پرش به محتوا

حدیث سلسلةالذهب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
  | موضوع        = [[توحید]] و شروط آن
  | موضوع        = [[توحید]] و شروط آن
  |صادره از      = [[حدیث قدسی]]
  |صادره از      = [[حدیث قدسی]]
  | راوی اصلی    = [[پیامبر اسلام (ص)]]
  | راوی اصلی    = [[پیامبر اسلام(ص)]]
  | راویان      = راویان این [[حدیث]] همگی [[امامان]] معصوم‌اند
  | راویان      = امامان
  | اعتبار سند  = [[متواتر]]
  | اعتبار سند  = [[متواتر]]
  | منابع شیعه  = [[التوحید (کتاب)|التوحید ]]، [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار ]]، [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا]]، [[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضة الواعظین]]، [[بشارة المصطفی لشیعة المرتضی (کتاب)|بشارة المصطفی]]، [[الامالی (شیخ صدوق)]]، [[الامالی (شیخ طوسی)]]
  | منابع شیعه  = [[التوحید (کتاب)|التوحید ]]، [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار ]]، [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا]]، [[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضة الواعظین]]، [[بشارة المصطفی لشیعة المرتضی (کتاب)|بشارة المصطفی]]، [[الامالی (شیخ صدوق)]]، [[الامالی (شیخ طوسی)]]
خط ۲۲: خط ۲۲:
{{جعبه نقل قول| نقل‌قول = '''اللَّه جَلَّ جَلَالُهُ یقُولُ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی قَالَ فَلَمَّا مَرَّتِ الرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا'''{{سخ}}...خداوند جل جلاله می‌فرماید: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ من است، پس هرکس که در دژ من درآید از عذابم در امان است. چون مرکب به راه افتاد [امام رضا](ع) گفت: [البته] با شرایطش و من جزو شرایط آنم.|تاریخ بایگانی| منبع = <small> [[شیخ صدوق]]، [[التوحید (کتاب)|التوحید]]، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</small>| تراز = چپ| عرض = ۴۳۰px| اندازه خط = ۱۷px| رنگ پس‌زمینه = #C9FFE5| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| نقل‌قول = '''اللَّه جَلَّ جَلَالُهُ یقُولُ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی قَالَ فَلَمَّا مَرَّتِ الرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا'''{{سخ}}...خداوند جل جلاله می‌فرماید: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ من است، پس هرکس که در دژ من درآید از عذابم در امان است. چون مرکب به راه افتاد [امام رضا](ع) گفت: [البته] با شرایطش و من جزو شرایط آنم.|تاریخ بایگانی| منبع = <small> [[شیخ صدوق]]، [[التوحید (کتاب)|التوحید]]، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</small>| تراز = چپ| عرض = ۴۳۰px| اندازه خط = ۱۷px| رنگ پس‌زمینه = #C9FFE5| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


این روایت را بسیاری از بزرگان [[شیعه جعفری|شیعه]] از جمله [[شیخ صدوق]](وفات ۳۸۱ق) در کتاب‌های «[[التوحید (کتاب)|توحید]]»<ref>ابن بابویه(صدوق)، التوحید، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</ref>، «الامالی»<ref>صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۳۵.</ref>، «[[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الأخبار]]»<ref>صدوق، معانی الاخبار،۱۴۰۳ق، ص۳۷۱.</ref> و «[[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]»<ref>صدوق، عیون أخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref>، نیشابوری(وفات ۵۰۸ق) در «[[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضة الواعظین و بصیرة المتعظین]]»<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱،ص۴۲.</ref> و [[طبری آملی|طبری آملی]](وفات ۵۳۳ق) در کتاب «[[بشارة المصطفی لشیعة المرتضی]]»<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۲۶۹.</ref> با سندها و الفاظ مختلف اما با یک مضمون نقل کرده‌اند.البته [[شیخ طوسی]](وفات ۴۶۰ق) در کتاب [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی]] خود مضمون این روایت را در دو روایت مختلف بدون جزء پایانی آن«بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا» نقل کرده است.<ref>طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۷۹ و ۵۸۹.</ref> برخی معتقدند با توجه به اینکه این روایت از [[قرن سوم هجری]] به بعد توسط افراد زیادی نقل شده است و احتمال توافق یا همدستی بر دروغ آن منتفی است این روایت از روایات متواتر به حساب می‌آید.<ref>حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۴.</ref>
این روایت را بسیاری از بزرگان [[شیعه]] از جمله [[شیخ صدوق]](وفات ۳۸۱ق) در کتاب‌های «[[التوحید (کتاب)|توحید]]»<ref>صدوق، التوحید، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</ref>، «الامالی»<ref>صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۳۵.</ref>، «[[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الأخبار]]»<ref>صدوق، معانی الاخبار،۱۴۰۳ق، ص۳۷۱.</ref> و «[[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]»<ref>صدوق، عیون أخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref>، نیشابوری(وفات ۵۰۸ق) در «[[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضة الواعظین و بصیرة المتعظین]]»<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱،ص۴۲.</ref> و [[طبری آملی|طبری آملی]](وفات ۵۳۳ق) در کتاب «[[بشارة المصطفی لشیعة المرتضی]]»<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۲۶۹.</ref> با سندها و الفاظ مختلف اما با یک مضمون نقل کرده‌اند.البته [[شیخ طوسی]](وفات ۴۶۰ق) در کتاب [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی]] خود مضمون این روایت را در دو روایت مختلف بدون جزء پایانی آن«بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا» نقل کرده است.<ref>طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۷۹ و ۵۸۹.</ref> برخی معتقدند با توجه به اینکه این روایت از [[قرن سوم هجری]] به بعد توسط افراد زیادی نقل شده است و احتمال توافق یا همدستی بر دروغ آن منتفی است این روایت از روایات متواتر به حساب می‌آید.<ref>حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۴.</ref>
[[شیخ صدوق]] در کتاب ''[[توحید صدوق|التوحید]]'' چنین نقل کرده است که اسحاق بن راهویه می‌گوید: وقتی [[امام رضا(ع)]] در سفر به [[خراسان]] به [[نیشابور]] رسید، پس از آنکه اراده کرد به سوی [[مأمون]] کوچ کند، [[حدیث|مُحدِّثان]] جمع شدند، و عرض کردند:‌ای پسر [[محمد(ص)|پیغمبر(ص)]] از شهر ما تشریف می‌برید و برای استفاده ما [[حدیث]]ی بیان نمی‌فرمایید؟ پس از این تقاضا، حضرت سرش را از کجاوه بیرون آورد و فرمود:
[[شیخ صدوق]] در کتاب ''[[توحید صدوق|التوحید]]'' چنین نقل کرده است که اسحاق بن راهویه می‌گوید: وقتی [[امام رضا(ع)]] در سفر به [[خراسان]] به [[نیشابور]] رسید، پس از آنکه اراده کرد به سوی [[مأمون]] کوچ کند، [[حدیث|مُحدِّثان]] جمع شدند، و عرض کردند:‌ای پسر [[محمد(ص)|پیغمبر(ص)]] از شهر ما تشریف می‌برید و برای استفاده ما حدیثی بیان نمی‌فرمایید؟ پس از این تقاضا، حضرت سرش را از کجاوه بیرون آورد و فرمود:


«شنیدم از پدرم [[امام کاظم|موسی بن جعفر]](ع) که فرمود شنیدم از پدرم [[امام صادق|جعفر بن محمّد]](ع) که فرمود شنیدم از پدرم [[امام باقر|محمّد بن علی]](ع) که فرمود شنیدم از پدرم [[امام سجاد|علی بن الحسین]] علیهما السّلام که فرمود شنیدم از پدرم [[امام حسین|حسین بن علی]](ع) فرمود شنیدم از پدرم امیرالمؤمنین [[امام علی|علی بن أبی طالب]](ع) که فرمود شنیدم از [[رسول خدا]](ص) که فرمود شنیدم از [[جبرئیل]] که گفت شنیدم از [[خدا|پروردگار]] عزّ و جلّ فرمود: <font color=green>«کلمه «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ و حصار من است. پس هر کس داخل دژ و حصار من شود، از عذاب من ایمن خواهد بود.»</font> پس هنگامی که مَرکب حضرت حرکت کرد با صدای بلند فرمود: «با شروط آن و من خود یکی از آن شروط می‌باشم».<ref>صدوق، التوحید، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</ref>
«شنیدم از پدرم [[موسی بن جعفر(ع)]] که فرمود شنیدم از پدرم [[جعفر بن محمد(ع)]] که فرمود شنیدم از پدرم [[محمّد بن علی(ع)]] که فرمود شنیدم از پدرم [[علی بن الحسین(ع)]] که فرمود شنیدم از پدرم [[امام حسین|حسین بن علی(ع)]] فرمود شنیدم از پدرم [[علی بن ابی‌طالب(ع)]] که فرمود شنیدم از [[رسول خدا(ص)]] که فرمود شنیدم از [[جبرئیل]] که گفت شنیدم از [[خدا|پروردگار]] عزّوجلّ فرمود: <font color=green>«کلمه «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ و حصار من است. پس هر کس داخل دژ و حصار من شود، از عذاب من ایمن خواهد بود.»</font> پس هنگامی که مَرکب حضرت حرکت کرد با صدای بلند فرمود: «با شروط آن و من خود یکی از آن شروط می‌باشم».<ref>صدوق، التوحید، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</ref>


==علت نامگذاری به سلسلة الذهب==
==علت نامگذاری به سلسلة الذهب==
[[پرونده:نقاشی حدیث سلسلة الذهب، اثر استاد نبی زاده.jpg|350px|بندانگشتی|نقاشی حدیث سلسلة الذهب، اثر استاد نبی زاده.]]
[[پرونده:نقاشی حدیث سلسلة الذهب، اثر استاد نبی زاده.jpg|350px|بندانگشتی|نقاشی حدیث سلسلة الذهب، اثر نبی‌زاده.]]
این [[حدیث]] معروف به حدیث سلسلة الذّهب [یعنی زنجیرۀ زرّین] است. این نامگذاری به این دلیل است که افراد حاضر در سند حدیث، همگی از [[معصومین]] هستند؛ یعنی [[امام رضا(ع)]] از [[امام هفتم]] و او از [[امام ششم]] تا اینکه به [[امام اول]] می‌رسد و او از [[پیامبر(ص)]] و پیامبر از خدای تعالی نقل می‌کند. علاوه بر این نقل شده که امیری از امیران سامانی، این حدیث را با طلا نوشت و دستور داد آن را با وی در قبر بگذارند. از این رو، برخی همین قضیه را وجه نام‌گذاری حدیث به سلسلة الذهب دانسته‌اند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۵۲۳.</ref>
این [[حدیث]] معروف به حدیث سلسلة الذّهب [یعنی زنجیرۀ زرّین] است. این نامگذاری به این دلیل است که افراد حاضر در سند حدیث، همگی از [[معصومین]] هستند؛ یعنی [[امام رضا(ع)]] از [[امام هفتم]] و او از [[امام ششم]] تا اینکه به [[امام اول]] می‌رسد و او از [[پیامبر(ص)]] و پیامبر از خدا نقل می‌کند. علاوه بر این نقل شده که امیری از امیران سامانی، این حدیث را با طلا نوشت و دستور داد آن را با وی در قبر بگذارند. از این رو، برخی همین قضیه را وجه نام‌گذاری حدیث به سلسلة الذهب دانسته‌اند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۵۲۳.</ref>


==شرح ==
==شرح ==
شیخ صدوق پس از نقل کلام امام(ع) در کتاب توحید خود می‌گوید: معنی کلام حضرت این است که از شروط «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ» اقرار به [[امامت]] من است و اینکه من از جانب خداوند متعال امامی هستم که فرمانبری‌ام [[واجب]] است.<ref>صدوق، التوحید، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</ref>
شیخ صدوق پس از نقل کلام امام رضا(ع) در کتاب توحید می‌گوید: معنی کلام حضرت این است که از شروط «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ» اقرار به [[امامت]] من است و اینکه من از جانب خداوند امامی هستم که فرمانبری‌ام [[واجب]] است.<ref>صدوق، التوحید، ۱۳۸۹ق، ص۲۵.</ref>


با توجه به اینکه این حدیث به مساله [[توحید]] و [[ولایت]] اشاره کرده است برخی معتقدند که هدف اصلی این روایت بیان همین پیوند است؛ چرا که عموم مردم منطقه نیشابور که مستمع امام بودند [[اهل سنت]] بوده و نگاه آنان به ولایت معصومین نگاه ولایت و امامت آنها نبود. بر این اساس امام رضا(ع) در میان آنها با اشاره به اینکه توحید حصن و پناهگاهی قابل اعتماد و اصل دین است در این حدیث عنوان کردند که مسیر رسیدن به توحید حقیقی و یافتن توحید ناب و پرستش اثر گذار،گرفتن حقائق از امام و پیروی از آن است.<ref>حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۵۲-۵۳.</ref>
با توجه به اینکه این حدیث به مساله [[توحید]] و [[ولایت]] اشاره کرده است برخی معتقدند که هدف اصلی این روایت بیان همین پیوند است؛ چرا که مردم منطقه نیشابور که مستمع امام بودند [[اهل سنت]] بوده و نگاه آنان به ولایت معصومین نگاه ولایت و امامت آنها نبود. بر این اساس امام رضا(ع) در میان آنها با اشاره به اینکه توحید حصن و پناهگاهی قابل اعتماد و اصل دین است در این حدیث عنوان کردند که مسیر رسیدن به توحید حقیقی و یافتن توحید ناب و پرستش اثر گذار،گرفتن حقائق از امام و پیروی از آن است.<ref>حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۵۲-۵۳.</ref>


==منابع اهل سنت==
==منابع اهل سنت==
منابع [[اهل سنت]] نیز این حدیث را گزارش کرده‌اند. در کتاب‌های حدیثی اهل سنت چندین قول در مورد تعداد افرادی که جریان این حدیث را گزارش کرده‌اند وجود دارد برخی تعداد این افراد را ده هزار نفر<ref>خنجی اصفهانی، مهمان‌‌نامه بخارا، تهران، ص۳۴۵؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> برخی بیست هزار نفر<ref>ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۰۹ق، ص۲۴۳؛ سهمودی، جواهر العقدین، ۱۴۰۷ق، ۳۳۴؛ ابن حجر هیثمی،‌ الصواعق المحرقة‌، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۵۹۵؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> و برخی دیگر تعداد این افراد را سی هزار نفر<ref>خنجی اصفهانی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۲۰:؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> گزارش کرده‌اند که برخی قول بیست هزار نفر را مشهور می‌دانند.<ref>حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> بر این اساس افراد زیادی از [[محدث|محدثان]] اهل سنت روایت سلسله الذهب را نقل کرده‌اند؛ اما در میان آنها تنها افراد معدودی همچون قندوزی در [[ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)|ینابیع الموده]] به جمله پایانی روایت «''' وانا من شروطها'''» اشاره کرده‌اند.<ref>قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ص۳۶۴.</ref> از برخی از اهل سنت همچون [[احمد بن حنبل]] و [[اباصلت هروی]] نقل شده است که اگر این اسناد بر دیوانه‌ای خوانده شود هر آینه عاقل می‌شود یا شفا می‌یابد.<ref>ابن حجر هیثمی،‌ الصواعق المحرقة‌، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۵۹۴-۵؛  سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۷ق، ص۳۱۵؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref>
منابع [[اهل سنت]] نیز این حدیث را گزارش کرده‌اند. در کتاب‌های حدیثی اهل سنت چندین قول در مورد تعداد افرادی که جریان این حدیث را گزارش کرده‌اند وجود دارد برخی تعداد این افراد را ده هزار نفر<ref>خنجی اصفهانی، مهمان‌‌نامه بخارا، تهران، ص۳۴۵؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> برخی بیست هزار نفر<ref>ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۰۹ق، ص۲۴۳؛ سهمودی، جواهر العقدین، ۱۴۰۷ق، ۳۳۴؛ ابن حجر هیثمی،‌ الصواعق المحرقة‌، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۵۹۵؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> و برخی دیگر تعداد این افراد را سی هزار نفر<ref>خنجی اصفهانی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۲۰:؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> گزارش کرده‌اند که برخی قول بیست هزار نفر را مشهور می‌دانند.<ref>حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref> بر این اساس افراد زیادی از [[محدث|محدثان]] اهل سنت روایت سلسله الذهب را نقل کرده‌اند؛ اما در میان آنها تنها افراد معدودی همچون قندوزی در [[ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)|ینابیع الموده]] به جمله پایانی روایت «''' وانا من شروطها'''» اشاره کرده‌اند.<ref>قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ص۳۶۴.</ref> از برخی از اهل سنت همچون [[احمد بن حنبل]] و [[اباصلت هروی]] نقل شده است که اگر این اسناد بر دیوانه‌ای خوانده شود هر آینه عاقل می‌شود یا شفا می‌یابد.<ref>ابن حجر هیثمی،‌ الصواعق المحرقة‌، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۵۹۴-۵؛  سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۷ق، ص۳۱۵؛ به نقل از حبیبی‌تبار، مروجی طبسی، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، ۱۳۹۲ش، ص۴۳.</ref>
 
== سلسله الذهب به نقلی دیگر =
== سلسله الذهب به نقلی دیگر ==
{{جعبه نقل قول| نقل‌قول = '''یقُولُ اللَّهُ تَبَارَک وَ تَعَالَی وَلَایةُ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ نَارِی.'''{{سخ}}...خداوند جل جلاله می‌فرماید: ولایت علی ابن ابی‌طالب دژ من است، پس هرکس که در دژ من درآید از عذابم در امان است.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>ابن بابویه([[صدوق]])، [[الامالی (شیخ صدوق)|امالی]]، ۱۳۷۶ش، ص۲۳۵.</small>| تراز = راست| عرض = ۳۸۰px| اندازه خط = ۱۷px| رنگ پس‌زمینه = #c0d5fc| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}در کنار روایت سلسله الذهب معروف میان اهل سنت و شیعه روایتی شبیه آن نیز نقل شده است که البته مضمون متفاوتی دارد. شباهت این دو روایت این است که هر دو حدیث قدسی هستند یعنی محتوا و مفهوم آنها از طرف خداوند به قلب [[حضرت رسول(ص)]] القا شده‌اند<ref>مدیرشانه‌چی، علم الحدیث، ۱۳۷۵ش، ص۱۳.</ref> و در سند هر دو روایت ائمه معصومین قرار دارند. شباهت دیگر این دو روایت این است که هر دو از [[امام رضا(ع)]] نقل شده‌اند. اما مهم‌ترین تفاوت آنها این است که در این روایت با صراحت به [[ولایت امام علی(ع)|ولایت علی ابن ابیطالب]] اشاره شده است. شیخ صدوق در کتاب [[الامالی (شیخ صدوق)|امالی]]<ref>صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۳۵.</ref> و [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]<ref>صدوق، ، عیون أخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۳۶.</ref>، [[شعیری]] (قرن ششم) در کتاب [[جامع الاخبار|جامع الأخبار]]<ref>شعیری، جامع الاخباری، نجف، ص۱۴.</ref> و [[حسکانی]] (وفات ۴۹۰ق) از عالمان اهل سنت در کتاب [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ص۱۷۰.</ref> این روایت را نقل کرده‌اند و محدثان بعد از آنها مکررا این روایت را در کتب خویش آورده‌اند.  
{{جعبه نقل قول| نقل‌قول = '''َ یقُولُ اللَّهُ تَبَارَک وَ تَعَالَی وَلَایةُ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ نَارِی.'''{{سخ}}...خداوند جل جلاله می‌فرماید: ولایت علی ابن ابیطالب دژ من است، پس هرکس که در دژ من درآید از عذابم در امان است.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>ابن بابویه([[صدوق]])، [[الامالی (شیخ صدوق)|امالی]]، ۱۳۷۶ش، ص۲۳۵.</small>| تراز = راست| عرض = ۳۸۰px| اندازه خط = ۱۷px| رنگ پس‌زمینه = #c0d5fc| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}در کنار روایت سلسله الذهب معروف میان اهل سنت و شیعه روایتی شبیه آن نیز نقل شده است که البته مضمون متفاوتی دارد. شباهت این دو روایت این است که هر دو حدیث قدسی هستند یعنی محتوا و مفهوم آنها از طرف خداوند به قلب [[حضرت رسول(ص)]] القا شده‌اند<ref>مدیرشانه‌چی، علم الحدیث، ۱۳۷۵ش، ص۱۳.</ref> و در سند هر دو روایت ائمه معصومین قرار دارند. شباهت دیگر این دو روایت این است که هر دو از [[امام رضا(ع)]] نقل شده‌اند. اما مهم‌ترین تفاوت آنها این است که در این روایت با صراحت به [[ولایت امام علی(ع)|ولایت علی ابن ابیطالب]] اشاره شده است. شیخ صدوق در کتاب [[الامالی (شیخ صدوق)|امالی]]<ref>صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۳۵.</ref> و [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]<ref>صدوق، ، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۳۶.</ref>، [[شعیری]] (قرن ششم) در کتاب [[جامع الاخبار|جامع الأخبار]]<ref>شعیری، جامع الاخباری، نجف، ص۱۴.</ref> و [[حسکانی]] (وفات ۴۹۰ق) از عالمان اهل سنت در کتاب [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ص۱۷۰.</ref> این روایت را نقل کرده‌اند و محدثان بعد از آنها مکررا این روایت را در کتب خویش آورده‌اند.  


برخی گفته‌اند که نیکوست این روایت را که شامل اسامی [[معصومان(ع)]]، از [[امام رضا(ع)]] تا خدای متعال است، بر کفن بنویسند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۵۲۳.</ref>
برخی گفته‌اند که نیکوست این روایت را که شامل اسامی [[معصومان(ع)]]، از [[امام رضا(ع)]] تا خدای متعال است، بر کفن بنویسند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۵۲۳.</ref>
خط ۴۹: خط ۴۸:
{{منابع}}
{{منابع}}
{{ستون|۲}}
{{ستون|۲}}
* ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی، التوحید، تحقیق: هاشم حسینی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۸۹ق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، التوحید، تحقیق: هاشم حسینی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۸۹ق.
* ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی، امالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، امالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش.
* ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه علی‌اکبر غفاری، تهران: صدوق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه علی‌اکبر غفاری، تهران: صدوق.
* ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، تحقیق: مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.
*شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، تحقیق: مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.
* ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی، معانی الاخبار، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۳ق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۳ق.
* ابن حجر هیثمی، احمد بن محمّد، الصواعق المحرقة، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۷ق.
* ابن حجر هیثمی، احمد بن محمّد، الصواعق المحرقة، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۷ق.
* ابن صبّاغ مالکی، الفصول المهمّة فی معرفة أحوال الأئمّة، بیروت،‌ دار الاضواء، ۱۴۰۹ق
* ابن صبّاغ مالکی، الفصول المهمّة فی معرفة أحوال الأئمّة، بیروت،‌ دار الاضواء، ۱۴۰۹ق
* حبیبی تبار، حسین، مروجی طبسی، محمد محسن، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، فصلنامه کلام اسلامی، شماره ۸۵ بهار، ۱۳۹۲ش.
* حبیبی‌تبار، حسین، مروجی طبسی، محمدمحسن، «توحید و امامت در حدیث سلسلة الذهب»، فصلنامه کلام اسلامی، شماره ۸۵ بهار، ۱۳۹۲ش.
* حسکانی، عبید الله بن عبد الله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق محمدباقر محمودی، تهران، التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، ۱۴۱۱ق.
* حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق محمدباقر محمودی، تهران، التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، ۱۴۱۱ق.
* خنجی اصفهانی، ابن روزبهان، مهمان نامه بخارا، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
* خنجی اصفهانی، ابن روزبهان، مهمان‌نامه بخارا، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
* خنجی اصفهانی، ابن روزبهان، وسیلة الخادم إلی المخدوم، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۵ش.
* خنجی اصفهانی، ابن روزبهان، وسیلة الخادم إلی المخدوم، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۵ش.
* سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص من الأمّة بذکر خصائص الأئمة علیهم السّلام، بیروت، مؤسسة اهل البیت علیهم السّلام، ۱۴۱۷ق.
* سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص من الأمّة بذکر خصائص الأئمة علیهم السلام، بیروت، مؤسسة اهل البیت، ۱۴۱۷ق.
* سمهودی،علی بن عبد اللّه، جواهر العقدین فی فضل الشرفین، بغداد، وزارة الاوقاف، ۱۴۰۷ق.
* سمهودی،علی بن عبد اللّه، جواهر العقدین فی فضل الشرفین، بغداد، وزارة الاوقاف، ۱۴۰۷ق.
* شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار(للشعیری)، نجف، مطبعة حیدریة.
* شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار(للشعیری)، نجف، مطبعة حیدریة.
* طبری آملی، عماد الدین أبی جعفر محمد بن أبی القاسم، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی(ط- القدیمة)، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۳ق.
* طبری آملی، عماد الدین أبی‌جعفر محمد بن أبی القاسم، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۳ق.
* طوسی، محمد بن الحسن، امالی، تحقیق: مؤسسة البعثة، قم،‌ دار الثقافة، ۱۴۱۴ق.
* طوسی، محمد بن حسن، امالی، تحقیق: مؤسسة البعثة، قم،‌ دار الثقافة، ۱۴۱۴ق.
* فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین(ط- القدیمة)، قم، انتشارات رضی، ۱۳۷۵ش.
* فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، انتشارات رضی، ۱۳۷۵ش.
* قندوزی حنقی، سلیمان بن إبراهیم، ینابیع المودّة،‌ دار العراقیة الکاظمیة، و انتشارات محمّدی، قم، چاپ هشتم، ۱۳۸۵ق.
* قندوزی حنقی، سلیمان بن إبراهیم، ینابیع المودّة،‌ دار العراقیة الکاظمیة، و انتشارات محمّدی، قم، چاپ هشتم، ۱۳۸۵ق.
* مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث و درایه الحدیث، قم، انتشارات اسلامی،۱۳۷۵ش.
* مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث و درایه الحدیث، قم، انتشارات اسلامی،۱۳۷۵ش.
خط ۹۸: خط ۹۷:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
[[Category:احادیث قدسی]]
[[Category:توحید]]
[[Category:مقاله‌های بنیادین ویکی‌شیعه]]
[[Category:احادیث مشهور]]
[[Category:احادیث امامت]]
[[Category:سخنان امام رضا]]
[[Category:مقاله‌های نسبتا کامل]]


[[رده:احادیث قدسی]]
[[رده:احادیث قدسی]]