حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان تصویر =پیامبر(ص) و حضرت خدیجه در حال گرفتن اولین وضو در کتاب سیره النبی که در قرن یازدهم قمری به دستور سلطان مراد سوم حاکم عثمانی و توسط سید سلیمان کسیم پاشا تهیه شده است.

| مکان تولد = [[مکه]]، شبه جزیره [[عربستان]]

| شناخته‌شده برای = همسر [[حضرت محمد(ص)]]{{سخ}} مادر [[حضرت زهرا (س)]]

پیامبر از خدیجه دو پسر به نام‌های [[قاسم پسر رسول خدا|قاسم]] و [[عبدالله فرزند رسول خدا|عبدالله]] و چهار دختر به نام‌های [[زینب دختر پیامبر (ص)|زینب]]، [[رقیه دختر پیامبر (ص)|رقیه]]، [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام کلثوم]] و [[فاطمه (س)]] داشت. بنابراین همه [[فرزندان پیامبر اسلام(ص)]] به جز [[ابراهیم پسر رسول خدا|ابراهیم]]، از خدیجه(س) بودند. البته برخی از محققان شیعه بر این باورند که فاطمه(س) تنها دختر خدیجه(س) و پیامبر(ص) بوده است و سه دختر دیگر، یعنی زینب، رقیه و ام کلثوم فرزندان رسول خدا(ص) و خدیجه نبوده‌اند، بلکه دخترخوانده‌های ([[ربیبه]]) پیامبر(ص) بوده‌اند.

خدیجه(س) سه سال قبل از [[هجرت]]، در ۶۵ سالگی در [[مکه ]] درگذشت. پیامبر او را در [[قبرستان معلاة]] به خاک سپرد.

خدیجه(س) از پدری به نام خویلد بن أسد بن عبدالعزی بن قصی، از خاندان قریش<ref>ابن اثیر جزری، أسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۷۸.</ref> و مادری به نام فاطمه بنت زائده متولد شد.<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج‏۴، ص۱۷-۱۸.</ref> سال تولد او را پانزده سال قبل از [[عام الفیل]] گفته‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۱۳، شماره ۴۰۹۶.</ref>

منابع تاریخی، گزارش چندانی درباره شخصیت خدیجه(س)، در دوران پیش از اسلام ارائه نکرده‌اند. او ثروتمند بود، تجارت می‌کرد و سرمایه خود را به صورت [[مضاربه]] و استخدام افراد برای تجارت، به کار می‌گرفت.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۹۳؛ ابن سید الناس، عیون الاثر، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۶۳.</ref>

در گزارشات تاریخی به جایگاه بالای اجتماعی و حُسن شهرت او در شرف و نسب اشاره شده است؛ ابن سیدالناس در این باره آورده است: «‌او زنی شریف و با‌درایت بود که خداوند خیر و کرامت برای او در نظر گرفته بود. به لحاظ نسب در طبقه متوسط از انساب عرب جای داشت، اما دارای شرافتی عظیم و ثروتی زیاد بود».<ref>ابن سیدالناس، عیون الاثر، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۶۳.</ref> بلاذری نیز از قول واقدی در اسنادش گفته است: «خدیجه(س) بنت خویلد، زنی با اصل و نسب و تاجری ثروتمند بود.» <ref>بلاذری، الانساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۹۸.</ref>

همه منابع تاریخی، خدیجه را اولین همسر [[پیامبر(ص)]] معرفی کرده‌اند. با این حال، زمان دقیق ازدواج این دو روشن نیست. سن پیامبر(ص) در هنگام ازدواج با خدیجه(س)، ۲۱ تا ۳۷ سال ذکر شده است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج‏۵، ص۲۹۳. </ref>ولی آنچه مورد اعتماد مورخین است ۲۵ سال می‌باشد.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب آل ابی طالب، ۱۳۷۶ق، ج۱، ص۱۴۹؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۲۰؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ، ۱۳۸۷ق، ج۲ ، ص۲۸۰. </ref> چنانکه در منابع آمده است، خدیجه(س)، پیشنهاد ازدواج با پیامبر(ص)‌ را مطرح کرده است. این پیشنهاد پس از آن روی داد که با درستکاری و درست‌گفتاری و امانت‌داری و کرامت اخلاقی محمد(ص) آشنا شد، و او را [[امین]] بر مالش قرار داد و پس از برگشتن پیامبر(ص) از سفر تجاری [[شام]]، توسط [[میسره]]، غلامش، با ویژگی‌های محمد(ص) آشنا شد.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۹۳.</ref> برخی از مورخان بر این باورند که خدیجه، به دلیل صداقت، [[امانت‌داری|امانت]] و [[حسن خلق]] و درست‌کاری پیامبر(ص)، پیشنهاد ازدواج را مطرح ساخته است.<ref>ابن سیدالناس، عیون الاثر، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۶۳.</ref> [[ابن اثیر]] در کتاب اسد الغابه، همین عوامل را بیان کرده است.<ref>ابن اثیر جزری، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۳.</ref>

در منابع تاریخی [[اهل سنت]] از ازدواج خدیجه(س) پیش از ازدواج با پیامبر(ص) و داشتن فرزندانی گزارش‌ شده است؛ در این منابع از دو شخص به نام‌های «ابوهاله هند بن نباش»<ref>بلاذری، الانساب الاشراف ، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۶؛ ابن حبیب، المنمّق، ۱۴۹۵ق، ص۲۴۷.</ref> و «عتیق بن عابد»<ref>ابن حبیب، المحبّر، بیروت، ص۴۵۲.</ref> با عنوان همسر خدیجه پیش از ازدواج با پیامبر(ص) یاد کرده‌اند. در مقابل برخی عالمان شیعه بر این باورند که خدیجه(س) پیش از ازدواج با پیامبر، ازدواج نکرده است. [[ابن شهرآشوب]] از قول [[سید مرتضی]] در «شافی» و [[شیخ طوسی]] در [[التلخیص]]، به دوشیزه بودن خدیجه(س) هنگام ازدواج با پیامبر(ص) اشاره کرده است.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب آل ابی طالب، قم، ج۱، ص۱۵۹: «روی أحمد البلاذری و أبوالقاسم الکوفی فی کتابیهما و المرتضی فی الشافی و أبوجعفر فی التلخیص: أن النبی (ص) تزوج بها و کانت عذراء».</ref> برخی از محققان، بر این باورند که با توجه به تعصبات قبیله‌ای در [[حجاز]]، ازدواج خدیجه که از بزرگان قریش بود، با دو اعرابی از قبایل [[تمیم]] و [[مخزوم]]، پذیرفتنی نخواهد بود<ref>عاملی، الصحیح، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۲۳.</ref> و فرزندانی که برای خدیجه برشمرده شده، در حقیقت فرزندان خواهرش هاله بوده‌اند که پس از مرگ او به سرپرستی خدیجه درآمده‌اند.<ref>عاملی، الصحیح، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۲۵.</ref>

درباره سن خدیجه(س) هنگام ازدواج با پیامبر (ص)، دیدگاه‌های مختلفی از ۲۵ سال تا ۴۶ سال مطرح شده است. بسیاری سن خدیجه(س) را هنگام ازدواج با پیامبر(ص)، ۴۰ سال دانسته‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸ ، ص۱۷۴؛ ابن اثیر جزری، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۹۸ و ج۹، ص۴۵۹؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۲۸۰.</ref> اما [[حدیث|روایات]] دیگری نیز در این باره وجود دارد.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۸۷.</ref> منابع تاریخی سن خدیجه(س) هنگام ازدواج با پیامبر(ص) را ۲۵<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۷۲؛ البدایة و النهایة، ج۲، ص۲۹۴: «‌وکان عمرها إذ ذاک خمسا و ثلاثین و قیل خمسا و عشرین سنه»؛ بلاذری انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۹۸.</ref>،۲۸ <ref> حاکم نیشابوری، مستدرک، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۲۰۰: «و کان لها یوم تزوجها ثمان و عشرون سنة»؛ دولابی، الذریة الطاهرة النبویة، ۱۴۰۷ق، ص۵۲ </ref>،۳۰ <ref>عاملی، الصحیح، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۱۵. به نقل از تهذیب تاریخ دمشق، ج۱، ص۳۰۳؛ تاریخ الخمیس، ج۱، ص۲۶۴.</ref>،۳۵ <ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۹۵؛ ابن هشام، السیرة النبویة، بیروت، ج۱، ص۲۶۵.</ref>،۴۴ ،۴۵ <ref>ابن منظور، مختصر تاریخ دمشق لابن عساکر، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص ۲۷۴.</ref> و یا ۴۶ سال<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۹۸.</ref> دانسته‌اند.