رمی جمرات: تفاوت میان نسخه‌ها

'''رَمْیِ جَمَرات''' (پرتاب سنگ‌ریزه‌ها)، از اعمال [[واجب]] در [[مناسک حج]] به معنی پرتاب کردن ۷ سنگ‌ریزه به سوی نمادهای شیطان. این عمل در سرزمین [[منا|مِنا]] و در روز [[عید قربان]] و دو روزِ بعد از آن انجام می‌شود. این عمل به نوعی پیروی نمادین از رفتار [[ابراهیم]] پیامبر شمرده می‌شود.

جَمْرَه (جمع آن جَمَرات و جِمار) واژه‌ای عربی است که به معنای قطعه سوزان آتش‌، سنگ‌ریزه و جز اینها به کار رفته است‌.<ref>ابن فارس‌، ذیل «جمر»</ref> در اصطلاح دینی‌، جمرات یا جمرات ثلاث‌، نام سه محل مخصوص در [[سرزمین منا|سرزمین مِنا]] است که با ستون‌های سنگی مشخص شده‌اند و از آن رو به آنها جَمْره گفته می‌شود که محل تجمع سنگ‌ریزه‌هایی هستند که حاجیان به سوی آنها پرتاب می‌کنند یا بدین سبب که توده سنگ‌ریزه (جِمار) به سوی آنها پرتاب می‌شود یا از آن رو که مردم گرد آنها جمع می‌شوند.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل «جمر»</ref> «رَمْی» نیز به معنای افکندن و انداختن است.<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه رمی.</ref>

==سابقه تاریخی رمی جمرات==

در برخی [[روایات]]، اولین کسی که در این سرزمین [[شیطان]] را رمی کرد [[حضرت آدم]](ع) است؛<ref>صدوق، علل الشرائع، قم، مکتبة الداوری، صص ۴۲۳; شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت، ج۱۴، ص۵۴ و ۵۵</ref><ref group="یادداشت"> از امام صادق(ع) نقل شده است: نخستین كسی كه رمی جمرا کرد، آدم بود. چون خداوند اراده فرمود كه آدم را توبه دهد، جبرئیل را نزد او فرستاد. جبرئیل گفت: خداوند مرا نزد تو فرستاده تا مناسكی كه به وسیله آن توبه تو پذیرفته می‌شود به تو بیاموزم و آنگاه او را به مشاعر (عرفات، مشعر و منا) برد. وقتی كه خواست او را از منا به طواف خانه خدا آورد، در ناحیه جمره عقبه شیطان بر آدم آشكار گشت و از او پرسید: آهنگ كجا داری؟ جبرئیل به آدم گفت: او را هفت سنگ بزن و با انداختن هر سنگی تكبیر بگو. آدم چنانكه جبرئیل گفت، انجام داد و شیطان رفت.جبرئیل روز دوم دست آدم را گرفت تا به جمره اولی رسید. ابلیس بر او آشكار شد، جبرئیل گفت: هفت سنگ به او بزن و با هر سنگی تكبیر بگو. آدم چنان كرد. ابلیس رفت و دوباره در محل جمره وسطی بر او آشكار شد و به آدم گفت: آهنگ كجا داری؟ جبرئیل گفت: او را هفت سنگ بزن و با هر سنگی تكبیربگو، و آدم چنان كرد و ابلیس فرار كرد و این عمل را تا چهار روز انجام داد و جبرئیل بعد از آن به آدم گفت: شیطان را بعد از این هرگز نخواهی دید. صدوق، علل الشرائع، قم، مکتبة الداوری، صص ۴۲۳; شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت، ج۱۴، ص۴۰۱، بحارالانوار، چاپ بیروت، ج۹۶، باب علل الحج و افعاله، ح۵ و ح۱۴</ref>

رمی جمرات در [[دوران جاهلیت]] نیز جزئی از [[مناسک حج]] بوده است<ref>ابن هشام، سیرةالنبی، قاهره، مطبعة مصطفی البابی الحلبی، ج۱، ص۱۲۵ و ۱۲۶</ref> و در شعری از جناب [[ابوطالب]] نیز به رمی جمرات اشاره شده است.<ref group="یادداشت">وبالجَمْرة الکبری اذا صَمَدوا لها *** یؤُمون قَذْفاً رأسها بالجنادل؛ ابن هشام، سیرةالنبی، قاهره، مطبعة مصطفی البابی الحلبی، ج۱، ص۲۹۳</ref>

==جمرات سه‌گانه==

فاصله تقریبی جمره وُسطیٰ با جمره اول ۱۵۶ متر و فاصله آن با جمره عقبه ۱۱۶ متر است‌.<ref>محمد بن اسحاق فاکهی‌، اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه‌، ج۴‌، ص۳۰۷، چاپ عبدالملک بن عبداللّه بن دهیش‌، بیروت ۱۴۱۹/۱۹۹۸</ref>

بانوان می‌توانند [[وقوف در مشعر]] را در شبِ عید قربان انجام داده و پس از ورود به سرزمین مِنا، رمی جمره عقبه روز عید قربان را شبانگاه انجام دهند ولی رمی جمرات بعدی را باید در روز انجام دهند مگر به دلیل شلوغی یا عذری دیگر امکان رمی در روز را نداشته باشند که در اینصورت لازم است شبانگاه رمی‌ها را انجام دهند.<ref>مناسک حج، م۱۰۰۰</ref>

* سنگ‌ریزه‌ها به اندازه یک بند انگشت و کوچک‌تر از آن باشد ولی نه آنقدر ریز که مانند شن و ماسه باشد.

* بکر باشد؛ یعنی خود یا دیگری هرچند در سالهای گذشته آن را به وجه صحیح به جمره نزده باشد.

* مباح باشد نه [[غصب|غصبی]].

* پرتاب کردن با دست.

* سنگها یکی یکی انداخته شوند، نه با هم و یکباره یا چند تا چند تا.<ref>مناسک حج، ص۴۲۶-۴۳۰</ref>

==مستحبات رمی==

* هنگام پرتاب هر سنگ بگوید: {{عربی|اَللّه اَکبَرُ، اَللّهُمَّ ادْحَرْ عَنِّی الشَّیطانَ، اللّهُمَّ تَصدِیقاً بِکتابِک وَ عَلی سُنَّةِ نَبِیک، اللّهُمَّ اجْعَلْهُ لی حَجّاً مَبْرُوراً وَ عَمَلاً مَقْبُولاً وَ سَعْیاً مَشْکوراً وَ ذَنْباً مَغْفُور}}.

* ایستاده رجم کردن.<ref>مناسک حج، م۱۰۲۷</ref>

* فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۴ ص۱۴۷ - ۱۵۰

{{حج و عمره}}

[[ar:رمي الجمرات]]

[[ur:رمی جمرات]]

[[رده:احکام حج]]

[[رده:اصطلاحات فقهی]]

[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]