پرش به محتوا

محمد بن علی الهادی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
افزایش شناسه
جز (←‏منابع: تمیزکاری)
جز (افزایش شناسه)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[اسفند]]|روز=[[۵]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{ جعبه اطلاعات امامزاده
{{ جعبه اطلاعات امامزاده
| نام = سید محمد
| نام = سید محمد
خط ۲۱: خط ۲۰:
| طول جغرافیایی= 44.192709
| طول جغرافیایی= 44.192709
}}
}}
'''محمد بن علی الهادی(ع)''' مشهور به '''سید محمد''' و '''سَبْعُ الدُجَیل''' (شیرمرد دُجیل) ، فرزند بزرگ [[امام هادی(ع)]] است که برخی گمان می‌کردند [[امامت]] بعد از امام هادی(ع) به او می‌رسد و با مرگ او در زمان حیات پدرش، این گمان برطرف شد.
'''محمد بن علی الهادی(ع)''' مشهور به '''سید محمد''' و '''سَبْعُ الدُجَیل''' (شیرمرد دُجیل)، فرزند بزرگ [[امام هادی(ع)]] است که برخی گمان می‌کردند [[امامت]] بعد از امام هادی(ع) به او می‌رسد و با مرگ او در زمان حیات پدرش، این گمان برطرف شد.
 
سید محمد در سال ۲۵۲ق در [[بلد]] در ۵۰ کیلومتری جنوب [[سامرا]] درگذشت و در همانجا دفن شد. تاریخچه بنای نخستین مرقد او به قرن چهارم قمری برمی‌گردد که پس از آن در دوره‌های مختلف توسط عالمان دینی و سلاطین و بازسازی شده است.
 
سید محمد نزد شیعیان به‌ویژه عراقیان جایگاه ویژه‌ای دارد|: به نامش سوگند یاد نمی‌کنند، کراماتش مشهور است و معمولا کسانی که [[حرم عسکریین]] را در سامرا زیارت می‌کنند به زیارت سید محمد هم می‌روند. درباره سید محمد آثار زیادی نوشته شده است بیشتر آنها به زندگی و کراماتی که از او نقل شده پرداخته‌اند از جمله آنها کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» اثر [[محمدعلی غروی اردوبادی|محمدعلی اُردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) که زندگی او می‌پردازد و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است.


آرامگاه سید محمد در شهر [[بلد]] در ۵۰ كیلومتری جنوب [[سامراء]] قرار دارد و از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق به شمار می‌رود.
==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
سید محمد فرزند [[امام هادی(ع)]] بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref> گفته شده مادرش [[مادر امام حسن عسکری|حدیث]] یا سلیل نام داشت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در حدود سال ۲۲۸ق در [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد شد.<ref>بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در سال ۲۳۳ق که امام هادی(ع) به دستور [[متوکل عباسی]]، به [[سامرا]] احضار شد، سید محمد در صریا ماند.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> درباره اینکه سید محمد در چه سالی به سامرا نزد پدر رفته است اطلاعاتی در دست نیست با این حال گفته شده در [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] از سامراء راهی مدینه شد<ref> بداوی، سبع الجزیره،  مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۴.</ref> و هنگامی که به [[بلد]] رسید بیمار شد و در همانجا درگذشت و دفن شد.<ref>ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۵.</ref>  
سید محمد فرزند [[امام هادی(ع)]] بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref> گفته شده مادرش [[مادر امام حسن عسکری|حدیث]] یا سلیل نام داشت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در حدود سال ۲۲۸ق در [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد شد.<ref>بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در سال ۲۳۳ق که امام هادی(ع) به دستور [[متوکل عباسی]]، به [[سامرا]] احضار شد، سید محمد در صریا ماند.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> درباره اینکه سید محمد در چه سالی به سامرا نزد پدر رفته است اطلاعاتی در دست نیست با این حال گفته شده در [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] از سامراء راهی مدینه شد<ref> بداوی، سبع الجزیره،  مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۴.</ref> و هنگامی که به [[بلد]] رسید بیمار شد و در همانجا درگذشت و دفن شد.<ref>ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۵.</ref>  
خط ۳۵: خط ۳۷:
بنا به گزارش [[سعد بن عبدالله اشعری]] و [[حسن بن موسی نوبختی]] از فرقه‌نگاران شیعی قرن سوم و چهارم پس از شهادت امام هادی(ع)، گروهی از شیعیان وفات سید محمد را انکار کرده و به [[امامت]] او معتقد شدند. آنان می‌گفتند سید محمد، جانشین پدرش و همان [[مهدی موعود]] است. چراکه امام هادی(ع) او را برای [[امامت]] معرفی کرده و از آنجا که نسبت [[دروغ]] بر امام جایز نیست و [[بداء]] هم رخ نداده، پس او در حقیقت نمرده و پدرش از گزند مردم او را پنهان کرده است.<ref> اشعری قمی، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.</ref> با آنکه سید محمد در زمان حیات امام هادی(ع) از دنیا رفته بود<ref> اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱.</ref> و امام هادی(ع) در [[مجلس ختم|مجلس ختمی]] که برایش برگزار کرد، به امامت [[امام حسن عسکری(ع)]] اشاره کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج‏۵۰، ص۲۴۶.</ref> بر پایه روایتی در این مراسم حدود ۱۵۰ نفر از [[آل ابی‌طالب]]، [[بنی‌هاشم]] و [[قریش]] حضور داشتند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج‏۵۰، ص۲۴۶.</ref>
بنا به گزارش [[سعد بن عبدالله اشعری]] و [[حسن بن موسی نوبختی]] از فرقه‌نگاران شیعی قرن سوم و چهارم پس از شهادت امام هادی(ع)، گروهی از شیعیان وفات سید محمد را انکار کرده و به [[امامت]] او معتقد شدند. آنان می‌گفتند سید محمد، جانشین پدرش و همان [[مهدی موعود]] است. چراکه امام هادی(ع) او را برای [[امامت]] معرفی کرده و از آنجا که نسبت [[دروغ]] بر امام جایز نیست و [[بداء]] هم رخ نداده، پس او در حقیقت نمرده و پدرش از گزند مردم او را پنهان کرده است.<ref> اشعری قمی، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.</ref> با آنکه سید محمد در زمان حیات امام هادی(ع) از دنیا رفته بود<ref> اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱.</ref> و امام هادی(ع) در [[مجلس ختم|مجلس ختمی]] که برایش برگزار کرد، به امامت [[امام حسن عسکری(ع)]] اشاره کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج‏۵۰، ص۲۴۶.</ref> بر پایه روایتی در این مراسم حدود ۱۵۰ نفر از [[آل ابی‌طالب]]، [[بنی‌هاشم]] و [[قریش]] حضور داشتند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج‏۵۰، ص۲۴۶.</ref>


به گفته [[میرزا حسین نوری]] محدث شیعی (درگذشته ۱۳۲۰ق) کرامات سید محمد، متواتر و نزد [[اهل سنت]] هم معروف است. مردم عراق می‌ترسند به نام او [[سوگند]] یاد کنند؛ اگر کسی از آنان را به برداشتن مالی متهم کنند، آن را برمی‌گردانند، ولی به سید محمد [[سوگند|قسم]] نمی‌خورند.<ref>نوری، نجم الثاقب، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> در برخی منابع، [[کرامت|کراماتی]] از سید محمد نقل شده است. از جمله [[محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» حدود ۶۰ کرامت از وی ذکر کرده است.<ref> اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.</ref>
به گفته [[میرزا حسین نوری]] محدث شیعی (درگذشته ۱۳۲۰ق) کرامات سید محمد، متواتر و نزد [[اهل سنت]] هم معروف است. مردم عراق می‌ترسند به نام او [[سوگند]] یاد کنند؛ اگر کسی از آنان را به برداشتن مالی متهم کنند، آن را برمی‌گردانند، ولی به سید محمد [[سوگند|قسم]] نمی‌خورند.<ref>نوری، نجم الثاقب، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> در برخی منابع، [[کرامت|کراماتی]] از سید محمد نقل شده است. از جمله [[محمدعلی غروی اردوبادی|محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» حدود ۶۰ کرامت از وی ذکر کرده است.<ref> اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.</ref>


== حرم==
== حرم==
[[پرونده:Seyyed mohammad2.jpg|بندانگشتی|آسیب‌دیدن ساختمان مرقد سید محمد در حمله [[داعش]] (سال ۱۳۹۵ش)]]
[[پرونده:Seyyed mohammad2.jpg|بندانگشتی|آسیب‌دیدن ساختمان مرقد سید محمد در حمله [[داعش]] (سال ۱۳۹۵ش)]]
مرقد سید محمد در شهر بلد و در فاصله [[کاظمین]] و [[سامرا]] قرار دارد و از زیارتگاه‌های شیعیان در [[عراق]] به شمار می‌رود. معمولا کسانی که برای زیارت [[حرم عسکریین]] به سامرا می‌روند مرقد سید محمد را نیز [[زیارت]] می‌کنند.  
مرقد سید محمد در شهر بلد، در ۸۵ کیلومتری [[کاظمین]] شمال کاظمین و ۵۰ کیلومتری جنوب [[سامرا]] قرار دارد و از زیارتگاه‌های شیعیان در [[عراق]] به شمار می‌رود. معمولا کسانی که برای زیارت [[حرم عسکریین]] به سامرا می‌روند مرقد سید محمد را نیز [[زیارت]] می‌کنند.  


از تاریخ بنای اولیه حرم سید محمد، اطلاع دقیقی در دست نیست. با این حال گفته شده از تعمیراتی که در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ق در بنای مرقد او انجام گرفته برمی‌آید که بنای نخستین آن متعلّق به قرن چهارم است که به‌دستور [[عضدالدوله دیلمی]] از حاکمان [[آل بویه]] انجام گرفته است.<ref> فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۰.</ref> بنای دوم آن مربوط به قرن دهم قمری است که به‌دستور [[شاه اسماعیل صفوی]]، پس از فتح بغداد ایجاد شده است.<ref> فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱-۵۲۰.</ref>  
از تاریخ بنای اولیه حرم سید محمد، اطلاع دقیقی در دست نیست. با این حال گفته شده از تعمیراتی که در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ق در بنای مرقد او انجام گرفته برمی‌آید که بنای نخستین آن متعلّق به قرن چهارم است که به‌دستور [[عضدالدوله دیلمی]] از حاکمان [[آل بویه]] انجام گرفته است.<ref> فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۰.</ref> بنای دوم آن مربوط به قرن دهم قمری است که به‌دستور [[شاه اسماعیل صفوی]]، پس از فتح بغداد ایجاد شده است.<ref> فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱-۵۲۰.</ref>  
خط ۵۱: خط ۵۳:
==تک‌نگاری==
==تک‌نگاری==
درباره سید محمد آثار نوشته شده است.<ref>[https://www.imamreza.net/old/arb/imamreza.php?print=1912 «السيّد محمّد بن الإمام الهادي عليه‌السّلام»]</ref> برخی از آنها عبارتند از:
درباره سید محمد آثار نوشته شده است.<ref>[https://www.imamreza.net/old/arb/imamreza.php?print=1912 «السيّد محمّد بن الإمام الهادي عليه‌السّلام»]</ref> برخی از آنها عبارتند از:
*'''حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)''' اثر [[محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در احوال سید محمد: این کتاب به زبان عربی تألیف شده و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است. کتاب دو بخش دارد: بخش اول به معرفی سید محمد و مرقد او<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰.</ref> و بخش دوم به کراماتی از او اختصاص دارد.<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.</ref> اردوبادی در بخش نخست کتاب به تاریخچه بنای مرقد سید محمد پرداخته است و ضمن اشاره به گفته [[حسن بن موسی نوبختی]] در ذیل بحث از فرقه منسوب به سید محمد که از مرگ او در سامرا یاد کرده<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.</ref> شهرت مزار در بلد به سید محمد را به خورشید آشکار تشبیه کرده است.<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۳۵.</ref>
*'''حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)''' اثر [[محمدعلی غروی اردوبادی|محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در احوال سید محمد: این کتاب به زبان عربی تألیف شده و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است. کتاب دو بخش دارد: بخش اول به معرفی سید محمد و مرقد او<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰.</ref> و بخش دوم به کراماتی از او اختصاص دارد.<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.</ref> اردوبادی در بخش نخست کتاب به تاریخچه بنای مرقد سید محمد پرداخته است و ضمن اشاره به گفته [[حسن بن موسی نوبختی]] در ذیل بحث از فرقه منسوب به سید محمد که از مرگ او در سامرا یاد کرده<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.</ref> شهرت مزار در بلد به سید محمد را به خورشید آشکار تشبیه کرده است.<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۳۵.</ref>
*'''رساله‌ای در کرامات سید محمد بن علی الهادی'''، تألیف جابر آل عبدالغفار کشمیری (درگذشته ۱۳۲۰ق): به گفته [[آقابزرگ تهرانی]] کتابشناس شیعی (درگذشته ۱۳۸۹ق)، جابر آل غفار این رساله را به درخواست [[میرزا حسین نوری]] نوشته است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۲۸۹.</ref>
*'''رساله‌ای در کرامات سید محمد بن علی الهادی'''، تألیف جابر آل عبدالغفار کشمیری (درگذشته ۱۳۲۰ق): به گفته [[آقابزرگ تهرانی]] کتابشناس شیعی (درگذشته ۱۳۸۹ق)، جابر آل غفار این رساله را به درخواست [[میرزا حسین نوری]] نوشته است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۲۸۹.</ref>
* رسالة فی کرامات السید محمد ابن الامام علی الهادی تألیف هاشم محمدعلی بلداوی (درگذشته ۱۳۰۵ق): او کرامات را از کتاب الفضائل الفاخره سید قاسم بن علی بلداوی نقل کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref>
* رسالة فی کرامات السید محمد ابن الامام علی الهادی تألیف هاشم محمدعلی بلداوی (درگذشته ۱۳۰۵ق): او کرامات را از کتاب الفضائل الفاخره سید قاسم بن علی بلداوی نقل کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref>