پرش به محتوا

برهان علیت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۴: خط ۶۴:
* '''انکار اصل علیت''': هیوم و کانت [[اصل علیت]] را نیز انکار کرده‌اند.<ref>گیسلر،‌ فلسفه دین، ۱۳۹۱ش، ص۲۵۸ - ۲۶۱.</ref> برخی اصل علیت را مورد تردید یا اختلاف برانگیز دانسته‌اند.<ref>هیک، فلسفه دین،‌ ۱۳۸۱ش، ص۵۵.</ref> با زیر سؤال بردن اصل علیت، برهان علیت عقیم و ناکارآمد خواهد شد.<ref>هیک، فلسفه دین،‌ ۱۳۸۱ش، ص۵۶.</ref>  
* '''انکار اصل علیت''': هیوم و کانت [[اصل علیت]] را نیز انکار کرده‌اند.<ref>گیسلر،‌ فلسفه دین، ۱۳۹۱ش، ص۲۵۸ - ۲۶۱.</ref> برخی اصل علیت را مورد تردید یا اختلاف برانگیز دانسته‌اند.<ref>هیک، فلسفه دین،‌ ۱۳۸۱ش، ص۵۵.</ref> با زیر سؤال بردن اصل علیت، برهان علیت عقیم و ناکارآمد خواهد شد.<ref>هیک، فلسفه دین،‌ ۱۳۸۱ش، ص۵۶.</ref>  


پاسخ: اصل علیت، این اصل را از [[بدیهیات اولیه]] و بی‌نیاز از هرگونه دلیل و برهان دانسته‌اند.<ref>مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۴۵و۴۶.</ref> از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی، اصل علیت یک قضیه تحلیلی است که مفهوم محمول آن (نیازمندی به علت) از مفهوم موضوع‌(معلول) به دست می‌آید. بنابراین مفهوم موضوع(معلول) شامل معنای احتیاج به علت می‌شود و از این رو از بدیهیات اولیه است و صرف تصور موضوع و محمول برای تصدیق آن کفایت می‌کند.<ref>مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۴۵.</ref>  
پاسخ: اصل علیت را از [[بدیهیات اولیه]] و بی‌نیاز از هرگونه دلیل و برهان دانسته‌اند.<ref>مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۴۵و۴۶.</ref> از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی، اصل علیت یک قضیه تحلیلی است که مفهوم محمول آن (نیازمندی به علت) از مفهوم موضوع‌(معلول) به دست می‌آید. بنابراین مفهوم موضوع (معلول) شامل معنای احتیاج به علت می‌شود و ازاین‌رو، از بدیهیات اولیه است و صرف تصور موضوع و محمول برای تصدیق آن کفایت می‌کند.<ref>مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۴۵.</ref>  
* '''نقض اصل علیت''': جان هاسپرز برآن است وجود علت العلل، نقض اصل علیت است؛ زیرا این گزاره که «خدا علت ندارد»، با این اصل که «هر چیزی علتی دارد»، در تناقض است.<ref>شاکرین، براهین اثبات وجود خدا در نقدی بر شبهات جان هاسپرز، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۱.</ref>
* '''نقض اصل علیت''': جان هاسپرز برآن است وجود علت العلل، نقض اصل علیت است؛ زیرا این گزاره که «خدا علت ندارد»، با این اصل که «هر چیزی علتی دارد»، در تناقض است.<ref>شاکرین، براهین اثبات وجود خدا در نقدی بر شبهات جان هاسپرز، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۱.</ref>


خط ۷۲: خط ۷۲:
پاسخ: از آنجا که همه موجودات متناهی، معلول هستند، علت نخستین نمی‌تواند متناهی باشد؛ زیرا در این صورت،‌ خود نیازمند علتی دیگر بوده، تسلسل محال پیش خواهد آمد.<ref>گیسلر، فلسفه دین، ۱۳۹۱ش، ص۲۹۲.</ref>
پاسخ: از آنجا که همه موجودات متناهی، معلول هستند، علت نخستین نمی‌تواند متناهی باشد؛ زیرا در این صورت،‌ خود نیازمند علتی دیگر بوده، تسلسل محال پیش خواهد آمد.<ref>گیسلر، فلسفه دین، ۱۳۹۱ش، ص۲۹۲.</ref>


برخی اشکالات ناشی از اصل علیت را ناشی از عدم درک صحیح آن دانسته‌اند که با دقت و ژرف‌نگری همه آنها رفع خواهند شد.<ref>حسین‌زاده، فلسفه دین، ۱۳۸۰ش، ص۳۶۹.</ref>
برخی، اشکالات ناشی از اصل علیت را ناشی از عدم درک صحیح آن دانسته‌اند که با دقت و ژرف‌نگری همه آنها رفع خواهند شد.<ref>حسین‌زاده، فلسفه دین، ۱۳۸۰ش، ص۳۶۹.</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
[[برهان امکان و وجوب]]
[[برهان امکان و وجوب]]
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۱۹

ویرایش