آیه ابتلای ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

== متن آیه ==

# خصال یا سنت‌های دهگانه‌ای است که به نظافت و [[احکام طهارت|طهارت]] بدن ارتباط دارند: [[مضمضه]]، [[استنشاق]]، مسواک کردن، [[ختنه کردن]]، کوتاه کردن سبیل و...

# مناسک [[حج]] است.

مقام خُلَّت آن است که انسان غرق در محبت و دوستی خداوند شده به چیزی جز او دل نمی‌بندد <ref>النهایة فی غریب الحدیث والأثر، ج2، ص 72</ref> در نتیجه در راه رضای خداوند از هیچ گونه فداکاری دریغ نمی‌ورزد.

این نکته نیز روشن است که آزمون‌های یاد شده در دوران [[نبوت]] و [[رسالت]] ابراهیم (علیه‌السلام) انجام گرفته است.

نظر نخست: پیشوایی حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) از ویژگی‌های او به شمار می‌رود. پس از آزمون‌های مهم، به ابراهیم (علیه‌السلام) [[امامت]] مردم عصر خود و عصرهای دیگر، حتی [[پیامبران]] و پیروی آنان عطا گردید؛ یعنی همگان از سنت‌های [[توحید|توحیدی]] او پیروی می‌کنند.<ref>تفسیر طبری، ج1، ص 610</ref>

این فرضیه به دلایل زیر پذیرفتنی نیست:

=== الگوی تمام عیار===

شرط رسیدن به این مقام آن است که فرد به درجه‌ای از کمال معنوی نایل شود که حتی [[ترک اولی]] ـ کارهایی که ترکش سزاوارتر است ـ نیز از او سر نزند. اگرچه [[پیامبران]] پیش از ابراهیم (علیه‌السلام) از مقام [[عصمت]] برخوردار بوده‌اند، ولی چنان که [[قرآن]] یادآور شده است گاهی، از آنان کارهایی سرزده که ترک آن سزاوارتر بوده است.<ref>طه:115، قصص:15</ref> این پیامبران از چنان مقام بلندی که به ابراهیم (علیه‌السلام) عطا گردید، برخوردار نبوده‌اند و نمی‌توان گفتار و رفتار آنان را به صورت کامل و همه جانبه اسوه و الگوی بشریت در همه اعصار دانست، ولی ابراهیم (علیه‌السلام) پس از انجام آزمون‌های سخت به مقامی رسید که اسوه والگوی تمام عیار همه انسان‌ها به شمار می‌رود.<ref>منشور جاوید، ج5، ص 234ـ 237</ref>

[[قرآن کریم]] یکی از اهداف [[بعثت]] را داوری در اختلافات دانسته می‌فرماید: خداوند [[پیامبران]] را برانگیخت، تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می‌کرد، با آنها نازل نمود، تا در میان مردم در آنچه اختلاف داشتند داوری کند.<ref>بقره:213</ref>

وجوهی که [[شیخ الطائفه]] بر تفکیک نبوت از امامت بیان کرده است، مدعای وی را اثبات نمی‌کند.

=== هدایت باطنی ===

چنین هدایتگری در گرو برخورداری از کمال وجودی و مقام معنوی ویژه‌ای است که پس از مجاهدت‌های بسیار به دست می‌آید. وی برای اثبات این نظریه به دسته‌ای از آیات [[قرآن]] استناد کرده است:

گفته شده ظالم کسی است که اوّلاً، مرتکب [[گناه کبیره]] شود و ثانیاً، از [[گناه]] خود توبه نکند، اما بر گناهکاری که [[توبه]] نماید، عنوان [[ظالم]] صدق نمی‌کند.<ref>شرح المواقف، ج8، ص 351 </ref><ref>المغنی، ج20، ص 194 </ref><ref>مفاتیح الغیب، ج4، ص 42 </ref> <ref>شرح العقائد النسفیه، ص 113</ref>

'''پاسخ دوم ''': در این جا به دلیل وجود قرینه‌ای قطعی، کسانی که مرتکب [[گناه]] گردند و سپس [[توبه]] کنند از عهد امامت بهره‌ای نخواهند داشت. فرزندان [[حضرت ابراهیم]] (علیه‌السلام) را در یک تقسیم بندی کلی به چهار دسته می‌توان تقسیم کرد: