ورقة بن نوفل: تفاوت میان نسخه‌ها

| اندازه تصویر =۳۵۰px

'''وَرَقَة بن نَوْفَل''' پسرعموی [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه(س)]] همسر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و بشارت‌دهنده [[نبوت]] رسول اکرم(ص) در آغاز بعثت بود. او را در زمان [[جاهلیت]] از دانایان عرب و مخالف [[شرک]] و بت پرستی دانسته‌اند که برای به دست آوردن دین حقیقی به [[شام]] رفت و دین [[مسیحیت]] را برگزید.  

وی شاهد [[معجزه|معجزاتی]] از زمان کودکی و نبوت رسول اکرم(ص) و نماینده حضرت خدیجه(س) در خواستگاری پیامبر(ص) بود. نقش او در زمان بعثت و تصدیق نبوت حضرت محمد(ص)، بازتاب گسترده‌ای در منابع [[فریقین]] با عبارات مختلف داشته است. در برخی از نقل‌ها آمده که پیامبر(ص) در مورد نبوت و دریافت وحی از جانب [[جبرئیل]] تردید نمود که با راهنمایی و بشارت ورقه بن نوفل به نبوت خود اطمینان پیدا کرد.

ورقه بن نوفل، حکیم<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۴۵۷؛ بحرانی، حلیة الأبرار، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶.</ref> و از دانایان عرب دانسته شده<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۲۲۲.</ref> و حتی ادعا شده عالم‌ترین فرد در [[مکه]]<ref> مستوفی قزوینی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۱۳۶.</ref> و اعلم زمان خود بود.<ref>استرآبادی، آثار احمدی، ۱۳۷۴ش، ص۸۰.</ref> عده‌ای معتقدند که ورقه کشیش بوده<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۴؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۰۶ به نقل از واقدی.</ref> و عالمان زیادی از [[اهل کتاب]] را می‌شناخت.<ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۶؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۳۸؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> او کتاب ادیان را مطالعه می‌کرد<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> و علاوه بر تسلط به زبان عبری،<ref>ابن أثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۸۲؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۲۲۸.</ref> توانایی نوشتن زبان عربی<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۱۸.</ref> به عبری را نیز داشته است<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰.</ref> و حتی [[انجیل]] را به زبان عبری<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، مقدمه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.</ref> و عربی می‌نوشت.<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۸۴؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۳۹.</ref>

برخی معتقدند که ورقه بن نوفل در زمان [[بعثت]]<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> و قبل از دعوت پیامبر(ص) در سال ۱۲ قبل از [[هجرت به مدینه|هجرت]]<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۱۵؛ بحرانی، حلیة الأبرار، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶.</ref> از دنیا رفت؛ اما برخی ملاقات او با [[بلال حبشی]] را که در حال شکنجه به دست [[شرک|مشرکان]] بود، دلیلی بر زنده بودن او در زمان دعوت پیامبر(ص) دانسته‌اند<ref>ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۷۶.</ref> و حتی گفته شده که بعد از هجرت در مسیر [[شام]]، پیامبر(ص) را ملاقات کرد و پیامبر از او خواست در یکی جنگ‌ها شرکت کند. ورقه با قبول درخواست ایشان به بلاد لخم و جذام رفت و در آنجا کشته شد و پیامبر برای او رحمت فرستاد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۰۷ به نقل از واقدی.</ref>

== دین ورقه بن نوفل ==

ورقه بن نوفل را [[اهل کتاب]]<ref> زندانی، بینات الرسول(ص) و معجزاته، قاهره،ص۲۳.</ref> و از جمله هدایت یافتگان زمان [[جاهلیت]] دانسته‌<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۱، ص۲۵۷؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۴۹۱.</ref> که با دین قوم خود به مخالفت پرداخت<ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۵؛ ابن طاووس، سعد السعود، قم، ص۲۱۵.</ref>و از [[شرک]] و بت‌پرستی دوری گزید<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲،ص:۱۲۰؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸،ص:۱۱۵؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۲۰۴.</ref> و در سفری به [[شام]]،<ref>قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۳۵؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۳۰.</ref> دین [[حنیف|حنیف ابراهیم]]<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۲۶؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۱۱۸.</ref> یا دین [[نصرانی]] را برگزید.<ref> ابن قتیبة دینوری، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۵۹؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۴۹۱؛ ماوردی، أعلام النبوة، ۱۴۰۹ق، ص۲۳۸؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰.</ref> {{یادداشت|ورقه بن نوفل در زمان جاهلیت به همراه چند نفر، اَعمال و رفتار بت‌پرستان را تقبیح(ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵، ج۳، ص۴۲۳؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۰۶.) و برای تحقیق و به دست آوردن دین حقیقی به شام سفر کرد(قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۳۵؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۳۰.) و در نهایت بنا به گفته برخی در منطقه موصل در ملاقات با یک راهب مسیحی که به او وعده یافتن حقیقت در سرزمین مکه داده بود(بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۴،۱۴۴.) به مسیحیت ایمان آورد(ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۱۶.) و این اعتقاد بنابه گفته خودش، تا زمان رسیدن به دین جدید بود.(ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۳۰.)}} وی ذبح حیوانات دوران جاهلیت را قبول نداشت<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> و [[خمر]]<ref>ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۸۱۹؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۶۵.</ref> و [[ازلام]] را [[حرام]] می‌دانست.<ref>ابن حبیب، المحبر، بیروت، ص۲۳۷؛ بغدادی، المنمق، ۱۴۰۵ق، ص۴۲۲.</ref>