نرجس: تفاوت میان نسخه‌ها

مادر [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(ع)]] به نام‌های متعددی خوانده شده است: نرجس،<ref>ر.ک: شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۱ق، ص۲۴۸؛ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۱۳،</ref> سوسن،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ ابن ابی الثلج، «تاریخ الائمه»، ۱۳۹۶ق، ص۲۶؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۱۲۱.</ref> صَقِیل یا صیقل،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ ابن حزم، جمهره انساب العرب، ۱۹۸۲م، ص۶۱؛ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۷۲؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۱۲۱.</ref> ریحانه،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> حدیثه، حکیمه، ملیکه و خَمط.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۱.</ref> همچنین در گزارشی ــ که [[شهید ثانی]] آن را ضعیف می‌داند ــ نام وی، مریم بنت زید العلویه گفته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۱، ص۲۸.</ref> در میان این نام‌ها معروف‌ترین نام نرجس است؛ در قدیمی‌ترین گزارش (گزارش مسعودی)<ref>ر.ک: مسعودی، إثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق‏، ص۲۵۸.</ref> که نام مادر امام زمان را بیان می‌کند<ref>جاسم، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۱۴.</ref> و همچنین در [[حدیث|روایت]] [[حکیمه دختر امام جواد|حکمیه خاتون]] که مشهورترین<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۸۲.</ref> روایت درباره تولد حضرت مهدی است، نام مادر امام زمان، نرجس ذکر شده است.<ref>ر.ک: مجلسی، بحار الانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۱، ص۲.</ref>

اکثر قریب به اتفاق متون و روایاتی که به مادر امام زمان اشاره کرده‌اند، وی را کنیز دانسته‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۷.</ref> توصیف امام [[مهدی|مهدی(ع)]] به «ابن خیرة الإماء:پسرِ بهترین کنیز»<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۲۲، ح۱۴. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷۵؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۹۲.</ref> یا «ابن سیدة الإماء: پسرِ سرور کنیزان»<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ص۳۴۵، ۳۶۹ و ۳۷۲؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۳۱۴.</ref> نیز بر کنیزبودن او دلالت دارد.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۷.</ref> همچنین در [[حدیث|روایات]] آمده است [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] برای باطل‌کردن ادعای کسی که مدعی بود [[محمد بن عبدالله بن حسن|محمد بن عبدالله حسن]] همان [[قائم آل محمد|قائم]] است، به این مطلب استدلال کرد که قائم فرزند کنیز است؛ در حالی که محمد بن عبدالله حسن از مادری آزاده است.<ref>ر.ک: نعمانی، الغیبه، ص۲۳۰.</ref> تنها روایتِ مخالف با کنیز بودن، روایتی است که شهید ثانی آن را در قالب قولی ضعیف نقل می‌کند و مادر امام زمان را مریم دختر زید علوی معرفی می‌کند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۷.</ref> به گفته [[یوسف بن احمد بحرانی|محدث بحرانی]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] نیز این روایت را ضعیف دانسته‌ است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۳۷۷ق، ج۱۷، ص۴۴۰.</ref>