کاربر ناشناس
ثنویت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←معانی اصطلاحی
imported>Lohrasbi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mgolpayegani جز (←معانی اصطلاحی) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
در برخی منابع،<ref>برای نمونه رجوع کنید به مازندرانی، ج ۳، ص ۶؛ طُرَیحی، ذیل «زندق»</ref> [[زندیق]] نیز برای اشاره به ثنوی مذهبان به کار رفته و در بیشتر موارد<ref>برای نمونه رجوع کنید به جوهری، ذیل «زندق»؛ سمعانی، ج ۳، ص ۱۷۳؛ابن منظور، ذیل «زندق»؛ مرتضی زبیدی، ج ۱۳، ص ۲۰۱</ref> زنادقه فرقه‌ای از ثنویه ذکر شده است.<ref>برای دیگر معانی زندیق رجوع کنید به ابن منظور، همانجا؛ فیروزآبادی، ذیل «زندق»</ref> | در برخی منابع،<ref>برای نمونه رجوع کنید به مازندرانی، ج ۳، ص ۶؛ طُرَیحی، ذیل «زندق»</ref> [[زندیق]] نیز برای اشاره به ثنوی مذهبان به کار رفته و در بیشتر موارد<ref>برای نمونه رجوع کنید به جوهری، ذیل «زندق»؛ سمعانی، ج ۳، ص ۱۷۳؛ابن منظور، ذیل «زندق»؛ مرتضی زبیدی، ج ۱۳، ص ۲۰۱</ref> زنادقه فرقه‌ای از ثنویه ذکر شده است.<ref>برای دیگر معانی زندیق رجوع کنید به ابن منظور، همانجا؛ فیروزآبادی، ذیل «زندق»</ref> | ||
===معانی اصطلاحی=== | ===معانی اصطلاحی=== | ||
اصطلاح ثنویت، به معانی مختلفی به کار رفته که از جمله آنهاست : | اصطلاح ثنویت، به معانی مختلفی به کار رفته که از جمله آنهاست: | ||
#قول به دو [[خدا]] یا دو | #قول به دو [[خدا]] یا دو مبدأ | ||
#قول به ثنویت در خدایی واحد، که این معنا در نقد نظریه‌های مختلف به کار رفته، از جمله درباره: | #قول به ثنویت در خدایی واحد، که این معنا در نقد نظریه‌های مختلف به کار رفته، از جمله درباره: | ||
*تفکیک صفات و ذات خدا چنانکه در اندیشه [[اشاعره]] مطرح است،<ref>رجوع کنید به ابوالصلاح حلبی، ص ۵۷</ref> | *تفکیک صفات و ذات خدا چنانکه در اندیشه [[اشاعره]] مطرح است،<ref>رجوع کنید به ابوالصلاح حلبی، ص ۵۷</ref> | ||
*قول به اراده‌ای در برابر اراده خدا که این دیدگاه به [[مفوضه]] و [[معتزله]] نسبت داده شده | *قول به اراده‌ای در برابر اراده خدا که این دیدگاه به [[مفوضه]] و [[معتزله]] نسبت داده شده است.<ref>رجوع کنید به اشعری، ۱۴۲۰، ص ۳۹، ۱۴۰؛ ماتُریدی، ص ۸۷ ۹۲، ۱۲۰</ref> | ||
*قول به واحد و [[صادر اول]] که در [[قاعده الواحد]] [[فلسفه اسلامی|فیلسوفان]] مطرح شده | *قول به واحد و [[صادر اول]] که در [[قاعده الواحد]] [[فلسفه اسلامی|فیلسوفان]] مطرح شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به ابن سینا، ۱۴۰۳، ج ۳، ص ۱۲۲۱۲۷</ref> | ||
*قول به وجودی غیر از وجود خدا بر مبنای نظریه [[وحدت وجود]] [[عرفان|عرفا]] که به موجب آن هر گونه تفکیکی میان [[واجب الوجود|واجب]] و [[ممکن الوجود|ممکن]] مساوی با ثنویت و [[شرک]] است.<ref>رجوع کنید به آملی، ص ۳۱۰۳۱۱</ref> | *قول به وجودی غیر از وجود خدا بر مبنای نظریه [[وحدت وجود]] [[عرفان|عرفا]] که به موجب آن هر گونه تفکیکی میان [[واجب الوجود|واجب]] و [[ممکن الوجود|ممکن]] مساوی با ثنویت و [[شرک]] است.<ref>رجوع کنید به آملی، ص ۳۱۰۳۱۱</ref> | ||
علاوه بر اینها، ثنویت به معنای قول به دو مبدأ (نه دو خدا) مثلاً قول به [[ماده و صورت]] | علاوه بر اینها، ثنویت به معنای قول به دو مبدأ (نه دو خدا) مثلاً قول به [[ماده و صورت]]<ref>رجوع کنید به سبزواری، ج ۲، ص ۳۴۹ ۳۵۵</ref> و قول به دوگانگی روح و جسم<ref>رجوع کنید به مقدسی، ج ۲، ص ۱۲۰۱۲۳</ref> هم به کار رفته است. | ||
معنای اخیر را می‌توان در اندیشه‌های اسلامی و حتی در [[حدیث|روایات]]، در بیان حقیقت انسان یافت.<ref>برای نمونه رجوع کنید به مجلسی، ج ۳، ص ۳۰۴</ref> | معنای اخیر را می‌توان در اندیشه‌های اسلامی و حتی در [[حدیث|روایات]]، در بیان حقیقت انسان یافت.<ref>برای نمونه رجوع کنید به مجلسی، ج ۳، ص ۳۰۴</ref> | ||