کاربر ناشناس
حوزه علمیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←مراجع تقلید و مدیریت حوزه‌ها
imported>Mgolpayegani جز (←فضاهای آموزشی) |
imported>Mgolpayegani |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==مراجع تقلید و مدیریت حوزه‌ها == | ==مراجع تقلید و مدیریت حوزه‌ها == | ||
مرجع تقلید بالاترین رتبه علمی در حوزه علمیه است و شان و منزلت اجتماعی-سیاسی نیز دارد. در تاریخ حوزه‌های علمیه، هر حوزه غالبا تحت نظارت بالاترین مقام علمی آن حوزه اداره می‌شده است که گاه یک نفر و گاه چند شخص(چند مجتهد و مرجع تقلید) در مدیریت حوزه مشارکت داشتند. مدیریت حوزه ناظر به اموری از قبیل مدرسه و محل سکونت طلاب(حجره)، شهریه، استاد، کتابخانه و... بوده است. از سوی دیگر نظارت بر امور عمومی حوزه، سلوک اجتماعی و اخلاقی طلاب و مناسبات آنها با سایر مردم، تنظیم مناسبات حوزه با قدرت سیاسی و... از دیگر موارد مربوط به اداره مدارس دینی بود.<ref>جمعی از نویسندگان، حوزه علمیه، تاریخ، ساختار، کارکرد، ۱۳۹۴، ص۱۲.</ref> در دوره‌های گذشته هر مدرسه تحت نظارت یکی از علما یا مجتهدین باشد اما در دوره معاصر و با گسترش ارتباطات، اداره حوزه‌ها | مرجع تقلید بالاترین رتبه علمی در حوزه علمیه است و شان و منزلت اجتماعی-سیاسی نیز دارد. در تاریخ حوزه‌های علمیه، هر حوزه غالبا تحت نظارت بالاترین مقام علمی آن حوزه اداره می‌شده است که گاه یک نفر و گاه چند شخص (چند مجتهد و مرجع تقلید) در مدیریت حوزه مشارکت داشتند. مدیریت حوزه ناظر به اموری از قبیل مدرسه و محل سکونت طلاب (حجره)، شهریه، استاد، کتابخانه و... بوده است. از سوی دیگر نظارت بر امور عمومی حوزه، سلوک اجتماعی و اخلاقی طلاب و مناسبات آنها با سایر مردم، تنظیم مناسبات حوزه با قدرت سیاسی و... از دیگر موارد مربوط به اداره مدارس دینی بود.<ref>جمعی از نویسندگان، حوزه علمیه، تاریخ، ساختار، کارکرد، ۱۳۹۴، ص۱۲.</ref> در دوره‌های گذشته هر مدرسه تحت نظارت یکی از علما یا مجتهدین باشد اما در دوره معاصر و با گسترش ارتباطات، اداره حوزه‌ها به مرور تمرکز یافت. این سیر در دوران معاصر از زمان زعامت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری از سال ۱۳۰۴ آغاز شده و در دوره آیت‌الله بروجردی ادامه یافت و در سالهای بعد از انقلاب اسلامی تمرکز بیشتری یافت و در حال حاضر حوزه‌های علمیه در داخل ایران بصورت متمرکز و تحت نظارت شورای عالی حوزه که از سوی مراجع تقلید انتخاب و تایید می‌شوند اداره می‌شود. حفظ استقلال حوزه‌های علمیه در طول تاریخ حوزه‌های شیعی همواره مورد تاکید بوده است.<ref>مطهری، مرتضی، بحثی پیرامون مرجعیت و روحانیت، ۱۳۴۱، ص۱۸۱.</ref> | ||
===منابع مالی=== | ===منابع مالی=== | ||
از محتوای منابع قدیم درباره نظام مالی و اداری | از محتوای منابع قدیم درباره نظام مالی و اداری حوزه‌ها، چنان برمی‌آید که معیشت عموما از طریق کسب و کار تامین می‌شد. بسیاری از علمای قدیم به نام شغلشان مشهور شده‌اند بعدها و خصوصا در دوره‌های متاخر، مخارج حوزه‌ها غالباً با وجوه شرعی که مردم به [[مراجع تقلید]] می‌پرداخته‌اند، تامین می‌شد همچنین برخی خیرین موقوفاتی جهت اداره مدارس دینی وقف کرده‌اند در برخی از دوره‌ها نیز بخشی از هزینه‌ها توسط حکومت‌ها تامین شده است. در سالهای اخیر، در کشور ایران، ردیف بودجه دولتی مستقل به حوزه‌های علمیه اختصاص داده شده که بخشی از مخارج حوزه علمیه شیعه در ایران را تامین می‌کند. | ||
===شهریه طلاب=== | ===شهریه طلاب=== | ||
شهریه مبلغی کمک مالی است که به صورت ماهیانه از طرف مراجع تقلید به طلبه‌ها پرداخت می‌شود. پرداخت شهریه به طلاب علوم دینی از سنت‌های قدیمی در حوزه است که تاکنون پابرجا است. شهریه از محل خمس پرداخت می‌گردد.در گذشته پرداخت شهریه توسط یک عالم، نشانه‌ای از [[مرجعیت]] او بود. پرداخت شهریه با هدف حمایت از تحصیل مستمر طلاب علوم دینی انجام می‌شود. | شهریه مبلغی کمک مالی است که به صورت ماهیانه از طرف مراجع تقلید به طلبه‌ها پرداخت می‌شود. پرداخت شهریه به طلاب علوم دینی از سنت‌های قدیمی در حوزه است که تاکنون پابرجا است. شهریه از محل خمس پرداخت می‌گردد. در گذشته پرداخت شهریه توسط یک عالم، نشانه‌ای از [[مرجعیت]] او بود. پرداخت شهریه با هدف حمایت از تحصیل مستمر طلاب علوم دینی انجام می‌شود. | ||
==حوزه بعد از انقلاب== | ==حوزه بعد از انقلاب== | ||