Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۰۰
ویرایش
آزادسازی خرمشهر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
}}</noinclude> | }}</noinclude> | ||
'''آزادسازی خرمشهر''' از رخدادهای مهمِ تاریخ [[جنگ ایران و عراق]] که در آن شهر خرمشهر، | '''آزادسازی خرمشهر''' از رخدادهای مهمِ تاریخ [[جنگ ایران و عراق]] که در آن شهر خرمشهر، پس از ۵۷۸ روز اشغال توسط [[ارتش بعث عراق]]، به دست نیروها و رزمندگان ایرانی آزاد شد. | ||
تقریبا یک ماه پس از تهاجم به خاک ایران در سال ۱۳۵۹ش، در نیمه شب سوم آبان که نیروهای ارتش بعثی عراق هجومی گسترده را به شهر خرمشهر، به هدف تصرف خوزستان، آغاز کردند و علی‌رغم ۳۴ روز مقاومت و تلاش رزمندگان و مردم شهر در اطراف پل خرمشهر سرانجام در غروب روز چهارم آبان سال ۱۳۵۹ش شهرستان خرمشهر در استان خوزستان، را به تصرف کامل درآوردند. | تقریبا یک ماه پس از تهاجم به خاک ایران در سال ۱۳۵۹ش، در نیمه شب سوم آبان که نیروهای ارتش بعثی عراق هجومی گسترده را به شهر خرمشهر، به هدف تصرف خوزستان، آغاز کردند و علی‌رغم ۳۴ روز مقاومت و تلاش رزمندگان و مردم شهر در اطراف پل خرمشهر سرانجام در غروب روز چهارم آبان سال ۱۳۵۹ش شهرستان خرمشهر در استان خوزستان، را به تصرف کامل درآوردند. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
در فاصله ماه‌های مهر تا دی‌ماه ۱۳۵۹ش، پس از سقوط خرمشهر نزدیک به سه ماه عملیات‌هایی برای آزادسازی شهر از طرف ارتش، [[سپاه پاسداران]] و نیروهای مردمی انجام شد، اما نتیجه مؤفقیت‌آمیزی حاصل نشد. پس از ماه‌ها تصرف و اشغال شهر در نهایت در طی عملیات گسترده‌ای با نام عملیات «بیت المقدس» که ۲۵ روز به طول انجامید و در چهار مرحله اجرا شد، شهر به محاصره کامل نیروهای ایرانی درآمد و پس از انهدام قوای عراقی و اسارت شماری از نیروهای آن، در ۳ خردادماه ۱۳۶۱ش خرمشهر به طور کامل آزاد شد و پرچم [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] بر فراز مسجد جامع این شهر به اهتزاز درآمد. | در فاصله ماه‌های مهر تا دی‌ماه ۱۳۵۹ش، پس از سقوط خرمشهر نزدیک به سه ماه عملیات‌هایی برای آزادسازی شهر از طرف ارتش، [[سپاه پاسداران]] و نیروهای مردمی انجام شد، اما نتیجه مؤفقیت‌آمیزی حاصل نشد. پس از ماه‌ها تصرف و اشغال شهر در نهایت در طی عملیات گسترده‌ای با نام عملیات «بیت المقدس» که ۲۵ روز به طول انجامید و در چهار مرحله اجرا شد، شهر به محاصره کامل نیروهای ایرانی درآمد و پس از انهدام قوای عراقی و اسارت شماری از نیروهای آن، در ۳ خردادماه ۱۳۶۱ش خرمشهر به طور کامل آزاد شد و پرچم [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] بر فراز مسجد جامع این شهر به اهتزاز درآمد. | ||
[[امام خمینی]] فتح خرمشهر را از امور مافوق طبیعت و از عنایات خداوند دانسته است و [[سیدعلی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] حماسه آزادی خرمشهر را حادثه‌ای | [[امام خمینی]] فتح خرمشهر را از امور مافوق طبیعت و از عنایات خداوند دانسته است و [[سیدعلی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] حماسه آزادی خرمشهر را حادثه‌ای بی‌نظیر در تاریخ جهان قلمداد کرده و آن را پرچم سرافرازی و پایداری ملت ایران معرفی کرده است. کتاب‌ها و آثار هنری متعددی در موضوع اشغال و آزادسازی خرمشهر تولید شده که برخی از آنها عبارتند از: کتاب دا، کتاب آزادی خرمشهر، فیلم روز سوم، سریال خاک سرخ و... | ||
==اهمیت== | ==اهمیت== | ||
آزادسازی خرمشهر از دست رژیم بعث عراق از مهمترین رخدادهای جنگ تحمیلی بود که سرنوشت و ماهیت جنگ را تغییر داد<ref>[https://b2n.ir/p94306 «اثرات فتح خرمشهر در تغییر موازنه جنگ»]، سایت مرکز اسناد انقلاب.</ref> و از جمله اثرات آن: ایجاد تزلزل در ارتش عراق، عقب‌نشینی رژیم بعث از مواضع پیشین خود، اثبات توانایی‌های رزمی ایران و تغییر موازنه جنگ به نفع ایران بود.<ref>[https://b2n.ir/p94306 «اثرات فتح خرمشهر در تغییر موازنه جنگ»]، سایت مرکز اسناد انقلاب.</ref> | آزادسازی خرمشهر از دست رژیم بعث عراق از مهمترین رخدادهای جنگ تحمیلی بود که سرنوشت و ماهیت جنگ را تغییر داد<ref>[https://b2n.ir/p94306 «اثرات فتح خرمشهر در تغییر موازنه جنگ»]، سایت مرکز اسناد انقلاب.</ref> و از جمله اثرات آن: ایجاد تزلزل در ارتش عراق، عقب‌نشینی رژیم بعث از مواضع پیشین خود، اثبات توانایی‌های رزمی ایران و تغییر موازنه جنگ به نفع ایران بود.<ref>[https://b2n.ir/p94306 «اثرات فتح خرمشهر در تغییر موازنه جنگ»]، سایت مرکز اسناد انقلاب.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
پس از آزادسازی خرمشهر [[امام خمینی]] در ۳ خردادماه ۱۳۶۱ش در پیامی، ضمن تبریک به ملت ایران و تشکر از نیروهای مردمی و نظامی، آزادسازی خرمشهر را از عنایات خداوند دانسته و گفته است: «دست قدرت حق از آستین فرزندان [[اسلام]] و قوای سلحشور مسلح بیرون آمد و کشور [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|بقیة الله الاعظم]] را از چنگ گرگان آدمخور که آلت‌هایی در دست ابرقدرتان خصوصا آمریکای جهان‌خوارند، بیرون آورد.»<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۱۶، ص۱۵۴. </ref> او همچنین در جایی دیگر، آزادسازی خرمشهر را امری غیر عادی و مافوق طبیعت برشمرده است.<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۱۶، ص۱۶۲. </ref> | پس از آزادسازی خرمشهر [[امام خمینی]] در ۳ خردادماه ۱۳۶۱ش در پیامی، ضمن تبریک به ملت ایران و تشکر از نیروهای مردمی و نظامی، آزادسازی خرمشهر را از عنایات خداوند دانسته و گفته است: «دست قدرت حق از آستین فرزندان [[اسلام]] و قوای سلحشور مسلح بیرون آمد و کشور [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|بقیة الله الاعظم]] را از چنگ گرگان آدمخور که آلت‌هایی در دست ابرقدرتان خصوصا آمریکای جهان‌خوارند، بیرون آورد.»<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۱۶، ص۱۵۴. </ref> او همچنین در جایی دیگر، آزادسازی خرمشهر را امری غیر عادی و مافوق طبیعت برشمرده است.<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۱۶، ص۱۶۲. </ref> | ||
[[سیدعلی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] حماسه آزادی خرمشهر را حادثه‌ای | [[سیدعلی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] حماسه آزادی خرمشهر را حادثه‌ای بی‌نظیر در تاریخ جهان قلمداد کرده و آن را پرچم سرافرازی و پایداری ملت ایران معرفی کرده است.<ref>[https://b2n.ir/j22397 «اهمیت فتح خرمشهر»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> بنا به گفته او: آن چه حماسه عظیم خرمشهر را مادر حماسه‌ها ساخت، اوج ایثارها، فداکاری‌ها، شجاعت‌ها، شهادت‌ها، مقاومت‌ها، رنج‌ها و مظلومیت‌ها بوده است.<ref>[https://b2n.ir/j22397 «اهمیت فتح خرمشهر»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> | ||
[[پرونده:تیتیر روزنامه.jpg|بندانگشتی|تیتر روزنامه کیهان پس از آزادسازی خرمشهر]] | [[پرونده:تیتیر روزنامه.jpg|بندانگشتی|تیتر روزنامه کیهان پس از آزادسازی خرمشهر]] | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
حمله به خاک ایران از سوی دولت عراق با ادعای حاکمیت ناحق ایران بر شط العرب و جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی و همچنین ادعای دخالت ایران در امور داخلی عراق و تلاش برای صدور انقلاب به این کشور،<ref>حضرتی، قیصریان‌فرد، دلایل تداوم جنگ و ناکامی صلح پس از فتح خرمشهر در سال ۱۳۶۱، ص۹۶.</ref> در بعدازظهر ۳۱ شهریور ماه سال ۱۳۵۹ش آغاز شد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران وعراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۴.</ref> | حمله به خاک ایران از سوی دولت عراق با ادعای حاکمیت ناحق ایران بر شط العرب و جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی و همچنین ادعای دخالت ایران در امور داخلی عراق و تلاش برای صدور انقلاب به این کشور،<ref>حضرتی، قیصریان‌فرد، دلایل تداوم جنگ و ناکامی صلح پس از فتح خرمشهر در سال ۱۳۶۱، ص۹۶.</ref> در بعدازظهر ۳۱ شهریور ماه سال ۱۳۵۹ش آغاز شد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران وعراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۴.</ref> | ||
تقریبا یک ماه پس از تهاجم به خاک ایران، در نیمه شب سوم آبان که نیروهای ارتش بعثی با سازماندهی و تجهیز لشکرهای مستقر در جبهه خرمشهر و همچنین فراخوان نیروهای | تقریبا یک ماه پس از تهاجم به خاک ایران، در نیمه شب سوم آبان که نیروهای ارتش بعثی با سازماندهی و تجهیز لشکرهای مستقر در جبهه خرمشهر و همچنین فراخوان نیروهای تازه‌نفس به این جبهه، هجومی گسترده را به شهر، به هدف تصرف خوزستان، آغاز کردند و علی‌رغم ۳۴ روز مقاومت و تلاش رزمندگان و مردم شهر در اطراف پل خرمشهر سرانجام در غروب روز چهارم آبان سال ۱۳۵۹ش شهرستان خرمشهر در استان خوزستان، به اشغال کامل ارتش بعثی عراق درآمد.<ref>[https://b2n.ir/z98914 «خرمشهر؛ آخرین مقاومت»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> | ||
پس از سقوط شهر و تصرف آن به دست نیروهای ارتش عراق، مطبوعات عراقی اعلام کردند که خرمشهر (محمره) سرزمین اجدادی است و نیروهای عراق آن را برای ابد بازپس گرفته‌اند.<ref>شیرزادی، بررسی جنگ‌های ۵۰۰ سال اخیر ایران و مقایسه با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۳.</ref> در فاصله ماه‌های مهر تا دی‌ماه ۱۳۵۹ش، قریب به سه ماه عملیات‌هایی برای آزادسازی شهر از طرف ارتش، سپاه و نیروهای مردمی انجام شد، اما نتیجه مؤفقیت‌آمیزی حاصل نشد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۶۲.</ref> این عملیات‌ها عبارتند از: | پس از سقوط شهر و تصرف آن به دست نیروهای ارتش عراق، مطبوعات عراقی اعلام کردند که خرمشهر (محمره) سرزمین اجدادی است و نیروهای عراق آن را برای ابد بازپس گرفته‌اند.<ref>شیرزادی، بررسی جنگ‌های ۵۰۰ سال اخیر ایران و مقایسه با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۳.</ref> در فاصله ماه‌های مهر تا دی‌ماه ۱۳۵۹ش، قریب به سه ماه عملیات‌هایی برای آزادسازی شهر از طرف ارتش، سپاه و نیروهای مردمی انجام شد، اما نتیجه مؤفقیت‌آمیزی حاصل نشد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۶۲.</ref> این عملیات‌ها عبارتند از: | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
در منطقه‌ای به وسعت ۶۰۰۰ کیلومتر مربع در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ش آغاز گردید و طی ۲۵ روز در چهار مرحله به طول انجامید:<ref>منصوری لاریجانی، تاریخ دفاع مقدس، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۲.</ref> | در منطقه‌ای به وسعت ۶۰۰۰ کیلومتر مربع در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ش آغاز گردید و طی ۲۵ روز در چهار مرحله به طول انجامید:<ref>منصوری لاریجانی، تاریخ دفاع مقدس، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۲.</ref> | ||
*مرحله اول این عملیات در ۳۰ دقیقه بامداد در روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ش و با حمله نیروهایی از قرارگاه‌های فتح، کربلا، قدس و تیپ‌های ۲۵ کربلا، بیت المقدس و ثارالله، به مواضع عراقی آغاز شد.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۲.</ref> تیپ‌های بیت المقدس و ثارالله موفق شدند که با وجود فشار سنگین، از مواضع تحت تصرف عراقی‌ها عبور کرده و منطقه‌ای در جنوب رودخانه «کرخه کور» را به عنوان سرپل، تصرف کنند.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۲.</ref> در محور قرارگاه فتح، نیروها ضمن عبور از رودخانه کارون خود را به جاده اهواز-خرمشهر رساندند و به ایجاد استحکامات پرداختند و در محور قرارگاه نصر، یگان‌ها به دلیل تأخیر در حرکت نیروها و وجود باتلاق در کنار جاده اهواز-خرمشهر مؤفق به تصرف اهداف مورد نظر و الحاق با قرارگاه فتح نشدند.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۳.</ref> | *مرحله اول این عملیات در ۳۰ دقیقه بامداد در روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ش و با حمله نیروهایی از قرارگاه‌های فتح، کربلا، قدس و تیپ‌های ۲۵ کربلا، بیت المقدس و ثارالله، به مواضع عراقی آغاز شد.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۲.</ref> تیپ‌های بیت المقدس و ثارالله موفق شدند که با وجود فشار سنگین، از مواضع تحت تصرف عراقی‌ها عبور کرده و منطقه‌ای در جنوب رودخانه «کرخه کور» را به عنوان سرپل، تصرف کنند.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۲.</ref> در محور قرارگاه فتح، نیروها ضمن عبور از رودخانه کارون خود را به جاده اهواز-خرمشهر رساندند و به ایجاد استحکامات پرداختند و در محور قرارگاه نصر، یگان‌ها به دلیل تأخیر در حرکت نیروها و وجود باتلاق در کنار جاده اهواز-خرمشهر مؤفق به تصرف اهداف مورد نظر و الحاق با قرارگاه فتح نشدند.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۳.</ref> | ||
*دومین مرحله از عملیات در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۶۱ش آغاز شده و تصمیم گرفته شد که قرارگاه‌های «فتح» و «نصر» از جاده اهواز – خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه «قدس» نیز ماموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»، سایت پرتال امام خمینی.]</ref> نیروهای قرارگاه «فتح» در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند و | *دومین مرحله از عملیات در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۶۱ش آغاز شده و تصمیم گرفته شد که قرارگاه‌های «فتح» و «نصر» از جاده اهواز – خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه «قدس» نیز ماموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»، سایت پرتال امام خمینی.]</ref> نیروهای قرارگاه «فتح» در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند و یگان‌های قرارگاه «نصر» نیز با اندکی تاخیر و تحمل فشارهای سنگین، به مرز رسیده و به قرارگاه «فتح» ملحق شدند. در پی این عملیات، برخی از نیروهای عراقی مجبور به عقب‌نشینی شده و تعدادی از آنها به اسارت گرفته شدند و بدین ترتیب جاده اهواز-خرمشهر و نیز مناطقی نظیر جفیر، پادگان حمید و هویزه آزاد شدند.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۴.</ref> | ||
*سومین مرحله در آخرین ساعات روز ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ش با نیروهایی متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش، آغاز شد و به دلیل هوشیاری نیروهای عراقی و تمرکز بر خطوط | *سومین مرحله در آخرین ساعات روز ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ش با نیروهایی متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش، آغاز شد و به دلیل هوشیاری نیروهای عراقی و تمرکز بر خطوط پدافندی‌اش، نیروهای ایرانی در انجام ماموریت خود توفیق نیافتند.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید، به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیات نهایی فرصت بیشتری به یگان‌ها داده شود و مقرر شد دو تیپ المهدی(عج) و امام سجاد(ع) از قرارگاه «فجر» نیز در حرکت بعدی استفاده شود.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> | ||
*مرحله چهارم عملیات با هدف محاصره و آزادسازی خرمشهر در ساعت ۲۲:۲۵ دقیقه مورخ ۱ خردادماه ۱۳۶۱ش آغاز شد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> یگان‌های قرارگاه «فتح» پس از درگیری و پیشروی موفق شدند که با روشن شدن هوا در پلیس‌راه خرمشهر، نیروی‌های بعثی را منهدم کنند و نیروهای قرارگاه «فجر» با عملیات خود توانستند «پل نو» را تصرف کنند و به سمت «شط‌العرب» پیشروی کنند. نیروهای قرارگاه «نصر» نیز در امتداد مرز پیشروی کرده و با پاکسازی و انهدام نیروهای بعثی به سمت جنوب حرکت کردند و بدین ترتیب شهر خرمشهر | *مرحله چهارم عملیات با هدف محاصره و آزادسازی خرمشهر در ساعت ۲۲:۲۵ دقیقه مورخ ۱ خردادماه ۱۳۶۱ش آغاز شد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> یگان‌های قرارگاه «فتح» پس از درگیری و پیشروی موفق شدند که با روشن شدن هوا در پلیس‌راه خرمشهر، نیروی‌های بعثی را منهدم کنند و نیروهای قرارگاه «فجر» با عملیات خود توانستند «پل نو» را تصرف کنند و به سمت «شط‌العرب» پیشروی کنند. نیروهای قرارگاه «نصر» نیز در امتداد مرز پیشروی کرده و با پاکسازی و انهدام نیروهای بعثی به سمت جنوب حرکت کردند و بدین ترتیب شهر خرمشهر به‌طور کامل به محاصره نیروهای ایرانی درآمد. اگرچه نیروهای عراقی همچنان مقاومت می‌کردند؛ اما در روز ۲ خردادماه حلقه محاصره خرمشهر تنگ‌تر شد و بخشی از نیروهای عراقی به اسارت درآمدند و در نهایت در ساعت ۱۴ روز ۳ خردادماه ۱۳۶۱ش شهر خرمشهر به‌طور کامل آزاد و پرچم جمهوری اسلامی ایران بر فراز مسجد جامع {{یادداشت| مسجد جامع خرمشهر که در مرکز شهر واقع شده است، در رویداد سقوط و آزادسازی خرمشهر جایگاه ویژه‌ای داشته است. این مسجد محل تدارک، سازماندهی، استراحت و مداوای مجروحین بود و به عبارتی نقش ستاد عملیات و فرماندهی و مرکز پشتیبانی و تغذیه کننده روحی و معنوی رزمندگان ایرانی را ایفا می‌کرد و آخرین سنگری بود که با سقوط آن، شهر نیز سقوط کرد. مسجد جامع خرمشهر نماد مقاومت و آزادی نام گرفته است.(درودیان، سیری در جنگ ایران وعراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ص۴۵.)}} این شهر به اهتزاز درآمد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> | ||
==موافقان و مخالفان صلح پس از فتح خرمشهر== | ==موافقان و مخالفان صلح پس از فتح خرمشهر== | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
[[آیت الله منتظری]] در خاطرات خود گفته است: «پس از فتح خرمشهر حسابی برای غرامت به کشور ما پول می‌دادند و منت ما را هم می‌کشیدند.»<ref>منتظری، خاطرات آیت الله منتطری، ص۲۶۲.</ref> | [[آیت الله منتظری]] در خاطرات خود گفته است: «پس از فتح خرمشهر حسابی برای غرامت به کشور ما پول می‌دادند و منت ما را هم می‌کشیدند.»<ref>منتظری، خاطرات آیت الله منتطری، ص۲۶۲.</ref> | ||
اکبر هاشمی رفسنجانی در یادداشتی که در شهریور ۱۳۸۹ش منتشر کرده است، پیشنهاد دریافت غرامت برای پایان جنگ پس از فتح خرمشهر را شایعه‌ای خبیث خوانده است که از طرف دستگاه‌های تبلیغاتی غرب و با هدف تضعیف روحیه مقاومت و دفاع مردم ایران، انتشار یافته بود. <ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۵.</ref> | اکبر هاشمی رفسنجانی در یادداشتی که در شهریور ۱۳۸۹ش منتشر کرده است، پیشنهاد دریافت غرامت برای پایان جنگ پس از فتح خرمشهر را شایعه‌ای خبیث خوانده است که از طرف دستگاه‌های تبلیغاتی غرب و با هدف تضعیف روحیه مقاومت و دفاع مردم ایران، انتشار یافته بود.<ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۵.</ref> | ||
==معرفی کتاب== | ==معرفی کتاب== | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
==آثار هنری== | ==آثار هنری== | ||
برخی از آثار هنری که با موضوع خرمشهر تولید شده عبارتند از: | برخی از آثار هنری که با موضوع خرمشهر تولید شده عبارتند از: | ||
*'''فیلم روز سوم:''' به کارگردانی محمدحسین لطیفی و بازیگری پوریا پورسرخ، حامد بهداد و باران کوثری در سال ۱۳۸۵ش ساخته شده است.<ref>[https://b2n.ir/q60764 «فیلم‌هایی که درباره آزادسازی خرمشهر ساخته شدند»]، سایت خبرگزاری آنا.</ref> داستان این فیلم درباره مرد جوان خرمشهری در سال ۱۳۵۹ش است، برای این‌که خواهرش به‌دست عراقی‌ها نیفتد چاله‌ای در باغچه خانه‌شان حفر و او را در این چاله پنهان می‌کند تا | *'''فیلم روز سوم:''' به کارگردانی محمدحسین لطیفی و بازیگری پوریا پورسرخ، حامد بهداد و باران کوثری در سال ۱۳۸۵ش ساخته شده است.<ref>[https://b2n.ir/q60764 «فیلم‌هایی که درباره آزادسازی خرمشهر ساخته شدند»]، سایت خبرگزاری آنا.</ref> داستان این فیلم درباره مرد جوان خرمشهری در سال ۱۳۵۹ش است، برای این‌که خواهرش به‌دست عراقی‌ها نیفتد چاله‌ای در باغچه خانه‌شان حفر و او را در این چاله پنهان می‌کند تا به‌طور موقت از گزند عراقی‌ها که خانه را محاصره کرده‌اند در امان بماند.<ref>[https://b2n.ir/e72120 «معرفی و بررسی فیلم روز سوم»]، سایت منظوم.</ref> | ||
*'''سریال خاک سرخ:''' به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و بازیگری پرویز پرستویی، مهتاب کرامتی، لاله اسکندری و...در سال ۱۳۸۱ش تولید شده است.<ref>[https://b2n.ir/u59735 «معرفی و بررسی سریال خاک سرخ»]، سایت منظوم.</ref> این فیلم درباره دختری به نام لیلا است که قبل از انقلاب از والدینش جدا شده و در شب عروسی‌اش متوجه می‌شود که پدر و مادرش افراد دیگری هستند. او سراغ آنها را می‌گیرد و تا خرمشهر که در آغاز جنگ هشت ساله است می‌رود. در این بین همسرش با بمباران جنگنده‌های عراقی کشته می‌شود و او تنها به شهری غریب می‌رود. در آن جا مادرش را پیدا می‌کند، اما پدرش اسیر عراقی‌ها می‌شود...<ref>[https://b2n.ir/a03562 «پخش سریال «خاک سرخ» از شبکه افق»]، سایت خبرگزاری دانشجو.</ref> | *'''سریال خاک سرخ:''' به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و بازیگری پرویز پرستویی، مهتاب کرامتی، لاله اسکندری و...در سال ۱۳۸۱ش تولید شده است.<ref>[https://b2n.ir/u59735 «معرفی و بررسی سریال خاک سرخ»]، سایت منظوم.</ref> این فیلم درباره دختری به نام لیلا است که قبل از انقلاب از والدینش جدا شده و در شب عروسی‌اش متوجه می‌شود که پدر و مادرش افراد دیگری هستند. او سراغ آنها را می‌گیرد و تا خرمشهر که در آغاز جنگ هشت ساله است می‌رود. در این بین همسرش با بمباران جنگنده‌های عراقی کشته می‌شود و او تنها به شهری غریب می‌رود. در آن جا مادرش را پیدا می‌کند، اما پدرش اسیر عراقی‌ها می‌شود...<ref>[https://b2n.ir/a03562 «پخش سریال «خاک سرخ» از شبکه افق»]، سایت خبرگزاری دانشجو.</ref> | ||
*'''ملودی ممد نبودی ببینی:''' در ابتدا قطعه نوحه‌ای بود که در رثای محمدعلی جهان آرا، اول بار توسط حسین فخری (همرزم او) بر سر مزارش خوانده شد و یک سال بعد همزمان با سالگرد آزادسازی خرمشهر، غلام کویتی‌پور آن را در قالب نوحه‌ای اجرا کرد. شعر این نوحه متعلق به یکی از سبک‌های موسیقی عزا رایج در استان بوشهر است و جواد عزیزی آن را سروده است.<ref>[https://b2n.ir/p42096 «ممد نبودی ببینی...» | *'''ملودی ممد نبودی ببینی:''' در ابتدا قطعه نوحه‌ای بود که در رثای محمدعلی جهان آرا، اول بار توسط حسین فخری (همرزم او) بر سر مزارش خوانده شد و یک سال بعد همزمان با سالگرد آزادسازی خرمشهر، غلام کویتی‌پور آن را در قالب نوحه‌ای اجرا کرد. شعر این نوحه متعلق به یکی از سبک‌های موسیقی عزا رایج در استان بوشهر است و جواد عزیزی آن را سروده است.<ref>[https://b2n.ir/p42096 «ممد نبودی ببینی...» نوحه‌ای که یک ملودی ماندگار شد»]، سایت رادیو فرهنگ: سیم آخر.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*[https://b2n.ir/p94306 «اثرات فتح خرمشهر در تغییر موازنه جنگ»]، سایت مرکز اسناد انقلاب، تاریخ درج مطلب: ۳ خردادماه ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۶ تیرماه ۱۴۰۰ش. | *[https://b2n.ir/p94306 «اثرات فتح خرمشهر در تغییر موازنه جنگ»]، سایت مرکز اسناد انقلاب، تاریخ درج مطلب: ۳ خردادماه ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۶ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
*[https://b2n.ir/e46547 «اسامی فرماندهان ارتشی و سپاهی در عملیات بیت المقدس تا رده تیپ»]، سایت پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ ایثار و شهادت، تاریخ درج مطلب: ۳ خرداد | *[https://b2n.ir/e46547 «اسامی فرماندهان ارتشی و سپاهی در عملیات بیت المقدس تا رده تیپ»]، سایت پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ ایثار و شهادت، تاریخ درج مطلب: ۳ خرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۴ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
*[https://b2n.ir/h23648 «آزادی خرمشهر»]، سایت انتشارات سوره مهر، تاریخ بازدید: ۵ تیرماه ۱۴۰۰ش. | *[https://b2n.ir/h23648 «آزادی خرمشهر»]، سایت انتشارات سوره مهر، تاریخ بازدید: ۵ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
*امام خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۸۹ش. | *امام خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۸۹ش. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
*شاهقلیان، رضا، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، شماره۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. | *شاهقلیان، رضا، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، شماره۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. | ||
*شیرزادی، رضا و اسماعیل لاریجانی منصوری، بررسی جنگ‌های ۵۰۰ سال اخیر ایران و مقایسه با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، تهران، عروج نور، ۱۳۸۳ش. | *شیرزادی، رضا و اسماعیل لاریجانی منصوری، بررسی جنگ‌های ۵۰۰ سال اخیر ایران و مقایسه با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، تهران، عروج نور، ۱۳۸۳ش. | ||
*منصوری لاریجانی، اسماعیل، تاریخ دفاع مقدس، قم، انتشارات خادم الرضا (ع)، چاپ اول، ۱۳۸۲ش. | *منصوری لاریجانی، اسماعیل، تاریخ دفاع مقدس، قم، انتشارات خادم الرضا(ع)، چاپ اول، ۱۳۸۲ش. | ||
*[https://b2n.ir/p74966 «مقاومت ۳۴ روزه خرمشهر»]، سایت خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: ۲۵ مهر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲ تیرماه ۱۴۰۰ش. | *[https://b2n.ir/p74966 «مقاومت ۳۴ روزه خرمشهر»]، سایت خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: ۲۵ مهر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
*[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: ۱ خردادماه ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۴ تیرماه ۱۴۰۰ش. | *[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: ۱ خردادماه ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۴ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
*[https://b2n.ir/e72120 «معرفی و بررسی فیلم روز سوم»]، سایت منظوم، تاریخ بازدید: ۵ تیرماه ۱۴۰۰ش. | *[https://b2n.ir/e72120 «معرفی و بررسی فیلم روز سوم»]، سایت منظوم، تاریخ بازدید: ۵ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
*[https://b2n.ir/u59735 «معرفی و بررسی سریال خاک سرخ»]، سایت منظوم، تاریخ بازدید: ۵ تیرماه ۱۴۰۰ش. | *[https://b2n.ir/u59735 «معرفی و بررسی سریال خاک سرخ»]، سایت منظوم، تاریخ بازدید: ۵ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
*[https://b2n.ir/p42096 «ممد نبودی ببینی...» | *[https://b2n.ir/p42096 «ممد نبودی ببینی...» نوحه‌ای که یک ملودی ماندگار شد»]، سایت رادیو فرهنگ: سیم آخر، تاریخ درج مطلب: ۳ مهرماه ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۶ تیرماه ۱۴۰۰ش. | ||
*هاشمی، فاطمه، پس از بحران: کارنامه و خاطرات: ۱۳۶۱، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۸۰ش. | *هاشمی، فاطمه، پس از بحران: کارنامه و خاطرات: ۱۳۶۱، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۸۰ش. | ||
*هاشمی، یاسر، پس از بحران: کارنامه و خاطرات: ۱۳۶۰، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۷۸ش. | *هاشمی، یاسر، پس از بحران: کارنامه و خاطرات: ۱۳۶۰، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۷۸ش. | ||
*یزدی، ابراهیم، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، تهران، بی‌نا، ۱۳۹۵ش. | *یزدی، ابراهیم، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، تهران، بی‌نا، ۱۳۹۵ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{جنگ ایران و عراق}} | {{جنگ ایران و عراق}} | ||