پرش به محتوا

امر بین الامرین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Salvand
جز (اصلاح بخش استدلال عقلی)
imported>Mohamadhaghani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


== پیشینه نظریه ==
== پیشینه نظریه ==
اهمیت و جایگاه این نظریه با توجه به این مطلب است که مسئله [[جبر و اختیار]] در طول تاریخ مسئله‌ای همگانی و در همه ادیان و مذاهب مختلف مطرح بوده است؛<ref>جعفری، ''جبر و اختیار''، ص۱۳.</ref> علاوه بر اینکه این مسئله افزون بر جنبه نظری، جنبه عملی هم دارد<ref> طباطبایی، ''اصول فلسفه و روش رئالیسم''، ج۳، ص۱۵۱، پاورقی.</ref> و با مسائلی چون عدل الهی<ref>مطهری، ''عدل الهی''، ص۱۱.</ref> و آزادی اجتماعی در ارتباط است.


این نظریه را نخستین بار [[امیرمؤمنان]](ع) مطرح کردند. فردی درباره حقیقت [[قضا و قدر|قدر]] از ایشان پرسید. امام(ع) از او خواست که وارد این مسئله عمیق و پیچیده نشود؛ ولی آن فرد بر درخواستش اصرار کرد.امام فرمود: اکنون که از درخواست خود صرف نظر نمی‌کنی، بدان که در باب قدر نه [[جبر و اختیار|جبر]] در کار است و نه [[تفویض]]، بلکه امری میان دو امر است.<ref>مجلسی، ''بحارالانوار''، ج۵، ص۵۷.</ref>
این نظریه را نخستین بار [[امیرمؤمنان]](ع) مطرح کردند. فردی درباره حقیقت [[قضا و قدر|قدر]] از ایشان پرسید. امام(ع) از او خواست که وارد این مسئله عمیق و پیچیده نشود؛ ولی آن فرد بر درخواستش اصرار کرد.امام فرمود: اکنون که از درخواست خود صرف نظر نمی‌کنی، بدان که در باب قدر نه [[جبر و اختیار|جبر]] در کار است و نه [[تفویض]]، بلکه امری میان دو امر است.<ref>مجلسی، ''بحارالانوار''، ج۵، ص۵۷.</ref>
خط ۱۰: خط ۱۱:


== توضیح نظریه ==
== توضیح نظریه ==
مراد از امرین [[جبر و اختیار|جبر]] و [[تفویض]] است. بنابر نظریه جبر، اراده انسان در هیچ کاری از هیچ جهت دخالت ندارد و بنابر نظریه تفویض، اراده او در کارهای اختیاری‌اش از هر جهت مؤثر است و قدرت خداوند هیچ تأثیری ندارد، بلکه خداوند فقط انسان و قدرت او را به وجود آورده است. نظریه «امر بین الأمرین» این دو نظریه را باطل می‌شمارد و اثبات می‌کند در کارهای اختیاری انسان، هم اراده خدا و هم اراده انسان مؤثر است و این دو اراده در طول هم قرار دارند، و این همان حقیقت اختیار انسان در کارها است.
مراد از امرین [[جبر و اختیار|جبر]] و [[تفویض]] است. بنابر نظریه جبر، اراده انسان در هیچ کاری از هیچ جهت دخالت ندارد و بنابر نظریه تفویض، اراده او در کارهای اختیاری‌اش از هر جهت مؤثر است و قدرت خداوند هیچ تأثیری ندارد، بلکه خداوند فقط انسان و قدرت او را به وجود آورده است. نظریه «امر بین الأمرین» این دو نظریه را باطل می‌شمارد و اثبات می‌کند در کارهای اختیاری انسان، هم اراده خدا و هم اراده انسان مؤثر است و این دو اراده در طول هم قرار دارند، و این همان حقیقت اختیار انسان در کارها است.
اهمیت و جایگاه این نظریه با توجه به این مطلب است که مسئله [[جبر و اختیار]] در طول تاریخ مسئله‌ای همگانی و در همه ادیان و مذاهب مختلف مطرح بوده است؛<ref>جعفری، ''جبر و اختیار''، ص۱۳.</ref> علاوه بر اینکه این مسئله افزون بر جنبه نظری، جنبه عملی هم دارد<ref> طباطبایی، ''اصول فلسفه و روش رئالیسم''، ج۳، ص۱۵۱، پاورقی.</ref> و با مسائلی چون عدل الهی<ref>مطهری، ''عدل الهی''، ص۱۱.</ref> و آزادی اجتماعی در ارتباط است.
با اثبات نظریه امر بین الامرین و اعتقاد به آن، فرد و جامعه انسانی از آثار اعتقادی و عملیِ انسان‌ساز این نظریه برخوردار می‌شود و از پیامدهای باطل اعتقادی و عملیِ دو عقیده دیگر، یعنی جبر و تفویض، در امان خواهد بود.


== موافقان این نظریه ==
== موافقان این نظریه ==
کاربر ناشناس