مرتضی حائری یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مرتضی حائرى یزدى؛'''(1334ق ـ 1406ق) فقیه و عالم [[امامیه|امامى]]، فرزند [[شیخ عبدالکریم حائری]]، در 1295 هجری شمسی و در [[اراک]] به دنیا آمد. وی موسس صندوق ذخیره علوى در [[قم]] و عضو [[مجلس خبرگان]] [[قانون اساسى]] بعد از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] بود.

مرتضی حائری یزدی، نخستین پسر آیت‌اللّه حاج شیخ‌عبدالكریم حائرى یزدى، مؤسس [[حوزه علمیه قم]]، در چهاردهم [[ذی الحجة]] 1334ق به دنیا آمد. در شش سالگى همراه پدر به [[قم]] رفت.<ref>حائرى یزدى، مرتضی، سردلبران، ص 12</ref>

ادبیات را در قم و نزد [[محمدعلى ادیب تهرانى]] و شیخ [[ابوالقاسم نحوى]] فراگرفت. پس از گذراندن مراحل اولیه سطح [[فقه]] و [[علم اصول|اصول]]، سطوح عالى را نزد [[سیدمحمدتقى خوانسارى]] و [[سید محمدرضا گلپایگانى]] و [[سیدمحمد محقق یزدى]]، فراگرفت.

مدتى در محضر پدر خود شاگردى نمود و پس از وفات او، حدود پانزده سال در درسهاى فقه و اصولِ پدر همسر خود([[سیدمحمد حجت كوه كمرى]]) و [[سیداحمد خوانسارى]] شركت كرد.

وى از كسانى بود كه براى اقامت آیت‌اللّه حاج آقا[[حسین بروجردى]] در [[قم]] تلاش كرد و مدتى در حلقه درس وى حضور یافت. بخش [[الهیات|الهیاتِ]] ''[[الحکمة المتعالیة فى‌ الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار]]'' [[صدرالمتألهین]] را خصوصى درس گرفت و بر سایر مباحث آن كتاب نیز با مطالعه و رجوع به [[امام خمینی]](ره) وقوف یافت.<ref>حائری‌یزدى، مرتضی، سر دلبران، ص 76، 88، 204 ؛ حائری‌یزدى، مهدی، ص 61</ref>

حائرى از دو [[مرجع تقلید]] ''[[نجف]]''، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و [[آقا ضیاء عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]]، گواهى [[اجتهاد]] داشت،<ref>حائرى یزدى، مرتضی، سر دلبران، ص 242</ref> و پس از سالها تدریس مقدمات و سطح، از حدود سى سالگى به تدریس [[درس خارج|خارج فقه]] و اصول پرداخت كه نزدیك سی‌سال طول كشید. وى از استادان بارز حوزه و به دقت و ژرف‌اندیشى معروف بود و شاگردان بسیارى تربیت كرد كه برخى از آنان از مدرّسان بزرگ حوزه شدند. حائرى، علاوه بر تدریس فقه و اصول، جلسات [[تفسیر قرآن]] و [[عقاید]] نیز داشت.<ref>حائرى یزدى، مرتضی، صلاة، ص 4</ref>

حائرى عالِمى پرهیزكار و ساده زیست، متواضع و خوش‌خلق، و در رفع نیازها و مشكلات مردم بسیار كوشا بود و [[نماز جماعت]] او در [[مسجد اعظم قم]]، باشكوه و معنویت خاصى برگزار می‌شد.

وى به تعظیم شعائر دینى، از جمله زیارت مشاهد مشرّفه و برگزارى مجالس ذكر [[اهل بیت|اهل‌بیت]](ع)، تقید خاصى داشت.<ref>حسینى یزدى، ص 75، 82، 110، 119</ref>

تأسیس صندوق ذخیره علوى، مؤسسه مبارزه با فقر و مؤسسه سرپرستى [[ایتام]]، از خدمات اجتماعى و عام‌المنفعه او در شهر [[قم]] است.<ref>حسینى یزدى، ص 73ـ74، 79ـ80، 84، 145، 159</ref>

او پس از پیروزى [[انقلاب اسلامی ایران]]، از سوى مردم استان مركزى براى عضویت در [[مجلس خبرگان]] قانون اساسى انتخاب شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 15 مرداد 1358</ref>

حائرى در در شب ۲۴ [[جمادی الثانی]] ۱۴۰۶ ه.ق، مصادف با ۲۵ اسفند ۱۳۶۴ ه.ش، درگذشت و پس از [[تشییع]]، [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت الله العظمی گلپایگانی]] بر وی نماز خواند، و در مسجد بالا سر [[حرم حضرت معصومه|حرم]] [[حضرت معصومه]](س)، نزدیك مدفن پدرش آیت الله العظمی [[شیخ عبدالکریم حائری]] به خاك سپرده شد.<ref>مرتضى حائرى یزدى، سر دلبران، ص 28 ـ 29</ref>

*ابتغاءُ الفضیلة فى شرح الوسیلة، كه شرحى موجز و استدلالى بر وسیلةالنجاةِ سیدابوالحسن اصفهانى است.

*صلاةالجمعة، حاوى مباحثات حائرى در مبحث [[نماز جمعه]] كه از 1349ش آن را تدریس می‌كرد.

*همچنین رساله‌هایى درباره نماز مسافر، حدیث رفع، حاشیه‌اى بر مكاسب [[شیخ انصاری]] و حاشیه‌اى بر كتاب‌الصلوة آیت‌اللّه [[عبدالکریم حائری|عبدالكریم حائرى یزدى]]

مهم‌ترین اثر حائرى در [[اصول فقه]]، كتابِ مبانی‌الاحكام فى اصول شرایع الاسلام، یك دوره كامل اصول فقه به ترتیب مباحث [[کفایه الاصول]] است.

*پرتوى از انوار آسمانى عنوان مجموعه‌اى از مقالات مرتضی حائری یزدی است كه در نخستین شماره‌هاى [[مجله مكتب تشیع]] در موضوع اعجاز [[قرآن]] چاپ شد و صورت كامل‌تر آن را برادرش، [[مهدی حائری یزدی|مهدى حائرى یزدى]]، با نام علوم قرآن به چاپ رساند.

*مقالاتى از مرتضی حائری باعنوان مباحثى در تفسیر [[سوره حمد]] نیز، در دوازده شماره نشریه‌ كتابخانه‌ عمومى مسجد اعظم قم، از 1344 تا 1345ش منتشر شد.

برخى دیگر از آثار حائرى عبارت‌اند از:

*مجموعه یادداشتها درباره‌ خاطرات شخصى او در مورد خود و پدرش

*ماجراهایى معنوى و عرفانى كه با نام سِرّ دلبران در 1377ش، با مقدمه [[رضا استادى]]، در [[قم]] چاپ شد.

*مجموعه چند سخنرانی‌اش در [[ایام فاطمیه]] به تحریر خود او كه در نسخه‌هاى محدودى تكثیر شده است.

*حائری‌یزدى، مرتضی، ''سرّ دلبران'': عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌كوشش رضا استادى، قم، 1377ش

*حائری یزدی، ''صلاةالجمعة''، قم، 1409

*حائری‌یزدى، مهدی، ''خاطرات دكتر مهدى حائری‌یزدى''، به‌كوشش حبیب لاجوردى، تهران، 1381ش

*حسینى یزدى، شرح زندگانى حضرت آیت‌اللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیت‌اللّه حاج‌شیخ‌مرتضى حائرى (ره)، قم، 1381ش

اقتباس از مقاله ''حائری یزدی، مرتضی''، در دانشنامه جهان اسلام.[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5761]