پرش به محتوا

سید محمدکاظم شریعتمداری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۸۲: خط ۸۲:


==فعالیت‌های سیاسی پیش از انقلاب اسلامی ایران==
==فعالیت‌های سیاسی پیش از انقلاب اسلامی ایران==
شریعتمداری را از روحانیان میانه‌رو دانسته‌اند که در عین مخالفت با [[حکومت پهلوی]]، حاضر به ورود در یک مبارزه قهرآمیز و تند نبود.<ref name=":8">[http://ensani.ir/fa/article/8983/مرجعیت-سیاسی-شیعه جعفریان، «مرجعیت سیاسی شیعه»،]،پرتال جامع علوم انسانی.</ref> [[رسول جعفریان]] معتقد است او تا تیر ۱۳۵۷ش هنوز درخواستش از حکومت پهلوی، چیزی بیشتر از برگزاری انتخابات آزاد نبود.<ref name=":8" /> شریعتمداری موافق براندازی سلطنت نبود و بر برگزاری انتخابات و عمل به قانون اساسی در چهارچوب [[سلطنت مشروطه]] تأکید داشت.<ref>صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۸.</ref> او [[قانون اساسی مشروطه]] که در سال ۱۹۰۶م تصویب شد را تأیید و تأکید می‌کرد.<ref name=":2">[http://tarikhirani.ir/fa/news/6424/آیت-الله-شریعتمداری-علما-برای-رسیدن-به-قدرت-تلاش-نمی-کنند «آیت‌الله شریعتمداری: علما برای رسیدن به قدرت تلاش نمی‌کنند (بازخوانی گفت‌وگو با اشپیگل در مرداد ۵۷)»] سایت تاریخ ایرانی.</ref>
شریعتمداری از جمله روحانیان میانه‌رو معرفی شده است که در عین مخالفت با [[حکومت پهلوی]]، حاضر به مبارزه قهرآمیز و تند نبوده است.<ref name=":8">[http://ensani.ir/fa/article/8983 جعفریان، «مرجعیت سیاسی شیعه»]، پرتال جامع علوم انسانی.</ref> [[رسول جعفریان]] معتقد است درخواست شریعتمداری از حکومت پهلوی، تا تیر ۱۳۵۷ش چیزی بیشتر از برگزاری انتخابات آزاد نبود.<ref name=":8" /> شریعتمداری موافق برانداختن سلطنت نبود و بر برگزاری انتخابات و عمل به قانون اساسی در چهارچوب [[سلطنت مشروطه]] تأکید داشت.<ref>صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۸.</ref> او [[قانون اساسی مشروطه]] مصوب ۱۲۸۵ش را تأیید می‌کرد.<ref name=":2">[http://tarikhirani.ir/fa/news/6424 «آیت‌الله شریعتمداری: علما برای رسیدن به قدرت تلاش نمی‌کنند (بازخوانی گفت‌وگو با اشپیگل در مرداد ۵۷)»] سایت تاریخ ایرانی.</ref>


شریعتمداری، در سفر [[محمدرضا شاه]] به تبریز پس از سقوط [[فرقه دموکرات آذربایجان]] در [[سال ۱۳۲۶ش]] در مدرسه طالبیه تبریز با وی دیدار کرد.<ref>صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۵.</ref> این دیدار در شرایطی بود که وی در زمره روحانیون درجه دوم تبریز قلمداد می‌شد و روحانیون درجه اول تبریز از ملاقات با شاه خودداری کردند.<ref>موسوی تبریزی، خاطرات آیت الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)، ۱۳۸۷، ص۵۱.</ref> شریعتمداری در اعتراضاتش، کمتر شخص شاه را مورد حمله قرار می‌داد و بیشتر کارگزاران حکومتی مانند نخست‌وزیر، وزرا و مجلسیان، مورد انتقاد او قرار می‌گرفتند.<ref> صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۵.</ref> او در شهریور [[۱۳۴۲ش]] به استناد نبود آزادی بیان و ممنوعیت مجالس دینی و وعظ، انتخابات مجلس را تحریم کرد.<ref name=":11">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۷.</ref> و در ماجرای [[کاپیتولاسیون]] <ref name=":11" /> و نفوذ بهائی‌ها در دستگاه‌های حکومتی، مواضعی گرفته بود.<ref name=":7">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۷.</ref>
شریعتمداری در سفر [[محمدرضا شاه]] به تبریز پس از سقوط [[فرقه دموکرات آذربایجان]] در [[سال ۱۳۲۶ش]] در مدرسه طالبیه تبریز با وی دیدار کرد.<ref>صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۵.</ref> این دیدار در شرایطی بود که وی در زمره روحانیون درجه دوم تبریز قلمداد می‌شد و روحانیون درجه اول تبریز از ملاقات با شاه خودداری کردند.<ref>موسوی تبریزی، خاطرات آیت‌الله سید حسین موسوی تبریزی (دفتر اول)، ۱۳۸۷ش، ص۵۱.</ref> شریعتمداری در اعتراضاتش کمتر شخص شاه را مورد حمله قرار می‌داد و بیشتر کارگزاران حکومتی مانند نخست‌وزیر، وزرا و مجلسیان، مورد انتقاد او قرار می‌گرفتند.<ref> صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۵.</ref> او در شهریور [[۱۳۴۲ش]] به‌استناد نبود آزادی بیان و ممنوعیت مجالس دینی و وعظ، انتخابات مجلس را تحریم کرد<ref name=":11">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۷.</ref> و در واکنش به ماجرای [[کاپیتولاسیون]]<ref name=":11" /> و نفوذ بهائیان در دستگاه‌های حکومتی، مواضعی گرفته بود.<ref name=":7">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۷.</ref>


===قیام پانزده خرداد===
===قیام پانزده خرداد===
شریعتمداری سرکوب مردم در [[قیام ۱۵خرداد ۱۳۴۲ش]] را لکه ننگینی دانست و از [[امام خمینی]] حمایت کرد،<ref name=":10">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۶.</ref> البته پس از موضع‌گیری در وقایع سال ۱۳۴۲ش، از شدت اعتراض‌های او کاسته شد و روش ملایمی در برابر حکومت در پیش گرفت<ref name=":10" /> و در پیامی در [[محرم (ماه)|محرم]] همان سال گفت که دیگر در مسائل سیاسی مداخله نمی‌کند.<ref name=":9">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۶.</ref>
شریعتمداری سرکوب مردم در [[قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش]] را لکه ننگینی دانست و از [[امام خمینی]] حمایت کرد.<ref name=":10">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۶.</ref> با این حال پس از موضع‌گیری در وقایع سال ۱۳۴۲ش از شدت اعتراض‌های او کاسته شد و روش ملایمی در برابر حکومت در پیش گرفت<ref name=":10" /> و در پیامی در [[محرم (ماه)|محرم]] همان سال گفت که دیگر در مسائل سیاسی مداخله نمی‌کند.<ref name=":9">صحرائی، «شریعتمداری»، ج۲۷، ص۹۶.</ref>


شریعتمداری در پی بازداشت امام خمینی پس از [[سخنرانی امام خمینی در عاشورای ۱۳۴۲ش|سخنرانی در عاشورای ۱۳۴۲ش]]، <ref>[https://www.rouydad24.ir/fa/news/193739/آیت-الله-شریعتمداری-مرجع-تقلیدی-که-در-حصر-خانگی-درگذشت نجات آیت‌الله خمینی از اعدام توسط آیت‌الله شریعتمداری]،‌سایت رویداد۲۴.</ref> به تهران رفت و به همراه [[محمدتقی آملی]] از علمای تهران و [[سید محمدهادی میلانی]] از علمای مشهد، حکم اجتهاد امام خمینی را امضا کردند تا [[قانون طراز اول|قانون تراز]] شامل امام خمینی شود و او از محاکمه نجات یابد.<ref>[https://sites.google.com/site/yadnameyeshariatmadari/interfamily «مصاحبه‌هایی با نزدیکان»،گفتگو با حسن شریعتمداری]، سایت مدار شریعت.</ref>اصل تراز، اصلی در قانون مشروطه بود که مجتهدان درجه یک را هم‌تراز با قانون می‌دانست که براساس آن، مجتهدان تراز اول را نمی‌توانستند محاکمه کنند.<ref>[https://sites.google.com/site/yadnameyeshariatmadari/interfamily «مصاحبه‌هایی با نزدیکان»،گفتگو با حسن شریعتمداری]، سایت مدار شریعت.</ref>
شریعتمداری در پی بازداشت امام خمینی پس از [[سخنرانی امام خمینی در عاشورای ۱۳۴۲ش|سخنرانی در عاشورای ۱۳۴۲ش]]،<ref>[https://www.rouydad24.ir/fa/news/193739 نجات آیت‌الله خمینی از اعدام توسط آیت‌الله شریعتمداری]،‌ سایت رویداد۲۴.</ref> از قم به تهران رفت و به‌همراه [[محمدتقی آملی]] از علمای تهران و [[سید محمدهادی میلانی]] از علمای مشهد، حکم اجتهاد امام خمینی را امضا کردند تا [[قانون طراز اول|قانون تراز]] شامل امام خمینی شود و او از محاکمه نجات یابد.<ref>[https://sites.google.com/site/yadnameyeshariatmadari/interfamily «مصاحبه‌هایی با نزدیکان»، گفتگو با حسن شریعتمداری]، سایت مدار شریعت.</ref>اصل تراز، اصلی در قانون مشروطه بود که مجتهدان درجه‌یک را هم‌تراز با قانون می‌دانست و بر اساس آن، مجتهدان تراز اول معاف از محاکمه قانونی بودند.<ref>[https://sites.google.com/site/yadnameyeshariatmadari/interfamily «مصاحبه‌هایی با نزدیکان»،گفتگو با حسن شریعتمداری]، سایت مدار شریعت.</ref>


==فعالیت‌های سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران==
==فعالیت‌های سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران==
۳۸۳

ویرایش