Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۶۶
ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←پیوند به بیرون) |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== تحلیل معنایی == | == تحلیل معنایی == | ||
تولّی بر وزن ترقّی مصدر باب تفعّل از ماده «ولی» و به معنای پذیرش ولایت و کسی را ولی خود قرار دادن است. «ولی» در زبان عربی به معنای دوست، یاور و سرپرست آمده است. بنابراین تولّی هم به معنای پذیرش دوستی و پذیرش سرپرستی دیگری است. | تولّی بر وزن ترقّی مصدر باب تفعّل از ماده «ولی» و به معنای پذیرش ولایت و کسی را ولی خود قرار دادن است. «ولی» در زبان عربی به معنای دوست، یاور و سرپرست آمده است. بنابراین تولّی هم به معنای پذیرش دوستی و پذیرش سرپرستی دیگری است. | ||
بر اساس آموزههای شیعی، تولّی به معنای دوست داشتن، تصدیق و تبعیت، و پذیرش و گردن نهادن به [[ولایت]] خدا و [[پیامبر]](ص) و [[امامان|ائمه]](ع) و در واقع همان دوست داشتن در راه خدا است و معمولا در کنار اصطلاح [[تبری]] به کار میرود که به معنای دشمنی با دشمنان خداست. | بر اساس آموزههای شیعی، تولّی به معنای دوست داشتن، تصدیق و تبعیت، و پذیرش و گردن نهادن به [[ولایت]] خدا و [[پیامبر]](ص) و [[امامان|ائمه]](ع) و در واقع همان دوست داشتن در راه خدا است و معمولا در کنار اصطلاح [[تبری]] به کار میرود که به معنای دشمنی با دشمنان خداست. | ||
تولی و [[تبری]] از [[فروع دین]] بوده و از نظر [[فقه|فقهی]] | تولی و [[تبری]] از [[فروع دین]] بوده و از نظر [[فقه|فقهی]] [[واجب]] هستند. | ||
== تولی در قرآن و احادیث == | == تولی در قرآن و احادیث == | ||
محبت | محبت داشتن به [[پیامبر]](ص)، [[اهل بیت]](ع)، و دوستی مؤمنان با یکدیگر از مفاهیمی است که در [[قرآن کریم]] مورد تأکید قرار گرفته است که به عنوان نمونه میتوان به این آیات اشاره نمود: | ||
* دوستی با اهل بیت(ع) بعنوان مزد رسالت پیامبر اکرم(ص) معرفی شده است: | * دوستی با اهل بیت(ع) بعنوان مزد رسالت پیامبر اکرم(ص) معرفی شده است: | ||
خط ۲۶: | خط ۲۵: | ||
* پذیرفتن [[ولایت]] خدا و [[پیامبر]] و [[اولی الامر]]: | * پذیرفتن [[ولایت]] خدا و [[پیامبر]] و [[اولی الامر]]: | ||
{{متن قرآن| إِنَّمَا وَلِیکمُ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیؤْتُونَ الزَّکاةَ وَهُمْ رَاکعُونَ ﴿۵۵﴾|ترجمه=ولی شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آوردهاند: همان کسانی که [[نماز]] برپا میدارند و در حال | {{متن قرآن| إِنَّمَا وَلِیکمُ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیؤْتُونَ الزَّکاةَ وَهُمْ رَاکعُونَ ﴿۵۵﴾|ترجمه=ولی شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آوردهاند: همان کسانی که [[نماز]] برپا میدارند و در حال [[رکوع]] [[زکات]] میدهند.|سوره=[[سوره مائده|مائده]]|آیه=۵۵}} | ||
* همچنین در آیات دیگری در قرآن کریم مومنان از دوستی کردن با غیر مومنان نهی شدهاند: | * همچنین در آیات دیگری در قرآن کریم مومنان از دوستی کردن با غیر مومنان نهی شدهاند: | ||
خط ۳۹: | خط ۳۸: | ||
=== در احادیث === | === در احادیث === | ||
در احادیث بسیاری، محبت ورزیدن به [[اهل بیت]](ع) و خصوصا [[حضرت علی]](ع)واجب دانسته شده است. [[سید هاشم بحرانی]] ۹۵ حدیث از طریق [[اهل سنّت]]<ref>بحرانی، غایة المرام، ج۶، ص۴۶ـ۷۱</ref>و ۵۲ حدیث از طریق [[شیعه]]<ref>بحرانی، غایة المرام، ج۶، ص۷۲ـ۹۱</ref> در باب فضل محبان و موالیان [[علی]] علیهالسلام و سایر [[امامان]] روایت کرده است.<ref>قَالَ كُمَيْلُ بْنُ زِيَادٍ سَأَلْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع عَنْ قَوَاعِدِ الْإِسْلَامِ مَا هِيَ فَقَالَ قَوَاعِدُ الْإِسْلَامِ سَبْعَةٌ فَأَوَّلُهَا الْعَقْلُ وَ عَلَيْهِ بُنِيَ الصَّبْرُ وَ الثَّانِي صَوْنُ الْعِرْضِ وَ صِدْقُ اللَّهْجَةِ وَ الثَّالِثَةُ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ عَلَى جِهَتِهِ وَ الرَّابِعَةُ الْحُبُ فِي اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِي اللَّه تحف العقول ص196</ref> به تعبیر [[فضل بن روزبهان]] اهل سنّت نیز بر آناند که تولاّی پیامبر و آل او و تبرّی از دشمنان او، بر هر مؤمنی واجب است و کسی که ایشان را والی و متصرف امور خود نداند یا از دشمنان ایشان تبرّی نجوید، مؤمن نیست.<ref>فضل اللّه بن روزبهان، وسیلة الخادم الی المخدوم، ص ۳۰۰</ref> | |||
در احادیث بسیاری، محبت ورزیدن به [[اهل بیت]](ع) و خصوصا [[حضرت علی]](ع)واجب دانسته شده است. [[سید هاشم بحرانی]] ۹۵ حدیث از طریق [[اهل سنّت]]<ref>بحرانی، غایة المرام، ج۶، ص۴۶ـ۷۱</ref>و ۵۲ حدیث از طریق [[شیعه]]<ref>بحرانی، غایة المرام، ج۶، ص۷۲ـ۹۱</ref> در باب فضل محبان و موالیان [[علی]] علیهالسلام و سایر [[امامان]] روایت کرده است <ref>قَالَ كُمَيْلُ بْنُ زِيَادٍ سَأَلْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع عَنْ قَوَاعِدِ الْإِسْلَامِ مَا هِيَ فَقَالَ قَوَاعِدُ الْإِسْلَامِ سَبْعَةٌ فَأَوَّلُهَا الْعَقْلُ وَ عَلَيْهِ بُنِيَ الصَّبْرُ وَ الثَّانِي صَوْنُ الْعِرْضِ وَ صِدْقُ اللَّهْجَةِ وَ الثَّالِثَةُ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ عَلَى جِهَتِهِ وَ الرَّابِعَةُ الْحُبُ فِي اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِي اللَّه تحف العقول ص196</ref> | |||
[[امام رضا]] علیهالسلام نیز فرمودهاند:<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۲۷ ص۵۸</ref> | [[امام رضا]] علیهالسلام نیز فرمودهاند:<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۲۷ ص۵۸</ref> | ||
خط ۴۹: | خط ۴۷: | ||
== فلسفه تولی == | == فلسفه تولی == | ||
{{احکام}} | |||
انسانی که در زندگی مرام و عقیده مشخصی دارد و مسیر معینی را برای خود انتخاب کرده است، خواه ناخواه در زندگی خود جهت دارد؛ یعنی بیتفاوت و خنثی نیست. طبیعتا چنین انسانی نمیتواند با همه افراد چه موافق و مخالف هم جهت و همسو باشد. به همین دلیل است که در [[قرآن]] کریم از دوستی با غیر مومنان و محبت آنان نهی شده است. [[شهید مطهری]] در این باره گفته است:<ref>مطهری، جادبه و دافعه علی(ع)، ص۱۴۵</ref> | انسانی که در زندگی مرام و عقیده مشخصی دارد و مسیر معینی را برای خود انتخاب کرده است، خواه ناخواه در زندگی خود جهت دارد؛ یعنی بیتفاوت و خنثی نیست. طبیعتا چنین انسانی نمیتواند با همه افراد چه موافق و مخالف هم جهت و همسو باشد. به همین دلیل است که در [[قرآن]] کریم از دوستی با غیر مومنان و محبت آنان نهی شده است. [[شهید مطهری]] در این باره گفته است:<ref>مطهری، جادبه و دافعه علی(ع)، ص۱۴۵</ref> | ||
خط ۶۷: | خط ۶۵: | ||
== جایگاه تولی در عقائد شیعه == | == جایگاه تولی در عقائد شیعه == | ||
تولی یکی از نتایج و شاخههای [[حب و بغض|محبت]] اهل بیت(ع) و دوست داشتن آنان است که خود از مفاهیم کلیدی و اساسی در فرهنگ شیعی به شمار میرود. تولی | تولی یکی از نتایج و شاخههای [[حب و بغض|محبت]] اهل بیت(ع) و دوست داشتن آنان است که خود از مفاهیم کلیدی و اساسی در فرهنگ شیعی به شمار میرود. تولی در [[فقه]]، [[کلام امامیه|کلام]]، و اخلاق شیعی بررسی و مطرح شده است. در فرهنگ [[شیعه]] «تولی» و «تبری» شرط اساسی پذیرش اعمال صالحه است و بدون داشتن این دو هیچ عملی پذیرفته نیست و مثل آن میماند که شخص هیچ گونه عمل خیری انجام نداده باشد. در این زمینه روایات متعددی در متون اسلامی مطرح شده است. | ||
در فقه شیعه تولی به همراه تبری از [[فروع دین]] محسوب شده و یکی از واجبات فقهی است<ref> وسائل الشیعة ج۱۶، ص۱۷۶</ref> و در هنگام مرگ نیز به میت [[تلقین]] میشود<ref> کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ج۲، ص۲۵۱</ref> که نشان دهنده اهمیت این مفهوم دینی است. | در فقه شیعه تولی به همراه تبری از [[فروع دین]] محسوب شده و یکی از واجبات فقهی است<ref> وسائل الشیعة ج۱۶، ص۱۷۶</ref> و در هنگام مرگ نیز به میت [[تلقین]] میشود<ref> کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ج۲، ص۲۵۱</ref> که نشان دهنده اهمیت این مفهوم دینی است. | ||
[[خواجه نصیرالدین طوسی]] در [[اخلاق محتشمی]] بابی را به [[حب و بغض]] و تولی و [[تبری]] اختصاص داده و در آن، آیات و احادیث و سخنان حُکما را در این باره آورده است. علاوه بر این، نوشته مختصر و مستقلی با نام «[[رساله در تولا و تبرا]]» به وی منسوب است (که همراه با [[اخلاق محتشمی]] چاپ شده) که در آن با دیدی فلسفی به موضوع پرداخته و در نهایت، حاصل شدن ایمان را با تولّی و تبرّی مرتبط ساخته است. | |||
[[خواجه نصیرالدین طوسی]] در [[اخلاق محتشمی]] بابی را به [[حب و بغض]] و تولی و [[تبری]] اختصاص داده و در آن، آیات و احادیث و سخنان حُکما را در این باره آورده است. علاوه بر این، نوشته مختصر و مستقلی با نام «[[رساله در تولا و تبرا]]» به وی منسوب است (که همراه با [[اخلاق محتشمی]] چاپ شده) | |||
خواجه نصیر در این کتاب تولی و تبری را اینگونه تحلیل میکند که هرگاه نفس بهیمی تحت فرمان نفس ناطقه در آید، دو قوه شهوت و غضب لطیفتر شده، به شوق و اِعراض بدل میشوند و چون نفس ناطقه فرمانبردار عقل گردد، شوق و اعراض باز هم لطیفتر شده، به ارادت و کراهت تبدیل میشوند و سرانجام، وقتی عقل، به فرمانِ فرمانده حقیقت تن دهد، ارادت و کراهت به تولّی و تبرّی مبدل خواهند شد.<ref>خواجه نصیر، اخلاق محتشمی، ص۵۶۳</ref> وی کمال تولّی و تبرّی را در آن دانسته که عناصر چهارگانه آنها، یعنی معرفت، [[حب و بغض|محبت]]، هجرت و [[جهاد]]، محقق شود<ref>ص ۵۶۵</ref> اما معتقد است کمال دینداری درجهای بالاتر دارد که مرتبه [[رضا]] و [[تسلیم]] است و آن زمانی حاصل میشود که تولّی و تبرّی یکی شوند؛ یعنی، تبرّی در تولّی مستغرق گردد.<ref>خواجه نصیر، اخلاق محتشمی، ص۵۶۶</ref> در نهایت، از نظر [[خواجه نصیرالدین طوسی]] ایمان زمانی حاصل میشود که مجموع تولّی و تبرّی و رضا و تسلیم یکجا در فرد جمع و محقق گردد و در این صورت است که میتوان نام مؤمن بر او نهاد.<ref>خواجه نصیر، اخلاق محتشمی، ص۵۶۷</ref> | |||
== مصادیق تولی == | == مصادیق تولی == | ||
خط ۱۰۴: | خط ۹۹: | ||
* یا اَبا عَبْدِاللهِ اِنّی اَتَقَرَّبُ اِلی اللهِ وَ اِلیٰ رَسُولِهِ، وَاِلیٰ امیرِالْمُؤْمِنینَ وَ اِلیٰ فاطِمَةَ، وَاِلَی الْحَسَنِ وَ اِلَیک بِمُوالاتِک، وَبِالْبَرائَةِ مِمَّنْ قاتَلَک وَ نَصَبَ لَک الْحَرْبَ؛ یا ابا عبدالله!من با دوستی شما و بیزاری جستن از دشمنانت به خدا و رسول خدا(ص) و [[امیرالمؤمنین]](ع) و [[فاطمه]](س) و [[حسن(ع)]] تقرب میجویم. | * یا اَبا عَبْدِاللهِ اِنّی اَتَقَرَّبُ اِلی اللهِ وَ اِلیٰ رَسُولِهِ، وَاِلیٰ امیرِالْمُؤْمِنینَ وَ اِلیٰ فاطِمَةَ، وَاِلَی الْحَسَنِ وَ اِلَیک بِمُوالاتِک، وَبِالْبَرائَةِ مِمَّنْ قاتَلَک وَ نَصَبَ لَک الْحَرْبَ؛ یا ابا عبدالله!من با دوستی شما و بیزاری جستن از دشمنانت به خدا و رسول خدا(ص) و [[امیرالمؤمنین]](ع) و [[فاطمه]](س) و [[حسن(ع)]] تقرب میجویم. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۱۳۸: | خط ۱۲۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پیوند به بیرون == | |||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/201011191606ff1ii-1287.pdf تولی و تبری در منابع دینی] | |||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329152745-5052-90.pdf تولی و تبری در اسلام] | |||
* [http://ensani.ir/fa/content/80050/default.aspx تولی] | |||
خط ۱۴۶: | خط ۱۳۵: | ||
[[tr:Tevella]] | [[tr:Tevella]] | ||
[[es:Tawal-la]] | [[es:Tawal-la]] | ||
[[id:Tawalli]] | |||
[[رده:فروع دین]] | [[رده:فروع دین]] | ||
[[رده:اصطلاحات کلامی]] | [[رده:اصطلاحات کلامی]] |