کاربر ناشناس
مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
بنا به گفته [[راجکوسکی]]، نخستین کسی که مهدی را در کاربرد اعتقادی آن به عنوان [[منجی]] به کار برد [[ابو اسحاق کعب بن ماته بن حیسوء حمیری]] (متوفی ۶۵۴ق) است .<ref> جاسم حسین، ص۳۵.</ref> | بنا به گفته [[راجکوسکی]]، نخستین کسی که مهدی را در کاربرد اعتقادی آن به عنوان [[منجی]] به کار برد [[ابو اسحاق کعب بن ماته بن حیسوء حمیری]] (متوفی ۶۵۴ق) است .<ref> جاسم حسین، ص۳۵.</ref> | ||
==مهدویت در القاب خلفای عباسی== | |||
لقب‌های رسمی و به خصوص در شروع نهضت [[عباسیان|عباسی]] - عصر پنج خلیفه اول دولت عباسیان - مفهوم و طبیعت مهدوی داشت و عباسیان برای مقاصد و اهدافی این القاب را برمی‌گزیدند، زیرا این لقب‌ها گویای احساسات عموم مردم، به‌ویژه مردم ضعیف و فقیر که پیوسته امیدوار به وضع بهتر بودند، می‌باشند. | |||
مهدی و نجات بخش منتظر برای این مردم پایان ظلم و شقاوت و نشانه عصر طلایی، عصر عدالت و رفاه بود. این کوشش با گزینش از سوی خلفای عباسی برای جلب توده‌هایی که به تفکر مهدی عقیده داشتند و جذب تأیید آنان نسبت به دولت جدید، صورت می‌گرفت. این مسئله تا حد زیادی به پیروزی نهضت آنان کمک نمود و از سوی دیگر ارکان حکومت جدید را تثبیت کرد. خلفای حاکم، پیوسته این امید توده‌ها و آرزوهایشان را به ولیعهد خود و خلیفه بعدی منتقل می‌کردند. این کار با انتخاب لقب جدید انجام می‌گرفت تا او را نجات بخش جدید جلوه دهد. پس از این که دولت عباسی تقویت شد و امور آن استقرار یافت، دیگر تاکتیک گزینش این القاب لازم و ضروری نبود، لذا تأکید بر آن کاهش یافت، بلکه عباسیان شعارهای قدیمی و انقلابی خویش را از یاد بردند و شعارهای معتدل تری که استمرار و استقرار حکومت را تضمین می‌کرد، اختیار کردند. شاید این مسئله یکی از علل ناامیدی پیروان عباسیان و به‌ویژه افراطیان آن‌ها بود که باعث شورش‌هایی علیه آنان شد. دیگران تلاش کردند به دنبال نجات‌بخش جدید غیر عباسی بگردند تا آرزوی آنان را تحقق بخشد، اگرچه عده‌ای نیز خود را با اراده دولت تطبیق دادند و مشغول خدمت در نهادهای مختلف آن دولت شدند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/84011 فرهنگ مهدوی در القاب خلفای عباسی]</ref> | |||
القاب موجود در عصر اول عباسی (بویژه القاب خلفای عباسی) را می‌توان به گونه زیر تقسم کرد: ۱- القاب رسمی عمومی، مانند امیر المؤمنین، خلیفة اللّه و ملک. ۲- القاب رسمی خصوصی، مانند الامام، القائم، المرتضی، المنصور، المهدی و الرشید، المعتصم بالله و... ۳- القاب شخصی، مانند الأحول که لقب هشام بود، الحمار و الجعدی که این دو لقب از آنِ مروان بن محمد بودند. و دوانیقی که لقب منصور بود، ناقص که لقب یزید سوم أموی بود و لقب موسی بن امین، شدید بود.<ref>مقریزی، الخطط، ج ۱، ص۲۸۷.</ref> لقب ابن الهادی، الناطق بالحق بود<ref>تاریخ دولة عباسیه، (نسخه خطی استانبول ۲۲۶۰) ص۲۰.</ref> که پدرش می‌خواست او به جای هارون ولیعهدش باشد. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۸: | ||
*صدوق؛ "کمال الدین وتمام النعمه"، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۹ق. | *صدوق؛ "کمال الدین وتمام النعمه"، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۹ق. | ||
* مفید، الارشاد، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۹ ق. | * مفید، الارشاد، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۹ ق. | ||
* مقاله [http://www.hawzah.net/fa/Article/View/84011 فرهنگ مهدوی در القاب خلفای عباسی] | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||