پرش به محتوا

امامان شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۹ اکتبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳: خط ۲۳:
# [[افضلیت اهل بیت|افضلیت]]:‌ از دیدگاه علمای شیعه امامان، پس از [[پیامبراسلام(ص)]]، افضل و برتر از [[پیامبران(ع)]]، [[ملائکه]] و سایر مردم هستند.<ref>نگاه کنید به: صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۳؛ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۷۰ و ۷۱؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref> [[روایات]] دال بر افضلیت ائمه(ع) بر جمیع مخلوقات، [[مستفیض]] و بلکه [[متواتر]] دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref>
# [[افضلیت اهل بیت|افضلیت]]:‌ از دیدگاه علمای شیعه امامان، پس از [[پیامبراسلام(ص)]]، افضل و برتر از [[پیامبران(ع)]]، [[ملائکه]] و سایر مردم هستند.<ref>نگاه کنید به: صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۳؛ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۷۰ و ۷۱؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref> [[روایات]] دال بر افضلیت ائمه(ع) بر جمیع مخلوقات، [[مستفیض]] و بلکه [[متواتر]] دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref>
# [[علم غیب]]: امامان از جانب خدا دارای علم غیب هستند.<ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۵و۲۵۶ و ۲۶۰و۲۶۱؛ سبحانی، علم غیب، ۱۳۸۶ش، ص۶۳-۷۹.</ref>
# [[علم غیب]]: امامان از جانب خدا دارای علم غیب هستند.<ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۵و۲۵۶ و ۲۶۰و۲۶۱؛ سبحانی، علم غیب، ۱۳۸۶ش، ص۶۳-۷۹.</ref>
# [[ولایت تکوینی]] و [[ولایت تشریعی|تشریعی]]: بیشتر علمای شیعه امامیه بر اثبات ولایت تکوینی ائمه(ع) اذعان دارند.<ref>حمود، الفوائدالبهیة، ۱۴۲۱ق، ج۲، صص۱۱۷و۱۱۹.</ref> در اثبات ولایت تشریعی ائمه(ع) به معنای اولویت در تصرف بر اموال و نفوس مردم نیز اختلافی وجود ندارد.<ref>خویی، مصباح الفقاهة، ۱۴۱۷ق، ج‌۵، ص۳۸؛ صافی گلپایگانی، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۳، ۱۳۵ و۱۴۱.</ref> بر اساس روایات [[تفویض]]،<ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۵-۲۶۸؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۳۸۳-۳۸۷.</ref> ولایت تشریعی به معنای حق تشریع و قانون‌گذاری نیز برای امامان ثابت است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: عاملی، الولایة التکوینیة والتشریعیة، ۱۴۲۸ق، ص۶۰-۶۳؛ مؤمن، «ولایة ولی المعصوم(ع)»، ص۱۰۰-۱۱۸؛ حسینی، میلانی، اثبات الولایة العامة، ۱۴۳۸ق، ص۲۷۲ و ۲۷۳، ۳۱۱و۳۱۲.</ref>
# [[ولایت تکوینی]] و [[ولایت تشریعی|تشریعی]]: بیشتر علمای شیعه امامیه بر اثبات ولایت تکوینی ائمه(ع) اذعان دارند.<ref>حمود، الفوائدالبهیة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۱۷و۱۱۹.</ref> در اثبات ولایت تشریعی ائمه(ع) به معنای اولویت در تصرف بر اموال و نفوس مردم نیز اختلافی وجود ندارد.<ref>خویی، مصباح الفقاهة، ۱۴۱۷ق، ج‌۵، ص۳۸؛ صافی گلپایگانی، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۳، ۱۳۵ و۱۴۱.</ref> بر اساس روایات [[تفویض]]،<ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۵-۲۶۸؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۳۸۳-۳۸۷.</ref> ولایت تشریعی به معنای حق تشریع و قانون‌گذاری نیز برای امامان ثابت است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: عاملی، الولایة التکوینیة والتشریعیة، ۱۴۲۸ق، ص۶۰-۶۳؛ مؤمن، «ولایة ولی المعصوم(ع)»، ص۱۰۰-۱۱۸؛ حسینی، میلانی، اثبات الولایة العامة، ۱۴۳۸ق، ص۲۷۲ و ۲۷۳، ۳۱۱و۳۱۲.</ref>
# [[شفاعت|مقام شفاعت]]: همه امامان مانند پیامبر(ص) دارای مقام شفاعت هستند.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء‌التراث العربی، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
# [[شفاعت|مقام شفاعت]]: همه امامان مانند پیامبر(ص) دارای مقام شفاعت هستند.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء‌التراث العربی، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
#  مرجعیت دینی و علمی: براساس روایاتی همچون [[حدیث ثقلین]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۱۲-۴۱۴.</ref> و [[حدیث سفینه]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۹۷، ح۴.</ref> امامان دارای مرجعیت علمی و دینی هستند و مردم موظند در مسائل دینی به آنان مراجعه کنند.<ref>نگاه کنید به: سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۲۳۱-۲۳۵؛ سبحانی، منشور عقاید امامیه، ۱۳۷۶ش، ص۱۵۷و۱۵۸؛ موسوی زنجانی، عقائد الامامیة الاثنی عشریة، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۸۰و۱۸۱.</ref>
#  مرجعیت دینی و علمی: براساس روایاتی همچون [[حدیث ثقلین]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۱۲-۴۱۴.</ref> و [[حدیث سفینه]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۹۷، ح۴.</ref> امامان دارای مرجعیت علمی و دینی هستند و مردم موظند در مسائل دینی به آنان مراجعه کنند.<ref>نگاه کنید به: سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۲۳۱-۲۳۵؛ سبحانی، منشور عقاید امامیه، ۱۳۷۶ش، ص۱۵۷و۱۵۸؛ موسوی زنجانی، عقائد الامامیة الاثنی عشریة، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۸۰و۱۸۱.</ref>
خط ۵۲: خط ۵۲:
علی بن ابی‌طالب، مشهور به امام علی(ع) و ملقب به [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین(ع)]]، امام اول شیعیان، فرزند [[ابوطالب]] و [[فاطمه بنت اسد]]، در [[سیزده رجب]] سال ۳۰ [[عام الفیل]] در [[کعبه]] متولد شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵؛‌ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۵۳.</ref> او نخستین مردی بود که به پیامبر(ص) [[ایمان]] آورد<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶.</ref> و پیوسته ملازم پیامبر(ص) بود و با [[فاطمه(س)]] دختر رسول خدا [[ازدواج]] کرد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۰.</ref>
علی بن ابی‌طالب، مشهور به امام علی(ع) و ملقب به [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین(ع)]]، امام اول شیعیان، فرزند [[ابوطالب]] و [[فاطمه بنت اسد]]، در [[سیزده رجب]] سال ۳۰ [[عام الفیل]] در [[کعبه]] متولد شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵؛‌ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۵۳.</ref> او نخستین مردی بود که به پیامبر(ص) [[ایمان]] آورد<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶.</ref> و پیوسته ملازم پیامبر(ص) بود و با [[فاطمه(س)]] دختر رسول خدا [[ازدواج]] کرد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۰.</ref>


با اینکه پیامبر در موارد متعدد از جمله در [[روز غدیر]]، علی(ع) را به عنوان جانشین بلافصل خود معرفی کرده بود،<ref>محمدی، شرح کشف المراد، ۱۳۷۸ش، ص۴۲۷-۴۳۶.</ref> اما پس از درگذشت او، در [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده]] با [[ابوبکر بن ابی قحافه]] به عنوان [[خلیفه]] مسلمانان بیعت شد.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۳۸و۱۳۹.</ref> پس از [[۲۵ سال سکوت | دوره مدارای ۲۵ ساله و پرهیز از قیام مسلحانه برای مراعات مصلحت و وحدت جامعه اسلامی]] (دوران حکومت [[خلفای سه‌گانه]]) در [[سال ۳۵ قمری]]، مردم با علی(ع) [[بیعت]] کردند و او را به خلافت برگزیدند.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۱.</ref> در [[خلافت امام علی(ع)|خلافت علی]] که تقریبا چهار سال و نه ماه طول کشید، سه جنگ داخلی [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین]] و [[جنگ نهروان]] رخ داد. از این رو، بیشتر دوران حکومت آن حضرت، صرف رفع اختلافات داخلی شد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، صص۲۰۱-۲۰۲.</ref>
با اینکه پیامبر در موارد متعدد از جمله در [[روز غدیر]]، علی(ع) را به عنوان جانشین بلافصل خود معرفی کرده بود،<ref>محمدی، شرح کشف المراد، ۱۳۷۸ش، ص۴۲۷-۴۳۶.</ref> اما پس از درگذشت او، در [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده]] با [[ابوبکر بن ابی قحافه]] به عنوان [[خلیفه]] مسلمانان بیعت شد.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۳۸و۱۳۹.</ref> پس از [[۲۵ سال سکوت | دوره مدارای ۲۵ ساله و پرهیز از قیام مسلحانه برای مراعات مصلحت و وحدت جامعه اسلامی]] (دوران حکومت [[خلفای سه‌گانه]]) در [[سال ۳۵ قمری]]، مردم با علی(ع) [[بیعت]] کردند و او را به خلافت برگزیدند.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۱.</ref> در [[خلافت امام علی(ع)|خلافت علی]] که تقریبا چهار سال و نه ماه طول کشید، سه جنگ داخلی [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین]] و [[جنگ نهروان]] رخ داد. از این رو، بیشتر دوران حکومت آن حضرت، صرف رفع اختلافات داخلی شد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۱-۲۰۲.</ref>


امام علی(ع) در [[۱۹ رمضان]]، به [[سال ۴۰ قمری]] در محراب [[مسجد کوفه]] در حال [[نماز]] به دست [[ابن ملجم مرادی]] ضربت شمشیر خورد و در [[۲۱ رمضان]] به [[شهادت]] رسید و در [[نجف]] دفن شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۹؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۵۴.</ref>  
امام علی(ع) در [[۱۹ رمضان]]، به [[سال ۴۰ قمری]] در محراب [[مسجد کوفه]] در حال [[نماز]] به دست [[ابن ملجم مرادی]] ضربت شمشیر خورد و در [[۲۱ رمضان]] به [[شهادت]] رسید و در [[نجف]] دفن شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۹؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۵۴.</ref>  
خط ۸۸: خط ۸۸:
محمد بن علی مشهور به امام محمدِ باقر(ع) و امام پنجم شیعیان، فرزند امام سجاد(ع) و [[فاطمه دختر امام حسن(ع)]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۵.</ref> در سال ۵۷ق در [[مدینه]] متولد شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷ و ۱۵۸؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۱۰.</ref> او پس از پدرش به امر [[خدا]] و معرفی [[پیامبر(ص)]] و ائمه(ع) پیش از خود، به امامت رسید<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۸و۱۵۹.</ref> و در [[سال ۱۱۴ هجری قمری]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷ و ۱۵۸؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۲۶۴.</ref> توسط ابراهیم بن ولید بن عبدالملک برادرزاده [[هشام بن عبدالملک|هشام خلیفه اموی]] مسموم و شهید شد<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۱۰.</ref> و در [[قبرستان بقیع]] کنار پدرش به خاک سپرده شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷ و ۱۵۸؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۲۶۴.</ref> امام باقر(ع) در [[کربلا]] حضور داشت او در آن زمان چهار سال داشت.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۳۲۰.</ref>
محمد بن علی مشهور به امام محمدِ باقر(ع) و امام پنجم شیعیان، فرزند امام سجاد(ع) و [[فاطمه دختر امام حسن(ع)]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۵.</ref> در سال ۵۷ق در [[مدینه]] متولد شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷ و ۱۵۸؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۱۰.</ref> او پس از پدرش به امر [[خدا]] و معرفی [[پیامبر(ص)]] و ائمه(ع) پیش از خود، به امامت رسید<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۸و۱۵۹.</ref> و در [[سال ۱۱۴ هجری قمری]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷ و ۱۵۸؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۲۶۴.</ref> توسط ابراهیم بن ولید بن عبدالملک برادرزاده [[هشام بن عبدالملک|هشام خلیفه اموی]] مسموم و شهید شد<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۱۰.</ref> و در [[قبرستان بقیع]] کنار پدرش به خاک سپرده شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷ و ۱۵۸؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۲۶۴.</ref> امام باقر(ع) در [[کربلا]] حضور داشت او در آن زمان چهار سال داشت.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۳۲۰.</ref>


در دوران امامت امام پنجم که ۱۸ یا ۱۹ سال به طول انجامید،<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۲۶۵؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۱۰.</ref> از طرفی در اثر ظلم‌های [[بنی امیه]]، هر روز انقلاب و جنگی رخ می‌داد و این گرفتاری‌ها دستگاه خلافت را مشغول و از تعرض به اهل بیت دور می‌کرد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۱۷.</ref> از طرف دیگر، وقوع [[واقعه کربلا]] و مظلومیت [[اهل بیت]]، [[مسلمانان]] را مجذوب او ساخت و امکاناتی در نشر حقایق اسلامی و معارف اهل بیت برای آن حضرت به وجود آورد که برای هیچ‌یک از امامان گذشته میسر نشده بود از این رو [[احادیث]] بی‌شماری از او نقل شده است.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، صص۲۱۷-۲۱۸.</ref>
در دوران امامت امام پنجم که ۱۸ یا ۱۹ سال به طول انجامید،<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۲۶۵؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۱۰.</ref> از طرفی در اثر ظلم‌های [[بنی امیه]]، هر روز انقلاب و جنگی رخ می‌داد و این گرفتاری‌ها دستگاه خلافت را مشغول و از تعرض به اهل بیت دور می‌کرد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۱۷.</ref> از طرف دیگر، وقوع [[واقعه کربلا]] و مظلومیت [[اهل بیت]]، [[مسلمانان]] را مجذوب او ساخت و امکاناتی در نشر حقایق اسلامی و معارف اهل بیت برای آن حضرت به وجود آورد که برای هیچ‌یک از امامان گذشته میسر نشده بود از این رو [[احادیث]] بی‌شماری از او نقل شده است.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref>
به گفته [[شیخ مفید]]، [[احادیث]] او در معارف دین به حدی است که از هیچ یک از فرزندان [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] این مقدار روایات به جا نمانده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref>
به گفته [[شیخ مفید]]، [[احادیث]] او در معارف دین به حدی است که از هیچ یک از فرزندان [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] این مقدار روایات به جا نمانده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref>


خط ۱۲۶: خط ۱۲۶:
===امام هادی(ع) ===
===امام هادی(ع) ===
{{اصلی|امام هادی(ع)}}
{{اصلی|امام هادی(ع)}}
علی بن محمد مشهور به امام هادی یا امام علی النقی(ع)، امام دهم امامیه، فرزند امام جواد و [[سمانه مغربیه]] در [[سال ۲۱۲ هجری قمری|سال ۲۱۲ق]] در منطقه‌ای به نام [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۷؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵.</ref> و در سال [[سال ۲۵۴ قمری|۲۵۴ق]] در [[سامرا]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۷؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۷ و۳۱۲؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵.</ref> به دست [[المعتز بالله]]، [[خلیفه عباسی]] مسموم و شهید شد.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵؛ طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، صص۲۲۵-۲۲۶.</ref>
علی بن محمد مشهور به امام هادی یا امام علی النقی(ع)، امام دهم امامیه، فرزند امام جواد و [[سمانه مغربیه]] در [[سال ۲۱۲ هجری قمری|سال ۲۱۲ق]] در منطقه‌ای به نام [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۷؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵.</ref> و در سال [[سال ۲۵۴ قمری|۲۵۴ق]] در [[سامرا]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۷؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۷ و۳۱۲؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵.</ref> به دست [[المعتز بالله]]، [[خلیفه عباسی]] مسموم و شهید شد.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵؛ طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۵-۲۲۶.</ref>


امام هادی(ع) ۳۳ سال(۲۲۰ق-۲۵۴ق) امامت شیعیان را بر عهده داشت<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۷؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵.</ref> و در این مدت با شش [[خلیفه عباسی]] مانند [[معتصم]]، [[واثق]]، [[متوکل]]، [[منتصر]]، [[مستعین]] و معتز معاصر بود.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵؛ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۵۰۲.</ref>
امام هادی(ع) ۳۳ سال(۲۲۰ق-۲۵۴ق) امامت شیعیان را بر عهده داشت<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۷؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵.</ref> و در این مدت با شش [[خلیفه عباسی]] مانند [[معتصم]]، [[واثق]]، [[متوکل]]، [[منتصر]]، [[مستعین]] و معتز معاصر بود.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۵۵؛ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۵۰۲.</ref>
خط ۱۳۷: خط ۱۳۷:
[[پرونده:درهم نقره اولجایتو با نام دوازده امام شیعه(ع).jpg|بندانگشتی]]
[[پرونده:درهم نقره اولجایتو با نام دوازده امام شیعه(ع).jpg|بندانگشتی]]
{{اصلی|امام عسکری(ع)}}
{{اصلی|امام عسکری(ع)}}
حسن بن علی(ع) مشهور به امام حسن عسکری(ع) امام یازدهم شیعیان اثناعشری، فرزند امام هادی(ع) و [[حدیث (مادر امام حسن عسکری)|حَدِیث]] در سال ۲۳۲ق در مدینه متولد<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> و در [[سال ۲۶۰ قمری|سال ۲۶۰ق]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳ و۳۳۶؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> به دسیسه [[معتمد عباسی|معتمد]] خلیفه عباسی مسموم و شهید شد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، صص۲۲۷-۲۲۸؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> او را در خانه‌اش در [[سامرا]]، کنار مرقد پدرش به خاک سپردند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳و۳۳۶؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref>
حسن بن علی(ع) مشهور به امام حسن عسکری(ع) امام یازدهم شیعیان اثناعشری، فرزند امام هادی(ع) و [[حدیث (مادر امام حسن عسکری)|حَدِیث]] در سال ۲۳۲ق در مدینه متولد<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> و در [[سال ۲۶۰ قمری|سال ۲۶۰ق]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳ و۳۳۶؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> به دسیسه [[معتمد عباسی|معتمد]] خلیفه عباسی مسموم و شهید شد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۷-۲۲۸؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> او را در خانه‌اش در [[سامرا]]، کنار مرقد پدرش به خاک سپردند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳و۳۳۶؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref>


امام یازدهم به تصریح پدرش،‌ پس از او به امامت رسید و در دوران شش ساله امامتش<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳و۳۱۴؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> با معتز، مهتدی و معتمد عباسی معاصر بود.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref>  
امام یازدهم به تصریح پدرش،‌ پس از او به امامت رسید و در دوران شش ساله امامتش<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۳و۳۱۴؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> با معتز، مهتدی و معتمد عباسی معاصر بود.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref>  
خط ۱۹۵: خط ۱۹۵:
{{منابع}}
{{منابع}}
{{ستون|۲}}
{{ستون|۲}}
* ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، حیدرآباد، دایره المعارف العثمانیه، چاپ اول، ۱۳۹۳ق.
* أحمد بن حنبل، أحمد بن محمد بن حنبل، مسند أحمد، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
* ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکره الخواص من الأمّة فی ذکر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، مجمع العالمی لاهل البیت(ع)، ۱۴۲۶ق.
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، هند، دائرة المعارف النظامیة، چاپ اول، ۱۳۲۶ق.
* ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، قم، علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.
* ابن صباغ، علی بن محمد، الفصول المهمة فی معرفة‌الائمة، تحقیق سامی غریزی، قم، دارالحدیث، بی‌تا.
* ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق-۱۹۹۵م.
* ابوزرعه دمشقی،‌ عبدالرحمن بن عمرو، تاریخ ابی زرعة الدمشقی، دمشق، مجمع اللغة العربیة، بی‌تا.
* ابوزرعه دمشقی،‌ عبدالرحمن بن عمرو، تاریخ ابی زرعة الدمشقی، دمشق، مجمع اللغة العربیة، بی‌تا.
* أحمد بن حنبل، أحمد بن محمد بن حنبل، مسند أحمد، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
* ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکره الخواص من الأمّة فی ذکر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، مجمع العالمی لاهل البیت(ع)، ۱۴۲۶ق.
* ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، حیدرآباد، دایره المعارف العثمانیه، چاپ اول، ۱۳۹۳ق.
* ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، هند، دائرة المعارف النظامیة، چاپ اول، ۱۳۲۶ق.
* ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، قم، علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.
* ابن‌صباغ، علی بن محمد، الفصول المهمة فی معرفة‌الائمة، تحقیق سامی غریزی، قم، دارالحدیث، بی‌تا.
* ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق-۱۹۹۵م.
* بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ق-۱۹۸۱م.
* بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ق-۱۹۸۱م.
* بغدادی، خطیب، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق.
* بغدادی، خطیب، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق.
خط ۲۲۴: خط ۲۲۴:
* سجستانی، سلیمان بن الأشعث، سنن أبی داود، تحقیق وتعلیق سعید محمد اللحام، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۰ق-۱۹۹۰م.
* سجستانی، سلیمان بن الأشعث، سنن أبی داود، تحقیق وتعلیق سعید محمد اللحام، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۰ق-۱۹۹۰م.
* شاه محمدی، محمد علی، علی و شکوه غدیرخم بر فراز وحی و رسالت در ترجمه ینابیع الموده، قم، مهر امیر المؤمنین(ع)، ۱۳۸۴ش.
* شاه محمدی، محمد علی، علی و شکوه غدیرخم بر فراز وحی و رسالت در ترجمه ینابیع الموده، قم، مهر امیر المؤمنین(ع)، ۱۳۸۴ش.
* شبر، سیدعبدالله، حق الیقین فی معرفة اصول الدین، قم، انوار الهدی، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.
* شبر، سیدعبدالله، حق الیقین فی معرفة اصول الدین، قم، انوار الهدی، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.
* شبراوی، عبدالله بن محمد، الإتحاف بحب الأشراف، تصحیح سامی غریری، قم، دارالکتاب، ۱۴۲۳ق.
* شبراوی، عبدالله بن محمد، الإتحاف بحب الأشراف، تصحیح سامی غریری، قم، دارالکتاب، ۱۴۲۳ق.
* شهیدی، سیدجعفر، زندگانی امام صادق جعفر بن محمد(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
* شهیدی، سیدجعفر، زندگانی امام صادق جعفر بن محمد(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
* صافی گلپایگانی، لطف الله، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی(ویراست جدید)، قم، دفتر تنظیم و نشرآثار آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
* صافی گلپایگانی، لطف الله، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی(ویراست جدید)، قم، دفتر تنظیم و نشرآثار آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
* صدوق، محمد بن علی بن بابویه، الاعتقادات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.
* صدوق، محمد بن علی بن بابویه، الاعتقادات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.
* صدوق، محمد بن علی بن بابویه، عیون أخبار الرضا(ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.
* صدوق، محمد بن علی بن بابویه، عیون أخبار الرضا(ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.
* صدوق، محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
* صدوق، محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
خط ۲۴۴: خط ۲۴۴:
* قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة لذوی القربى، بیروت، دارالاسوة، بی‌تا.
* قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة لذوی القربى، بیروت، دارالاسوة، بی‌تا.
* کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، الإسلامیة، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
* کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، الإسلامیة، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
* مؤمن قمی، محمد، «ولایة ولی المعصوم(ع)»، در مجموعة الآثار المؤتمر العالمی الثانی للامام الرضا(ع)، مشهد، المؤتمر العالمی للامام الرضا(ع)، ۱۴۰۹ق.
* مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* محمدی، علی، شرح کشف المراد، قم، دارالفکر، چاپ چهارم، ۱۳۷۸ش.
* محمدی، علی، شرح کشف المراد، قم، دارالفکر، چاپ چهارم، ۱۳۷۸ش.
خط ۲۵۰: خط ۲۵۱:
* مفید، محمد بن محمد، اوائل المقالات، فی المذاهب و المختارات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، اوائل المقالات، فی المذاهب و المختارات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
* مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ نهم، ۱۳۸۶ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ نهم، ۱۳۸۶ش.
* مؤمن قمی، محمد، «ولایة ولی المعصوم(ع)»، در مجموعة الآثار المؤتمر العالمی الثانی للامام الرضا(ع)، مشهد، المؤتمر العالمی للامام الرضا(ع)، ۱۴۰۹ق.
* موسوی زنجانی، سید ابراهیم، عقائد الامامیة الاثنی عشریة، بیروت، مؤسسه اعلمی، چاپ سوم، ۱۴۱۳ق.
* موسوی زنجانی، سید ابراهیم، عقائد الامامیة الاثنی عشریة، بیروت، مؤسسه اعلمی، چاپ سوم، ۱۴۱۳ق.
* نعمانی، محمد بن ابراهیم، کتاب الغیبه، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق /۱۹۸۳م.
* نعمانی، محمد بن ابراهیم، کتاب الغیبه، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق /۱۹۸۳م.
۲۵۶

ویرایش