پرش به محتوا

مرتضی حائری یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۸: خط ۵۸:


== معرفی ==
== معرفی ==
=== تولد و نسب ===
مرتضی حائری یزدی، نخستین پسر آیت‌اللّه حاج شیخ‌ عبدالكریم حائری یزدی، مؤسس [[حوزه علمیه قم]]، در چهاردهم [[ذی الحجة]] ۱۳۳۴ق در [[اراک]] به دنیا آمد. در شش سالگی همراه پدر به [[قم]] رفت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، سردلبران، ص ۱۲</ref>
مرتضی حائری یزدی، نخستین پسر آیت‌اللّه حاج شیخ‌ عبدالكریم حائری یزدی، مؤسس [[حوزه علمیه قم]]، در چهاردهم [[ذی الحجة]] ۱۳۳۴ق در [[اراک]] به دنیا آمد. در شش سالگی همراه پدر به [[قم]] رفت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، سردلبران، ص ۱۲</ref>
 
==حیات علمی==
=== تحصیل ===
=== تحصیل ===
ادبیات را در قم و نزد [[محمد علی ادیب تهرانی]] و شیخ [[ابوالقاسم نحوی]] فراگرفت. پس از گذراندن مراحل اولیه سطح [[فقه]] و [[علم اصول|اصول]]، سطوح عالی را نزد [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید محمد رضا گلپایگانی]] و [[سید محمد محقق یزدی]]، فراگرفت.
ادبیات را در قم و نزد [[محمد علی ادیب تهرانی]] و شیخ [[ابوالقاسم نحوی]] فراگرفت. پس از گذراندن مراحل اولیه سطح [[فقه]] و [[علم اصول|اصول]]، سطوح عالی را نزد [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید محمد رضا گلپایگانی]] و [[سید محمد محقق یزدی]]، فراگرفت.
خط ۶۸: خط ۶۷:
وی از كسانی بود كه برای اقامت آیت‌اللّه حاج آقا [[حسین بروجردی]] در [[قم]] تلاش كرد و مدتی در حلقه درس وی حضور یافت. بخش [[الهیات|الهیاتِ]] ''[[اسفار اربعه|اسفار]]'' [[صدر المتألهین]] را خصوصی درس گرفت و بر سایر مباحث آن كتاب نیز با مطالعه و رجوع به [[امام خمینی]] وقوف یافت.<ref>حائری‌یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص ۷۶، ۸۸، ۲۰۴ ؛ حائری‌یزدی، مهدی، ص ۶۱</ref>
وی از كسانی بود كه برای اقامت آیت‌اللّه حاج آقا [[حسین بروجردی]] در [[قم]] تلاش كرد و مدتی در حلقه درس وی حضور یافت. بخش [[الهیات|الهیاتِ]] ''[[اسفار اربعه|اسفار]]'' [[صدر المتألهین]] را خصوصی درس گرفت و بر سایر مباحث آن كتاب نیز با مطالعه و رجوع به [[امام خمینی]] وقوف یافت.<ref>حائری‌یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص ۷۶، ۸۸، ۲۰۴ ؛ حائری‌یزدی، مهدی، ص ۶۱</ref>


==اجتهاد و تدریس==
===اجتهاد و تدریس===
حائری از دو [[مرجع تقلید]] ''[[نجف]]''، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و [[آقا ضیاء عراقی|آقا ضیاءالدین عراقی]]، گواهی [[اجتهاد]] داشت،<ref>حائری یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص ۲۴۲</ref> و پس از سالها تدریس مقدمات و سطح، از حدود سی سالگی به تدریس [[درس خارج|خارج فقه]] و اصول پرداخت كه نزدیك سی‌سال طول كشید. وی از استادان بارز حوزه و به دقت و ژرف‌اندیشی معروف بود و شاگردان بسیاری تربیت كرد كه برخی از آنان از مدرّسان بزرگ حوزه شدند. حائری، علاوه بر تدریس فقه و اصول، جلسات [[تفسیر قرآن]] و [[عقاید]] نیز داشت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، صلاة، ص ۴</ref>
حائری از دو [[مرجع تقلید]] ''[[نجف]]''، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و [[آقا ضیاء عراقی|آقا ضیاءالدین عراقی]]، گواهی [[اجتهاد]] داشت،<ref>حائری یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص ۲۴۲</ref> و پس از سالها تدریس مقدمات و سطح، از حدود سی سالگی به تدریس [[درس خارج|خارج فقه]] و اصول پرداخت كه نزدیك سی‌سال طول كشید. وی از استادان بارز حوزه و به دقت و ژرف‌اندیشی معروف بود و شاگردان بسیاری تربیت كرد كه برخی از آنان از مدرّسان بزرگ حوزه شدند. حائری، علاوه بر تدریس فقه و اصول، جلسات [[تفسیر قرآن]] و [[عقاید]] نیز داشت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، صلاة، ص ۴</ref>


==خصوصیات اخلاقی==
===آثار علمی===
حائری عالِمی پرهیزكار و ساده زیست، متواضع و خوش‌خلق، و در رفع نیازها و مشكلات مردم بسیار كوشا بود و [[نماز جماعت]] او در [[مسجد اعظم قم]]، باشكوه و معنویت خاصی برگزار می‌شد.
*فقه
 
وی به تعظیم شعائر دینی، از جمله [[زیارت]] مشاهد مشرّفه و برگزاری مجالس ذكر [[اهل بیت|اهل‌بیت]] (ع) ، تقید خاصی داشت.<ref>حسینی یزدی، ص ۷۵، ۸۲، ۱۱۰، ۱۱۹</ref>
==خدمات اجتماعی ـ سیاسی==
تأسیس صندوق ذخیره علوی، مؤسسه مبارزه با فقر و مؤسسه سرپرستی [[ایتام]]، از خدمات اجتماعی و عام‌المنفعه او در شهر [[قم]] است.<ref>حسینی یزدی، ص ۷۳ـ۷۴، ۷۹ـ۸۰، ۸۴، ۱۴۵، ۱۵۹</ref>
 
او پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]]، از سوی مردم استان مركزی برای عضویت در [[مجلس خبرگان]] قانون اساسی انتخاب شد.<ref>روزنامه اطلاعات، ۱۵ مرداد ۱۳۵۸</ref>
==وفات==
حائری در در شب ۲۴ [[جمادی الثانی]] ۱۴۰۶ ه.ق، مصادف با ۲۵ اسفند ۱۳۶۴ ه.ش، درگذشت و پس از [[تشییع جنازه|تشییع]]، [[سید محمد رضا گلپایگانی]] بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند، و در مسجد بالا سر [[حرم]] [[حرم حضرت معصومه|حضرت معصومه]](س)، نزدیك مدفن پدرش [[شیخ عبدالکریم حائری]] به خاك سپرده شد.<ref>مرتضی حائری یزدی، سر دلبران، ص ۲۸ ـ ۲۹</ref> [[سید روح الله خمینی|آیت الله سید روح الله خمینی]] در پیام تسلیتی وی را از پیشگامان نهضت و دوست صمیمی خود یاد کرد.<ref>فرهنگ كوثر - مهر ۱۳۷۷، شماره ۱۹.</ref>
 
==آثار علمی==
===فقه===
*ابتغاءُ الفضیلة فی شرح الوسیلة، كه شرحی موجز و استدلالی بر وسیلةالنجاةِ [[سید ابوالحسن اصفهانی]] است.
*ابتغاءُ الفضیلة فی شرح الوسیلة، كه شرحی موجز و استدلالی بر وسیلةالنجاةِ [[سید ابوالحسن اصفهانی]] است.
*صلاةالجمعة، حاوی مباحثات حائری در مبحث [[نماز جمعه]] كه از ۱۳۴۹ش آن را تدریس می‌كرد.
*صلاةالجمعة، حاوی مباحثات حائری در مبحث [[نماز جمعه]] كه از ۱۳۴۹ش آن را تدریس می‌كرد.
خط ۹۱: خط ۷۹:
*همچنین رساله‌هایی درباره نماز مسافر، حدیث رفع، حاشیه‌ای بر مكاسب [[شیخ انصاری]] و حاشیه‌ای بر كتاب‌الصلوة آیت‌اللّه [[عبدالکریم حائری|عبدالكریم حائری یزدی]]
*همچنین رساله‌هایی درباره نماز مسافر، حدیث رفع، حاشیه‌ای بر مكاسب [[شیخ انصاری]] و حاشیه‌ای بر كتاب‌الصلوة آیت‌اللّه [[عبدالکریم حائری|عبدالكریم حائری یزدی]]


===اصول===
*اصول
مهم‌ترین اثر حائری در [[اصول فقه]]، كتابِ مبانی‌الاحكام فی اصول شرایع الاسلام، یك دوره كامل اصول فقه به ترتیب مباحث [[کفایه الاصول]] است.
مهم‌ترین اثر حائری در [[اصول فقه]]، كتابِ مبانی‌الاحكام فی اصول شرایع الاسلام، یك دوره كامل اصول فقه به ترتیب مباحث [[کفایه الاصول]] است.


===تفسیر===
*تفسیر
*پرتویی از انوار آسمانی عنوان مجموعه‌ای از مقالات مرتضی حائری یزدی است كه در نخستین شماره‌های [[مجله مكتب تشیع]] در موضوع اعجاز [[قرآن]] چاپ شد و صورت كامل‌تر آن را برادرش، [[مهدی حائری یزدی|مهدی حائری یزدی]]، با نام علوم قرآن به چاپ رساند.
*پرتویی از انوار آسمانی عنوان مجموعه‌ای از مقالات مرتضی حائری یزدی است كه در نخستین شماره‌های [[مجله مكتب تشیع]] در موضوع اعجاز [[قرآن]] چاپ شد و صورت كامل‌تر آن را برادرش، [[مهدی حائری یزدی|مهدی حائری یزدی]]، با نام علوم قرآن به چاپ رساند.
*مقالاتی از مرتضی حائری باعنوان مباحثی در تفسیر [[سوره حمد]] نیز، در دوازده شماره نشریه‌ كتابخانه‌ عمومی مسجد اعظم قم، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۵ش منتشر شد.
*مقالاتی از مرتضی حائری باعنوان مباحثی در تفسیر [[سوره حمد]] نیز، در دوازده شماره نشریه‌ كتابخانه‌ عمومی مسجد اعظم قم، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۵ش منتشر شد.


===متفرقه===
*متفرقه
برخی دیگر از آثار حائری عبارتند از:
برخی دیگر از آثار حائری عبارتند از:
*مجموعه یادداشت‌ها درباره‌ خاطرات شخصی او در مورد خود و پدرش
*مجموعه یادداشت‌ها درباره‌ خاطرات شخصی او در مورد خود و پدرش
*ماجراهایی معنوی و عرفانی كه با نام سِرّ دلبران در ۱۳۷۷ش، با مقدمه [[رضا استادی]]، در [[قم]] چاپ شد.
*ماجراهایی معنوی و عرفانی كه با نام سِرّ دلبران در ۱۳۷۷ش، با مقدمه [[رضا استادی]]، در [[قم]] چاپ شد.
*مجموعه چند سخنرانی‌اش در [[ایام فاطمیه]] به تحریر خود او كه در نسخه‌های محدودی تكثیر شده است.
*مجموعه چند سخنرانی‌اش در [[ایام فاطمیه]] به تحریر خود او كه در نسخه‌های محدودی تكثیر شده است.
==خصوصیات اخلاقی==
حائری عالِمی پرهیزكار و ساده زیست، متواضع و خوش‌خلق، و در رفع نیازها و مشكلات مردم بسیار كوشا بود و [[نماز جماعت]] او در [[مسجد اعظم قم]]، باشكوه و معنویت خاصی برگزار می‌شد.
وی به تعظیم شعائر دینی، از جمله [[زیارت]] مشاهد مشرّفه و برگزاری مجالس ذكر [[اهل بیت|اهل‌بیت]] (ع) ، تقید خاصی داشت.<ref>حسینی یزدی، ص ۷۵، ۸۲، ۱۱۰، ۱۱۹</ref>
==خدمات اجتماعی ـ سیاسی==
تأسیس صندوق ذخیره علوی، مؤسسه مبارزه با فقر و مؤسسه سرپرستی [[ایتام]]، از خدمات اجتماعی و عام‌المنفعه او در شهر [[قم]] است.<ref>حسینی یزدی، ص ۷۳ـ۷۴، ۷۹ـ۸۰، ۸۴، ۱۴۵، ۱۵۹</ref>
او پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]]، از سوی مردم استان مركزی برای عضویت در [[مجلس خبرگان]] قانون اساسی انتخاب شد.<ref>روزنامه اطلاعات، ۱۵ مرداد ۱۳۵۸</ref>
==وفات==
حائری در در شب ۲۴ [[جمادی الثانی]] ۱۴۰۶ ه.ق، مصادف با ۲۵ اسفند ۱۳۶۴ ه.ش، درگذشت و پس از [[تشییع جنازه|تشییع]]، [[سید محمد رضا گلپایگانی]] بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند، و در مسجد بالا سر [[حرم]] [[حرم حضرت معصومه|حضرت معصومه]](س)، نزدیك مدفن پدرش [[شیخ عبدالکریم حائری]] به خاك سپرده شد.<ref>مرتضی حائری یزدی، سر دلبران، ص ۲۸ ـ ۲۹</ref> [[سید روح الله خمینی|آیت الله سید روح الله خمینی]] در پیام تسلیتی وی را از پیشگامان نهضت و دوست صمیمی خود یاد کرد.<ref>فرهنگ كوثر - مهر ۱۳۷۷، شماره ۱۹.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
confirmed، protected، templateeditor
۱۹۸

ویرایش