد.<ref>(رجوع کنید به آل محبوبه، ج ۱، ص۳۲۴-۳۲۶؛ امین، ص۱۳ ۱۴، ۲۲-۲۳؛ کرکوکلی، ص۲۱۲)</ref>
از سوی دیگر، پیروان مذهب [[سلفی]] [[وهابیت]]، اقداماتی مبتنی بر تبرّی صورت دادند، از جمله آنها حمله به شهرهای [[نجف]] و [[کربلا]] و مزار امامان شیعه و تخریب قبور [[صحابه]] و بزرگان مذاهب اسلامی و زادگاه رسول اکرم(ص) در مکّه می‌باشد.<ref>(رجوع کنید به آل محبوبه، ج ۱، ص۳۲۴-۳۲۶؛ امین، ص۱۳ ۱۴، ۲۲-۲۳؛ کرکوکلی، ص۲۱۲)</ref>
confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۷۵

ویرایش