پرش به محتوا

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خلاصه‌سازی بخش‌های مرتبط با ساختار درونی سپاه
(خلاصه‌سازی بخش‌های مرتبط با ساختار درونی سپاه)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:آرم سپاه.png|بندانگشتی|600px|نشان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران]]
[[پرونده:آرم سپاه.png|بندانگشتی|600px|نشان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران]]
'''سپاه پاسداران انقلاب اسلامی''' نهادی نظامی که به منظور حراست از [[انقلاب اسلامی ایران]] و دستاوردهای آن، به دستور رسمی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در [[۲ اردیبهشت]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]] تأسیس شد.
'''سپاه پاسداران انقلاب اسلامی''' نهادی نظامی که به‌منظور حراست از [[انقلاب اسلامی ایران]] و دستاوردهای آن، به‌دستور رسمی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در [[۲ اردیبهشت]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]] تأسیس شد.


در [[۲۶ شهریور]] [[سال ۱۳۶۴ هجری شمسی|۱۳۶۴ش]] با دستور امام خمینی سپاه پاسداران در سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی گسترش یافت و سپس در سال ۱۳۶۹ش به فرمان [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] دو نیروی دیگر با نام‌های [[نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی قدس]] و سازمان مقاومت بسیج به سپاه پاسداران اضافه گردید و در مجموع به پنج نیرو گسترش یافت. سپاه پاسداران علاوه بر فعالیت‌های نظامی، در عرصه‌هایی مانند اطلاعات، سازندگی و عمرانی و عرصه‌های فرهنگی نیز به فعالیت می‌پردازد.
سپاه پاسداران در [[۲۶ شهریور]] [[سال ۱۳۶۴ هجری شمسی|۱۳۶۴ش]] با دستور امام خمینی در سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی گسترش یافت و سپس در سال ۱۳۶۹ش به‌فرمان [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] دو نیروی دیگر با نام‌های [[نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی قدس]] و سازمان مقاومت بسیج به آن اضافه گردید و در مجموع به پنج نیرو گسترش یافت. سپاه پاسداران علاوه بر فعالیت‌های نظامی، در عرصه‌هایی مانند اطلاعات، سازندگی و عمرانی و عرصه‌های فرهنگی نیز به فعالیت می‌پردازد.


مطابق اصل ۱۱۰ [[قانون اساسی]] عزل و نصب و قبول استعفای فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اختیارات و وظایف رهبری محسوب می‌شود. فرماندهی کل سپاه پاسداران هم‌اکنون به عهده حسین سلامی است. او در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ش با حکم سید علی خامنه‌ای به فرماندهی کل سپاه پاسداران منصوب شد.
مطابق اصل ۱۱۰ [[قانون اساسی]] عزل و نصب و قبول استعفای فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اختیارات و وظایف رهبری محسوب می‌شود. فرماندهی کل سپاه پاسداران هم‌اکنون (۱۴۰۰ش) به‌عهده حسین سلامی است. او در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ش با حکم سید علی خامنه‌ای به فرماندهی کل سپاه پاسداران منصوب شد.


دولت [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] در ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ش با انتشار بیانیه‌ای، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به‌ویژه سپاه قدس را به‌طور رسمی در فهرست گروه‌های تروریستی خارجی اعلام کرد. شورای عالی امنیت ملی ایران در اقدامی متقابل رژیم ایالت متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و فرماندهی مرکز آمریکا موسوم به سنتکام یا نیروهای آمریکا در غرب آسیا را «گروه تروریستی» اعلام کرد.  
دولت [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] در ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ش با انتشار بیانیه‌ای، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به‌ویژه سپاه قدس را به‌طور رسمی در فهرست گروه‌های تروریستی خارجی اعلام کرد. شورای عالی امنیت ملی ایران در اقدامی متقابل رژیم ایالات متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و فرماندهی مرکز آمریکا موسوم به سنتکام یا نیروهای آمریکا در غرب آسیا را «گروه تروریستی» اعلام کرد.  


امام خمینی نیروهای سپاه پاسداران را سربازان [[اسلام]] نامیده و آیت‎‌الله خامنه‌ای این سازمان را از ارکان و عناصر تفکیک‌ناپذیر انقلاب دانسته است که در صورت نبود آن، انقلاب با خطرهای جدی روبرو می‌شود.
امام خمینی نیروهای سپاه پاسداران را سربازان [[اسلام]] نامیده و سید علی خامنه‌ای این سازمان را از ارکان و عناصر تفکیک‌ناپذیر انقلاب دانسته است که در صورت نبود آن انقلاب با خطرهای جدی روبرو می‌شود.


==معرفی==
==معرفی==
در آئین‌نامه انضباطی نیروهای مسلح، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چنین تعریف شده است:
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نهادی است متشکل از ستاد کل، حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه، سازمان حفاظت اطلاعات سپاه، نیروی زمینی، هوایی، دریایی، مقاومت بسیج و قدس و سازمان‌های وابسته به آن<ref>[https://b2n.ir/w64119 «متن کامل آیین‌نامه انضباطی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران»]، سایت سازمان قضایی نیروهای مسلح.</ref> اساسنامه‌ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۵ شهریور ۱۳۶۱ش در ۴۹ بند و ۱۶ تبصره به تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] و تأیید [[شورای نگهبان]] رسید. در این اساسنامه محدوده وظایف و مأموریت‌های این سازمان نظامی تعیین شده است.<ref>[https://b2n.ir/j15667 «اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> بنا بر اصل ۱۵۰ قانون اساسی [[ایران]]، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی انقلاب تشکیل شد برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن پا برجا می‌ماند.<ref>[https://b2n.ir/872564 «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»]، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>  
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مجموعه ستاد کل، حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه، سازمان حفاظت اطلاعات سپاه، نیروی زمینی، هوایی، دریایی، مقاومت بسیج و قدس و سازمان‌های وابسته به آن اطلاق می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/w64119 «متن کامل آیین‌نامه انضباطی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران»]، سایت سازمان قضایی نیروهای مسلح.</ref>


در ۱۵ شهریور ۱۳۶۱ش اساسنامه‌ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۴۹ بند و ۱۶ تبصره به تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] و تأیید [[شورای نگهبان]] رسید. در این اساسنامه محدوده وظایف و مأموریت‌های این سازمان نظامی تعیین شده است.<ref>[https://b2n.ir/j15667 «اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> بنا بر اصل ۱۵۰ قانون اساسی کشور [[جمهوری اسلامی ایران]] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی انقلاب تشکیل شد برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب و دست‌آوردهای آن، پا برجا می‌ماند.<ref>[https://b2n.ir/872564 «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»]، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>  
طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی عزل و نصب و قبول استعفای فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اختیارات و وظایف رهبری محسوب می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/872564 «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> فرماندهی کل سپاه پاسداران هم‌اکنون (۱۴۰۰ش) به‌عهده حسین سلامی است. سلامی در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ش با حکم [[سید علی خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی کل سپاه پاسداران منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/k15033 «سردار سرلشگر حسین سلامی»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref>


طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی عزل و نصب و قبول استعفای فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اختیارات و وظایف رهبری محسوب می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/872564 «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»]، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> فرماندهی کل سپاه پاسداران به عهده حسین سلامی است. سلامی در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ش با حکم [[سید علی خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی کل سپاه پاسداران منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/k15033 «سردار سرلشگر حسین سلامی»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref>
در تقویم ایران، روز [[سوم شعبان]] مصادف با سالروز ولادت [[امام حسین (ع)]] به‌عنوان روز پاسدار تعیین شده است.<ref>[https://b2n.ir/b15846 «ولادت امام حسین (ع) و روز پاسدار در سال ۹۹ چه روزی است؟»]، سایت تقویم.</ref>


در تقویم ایران، روز [[سوم شعبان]] مصادف با سالروز ولادت [[امام حسین (ع)]] به عنوان روز پاسدار تعیین شده است.<ref>[https://b2n.ir/b15846 «ولادت امام حسین (ع) و روز پاسدار در سال ۹۹ چه روزی است؟»]، سایت تقویم.</ref>
==جایگاه==
[[امام خمینی]] نیروهای سپاه پاسداران را سربازان اسلام نام نهاده و مردم را به پشتیبانی و حمایت از این نیرو دعوت کرده<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۹، ص۲۵.</ref> و رضایت خود از این نیرو را در دیداری با گروهی از پاسداران به این صورت بیان کرده است: «من از سپاه راضی هستم و به‌هیچ‌وجه نظرم از شما برنمی‌گردد. اگر سپاه نبود کشور هم نبود. من سپاه پاسداران را بسیار عزیز و گرامی می‌دارم. چشم من به شماست.»<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۸، ص۲۵۸.</ref>
 
[[سید علی خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نیروی سپاه پاسداران را به طفلی تشبیه کرده که در اوایل انقلاب متولد شده و در بستر انقلاب رشد و نمو یافته است و اکنون از ارکان انقلاب و از عناصر تفکیک‌ناپذیر آن است؛ به‌طوری که اگر نباشد، انقلاب با خطرهای جدی روبرو می‌شود.<ref>نمایندگی ولی فقیه، سپاه از دیدگاه مقام معظم رهبری، ۱۳۷۱ش، ص۹-۱۱.</ref>
 
دولت آمریکا در ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ش با انتشار بیانیه‌ای از طرف دونالد ترامپ (رئیس جمهور آمریکا) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به‌ویژه [[سپاه قدس]] را به‌طور رسمی در فهرست گروه‌های تروریستی خارجی اعلام کرد.<ref>[https://b2n.ir/t71359 «کاخ سفید رسماً سپاه پاسداران را «سازمان تروریستی» اعلام کرد»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> شورای عالی امنیت ملی ایران در اقدامی متقابل رژیم ایالات متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و به پیشنهاد محمدجواد ظریف (وزیر امور خارجه)، فرماندهی مرکز آمریکا موسوم به سنتکام یا نیروهای آمریکا در غرب آسیا را «گروه تروریستی» اعلام کرد.<ref>[https://b2n.ir/k50915 «از اقدام آمریکا در تروریستی خواندن سپاه تا واکنش ایران/ تحلیل‌های کارشناسان و واکنش‌های جهانی»]، سایت خبری شفقنا.</ref>


==تاریخچه و چگونگی تأسیس==
==تاریخچه و چگونگی تأسیس==
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نهادی نظامی است که به منظور حراست از انقلاب و دستاوردهای آن، به دستور رسمی [[امام خمینی]] در [[۲ اردیبهشت]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]] تأسیس شد.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> گفته می‌شود در نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب و تشکیل کمیته‌های انقلاب،{{یادداشت| کمیته‌های انقلاب، نخستین نهادهای نظامی پس از پیروزی انقلاب در سال [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] بود که برای اداره، انتظام، حراست از دست‌آوردهای انقلاب و حفاظت از جان و مال مردم در [[۲۳ بهمن]] و به دستور امام خمینی تأسیس شد و تا سال [[سال ۱۳۷۰ هجری شمسی|۱۳۷۰ش]] به فعالیت خود ادامه داد. این نیرو در سال ۱۳۷۰ش با شهربانی و ژاندارمری ادغام شد و نیروی واحدی با نام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت. ([https://b2n.ir/m22466 «حفظ آرمان‌های نهضت اسلامی با تشکیل کمیته‌های انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران.)}} [[دولت موقت]] که موافق استقلال عمل کمیته‌های انقلاب نبود و به فکر ایجاد نیرویی تحت عنوان گارد ملی و تحت نظر خود افتاد و بر همین اساس، با پیشنهاد [[مهدی بازرگان]] رئیس دولت موقت، حسن لاهوتی حکمی از امام خمینی برای تأسیس این نیرو دریافت می‌کند و ابراهیم یزدی هم از سوی دولت موقت مأمور همکاری با حسن لاهوتی می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> بنابراین در روز دوم اسفند ماه سال ۱۳۵۷ش، ده روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سخنگوی دولت موقت از شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خبر داد.<ref>فروغی جهرمی، سپاه در گذر انقلاب (مکتب سپاه)، ۱۳۹۳ش، ص۷۱.</ref>
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نهادی نظامی است که به‌منظور حراست از انقلاب و دستاوردهای آن، به‌دستور رسمی [[امام خمینی]] در [[۲ اردیبهشت]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]] تأسیس شد.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> گفته می‌شود در نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب و تشکیل کمیته‌های انقلاب،{{یادداشت|کمیته‌های انقلاب، نخستین نهادهای نظامی پس از پیروزی انقلاب در سال [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] بود که برای اداره، انتظام، حراست از دستاوردهای انقلاب و حفاظت از جان و مال مردم در [[۲۳ بهمن]] و به‌دستور امام خمینی تأسیس شد و تا سال [[سال ۱۳۷۰ هجری شمسی|۱۳۷۰ش]] به فعالیت خود ادامه داد. این نیرو در سال ۱۳۷۰ش با شهربانی و ژاندارمری ادغام شد و نیروی واحدی با نام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت. ([https://b2n.ir/m22466 «حفظ آرمان‌های نهضت اسلامی با تشکیل کمیته‌های انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران.)}} [[دولت موقت]] موافق استقلال عمل کمیته‌های انقلاب نبود و به فکر ایجاد نیرویی تحت‌عنوان گارد ملی و تحت‌نظر خود افتاد و بر همین اساس، با پیشنهاد [[مهدی بازرگان]] رئیس دولت موقت، حسن لاهوتی حکمی از امام خمینی برای تأسیس این نیرو دریافت می‌کند و ابراهیم یزدی هم از سوی دولت موقت مأمور همکاری با حسن لاهوتی می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> سرانجام در روز ۲ اسفند ۱۳۵۷ش، ده روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سخنگوی دولت موقت از شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خبر داد.<ref>فروغی جهرمی، سپاه در گذر انقلاب (مکتب سپاه)، ۱۳۹۳ش، ص۷۱.</ref>
 


محسن رفیق‌دوست (رئیس بنیاد مستضعفان از ۱۳۶۸ش تا ۱۳۷۸ش) در خاطرات خود فکر ایجاد نیرویی غیر از ارتش برای دفاع از انقلاب را اولین بار از سوی محمد منتظری دانسته است.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> به گفته رفیق‌دوست در ابتدا حدود چهار گروه مسلح با یک هدف مشترک به نام حراست از انقلاب شکل گرفت که هر کدام از آنها حفاظت از انقلاب را وظیفه خود می‌دانست.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> این چهار گروه در نهایت با یکدیگر ادغام شده و گروه جدیدی با شورای فرماندهی ۱۲ نفره تشکیل شد و در دیدار سه نفر از اعضای این گروه با امام خمینی در [[قم]]، او دستور تشکیل یک نیروی مسلح مکتبی مستقل از دولت موقت را صادر کرد و بدین ترتیب در ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ش سپاه پاسداران به طور رسمی تشکیل شد.<ref>نظرپور، «نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تداوم انقلاب اسلامی»، ص۴۹.</ref>  
محسن رفیق‌دوست (رئیس بنیاد مستضعفان از ۱۳۶۸ش تا ۱۳۷۸ش) در خاطرات خود فکر ایجاد نیرویی غیر از ارتش برای دفاع از انقلاب را اولین بار از سوی محمد منتظری دانسته است.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> به گفته رفیق‌دوست در ابتدا حدود چهار گروه مسلح با یک هدف مشترک به نام حراست از انقلاب شکل گرفت که هر کدام از آنها حفاظت از انقلاب را وظیفه خود می‌دانست.<ref>[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> این چهار گروه در نهایت با یکدیگر ادغام شده و گروه جدیدی با شورای فرماندهی دوازده نفره تشکیل شد و در دیدار سه نفر از اعضای این گروه با امام خمینی در [[قم]]، او دستور تشکیل نیروی مسلح مکتبی مستقل از دولت موقت را صادر کرد و بدین ترتیب در ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ش سپاه پاسداران به‌طور رسمی تشکیل شد.<ref>نظرپور، «نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تداوم انقلاب اسلامی»، ص۴۹.</ref>  


در [[۲۶ شهریور]] [[سال ۱۳۶۴ هجری شمسی|۱۳۶۴ش]] با دستور امام خمینی سپاه پاسداران در سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی گسترش یافت و فعالیت‌هایش را در این سه زمینه از سر گرفت.<ref>تولایی، مدیریت تحول و تعالی؛ مطالعه موردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ص۶.</ref> در سال ۱۳۶۹ش به فرمان [[سید علی خامنه‌ای]] دو نیروی دیگر با نام‌های [[نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی قدس]] و مقاومت بسیج به سازمان سپاه پاسداران اضافه گردید و در مجموع به پنج نیرو گسترش یافت.<ref>تولایی، مدیریت تحول و تعالی؛ مطالعه موردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ص۷.</ref>
در [[۲۶ شهریور]] [[سال ۱۳۶۴ هجری شمسی|۱۳۶۴ش]] با دستور امام خمینی سپاه پاسداران در سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی گسترش یافت.<ref>تولایی، مدیریت تحول و تعالی؛ مطالعه موردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ص۶.</ref> در سال ۱۳۶۹ش به‌فرمان [[سید علی خامنه‌ای]] دو نیروی دیگر با نام‌های [[نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی قدس]] و مقاومت بسیج به سازمان سپاه پاسداران اضافه گردید و در مجموع به پنج نیرو گسترش یافت.<ref>تولایی، مدیریت تحول و تعالی؛ مطالعه موردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ص۷.</ref>


==ساختار سازمانی==
==ساختار سازمانی==
خط ۳۵: خط ۳۸:


===نیروی دریایی===
===نیروی دریایی===
نیروی دریایی سپاه با نام مستعار «ندسا» از نیروهای پنجگانه سپاه است که در سال ۱۳۶۴ش و در اثنای جنگ ایران و عراق فعالیت خود را به فرماندهی حسین علایی آغاز کرده است.<ref>[https://b2n.ir/a83767 «نیروی دریایی سپاه»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> از جمله مأموریت‌های این نیرو، صیانت و دفاع از مرزهای آبی کشور در برابر هجوم بیگانگان است.<ref>[https://b2n.ir/u56418 «آمادگی کامل برای دفاع از مرزهای آبی و امنیت کشور داریم»]، سایت خبرگزاری مشرق نیوز.</ref> برخی از اقدامات این نیرو عبارتند از: شرکت در عملیات‌های والفجر ۸، کربلای ۴ و کربلای ۵،<ref>[https://b2n.ir/a36624 «عملیات‌های نیروی دریایی سپاه و دستاورد‌های آن در دوران دفاع مقدس»]، سایت خبرگزاری دفاع مقدس.</ref> صدمه به نفتکش کویتی «بریجتون» که توسط نیروی دریایی آمریکا محافظت می‌شد{{یادداشت|بنا به نقل خبرگزاری دفاع مقدس، در اوایل سال ۱۳۶۶ش بنا به درخواست دولت کویت مبنی بر تأمین امنیت نفتکش‌های این کشور، نفتکش الرخاء-که بعدا بریجتون نام گرفت-برای عبور از خلیج فارس توسط نیروی دریایی آمریکا محافظت می‌شد. در واقع بعثی‌ها با کمک نفتکش‌های کشورهای همسایه به‌ویژه کویت نفتکش‌های خود را عبور داده و به روی نفتکش‌های ایرانی آتش می‌کشیدند. نفتکش بریجتون با حفاظت ناوگان دریایی و نظامی آمریکا آماده حرکت بود. در دیدار مسئولین نظامی و سیاسی کشور با امام خمینی، او گفته بود «اگر من به جای شما باشم کشتی را می‌زنم». در ۲ مرداد ۱۳۶۶ش نفتکش بریجتون توسط نادر مهدوی و یارانش و به تبعیت از سخن امام، با کارگذاری مین منفجر شد و یک حفره به مساحت ۴۳ متر مربع در بدنه کشتی ایجاد شد.([https://b2n.ir/n26229 «دوم مرداد سالروز انهدام نفتکش «بریجتون» به دست «چه‎گوارای» ایران»]، سایت خبرگزاری دفاع مقدس.)}} در سال ۱۳۶۶ش<ref>[https://b2n.ir/n48830 «انفجار نفتکش بریجتون توسط رزمندگان ایرانی، تیر آخر در جنگ نفتکش‌ها»]، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> و انهدام ناو آمریکایی «ساموئل بی‌رابرتز» در سال ۱۳۶۷ش<ref>[https://b2n.ir/b40388 «انهدام ناو یک میلیارد دلاری "ساموئل بی‌رابرتز"»]، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> و...
نیروی دریایی سپاه با نام مستعار «ندسا» در سال ۱۳۶۴ش و در اثنای جنگ ایران و عراق فعالیت خود را به فرماندهی حسین علایی آغاز کرده است.<ref>[https://b2n.ir/a83767 «نیروی دریایی سپاه»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> از جمله مأموریت‌های این نیرو، صیانت و دفاع از مرزهای آبی کشور در برابر هجوم بیگانگان است.<ref>[https://b2n.ir/u56418 «آمادگی کامل برای دفاع از مرزهای آبی و امنیت کشور داریم»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref> فرماندهی این نیرو به‌عهده علیرضا تنگسیری است. او در ۱ شهریور ۱۳۹۷ش از سوی رهبر ایران به فرماندهی این نیرو منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/p48636 «سردار تنگسیری را بیشتر بشناسید»]، سایت خبرگزاری دفاع مقدس.</ref>
 
فرماندهی این نیرو به عهده علیرضا تنگسیری است. او در ۱ شهریور ۱۳۹۷ش از سوی رهبر ایران به فرماندهی این نیرو منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/p48636 «سردار تنگسیری را بیشتر بشناسید»]، سایت خبرگزاری دفاع مقدس.</ref>


===هوا‌فضا===
===هوا‌فضا===
نیروی هوایی سپاه پاسداران فعالیت خود را از سال ۱۳۶۴ش آغاز کرد و با افزودن بخش فضایی به بخش هوایی در سال ۱۳۸۸ش، نیروی هوافضای سپاه تشکیل شد.<ref>[https://b2n.ir/t12316 «نیروی هوافضای سپاه»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> این نیرو با نام مستعار «نهسا» علاوه بر عملیات و فعالیت‌های هوایی، مأموریت‌های موشکی و فضایی سپاه را نیز بر عهده دارد.<ref>[https://b2n.ir/t12316 «نیروی هوافضای سپاه»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> فرماندهی این نیرو هم‌اکنون به عهده امیرعلی حاجی‌زاده است. او در سال ۱۳۸۸ش با حکم رهبر ایران به این سمت منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/f36936 «فرماندهان نیروی هوافضای سپاه از ابتدای تاسیس تا کنون را بشناسید»]، سایت خبرگزاری میزان.</ref> برخی از مهمترین اقدامات این نیرو عبارتند از:
نیروی هوایی سپاه پاسداران فعالیت خود را از سال ۱۳۶۴ش آغاز کرد و با افزودن بخش فضایی به بخش هوایی در سال ۱۳۸۸ش، نیروی هوافضای سپاه تشکیل شد.<ref>[https://b2n.ir/t12316 «نیروی هوافضای سپاه»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> این نیرو با نام مستعار «نهسا» علاوه بر عملیات و فعالیت‌های هوایی، مأموریت‌های موشکی و فضایی سپاه را نیز بر عهده دارد.<ref>[https://b2n.ir/t12316 «نیروی هوافضای سپاه»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> فرماندهی این نیرو هم‌اکنون به عهده امیرعلی حاجی‌زاده است. او در سال ۱۳۸۸ش با حکم رهبر ایران به این سمت منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/f36936 «فرماندهان نیروی هوافضای سپاه از ابتدای تاسیس تا کنون را بشناسید»]، سایت خبرگزاری میزان.</ref>
*حمله موشکی به پایگاه [[سازمان مجاهدین خلق|منافقین]] در خاک [[عراق]] در چند مرحله، پس از ترور علی صیاد شیرازی به دست منافقین<ref>[https://b2n.ir/d00422 «حمله موشکی به مقر منافقین در عراق»]، سایت خبرگزاری اعتماد.</ref>
*انهدام پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» آمریکا پس از عبور از حریم هوایی کشور در ۳۰ خرداد ۱۳۹۸ش<ref>[https://b2n.ir/d65668 «جزئیاتی کامل از انهدام پهپاد آمریکایی در خلیج فارس»]، سایت خبرگزاری مهر.</ref>
*حمله موشکی به مواضع [[داعش]] در دیرالزور [[سوریه]] در ۲۸ خرداد ۱۳۹۶ش<ref>[https://b2n.ir/b64655 «حملات موشکی سپاه به مواضع داعش در دیرالزور سوریه»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref>
*حمله موشکی به پایگاه آمریکایی عین الاسد در خاک عراق در ۱۸ دی ۱۳۹۸ش، پس از ترور [[قاسم سلیمانی]] (فرمانده سابق سپاه قدس) به دست نیروهای آمریکایی.<ref>[https://b2n.ir/j59492 «حمله موشکی سپاه پاسداران به پایگاه نظامی آمریکا چند ساعت طول کشید؟»]، سایت خبر آنلاین.</ref>


===سپاه قدس===
===سپاه قدس===
{{اصلی|نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی}}
{{اصلی|نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی}}
[[نیروی قدس سپاه پاسداران]] معروف به سپاه قدس از نیروهای پنجگانه زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که با هدف افزایش فعالیت‌های برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۹ش، به فرماندهی احمد وحیدی و به دستور سید علی خامنه‌ای شکل گرفت.<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحران‌های غرب آسیا»، ص۲۴.</ref> فرماندهی این نیرو هم‌اکنون به عهده اسماعیل قاآنی است. او با حکم رهبر ایران در ۱۳ دی ۱۳۹۸ش پس از [[شهادت]] قاسم سلیمانی، به فرماندهی این نیرو منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/h13999 «فرمانده جدید نیروی قدس سپاه را بیشتر بشناسید»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> برخی از مهمترین فعالیت‌های برون مرزی این نیرو عبارتند از:
[[نیروی قدس سپاه پاسداران]] معروف به سپاه قدس با هدف افزایش فعالیت‌های برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۹ش، به فرماندهی احمد وحیدی و به دستور سید علی خامنه‌ای شکل گرفت.<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحران‌های غرب آسیا»، ص۲۴.</ref> فرماندهی این نیرو هم‌اکنون به عهده اسماعیل قاآنی است. او با حکم رهبر ایران در ۱۳ دی ۱۳۹۸ش پس از [[شهادت]] قاسم سلیمانی، به فرماندهی این نیرو منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/h13999 «فرمانده جدید نیروی قدس سپاه را بیشتر بشناسید»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> برخی از مهمترین فعالیت‌های برون مرزی این نیرو عبارتند از:
*ایجاد، ساماندهی و تقویت هسته‌های مقاومت در منطقه مانند [[حزب‌الله لبنان]]، [[حشد الشعبی]] در عراق، [[لشکر فاطمیون|فاطمیون افغانستان]] و [[جنبش انصارالله یمن|انصارالله یمن]]<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحران‌های غرب آسیا»، ص۱۶-۱۹.</ref>
*ایجاد، ساماندهی و تقویت هسته‌های مقاومت در منطقه مانند [[حزب‌الله لبنان]]، [[حشد الشعبی]] در عراق، [[لشکر فاطمیون|فاطمیون افغانستان]] و [[جنبش انصارالله یمن|انصارالله یمن]]<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحران‌های غرب آسیا»، ص۱۶-۱۹.</ref>
*حضور مستشاری و نظامی.<ref> بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحران‌های غرب آسیا»، ص۲۰.</ref> برخی از فعالیت‌های مستشاری و نظامی سپاه قدس عبارتند از:
*حضور مستشاری و نظامی<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحران‌های غرب آسیا»، ص۲۰.</ref> در [[بوسنی و هرزگوین]] برای کمک به [[مسلمان|مسلمانان]] این کشور در سال ۱۹۹۲م،<ref>[https://b2n.ir/u41994 «نیروی قدس در کدام جنگ‌ها حضور یافت؟»]، سایت خبرگزاری مشرق.</ref> حضور در [[افغانستان]] پس از حمله شوروی به این کشور در ۱۹۸۰م،<ref>[https://b2n.ir/p17846 «ایران از کدام گروه‌های مجاهد شیعه و سنی افغانستانی حمایت کرد؟»]، سایت خبرگزاری آنا.</ref> کمک به حزب‌الله لبنان در [[جنگ ۳۳ روزه]] در سال ۲۰۰۶م،<ref>شفیعی، مرادی، «تأثیر جنگ ۳۳ روزه لبنان بر موقعیت منطقه‌ای ایران»، ص۲۴.</ref> و حضور در سوریه و عراق برای نبرد با [[داعش]] و گروه‌های تکفیری.<ref>نجابت، «گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش‌ها و فرصت‌ها»، ص۱۱۲.</ref>
#حضور در [[بوسنی و هرزگوین]] برای کمک به [[مسلمان|مسلمانان]] این کشور در سال ۱۹۹۲م<ref>[https://b2n.ir/u41994 «نیروی قدس در کدام جنگ‌ها حضور یافت؟»]، سایت خبرگزاری مشرق.</ref>
#حضور در [[افغانستان]] پس از حمله شوروی به این کشور در ۱۹۸۰م<ref>[https://b2n.ir/p17846 «ایران از کدام گروه‌های مجاهد شیعه و سنی افغانستانی حمایت کرد؟»]، سایت خبرگزاری آنا.</ref>
#کمک به حزب الله لبنان در [[جنگ ۳۳ روزه]] در سال ۲۰۰۶م<ref>شفیعی، مرادی، «تأثیر جنگ ۳۳ روزه لبنان بر موقعیت منطقه‌ای ایران»، ص۲۴.</ref>
#حضور در سوریه و عراق برای نبرد با [[داعش]] و گروه‌های تکفیری.<ref>نجابت، «گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش‌ها و فرصت‌ها»، ص۱۱۲.</ref>


===مقاومت بسیج===
===سازمان بسیج مستضعفین===
نهادی شبه‌نظامی و زیر مجموعه سپاه، تحت فرماندهی رهبری ایران است که به هدف نگهبانی از انقلاب و دست‌آوردهای آن در ۵ آذر ۱۳۵۸ش به دستور امام خمینی تشکیل شد و پس از تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] در دی‌ماه ۱۳۵۹ش به صورت قانونی رسمیت یافت.<ref>[https://b2n.ir/g12034 «سازمان بسیج مستضعفین»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> نیروی مقاومت بسیج در سال ۱۳۶۹ش از سوی سید علی خامنه‌ای، رهبر ایران، به سپاه پاسداران ملحق شد.<ref>[https://b2n.ir/q47156 «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> در ۱۲ مهر ۱۳۸۸ش نام بسیج از «نیروی مقاومت بسیج» به «سازمان بسیج مستضعفین» تغییر یافت و محمدرضا نقدی فرماندهی این سازمان را عهده‌دار شد.<ref>[https://b2n.ir/d20461 «چگونگی شکل‌گیری سازمان بسیج مستضعفین»]، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>
نهادی شبه‌نظامی و زیرمجموعه سپاه، تحت‌فرماندهی رهبری ایران که به‌هدف نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن در ۵ آذر ۱۳۵۸ش به دستور امام خمینی تشکیل شد و پس از تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] در دی‌ماه ۱۳۵۹ش به صورت قانونی رسمیت یافت.<ref>[https://b2n.ir/g12034 «سازمان بسیج مستضعفین»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> نیروی مقاومت بسیج در سال ۱۳۶۹ش از سوی سید علی خامنه‌ای، رهبر ایران، به سپاه پاسداران ملحق شد.<ref>[https://b2n.ir/q47156 «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> در ۱۲ مهر ۱۳۸۸ش نام بسیج از «نیروی مقاومت بسیج» به «سازمان بسیج مستضعفین» تغییر یافت.<ref>[https://b2n.ir/d20461 «چگونگی شکل‌گیری سازمان بسیج مستضعفین»]، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>


==فعالیت‌های غیر نظامی==
==فعالیت‌های غیرنظامی==
برخی از فعالیت‌های غیر نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عبارتند از:
برخی از فعالیت‌های غیرنظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عبارتند از:
===فعالیت‌های اطلاعاتی===
===فعالیت‌های اطلاعاتی===
فعالیت‌های اطلاعاتی سپاه پاسداران در پوشش سازمانی با عنوان «سازمان اطلاعات سپاه» صورت می‌گیرد.<ref>[https://b2n.ir/w76240 «سازمان حفاظت اطلاعات سپاه؛ دو دهه خوشنامی و گمنامی»]، سایت خبرگزاری مشرق نیوز.</ref> واحد اطلاعات سپاه پاسداران همزمان با تشکیل این نهاد با عنوان معاونت اطلاعات و تحقیقات سپاه، فعالیت خود را آغاز کرد و وظیفه برخورد با گروهک‌های ضد انقلاب را بر عهده گرفت.<ref>[https://b2n.ir/q55629 «یک ادغام در سازمان اطلاعات سپاه»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref> در سال ۱۳۶۳ و با تشکیل وزارت اطلاعات؛ نیروهای واحد اطلاعات سپاه نیز به این وزاتخانه می‌روند و معاونت اطلاعات سپاه کار جمع آروی اطلاعات نظامی را برعهده می‌گیرد و عملاً تبدیل به واحد اطلاعات عملیات می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/q55629 «یک ادغام در سازمان اطلاعات سپاه»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref> در اواسط دهه هفتاد شمسی این نیرو علاوه بر مأموریت‌های نظامی، مأموریت‌های امنیتی را تحت عنوان «معاونت اطلاعات ستاد مشترک سپاه» به عهده می‌گیرد و در سال ۱۳۸۸ش معاونت اطلاعات به سازمان اطلاعات سپاه و به فرماندهی حسین طائب، ارتقا می‌یابد.<ref>[https://b2n.ir/q55629 «یک ادغام در سازمان اطلاعات سپاه»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref>
فعالیت‌های اطلاعاتی سپاه پاسداران در سازمانی با عنوان «سازمان اطلاعات سپاه» صورت می‌گیرد.<ref>[https://b2n.ir/w76240 «سازمان حفاظت اطلاعات سپاه؛ دو دهه خوشنامی و گمنامی»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref> واحد اطلاعات سپاه پاسداران همزمان با تشکیل این نهاد با عنوان معاونت اطلاعات و تحقیقات سپاه، فعالیت خود را آغاز کرد و وظیفه برخورد با گروهک‌های ضدانقلاب را بر عهده گرفت.<ref>[https://b2n.ir/q55629 «یک ادغام در سازمان اطلاعات سپاه»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref> در سال ۱۳۶۳ و با تشکیل وزارت اطلاعات، نیروهای واحد اطلاعات سپاه نیز به این وزاتخانه می‌روند و معاونت اطلاعات سپاه کار جمع‌آروی اطلاعات نظامی را بر عهده می‌گیرد و عملاً تبدیل به واحد اطلاعات و عملیات می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/q55629 «یک ادغام در سازمان اطلاعات سپاه»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref> در اواسط دهه ۱۳۷۰ شمسی این نیرو علاوه بر مأموریت‌های نظامی، مأموریت‌های امنیتی را تحت‌عنوان «معاونت اطلاعات ستاد مشترک سپاه» به عهده می‌گیرد و در سال ۱۳۸۸ش معاونت اطلاعات به سازمان اطلاعات سپاه و به فرماندهی حسین طائب ارتقا می‌یابد.<ref>[https://b2n.ir/q55629 «یک ادغام در سازمان اطلاعات سپاه»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref>


گفته می‌شود این سازمان تحت تبعیت مستقیم رهبر قرار دارد و فعالیت‌هایی نظیر شناسایی، پیگیری، مقابله و خنثی سازی طرح‌ها و فعالیت‌هایی که منجر به براندازی، جاسوسی، خرابکاری در کشور و همچنین اختلال در مأموریت سپاه و مقابله با نفوذ جریانات انحرافی در درون سپاه است را بر عهده دارد.<ref>[https://b2n.ir/w76240 «سازمان حفاظت اطلاعات سپاه؛ دو دهه خوشنامی و گمنامی»]، سایت خبرگزاری مشرق نیوز.</ref>
گفته می‌شود این سازمان تحت تبعیت مستقیم رهبر جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و فعالیت‌هایی نظیر شناسایی، پیگیری، مقابله و خنثی‌سازی طرح‌ها و فعالیت‌هایی که منجر به براندازی، جاسوسی، خرابکاری در کشور و همچنین اختلال در مأموریت سپاه و مقابله با نفوذ جریانات انحرافی در درون سپاه است را بر عهده دارد.<ref>[https://b2n.ir/w76240 «سازمان حفاظت اطلاعات سپاه؛ دو دهه خوشنامی و گمنامی»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز.</ref>
[[پرونده:فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.jpg|بندانگشتی|فرماندهان سپاه: از سمت راست محسن رضایی (از ۱۳۶۰ش تا ۱۳۷۶ش)، یحیی صفوی (از ۱۳۷۶ش تا ۱۳۸۶ش)، محمدعلی جعفری (از ۱۳۸۶ش تا ۱۳۹۸ش) و حسین سلامی (از ۱۳۹۸ش تا اکنون)]]
[[پرونده:فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.jpg|بندانگشتی|فرماندهان سپاه: از سمت راست محسن رضایی (از ۱۳۶۰ش تا ۱۳۷۶ش)، یحیی صفوی (از ۱۳۷۶ش تا ۱۳۸۶ش)، محمدعلی جعفری (از ۱۳۸۶ش تا ۱۳۹۸ش) و حسین سلامی (از ۱۳۹۸ش تا اکنون)]]


===سازندگی===
===سازندگی===
فعالیت‌های سازندگی سپاه پاسداران در کشور زیر نظر قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) انجام می‌پذیرد.<ref>[https://b2n.ir/b00602 «قرارگاه خاتم الانبیاء»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) سازمانی شبه دولتی، در سال ۱۳۶۸ش توسط محسن رضایی (فرمانده وقت سپاه پاسداران) به منظور مشارکت در امر بازسازی کشور تشکیل شد.<ref>[https://b2n.ir/b00602 «قرارگاه خاتم الانبیاء»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> سیدحسین هوش السادات در ۲۳ اسفند ۱۳۹۹ش به جای سعید محمد به فرماندهی این قرارگاه منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/e97699 «آیین تکریم و معارفه فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) برگزار شد»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref> قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) به عنوان سازمانی پروژه‌محور در عرصه‌های عمرانی از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، مترو، بناها، آب، راه‌سازی، سدسازی، کشاورزی و مخابرات در داخل کشور در حال فعالیت است.<ref>زارع‌پور و دیگران، «ارائه چارچوب حکمرانی دانش در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص)»، ص۱۳.</ref>
فعالیت‌های سازندگی سپاه پاسداران در کشور زیر نظر قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) انجام می‌پذیرد.<ref>[https://b2n.ir/b00602 «قرارگاه خاتم الانبیاء»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) سازمانی شبه‌دولتی، در سال ۱۳۶۸ش توسط محسن رضایی (فرمانده وقت سپاه پاسداران) به منظور مشارکت در امر بازسازی کشور تشکیل شد.<ref>[https://b2n.ir/b00602 «قرارگاه خاتم الانبیاء»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> سید حسین هوش‌السادات در ۲۳ اسفند ۱۳۹۹ش به جای سعید محمد به فرماندهی این قرارگاه منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/e97699 «آیین تکریم و معارفه فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) برگزار شد»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref> قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) به‌عنوان سازمانی پروژه‌محور در عرصه‌های عمرانی از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، مترو، بناها، آب، راه‌سازی، سدسازی، کشاورزی و مخابرات در داخل کشور در حال فعالیت است.<ref>زارع‌پور و دیگران، «ارائه چارچوب حکمرانی دانش در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص)»، ص۱۳.</ref>


===فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای===
===فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای===
فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی زیر نظر قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیة الله(ع) انجام می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/h34187 «پرسش‌ها و ابهامات دربارۀ قرارگاه فرهنگی اجتماعی حضرت بقیه الله»]، سایت خبرگزاری انصاف.</ref> فرماندهی این قرارگاه به عهده محمدعلی جعفری است.<ref>[https://b2n.ir/r64841 «جنگ نرم»، سایت Khamenei.ir.]</ref> جعفری در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ش با حکم رهبر ایران به فرماندهی این قرارگاه منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/r64841 «جنگ نرم»، سایت Khamenei.ir.]</ref> بنا به گفته محمد علی پورمختار (نماینده مجلس در دوره نهم و دهم و نظامی سابق سپاه پاسداران) قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیة الله(ع) مستقیم زیر نظر رهبر قرار دارد و با هدف فعالیت در عرصه‌های جنگ فرهنگی و رسانه‌ای، حفظ و ترویج دست‌آوردهای انقلاب و مبارزه با ولنگاری فرهنگی با روش نرم‌افزاری و رسانه‌ای تشکیل شده است.<ref>[https://b2n.ir/h34187 «پرسش‌ها و ابهامات دربارۀ قرارگاه فرهنگی اجتماعی حضرت بقیه الله»]، سایت خبرگزاری انصاف.</ref>
فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی زیر نظر قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیة الله(ع) انجام می‌شود.<ref>[https://b2n.ir/h34187 «پرسش‌ها و ابهامات دربارۀ قرارگاه فرهنگی اجتماعی حضرت بقیه الله»]، سایت خبرگزاری انصاف.</ref> فرماندهی این قرارگاه به عهده محمدعلی جعفری است.<ref>[https://b2n.ir/r64841 «جنگ نرم»، سایت Khamenei.ir.]</ref> جعفری در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ش با حکم رهبر ایران به فرماندهی این قرارگاه منصوب شد.<ref>[https://b2n.ir/r64841 «جنگ نرم»، سایت Khamenei.ir.]</ref> بنا به گفته محمدعلی پورمختار (نماینده مجلس در دوره نهم و دهم و نظامی سابق سپاه پاسداران) قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیة الله(ع) مستقیم زیر نظر رهبر قرار دارد و با هدف فعالیت در عرصه‌های جنگ فرهنگی و رسانه‌ای، حفظ و ترویج دستاوردهای انقلاب و مبارزه با ولنگاری فرهنگی با روش نرم‌افزاری و رسانه‌ای تشکیل شده است.<ref>[https://b2n.ir/h34187 «پرسش‌ها و ابهامات دربارۀ قرارگاه فرهنگی اجتماعی حضرت بقیه الله»]، سایت خبرگزاری انصاف.</ref>
 
==جایگاه==
[[امام خمینی]] نیروهای سپاه پاسداران را سربازان اسلام نام نهاده و مردم را به پشتیبانی و حمایت از این نیرو دعوت کرده<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۹، ص۲۵.</ref> و رضایت خود از این نیرو را در دیداری با گروهی از پاسداران، به این صورت بیان کرده است: «من از سپاه راضی هستم و به هیچ‌وجه نظرم از شما برنمی‌گردد. اگر سپاه نبود، کشور هم نبود. من سپاه پاسداران را بسیار عزیز و گرامی می‌دارم. چشم من به شماست.»<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۸، ص۲۵۸.</ref>
 
[[آیت الله خامنه‌ای]] نیروی سپاه پاسداران را به طفلی تشبیه کرده که در اوایل انقلاب متولد شده و در بستر انقلاب رشد و نمو یافته است و اکنون از ارکان انقلاب و از عناصر تفکیک ناپذیر آن است؛ به طوری که اگر نباشد، انقلاب با خطرهای جدی روبرو می‌شود.<ref>نمایندگی ولی فقیه، سپاه از دیدگاه مقام معظم رهبری، ۱۳۷۱ش، ص۹-۱۱.</ref>


دولت آمریکا در ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ش با انتشار بیانیه‌ای از طرف دونالد ترامپ (رئیس جمهور آمریکا) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به‌ویژه [[سپاه قدس]] را به‌طور رسمی در فهرست گروه‌های تروریستی خارجی اعلام کرد.<ref>[https://b2n.ir/t71359 «کاخ سفید رسماً سپاه پاسداران را «سازمان تروریستی» اعلام کرد»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> شورای عالی امنیت ملی ایران در اقدامی متقابل رژیم ایالت متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و به پیشنهاد محمدجواد ظریف (وزیر امور خارجه)، فرماندهی مرکز آمریکا موسوم به سنتکام یا نیروهای آمریکا در غرب آسیا را «گروه تروریستی» اعلام کرد.<ref>[https://b2n.ir/k50915 «از اقدام آمریکا در تروریستی خواندن سپاه تا واکنش ایران/ تحلیل‌های کارشناسان و واکنش‌های جهانی»]، سایت خبری شفقنا.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۱۰۶: خط ۹۳:
*[https://b2n.ir/j59492 «حمله موشکی سپاه پاسداران به پایگاه نظامی آمریکا چند ساعت طول کشید؟»]، سایت خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ دی ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۳ مرداد ۱۴۰۰ش.
*[https://b2n.ir/j59492 «حمله موشکی سپاه پاسداران به پایگاه نظامی آمریکا چند ساعت طول کشید؟»]، سایت خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ دی ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۳ مرداد ۱۴۰۰ش.
*زارع‌پور، جواد و دیگران، «ارائه چارچوب حکمرانی دانش در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص)»، مدیریت راهبردی دانش سازمانی، شماره ۴، بهار ۱۳۹۸ش.
*زارع‌پور، جواد و دیگران، «ارائه چارچوب حکمرانی دانش در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص)»، مدیریت راهبردی دانش سازمانی، شماره ۴، بهار ۱۳۹۸ش.
*[https://b2n.ir/w76240 «سازمان حفاظت اطلاعات سپاه؛ دو دهه خوشنامی و گمنامی»]، سایت خبرگزاری مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۳ مرداد ۱۴۰۰ش.
*[https://b2n.ir/w76240 «سازمان حفاظت اطلاعات سپاه؛ دو دهه خوشنامی و گمنامی»]، سایت خبرگزاری مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۳ مرداد ۱۴۰۰ش.
*[https://b2n.ir/g12034 «سازمان بسیج مستضعفین»]، سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: ۳ مرداد ۱۴۰۰ش.
*[https://b2n.ir/g12034 «سازمان بسیج مستضعفین»]، سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: ۳ مرداد ۱۴۰۰ش.
*[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۰ش.
*[https://b2n.ir/t52802 «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟»]، سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۰ش.
۳۶۲

ویرایش