پرش به محتوا

بقیع: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ دسامبر ۲۰۱۷
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hamedona
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hamedona
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۲: خط ۷۲:
===دوره عثمانیان (۶۹۸ تا ۱۳۳۷)===
===دوره عثمانیان (۶۹۸ تا ۱۳۳۷)===


[[سمهودی]] متوفای ۹۱۱ ق‍ از سازه‌ای به دستور [[المنصور بالله]] بدون تاریخ ساخت و نیز [[المسترشد بالله]] به سال ۵۹۰ ق‍ خبر می‌دهد و از تزئینات قبر عباس و امام حسن گزارش داده است. <ref>سمهودی،وفاءالوفاء،‌۱۹۷۱م،ج۳، ص۱۰۰</ref> <ref group="یادداشت"> سمهودی (۹۱۱ق‍) می‌‌نویسد: رأیت فی أعلی محراب هذا المشهد: أمر بعمله المنصور بالله« و لم یذکر اسمه و لا تاریخ العمارة، فلعله المنصور الذی هو ثانی خلفاء بنی العباس، لکنه لایلقب بالمستنصر بالله و لم ار من جمع بین هذین اللقبین. و علی ساح قبر العباس أن الآمر بعمله المسترشد بالله سنه تسع عشرة و خمسمائه ولعل عمارة القبة قبله و قبر العباس و قبر الحسن مرتفعان من الأرض متسعان معشیان بألواح ملصقة أبدع إلصاق مصفحة بصفائح الصفر مکوکبة بمسامیر علی أبدع صفة و أجمل منظر</ref>
[[سمهودی]] متوفای ۹۱۱ ق‍ از سازه‌ای به دستور [[المنصور بالله]] بدون تاریخ ساخت و نیز [[المسترشد بالله]] به سال ۵۹۰ ق‍ خبر می‌دهد و از تزئینات قبر عباس و امام حسن گزارش داده است. <ref>سمهودی، وفاءالوفاء،‌۱۹۷۱م، ج۳، ص۱۰۰</ref> <ref group="یادداشت"> سمهودی (۹۱۱ق‍) می‌‌نویسد: رأیت فی أعلی محراب هذا المشهد: أمر بعمله المنصور بالله« و لم یذکر اسمه و لا تاریخ العمارة، فلعله المنصور الذی هو ثانی خلفاء بنی العباس، لکنه لایلقب بالمستنصر بالله و لم ار من جمع بین هذین اللقبین. و علی ساح قبر العباس أن الآمر بعمله المسترشد بالله سنه تسع عشرة و خمسمائه ولعل عمارة القبة قبله و قبر العباس و قبر الحسن مرتفعان من الأرض متسعان معشیان بألواح ملصقة أبدع إلصاق مصفحة بصفائح الصفر مکوکبة بمسامیر علی أبدع صفة و أجمل منظر</ref>


در سال ۹۹۶ ق‍ در مدینه زلزله آمده <ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، ترجمه عبدالمحمد آیتی، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت ص۱۵۱</ref> و احتمالا خساراتی را نیز به بقیع زده است چنان‌که مسجد نبوی نیز خسارت دیده است.  
در سال ۹۹۶ ق‍ در مدینه زلزله آمده <ref>الانصاری، تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت ص۱۵۱</ref> و احتمالا خساراتی را نیز به بقیع زده است چنان‌که مسجد نبوی نیز خسارت دیده است.  


برپایه اسناد تاریخی، سران ممالیک عراق، حسن پاشا ۱۱۳۵ ق‍ و احمد پاشا ۱۱۶۰ ق‍ نیز در ساخت و ساز و تعمیر بقیع، نقش داشته‌اند.{{مدرک}}
برپایه اسناد تاریخی، سران ممالیک عراق، حسن پاشا ۱۱۳۵ ق‍ و احمد پاشا ۱۱۶۰ ق‍ نیز در ساخت و ساز و تعمیر بقیع، نقش داشته‌اند.{{مدرک}}


در سال [[سال ۱۲۲۰ قمری|۱۲۲۰ قمری]] [[وهابیان]]، [[مدینه]] را محاصره کردند و بارگاه امامان چهارگانه و گنبد [[حضرت فاطمه]](س) موسوم به [[بیت الاحزان]] به دستور سعود بن عبدالعزیز، تخریب شد.<ref>من اخبارالحجاز و النجد، ص۱۰۴؛ البقیع قصة التدمیر، ص۸۴.</ref> سلطان محمود دوم عثمانی (حکومت: ۱۲۲۳-۱۲۵۵ق.) لشکری برای تصرف مدینه فرستاد و در [[ذی الحجه]] ۱۲۲۷ آن شهر را بازپس گرفت. ماده تاریخ این واقعه را «قُطع دابر الخوارج» گفته‌اند<ref>امین محسن، کشف الارتیاب، دارالکتاب الاسلامی قم، ص ۳۸</ref>. در ادامه وی دستور بازسازی بارگاه‌ها را صادر کرد. <ref>پنجاه سفرنامه، ج۳، ص۱۹۶.</ref>
در سال [[سال ۱۲۲۰ قمری|۱۲۲۰ قمری]] [[وهابیان]]، [[مدینه]] را محاصره کردند و بارگاه امامان چهارگانه و گنبد [[حضرت فاطمه]](س) موسوم به [[بیت الاحزان]] به دستور سعود بن عبدالعزیز، تخریب شد.<ref>من اخبارالحجاز و النجد، ص۱۰۴؛ البقیع قصة التدمیر، ص۸۴.</ref> سلطان محمود دوم عثمانی (حکومت: ۱۲۲۳-۱۲۵۵ق.) لشکری برای تصرف مدینه فرستاد و در [[ذی الحجه]] ۱۲۲۷ آن شهر را بازپس گرفت. ماده تاریخ این واقعه را «قُطع دابر الخوارج» گفته‌اند<ref>امین محسن، کشف الارتیاب، دارالکتاب الاسلامی قم، ص ۳۸</ref>. در ادامه وی دستور بازسازی بارگاه‌ها را صادر کرد. <ref>پنجاه سفرنامه، ج۳، ص۱۹۶.</ref>
خط ۸۶: خط ۸۶:
منابع تاریخی از تعمیرات این بارگاه‌ها در سال ۱۲۳۴ یاد کرده‌اند <ref>پنجاه سفرنامه، ج۳، ص۱۹۶.</ref>  
منابع تاریخی از تعمیرات این بارگاه‌ها در سال ۱۲۳۴ یاد کرده‌اند <ref>پنجاه سفرنامه، ج۳، ص۱۹۶.</ref>  


[[فرهاد میرزا]] [[جمعه]] [[۱۸ ذی‌القعده]] ۱۲۹۲ ق‍مری در سفر حج از [[باب جبرئیل]] به [[زیارت]] [[ائمه بقیع]] رفته است. او داخل صندوق چوبی یا همان [[ضریح]] رفته و گرد قبور[[طواف]] کرده است. فاصله میان صندوق قبرها و ضریح کم‌تر از نیم ذرع گزارش کرده. در این زمان علی پاشا شیخ الحرم و حاکم مدینه و عیسی افندی قاضی مدینه بوده و همچنین گفته که برخی قبور مثل قبر [[فاطمه بنت اسد]] خارج از دیوار بقیع قرار داشته است.<ref>سفرنامه فرهاد میرزا ص۱۴۱</ref>
[[فرهاد میرزا]] [[جمعه]] [[۱۸ ذی‌القعده]] ۱۲۹۲ ق‍مری در سفر حج از [[باب جبرئیل]] به [[زیارت]] [[ائمه بقیع]] رفته است. او داخل صندوق چوبی یا همان [[ضریح]] رفته و گرد قبور[[طواف]] کرده است. فاصله میان صندوق قبرها و ضریح کم‌تر از نیم ذرع گزارش کرده. در این زمان علی پاشا شیخ الحرم و حاکم مدینه و عیسی افندی قاضی مدینه بوده و همچنین گفته که برخی قبور مثل قبر [[فاطمه بنت اسد]] خارج از دیوار بقیع قرار داشته است.<ref>سفرنامه فرهاد میرزا ص۱۴۱</ref>


از جمله کسانی که بارگاه ائمه بقیع را زیارت کرده حسام السلطنه فرزند عباس میرزا قاجار، نایب السلطنه است که در سفر حج خود به سال ۱۲۹۷ ق‍ بیش از ده بنا و بارگاه را در بقیع معرفی کرده. بقعه امامان چهارگانه(ع) محرابی داشته و در سمت چپ آن ضریح سبز چوبین بر مزار امامان بوده و بیت الاحزان حضرت فاطمه(س) پشت بقعه امامان قرار داشته است <ref>حسام السلطنه، دلیل الانام فی سبیل زیارة بیت الله الحرام، ص۱۵۲</ref>  
از جمله کسانی که بارگاه ائمه بقیع را زیارت کرده حسام السلطنه فرزند عباس میرزا قاجار، نایب السلطنه است که در سفر حج خود به سال ۱۲۹۷ ق‍ بیش از ده بنا و بارگاه را در بقیع معرفی کرده. بقعه امامان چهارگانه(ع) محرابی داشته و در سمت چپ آن ضریح سبز چوبین بر مزار امامان بوده و بیت الاحزان حضرت فاطمه(س) پشت بقعه امامان قرار داشته است <ref>حسام السلطنه، دلیل الانام فی سبیل زیارة بیت الله الحرام، ص۱۵۲</ref>  


میرزا محمد حسین فراهانی در سال ۱۳۰۲ق‍ در دوره [[ناصرالدین شاه قاجار]] به حج رفته و می‌گوید بقیع در شرق مدینه و خارج از دیوار شهر قرار دارد و دیواری سه ذرعی از سنگ و آهک با چهار در داشته و از سمت شرق به حش کوکب منتهی بوده که در کوچه باغ‌های بیرون شهر است. وی از کثرت دفن در بقیع گفته و این که بقیع همه روزه در ایام حج تا مغرب باز است و در دیگر ایام، ظهر [[پنجشنبه]] و [[جمعه]] تا غروب باز است مگر برای دفن مردگان. او بقعه [[ائمه بقیع]] را هشت ضلعی توصیف می‌کند اما تاریخ این بنای سفیدکاری شده را نمی‌داند. فراهانی نوشته که محمد علی پاشای مصری در سال ۱۲۳۴ قمری به امر سلطان محمود خان عثمانی این بقعه را تعمیر کرده و بقعه‌های بقیع همه ساله از سوی سلاطین عثمانی تعمیر و رسیدگی می‌شود. به نوشته او داخل بقعه یک صندوق بزرگ از چوب جنگلی ممتاز بوده که داخل آن دو صندوق کوچک‌تر قرار داشته که پنج تن (ائمه بقیع و عباس عموی پیامبر)‌ در آن مدفون هستند.  
میرزا محمد حسین فراهانی در سال ۱۳۰۲ق‍ در دوره [[ناصرالدین شاه قاجار]] به حج رفته و می‌گوید بقیع در شرق مدینه و خارج از دیوار شهر قرار دارد و دیواری سه ذرعی از سنگ و آهک با چهار در داشته و از سمت شرق به حش کوکب منتهی بوده که در کوچه باغ‌های بیرون شهر است. وی از کثرت دفن در بقیع گفته و این که بقیع همه روزه در ایام حج تا مغرب باز است و در دیگر ایام، ظهر [[پنجشنبه]] و [[جمعه]] تا غروب باز است مگر برای دفن مردگان. او بقعه [[ائمه بقیع]] را هشت ضلعی توصیف می‌کند اما تاریخ این بنای سفیدکاری شده را نمی‌داند. فراهانی نوشته که محمد علی پاشای مصری در سال ۱۲۳۴ قمری به امر سلطان محمود خان عثمانی این بقعه را تعمیر کرده و بقعه‌های بقیع همه ساله از سوی سلاطین عثمانی تعمیر و رسیدگی می‌شود. به نوشته او داخل بقعه یک صندوق بزرگ از چوب جنگلی ممتاز بوده که داخل آن دو صندوق کوچک‌تر قرار داشته که پنج تن (ائمه بقیع و عباس عموی پیامبر)‌ در آن مدفون هستند.  
در ادامه گزارش سخن از ضریحی آهنین به میان آمده که ادعا می‌شود مقبره [[فاطمه زهرا]] سلام الله علیها است و روی پرده گلابتون آن نوشته است: «سلطان احمد بن سلطان محمد بن سلطان ابراهیم بن سلطان احمد بن سلطان عثمان،‌ سنه احدی و ثلثین و مائة بعد الالف۱۱۳۱» اما فراهانی خود معتقد است این قبر فاطمه دختر [[امام حسن]] و مادر [[امام باقر]] است. او از دو چهلچراغ و شمعدان و حصیر کف بقعه نوشته و گفته که این مکان، متولی و خدامی دارد که به صورت موروثی،‌ متولی مقبره هستند اما مراقبتی نمی‌کنند و فقط از حجاج، پول می‌گیرند.<ref>فراهانی محمد حسین بن مهدی سفرنامه میرزا محمد حسین فراهانی ص۲۲۸</ref>
در ادامه گزارش سخن از ضریحی آهنین به میان آمده که ادعا می‌شود مقبره [[فاطمه زهرا]] سلام الله علیها است و روی پرده گلابتون آن نوشته است: «سلطان احمد بن سلطان محمد بن سلطان ابراهیم بن سلطان احمد بن سلطان عثمان،‌ سنه احدی و ثلثین و مائة بعد الالف۱۱۳۱» اما فراهانی خود معتقد است این قبر فاطمه دختر [[امام حسن]] و مادر [[امام باقر]] است. او از دو چهلچراغ و شمعدان و حصیر کف بقعه نوشته و گفته که این مکان، متولی و خدامی دارد که به صورت موروثی،‌ متولی مقبره هستند اما مراقبتی نمی‌کنند و فقط از حجاج، پول می‌گیرند.<ref>فراهانی محمد حسین بن مهدی سفرنامه میرزا محمد حسین فراهانی ص۲۲۸</ref>
از دیگر نکات مهم این سفرنامه اشاره به اخذ پول از شیعیان برای زیارت قبور ائمه بقیع است. <ref group="یادداشت"> حجاج اهل تسنن بر سبیل ندرت در این بقعه متبرکه به زیارت می‌آیند و برای آنها ممانعتی در زیارت نیست و تنخواهی از آنها گرفته نمی‌شود اما حجاج شیعه هیچ یک را بی‌دادن وجه نمی‌گذارند داخل بقعه شوند مگر آنکه هر دفعه که می‌خواهند به زیارت بروند و داخل بقعه شوند تقریبا از یک قران الی پنج شاهی به خدام بدهند و از این تنخواهی که به این تفصیل خدام از حجاج می‌گیرند باید سهمی به نایب الحرم و سهمی به سید حسن پسر سید مصطفی که مطوف عجم است برسد و بعد از دادن تنخواه هیچ نوع تقیه در زیارت و نماز نیست و هر زیاری سرا یا جهرا می‌خواهد بکند آزاد است و ابدا لسانا و یدا صدمه به حجاج شیعه نمی‌رسانند.</ref> <ref>میراث اسلامی ما، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام ۱۳۹۳ ص ۱۷۹</ref>  
از دیگر نکات مهم این سفرنامه اشاره به اخذ پول از شیعیان برای زیارت قبور ائمه بقیع است. <ref group="یادداشت"> حجاج اهل تسنن بر سبیل ندرت در این بقعه متبرکه به زیارت می‌آیند و برای آنها ممانعتی در زیارت نیست و تنخواهی از آنها گرفته نمی‌شود اما حجاج شیعه هیچ یک را بی‌دادن وجه نمی‌گذارند داخل بقعه شوند مگر آنکه هر دفعه که می‌خواهند به زیارت بروند و داخل بقعه شوند تقریبا از یک قران الی پنج شاهی به خدام بدهند و از این تنخواهی که به این تفصیل خدام از حجاج می‌گیرند باید سهمی به نایب الحرم و سهمی به سید حسن پسر سید مصطفی که مطوف عجم است برسد و بعد از دادن تنخواه هیچ نوع تقیه در زیارت و نماز نیست و هر زیاری سرا یا جهرا می‌خواهد بکند آزاد است و ابدا لسانا و یدا صدمه به حجاج شیعه نمی‌رسانند.</ref> <ref>میراث اسلامی ما، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام ۱۳۹۳ ص ۱۷۹</ref>  


کاربر ناشناس