پرش به محتوا

جنگ جمل: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ مارس ۲۰۲۱
imported>Mashg
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mashg
خط ۴۲: خط ۴۲:
===تعداد و آماده‌سازی دو سپاه===
===تعداد و آماده‌سازی دو سپاه===


طلحه و زبیر پس از آنکه از امام علی(ع) برای ادای [[عمره مفرده]] اجازه خواستند،<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۲.</ref> از مدینه به [[مکه]] رفتند،<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۱.</ref> و با [[عایشه]]، [[عبدالله بن عامر]] و یعلی بن امیة دیدار کردند.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۱.</ref> بنابر برخی روایات، [[طلحه]] و [[زبیر]] در [[مکه]] با [[عایشه]] دیدار و او را دعوت به خروج علیه امام علی(ع) کردند و در پاسخ به عایشه که پرسید آیا از وی می‌خواهند که بجنگد، او را به خون‌خواهی قتل عثمان و همچنین تشکیل شورای مسلمین برای تعیین خلیفه تشویق کردند.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۳.</ref>
طلحه و زبیر پس از آنکه از امام علی(ع) برای ادای [[عمره مفرده]] اجازه خواستند،<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۲۲.</ref> از مدینه به [[مکه]] رفتند،<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۲۱.</ref> و با [[عایشه]]، [[عبدالله بن عامر]] و یعلی بن امیة دیدار کردند.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۲۱.</ref> بنابر برخی روایات، [[طلحه]] و [[زبیر]] در [[مکه]] با [[عایشه]] دیدار و او را دعوت به خروج علیه امام علی(ع) کردند و در پاسخ به عایشه که پرسید آیا از وی می‌خواهند که بجنگد، او را به خون‌خواهی قتل عثمان و همچنین تشکیل شورای مسلمین برای تعیین خلیفه تشویق کردند.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۲۳.</ref>


اصحاب جمل با سپاهی ۹۰۰ نفری از مردم مدینه و مکه، به سوی بصره حرکت کردند<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۲؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص۴۵۴.</ref> و سپاه آنها به تدریج به سه هزار نفر رسید.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۲؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص‌۴۵۳.</ref> سپاه [[طلحه]] و [[زبیر]] و [[عایشه]] را کسانی از جمله [[سعید بن عاص]]، [[مروان بن حکم]] و عبدالرحمن بن عتاب همراهی می‌کردند.{{مدرک}} همچنین [[مغیرة بن شعبة]] در ابتدا مردم را به همراهی با سپاه جمل تشویق می‌کرد،‌ اما چندی بعد به [[طائف]] رفت و از جنگ کناره گرفت.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۳.</ref>
اصحاب جمل با سپاهی ۹۰۰ نفری از مردم مدینه و مکه، به سوی بصره حرکت کردند<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۲؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص۴۵۴.</ref> و سپاه آنها به تدریج به سه هزار نفر رسید.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۲۲؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص‌۴۵۳.</ref> به نقل بلاذری سپاه جمل را کسانی از جمله [[سعید بن عاص]]، [[مروان بن حکم]] و عبدالرحمن بن عتاب همراهی می‌کردند. [[مغیرة بن شعبة]] نیز ابتدا مردم را به همراهی با سپاه جمل تشویق می‌کرد،‌ اما چندی بعد به [[طائف]] رفت و از جنگ کناره گرفت.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۲۳.</ref>


دست راست لشکر اصحاب جمل، از قبیله ازد و به فرماندهی صبرة بن شیمان بودند و دست چپ، از قبایل تمیم، ضبه و الرباب بوده و فرمانده آنان هلال بن وکیع گزارش شده است.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۵.</ref> بنابر روایات تاریخی، سپاه اصحاب جمل، سی هزار یا بیش از آن بوده‌اند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص‌۵۰۵-۵۰۶؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص‌۴۶۱.</ref>
دست راست لشکر اصحاب جمل، از قبیله ازد و به فرماندهی صبرة بن شیمان بودند و دست چپ، از قبایل تمیم، ضبه و الرباب بوده و فرمانده آنان هلال بن وکیع گزارش شده است.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۵.</ref> بنابر روایات تاریخی، سپاه اصحاب جمل، سی هزار یا بیش از آن بوده‌اند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص‌۵۰۵-۵۰۶؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص‌۴۶۱.</ref>


[[امام علی(ع)]] پس از آنکه از رفتن [[طلحه]]، [[زبیر]] و [[عایشه]] به سوی [[بصره]] آگاهی یافت، [[سهل بن حنیف انصاری]] را به‌جای خود امیر [[مدینه]] ساخت و به [[ذی‌قار]] در نزدیکی بصره رفت.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۲.</ref> علی بن ابیطالب، سپس عثمان بن حنیف انصاری را والی بصره قرار داد.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۲۲.</ref> امام علی(ع) سپس با سپاه ۷۰۰ نفری، متشکل از ۴۰۰ تن از [[مهاجر|مهاجران]] و [[انصار]] که آماده حرکت به [[شام]] بودند، از شهر بیرون رفت تا شاید شورشیان را بازگرداند، اما چون به [[ربذه]]، در سه میلی مدینه رسید، معلوم شد که شورشیان دور شده‌اند.<ref>حموی‌، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ذیل کلمه ربَذَة.</ref> امام‌(ع) چند روز در ربذه ماند. در اینجا ششصد نیروی سواره از قبیله طَی به وی پیوستند<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref> و از مدینه برای او مرکب و سلاح رسید.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج‌۲، ص‌۱۵۸؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص‌۴۷۷-۴۷۹؛ خلیفة ‌بن خیاط‌، تاریخ خلیفة بن خیاط، ۱۴۱۵ق، ص‌۱۱۰.</ref>
[[امام علی(ع)]] پس از آنکه از رفتن [[طلحه]]، [[زبیر]] و [[عایشه]] به سوی [[بصره]] آگاهی یافت، [[سهل بن حنیف انصاری]] را به‌جای خود امیر [[مدینه]] ساخت و به [[ذی‌قار]] در نزدیکی بصره رفت. سپس عثمان بن حنیف انصاری را والی بصره قرار داد.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۲۲.</ref>  
 
پس ار آن امام علی(ع) با سپاه ۷۰۰ نفری، متشکل از ۴۰۰ تن از [[مهاجر|مهاجران]] و [[انصار]] که آماده حرکت به [[شام]] بودند، از شهر بیرون رفت تا شاید شورشیان را بازگرداند، اما چون به [[ربذه]]، در سه میلی مدینه رسید، معلوم شد که شورشیان دور شده‌اند.<ref>حموی‌، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ذیل کلمه ربَذَة.</ref> امام‌(ع) چند روز در ربذه ماند. در اینجا ششصد نیروی سواره از قبیله طَی به وی پیوستند<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref> و از مدینه برای او مرکب و سلاح رسید.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج‌۲، ص‌۱۵۸؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص‌۴۷۷-۴۷۹؛ خلیفة ‌بن خیاط‌، تاریخ خلیفة بن خیاط، ۱۴۱۵ق، ص‌۱۱۰.</ref>


سپاهیان امام علی(ع)، هفت گروه از قبایل گوناگون بودند. فرماندهی میمنه (سمت راست) لشکر امام علی(ع) با [[مالک اشتر]] و فرماندهی میسره (سمت چپ) با [[عمار بن یاسر]] بود. همچنین نعمان بن ربعی انصاری، فرمانده پیاده‌نظام بوده و پرچم لشکر را [[محمد بن حنفیه]] حمل می‌کرده است.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۵؛ شیخ مفید، الجمل و النصره، ۱۳۷۴ش، ص۳۳۶.</ref> در این جنگ، [[امام حسن(ع)]] در میمنه و [[امام حسین(ع)]] در میسره بود.<ref>شیخ مفید، الجمل و النصره، ۱۳۷۴ش، ص۳۴۸.</ref> تعداد سپاهیان امام علی(ع)، ۱۹ یا ۲۰ هزار تن ذکر شده است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص‌۵۰۵-۵۰۶؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص‌۴۶۱.</ref>
سپاهیان امام علی(ع)، هفت گروه از قبایل گوناگون بودند. فرماندهی میمنه (سمت راست) لشکر امام علی(ع) با [[مالک اشتر]] و فرماندهی میسره (سمت چپ) با [[عمار بن یاسر]] بود. همچنین نعمان بن ربعی انصاری، فرمانده پیاده‌نظام بوده و پرچم لشکر را [[محمد بن حنفیه]] حمل می‌کرده است.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۵؛ شیخ مفید، الجمل و النصره، ۱۳۷۴ش، ص۳۳۶.</ref> در این جنگ، [[امام حسن(ع)]] در میمنه و [[امام حسین(ع)]] در میسره بود.<ref>شیخ مفید، الجمل و النصره، ۱۳۷۴ش، ص۳۴۸.</ref> تعداد سپاهیان امام علی(ع)، ۱۹ یا ۲۰ هزار تن ذکر شده است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص‌۵۰۵-۵۰۶؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص‌۴۶۱.</ref>


عده‌ای، از هر دو طرف کناره گرفتند؛ از جمله [[احنف بن قیس|اَحْنَف بن قیس]] که به امام‌(ع) گفت اگر بخواهی با دویست نفر از خانواده‌ام به تو می‌پیوندم و اگر نه‌، با قبیله خود، بنی سعد، کناره می‌گیرم و چهار هزار شمشیر را از تو بازمی‌دارم‌. امام ترجیح داد که وی کناره گیرد.<ref>شیخ مفید، الجمل والنصرة، ۱۳۸۵ق، ص۲۹۵؛ بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۴؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص۵۰۰-۵۰۵؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۶۳.</ref>
عده‌ای، از هر دو طرف کناره گرفتند؛ از جمله [[احنف بن قیس|اَحْنَف بن قیس]] که به امام‌(ع) گفت اگر بخواهی با دویست نفر از خانواده‌ام به تو می‌پیوندم و اگر نه‌، با قبیله خود، بنی سعد، کناره می‌گیرم و چهار هزار شمشیر را از تو بازمی‌دارم‌. امام ترجیح داد که وی کناره گیرد.<ref>شیخ مفید، الجمل والنصرة، ۱۳۸۵ق، ص۲۹۵؛ بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۲، ص۳۴؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص۵۰۰-۵۰۵؛ ابن أعثم كوفي، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۶۳.</ref>


=== تلاش برای جلوگیری از جنگ ===
=== تلاش برای جلوگیری از جنگ ===
کاربر ناشناس