پرش به محتوا

جفر: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ مهٔ ۲۰۱۴
جز
imported>A.atashinsadaf
خط ۱۳: خط ۱۳:
مفاد برخی‌ از روایات‌ [[اهل بیت]](ع) حاكی‌ است‌ كه‌ این‌ كتابها و شمشیر [[محمد(ص)|رسول‌ خدا]] میان‌ [[امامان شیعه]] دست‌ به‌ دست‌ می‌گشته‌ و اكنون‌ نیز نزد امام‌ [[امام  مهدی|حجت‌ بن‌ الحسن]](عج) است‌.<ref>عاملی‌، حقیقة الجفرعند الشیعة،ص‌ 125ـ133</ref><ref>باجگیران‌، پژوهشی‌ در باره كتاب‌ جامعه‌،ص‌ 47ـ 48</ref> بر اساس‌ برخی‌ روایات‌ [[شیعه]]، شمشیر رسول‌ خدا و این‌ كتابها نزد هر كس‌ باشد، نشانه [[امامت‌]] اوست‌،<ref>ابن بابویه، معانی‌الاخبار،ص‌102ـ 103</ref><ref>ابن بابویه، عیون‌ اخبارالرضا،ص‌192ـ193</ref> مانند تابوت‌ [[بنی‌اسرائیل‌]] كه‌ نزد هر كس‌ بود، نشانه [[نبوت‌]] و [[رسالت‌]] او بود.<ref>عیاشی‌، تفسیر عیاشی،ج‌ 1، ص‌ 249</ref> امامان‌ شیعه‌ نیز در روایاتی‌، با به‌ كارگیری‌ تعابیری‌ مثل‌ «عندی‌» یا «عندنا»، بر این‌ امر تأكید كرده‌اند.<ref>صفار قمی‌، بصائر الدرجات‌،ص‌ 150ـ152</ref><ref>مجلسی‌، بحار، ج‌ 26، ص‌ 22، 24</ref>
مفاد برخی‌ از روایات‌ [[اهل بیت]](ع) حاكی‌ است‌ كه‌ این‌ كتابها و شمشیر [[محمد(ص)|رسول‌ خدا]] میان‌ [[امامان شیعه]] دست‌ به‌ دست‌ می‌گشته‌ و اكنون‌ نیز نزد امام‌ [[امام  مهدی|حجت‌ بن‌ الحسن]](عج) است‌.<ref>عاملی‌، حقیقة الجفرعند الشیعة،ص‌ 125ـ133</ref><ref>باجگیران‌، پژوهشی‌ در باره كتاب‌ جامعه‌،ص‌ 47ـ 48</ref> بر اساس‌ برخی‌ روایات‌ [[شیعه]]، شمشیر رسول‌ خدا و این‌ كتابها نزد هر كس‌ باشد، نشانه [[امامت‌]] اوست‌،<ref>ابن بابویه، معانی‌الاخبار،ص‌102ـ 103</ref><ref>ابن بابویه، عیون‌ اخبارالرضا،ص‌192ـ193</ref> مانند تابوت‌ [[بنی‌اسرائیل‌]] كه‌ نزد هر كس‌ بود، نشانه [[نبوت‌]] و [[رسالت‌]] او بود.<ref>عیاشی‌، تفسیر عیاشی،ج‌ 1، ص‌ 249</ref> امامان‌ شیعه‌ نیز در روایاتی‌، با به‌ كارگیری‌ تعابیری‌ مثل‌ «عندی‌» یا «عندنا»، بر این‌ امر تأكید كرده‌اند.<ref>صفار قمی‌، بصائر الدرجات‌،ص‌ 150ـ152</ref><ref>مجلسی‌، بحار، ج‌ 26، ص‌ 22، 24</ref>
===در نوشته‌های‌ اهل‌ سنّت‌===
===در نوشته‌های‌ اهل‌ سنّت‌===
در نوشته‌های‌ [[اهل‌ سنّت‌]]، كتاب‌ جفر بیشتر به‌ [[امام صادق]] نسبت‌ داده‌ شده‌ است‌. [[ابن‌خلدون‌]]<ref>ابن خلدون، مقدمه، ج‌ 1، ص‌ 415ـ416</ref> اصل‌ كتاب‌ جفر را از [[امام صادق|امام‌ جعفر صادق‌]] دانسته‌ كه‌ [[هارون‌بن‌ سعید]] (سعد) عجلی‌، پیشوای‌ [[زیدیان‌]]، از وی‌ روایت‌ كرده‌ و در آن‌ حوادثی‌ ذكر شده‌ است‌ كه‌ در آینده‌ برای‌ [[ امامان شیعه|اهل‌بیت‌]] [[محمد(ص)|پیامبر اكرم‌]] اتفاق‌ خواهد افتاد و كتاب‌ را به‌ اعتبار پوستی‌ كه‌ مطالب‌ روی‌ آن‌ نوشته‌ شده‌ بوده‌، جفر نامیده‌اند. به‌ نظر [[ابن‌خلدون‌]]<ref>ابن خلدون، مقدمه، ج‌ 1، ص‌ 415ـ416</ref> اگر چه‌ امام‌ جعفر صادق‌(ع) برخی‌ نزدیكانش‌ را از رخدادهای‌ ناگوار آینده‌ بر حذر می‌داشت‌ و رخدادها درست‌ همانگونه‌ كه‌ او پیش‌ بینی‌ كرده‌ بود، به‌ وقوع‌ می‌پیوست‌، اما در وجود چنین‌ كتابی‌ كه‌ تنها برخی‌ اشارات‌ عاری‌ از هرگونه‌ دلیل‌ در اعتبار آن‌ رسیده‌ باید تردید كرد. [[ابن‌قتیبه‌]]<ref>ابن‌قتیبه‌، كتاب‌ تأویل‌ مختلف‌ الحدیث‌،ص‌ 48ـ49</ref> نیز به‌ [[رافضیان‌]] در باره ادعای‌ علم‌ باطنی‌ و وجود كتاب‌ جفر نزد آنان‌ خرده‌ گرفته‌؛ چه‌، همان‌ [[هارون‌بن‌ سعید]] كه‌ این‌ كتاب‌ را روایت‌ كرده‌، در یكی‌ از سروده‌های‌ خود از جفر و هر كه‌ به‌ جفر می‌پردازد، بیزاری‌ جُسته‌ است‌. همچنین‌ [[بشربن‌ معتمر هلالی‌]] (متوفی‌ 226)، رئیس‌ معتزلیان‌ [[بغداد]]، در شعری‌ به‌ [[رافضیان‌]] طعنه‌ زده‌ كه‌ جفر آنان‌ را غَرّه‌ ساخته‌ است‌.<ref>جاحظ‌، كتاب‌الحیوان،ج‌6، ص‌289</ref> به‌ عقیده ابوزهره‌،<ref>ابوزهره‌، الامام‌ الصادق‌: حیاته‌ و عصره‌،ص‌ 29، 98</ref> فرقه [[خطابیه‌]] اندیشه‌های‌ راجع‌ به‌ جفر را در میان‌ [[شیعیان‌]] دوازده‌ امامی‌ رواج‌ داد<ref>مقریزی‌، كتاب‌ الخطط‌ المقریزیة،ج‌ 4، ص‌ 174ـ 175</ref> ولی‌، با توجه‌ به‌ گرایش های‌ غلوآمیز [[ابوالخطاب‌ اسدی‌]]، داعیه‌دار این‌ فرقه‌، و برائت‌ جستن‌ [[امام صادق]] از وی‌ در حضور اصحاب‌،<ref> قاضی‌ نعمان‌، دعائم‌ الاسلام‌ و ذكر الحلال‌ و الحرام‌، و القضایا و الاحكام‌،ج‌ 1، ص‌ 49ـ 50</ref> قطعاً قرائت‌ خطابیه‌ از جفر را [[امامان شیعه]] تأیید نكرده‌اند.
در نوشته‌های‌ [[اهل سنت]]، كتاب‌ جفر بیشتر به‌ [[امام صادق]] نسبت‌ داده‌ شده‌ است‌. [[ابن‌ خلدون‌]]<ref>ابن خلدون، مقدمه، ج‌ 1، ص‌ 415ـ416</ref> اصل‌ كتاب‌ جفر را از [[امام صادق|امام‌ جعفر صادق‌]] دانسته‌ كه‌ [[هارون‌ بن‌ سعید]] (سعد) عجلی‌، پیشوای‌ [[زیدیه|زیدیان‌]]، از وی‌ روایت‌ كرده‌ و در آن‌ حوادثی‌ ذكر شده‌ است‌ كه‌ در آینده‌ برای‌ [[ امامان شیعه|اهل‌بیت‌]] [[محمد(ص)|پیامبر اكرم‌]] اتفاق‌ خواهد افتاد و كتاب‌ را به‌ اعتبار پوستی‌ كه‌ مطالب‌ روی‌ آن‌ نوشته‌ شده‌ بوده‌، جفر نامیده‌اند. به‌ نظر ابن‌ خلدون‌<ref>ابن خلدون، مقدمه، ج‌ 1، ص‌ 415ـ416</ref> اگر چه‌ امام‌ جعفر صادق‌(ع) برخی‌ نزدیكانش‌ را از رخدادهای‌ ناگوار آینده‌ بر حذر می‌داشت‌ و رخدادها درست‌ همانگونه‌ كه‌ او پیش‌ بینی‌ كرده‌ بود، به‌ وقوع‌ می‌پیوست‌، اما در وجود چنین‌ كتابی‌ كه‌ تنها برخی‌ اشارات‌ عاری‌ از هرگونه‌ دلیل‌ در اعتبار آن‌ رسیده‌ باید تردید كرد. [[ابن‌قتیبه‌]]<ref>ابن‌قتیبه‌، كتاب‌ تأویل‌ مختلف‌ الحدیث‌،ص‌ 48ـ49</ref> نیز به‌ [[رافضیان‌]] در باره ادعای‌ علم‌ باطنی‌ و وجود كتاب‌ جفر نزد آنان‌ خرده‌ گرفته‌؛ چه‌، همان‌ [[هارون‌بن‌ سعید]] كه‌ این‌ كتاب‌ را روایت‌ كرده‌، در یكی‌ از سروده‌های‌ خود از جفر و هر كه‌ به‌ جفر می‌پردازد، بیزاری‌ جُسته‌ است‌. همچنین‌ [[بشر بن‌ معتمر هلالی‌]] (متوفی‌ 226)، رئیس‌ معتزلیان‌ [[بغداد]]، در شعری‌ به‌ [[رافضیان‌]] طعنه‌ زده‌ كه‌ جفر آنان‌ را غَرّه‌ ساخته‌ است‌.<ref>جاحظ‌، كتاب‌الحیوان،ج‌6، ص‌289</ref> به‌ عقیده ابوزهره‌،<ref>ابوزهره‌، الامام‌ الصادق‌: حیاته‌ و عصره‌،ص‌ 29، 98</ref> فرقه [[خطابیه‌]] اندیشه‌های‌ راجع‌ به‌ جفر را در میان‌ [[شیعیان‌]] دوازده‌ امامی‌ رواج‌ داد<ref>مقریزی‌، كتاب‌ الخطط‌ المقریزیة،ج‌ 4، ص‌ 174ـ 175</ref> ولی‌، با توجه‌ به‌ گرایش های‌ غلوآمیز [[ابوالخطاب‌ اسدی‌]]، داعیه‌دار این‌ فرقه‌، و برائت‌ جستن‌ [[امام صادق]] از وی‌ در حضور اصحاب‌،<ref> قاضی‌ نعمان‌، دعائم‌ الاسلام‌ و ذكر الحلال‌ و الحرام‌، و القضایا و الاحكام‌،ج‌ 1، ص‌ 49ـ 50</ref> قطعاً قرائت‌ خطابیه‌ از جفر را [[امامان شیعه]] تأیید نكرده‌اند.
 
===در مراکش===
===در مراکش===
گزارشهای‌ رسیده‌ حاكی‌ از این‌ است‌ كه‌ كتاب‌ جفر در مغرب‌ (مراكش‌) و در میان‌ خاندان‌ عبدالمؤمن‌ نیز موجود بوده‌ است‌<ref>مراكشی‌، المعجب‌ فی‌ تلخیص‌ اخبار المغرب،ص‌ 180</ref> به‌ نوشته ابن‌خلّكان‌،<ref>ابن خلکان،ج‌ 5، ص‌ 48</ref> محمدبن‌ تومرت‌ (متوفی‌ 524) مطالب‌ این‌ كتاب‌ را از عبدالمؤمن‌ مراكشی‌ فراگرفته‌ بود. همچنین‌ ابن‌ ابی‌اصیبعه‌ در كتاب‌ عیون‌ الانباء فی‌ طبقات‌الاطباء<ref>طبقات الاطباءص‌ 454ـ 457</ref> قصیده‌ای‌ منسوب‌ به‌ [[ابن‌سینا]] را آورده‌ كه‌ سراینده‌ در آن‌، برمبنای‌ برخی‌ محاسبات‌ نجومی‌ و با اعتماد به‌ كتاب‌ جفر منسوب‌ به‌ امیر مؤمنان‌ [[امام علی(ع)]]، پیشگوییهایی‌ كرده‌ است‌.
گزارشهای‌ رسیده‌ حاكی‌ از این‌ است‌ كه‌ كتاب‌ جفر در مغرب‌ (مراكش‌) و در میان‌ خاندان‌ عبدالمؤمن‌ نیز موجود بوده‌ است‌<ref>مراكشی‌، المعجب‌ فی‌ تلخیص‌ اخبار المغرب،ص‌ 180</ref> به‌ نوشته ابن‌خلّكان‌،<ref>ابن خلکان،ج‌ 5، ص‌ 48</ref> محمدبن‌ تومرت‌ (متوفی‌ 524) مطالب‌ این‌ كتاب‌ را از عبدالمؤمن‌ مراكشی‌ فراگرفته‌ بود. همچنین‌ ابن‌ ابی‌اصیبعه‌ در كتاب‌ عیون‌ الانباء فی‌ طبقات‌الاطباء<ref>طبقات الاطباءص‌ 454ـ 457</ref> قصیده‌ای‌ منسوب‌ به‌ [[ابن‌سینا]] را آورده‌ كه‌ سراینده‌ در آن‌، برمبنای‌ برخی‌ محاسبات‌ نجومی‌ و با اعتماد به‌ كتاب‌ جفر منسوب‌ به‌ امیر مؤمنان‌ [[امام علی(ع)]]، پیشگوییهایی‌ كرده‌ است‌.
کاربر ناشناس