کفاره روزه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←مفهوم‌شناسی: تصحیح عبارات
Rezai.mosavi (بحث | مشارکتها) |
Rezai.mosavi (بحث | مشارکتها) جز (←مفهوم‌شناسی: تصحیح عبارات) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
کفاره روزه در صورتی واجب می‌شود که روزه‌دار بداند آنچه انجام می‌دهد، از [[مبطلات روزه]] است. همچنین به فتوای برخی فقیهان انجام عمدی هر یک از مبطلات روزه، سبب [[کفاره]] می‌شود. در مقابل برخی فقهاء معتقدند باطل کردن عمدی روزه لزوماً به معنای واجب شدن کفاره نیست. | کفاره روزه در صورتی واجب می‌شود که روزه‌دار بداند آنچه انجام می‌دهد، از [[مبطلات روزه]] است. همچنین به فتوای برخی فقیهان انجام عمدی هر یک از مبطلات روزه، سبب [[کفاره]] می‌شود. در مقابل برخی فقهاء معتقدند باطل کردن عمدی روزه لزوماً به معنای واجب شدن کفاره نیست. | ||
بنابر نظر فقهای شیعه، اگر کسی روزه‌اش را با کار حرام مانند [[ | بنابر نظر فقهای شیعه، اگر کسی روزه‌اش را با کار حرام مانند [[زنا]] یا نوشیدن [[شراب]] باطل کند، [[کفاره جمع]] (دو ماه روزه و غذا دادن به شصت فقیر) بر او واجب می‌شود. با این حال، برخی فقها کفاره جمع را [[احتیاط مستحب]] و برخی [[احتیاط واجب]] دانسته‌اند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
[[کفاره]] جریمه مالی یا بدنی‌ای است که در ازای ارتکاب برخی [[گناه|گناهان]] بر عهده مکلف گذاشته می‌شود.<ref> نگاه کنید به مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۶۵.</ref> کفاره غالباً موجب سقوط یا تخفیف [[عذاب|مجازات اخروی]] [[گناه]] می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۶۵.</ref> | [[کفاره]] جریمه مالی یا بدنی‌ای است که در ازای ارتکاب برخی [[گناه|گناهان]] بر عهده مکلف گذاشته می‌شود.<ref> نگاه کنید به مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۶۵.</ref> کفاره غالباً موجب سقوط یا تخفیف [[عذاب|مجازات اخروی]] [[گناه]] می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۶۵.</ref> | ||
[[فقیه|فقیهان]] | [[فقیه|فقیهان]] معتقدند، با باطل کردن عمدیِ برخی روزه‌ها، کفاره روزه واجب می‌شود: | ||
* روزه [[رمضان|ماه مبارک رمضان]] | * روزه [[رمضان|ماه مبارک رمضان]] | ||
* قضای روزه رمضان که پس از [[اذان ظهر]] باطل شود. | * قضای روزه رمضان که پس از [[اذان ظهر]] باطل شود. | ||
* | * روزه [[نذر|نذری]] که زمان معینی داشته باشد.<ref>خوئی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> | ||
==انواع کفاره روزه== | ==انواع کفاره روزه== | ||
مشهور فقهای شیعه کفاره روزه را یکی از سه مورد ذیل دانسته‌اند: | مشهور فقهای شیعه کفاره روزه را یکی از سه مورد ذیل دانسته‌اند: | ||
* روزه دو ماه پشت سر هم که باید سی و یک روز آن پی در پی باشد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۷</ref> | * روزه دو ماه پشت سر هم که باید سی و یک روز آن پی در پی باشد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۷</ref> | ||
* غذا دادن به شصت [[فقیر]] | * اِطعام (غذا دادن) به شصت [[فقیر]] | ||
*آزاد کردن یک بنده.<ref>صدوق، مجموعة فتاوی ابن بابویه، قم، ص۷۳.</ref> (البته آزادکردن بنده امروزه موضوعیت ندارد و از این‌رو برداشته شده است.<ref>مکارم، رسالة توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۲۵۳.</ref>) | *آزاد کردن یک بنده.<ref>صدوق، مجموعة فتاوی ابن بابویه، قم، ص۷۳.</ref> (البته آزادکردن بنده امروزه موضوعیت ندارد و از این‌رو برداشته شده است.<ref>مکارم، رسالة توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۲۵۳.</ref>) | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
در مقابل برخی از فقیهان معتقدند که باطل کردن عمدی روزه لزوماً به معنای واجب شدن کفاره نیست.<ref> نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۳۸.</ref> به فتوای [[امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[اذان صبح]] بیدار نشود؛ تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفاره‌ای بر گردنش نیست؛ کسی که در حال روزه به عمد قی کند هم همین حکم را دارد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref> | در مقابل برخی از فقیهان معتقدند که باطل کردن عمدی روزه لزوماً به معنای واجب شدن کفاره نیست.<ref> نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۳۸.</ref> به فتوای [[امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[اذان صبح]] بیدار نشود؛ تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفاره‌ای بر گردنش نیست؛ کسی که در حال روزه به عمد قی کند هم همین حکم را دارد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref> | ||
== | ==کفاره روزه در صورت باطل‌کردن آن با کار حرام== | ||
{{همچنین ببینید|کفاره جمع}} | {{همچنین ببینید|کفاره جمع}} | ||
گروهی از فقها معتقدند، اگر شخصی روزه‌اش را با مبطلات حلال مانند نوشیدن آب، باطل کند باید علاوه بر قضای روزه، یکی از موارد کفاره را نیز انجام دهد.<ref> بهجت، جامع المسائل، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹.</ref> ولی اگر به وسیله کاری حرام مانند [[زنا]] یا نوشیدن [[خمر|شراب]] روزه‌اش را باطل کند، باید هر سه کفاره را [[ادا]] کند که به آن کفاره جمع می‌گویند.<ref>بهجت، جامع المسائل، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹.</ref> البته برخی از مراجع، انجام کفاره جمع را [[احتیاط مستحب]]<ref>سیستانی، توضیح المسائل، ۱۳۹۳ش، ص۲۹۸-۲۹۹.</ref> و برخی [[احتیاط واجب]] دانسته‌اند.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۴.</ref> | |||
==تفاوت کفاره روزه و فدیه== | ==تفاوت کفاره روزه و فدیه== | ||
گاهی در عُرف، کفاره به معنای [[فدیه]] به کار می‌رود؛ برای مثال از یک [[مد طعام|مُد طعام]] (۷۵۰ گرم گندم و مانند آن)، به‌عنوان کفاره روزه یاد می‌شود،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: خامنهای، اجوبة الاستفتائات، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۸، س۸۰۲.</ref> در حالی که فدیه جانشین روزه است و در ازای نگرفتن روزه به‌علت ناتوانی بر اثر بیماری یا مانند آن و تأخیر قضای روزه تا ماه رمضان بعد ([[کفاره تأخیر]]) پرداخت می‌شود.<ref>صدر، ماوراءالفقه، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۲۰.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||