confirmed، templateeditor
۱۱٬۳۷۹
ویرایش
ملاعلی معصومی همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری) |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| خویشاوندان سرشناس = حسین معصومی (فرزند) | | خویشاوندان سرشناس = حسین معصومی همدانی(فرزند) | ||
| تاریخ تولد = [[۱۲ ربیع الاول]] ۱۳۱۲ق /۱۲۷۴ش | | تاریخ تولد = [[۱۲ ربیع الاول]] ۱۳۱۲ق /۱۲۷۴ش | ||
| شهر تولد =رزن، روستای وَفس | | شهر تولد =رزن، روستای وَفس | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
علی بن ابراهیم معصومی معروف به آخوند ملاعلی همدانی در | علی بن ابراهیم معصومی معروف به آخوند ملاعلی همدانی در [[۱۲ ربیع الاول]] سال ۱۳۱۲ق (۱۲۷۴ش) در روستای «وَفْس»، از توابع شهرستان رَزَن-[[همدان]]، به دنیا آمد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۷.</ref> پدر او ابراهیم، که کشاورزی ساده و با ایمان بود، ملاعلی را برای تحصیل علوم شرعی و تربیت اسلامی نزد [[آخوند]] ملامحمدتقی ثابتی برد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref> | ||
ملاعلی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، برای ادامه تحصیل راهی شهر همدان شد و به یادگیری دروسی همچون صرف، نحو، معانی بیان و [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] پرداخت و سپس برای تکمیل دروس به [[حوزه علمیه تهران]] رفت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳ و۳۳۴؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۷.</ref> در مدت پنج سال حضورش در [[تهران]]، دروس منطق، [[فلسفه]]، ریاضیات و هیئت را نزد اساتیدی چون [[ملامحمد هیدجی]] معروف به حکیم هیدجی، فیلسوف و عارف زنجانی و [[میرزا مهدی آشتیانی]] از فیلسوفان و عارفان تهرانی گذارند.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref> | ملاعلی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، برای ادامه تحصیل راهی شهر همدان شد و به یادگیری دروسی همچون صرف، نحو، معانی بیان و [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] پرداخت و سپس برای تکمیل دروس به [[حوزه علمیه تهران]] رفت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳ و۳۳۴؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۷.</ref> در مدت پنج سال حضورش در [[تهران]]، دروس منطق، [[فلسفه]]، ریاضیات و هیئت را نزد اساتیدی چون [[ملامحمد هیدجی]] معروف به حکیم هیدجی، فیلسوف و عارف زنجانی و [[میرزا مهدی آشتیانی]] از فیلسوفان و عارفان تهرانی گذارند.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref> | ||
ملاعلی با ورود [[عبدالکریم حائری یزدی]] | ملاعلی با ورود [[عبدالکریم حائری یزدی]] به قم در سال ۱۳۴۰ق، برای ادامه تحصیل نزد آن استاد وارد شهر [[قم]] شد و ده سال نزد او به شاگردی پرداخت و به مرحله [[اجتهاد]] نائل شد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۴؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref> او سپس به تدریس دروس [[حوزه علمیه|حوزه]] مانند [[شرح لمعه]]، [[مکاسب]] و [[کفایه]] پرداخت.<ref>ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت:حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref> | ||
در سال ۱۳۵۰ق با درخواست مردم همدان و پیشنهاد استادش شیخ عبدالکریم حائری، برای سرپرستی حوزه علمیه همدان به همدان بازگشت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۵؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref> | در سال ۱۳۵۰ق با درخواست مردم همدان و پیشنهاد استادش شیخ عبدالکریم حائری، برای سرپرستی حوزه علمیه همدان به همدان بازگشت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۵؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
===درگذشت=== | ===درگذشت=== | ||
آخوند ملاعلی در [[۳۱ تیر]] ۱۳۵۷ش ( [[۱۶ شعبان]] ۱۳۹۸ق) بر اثر بیماری از دنیا رفت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۳؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت:حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۶۹.</ref> پیکر او پس از [[تشییع]] در باغ بهشت همدان به خاک سپرده شد.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> | آخوند ملاعلی در [[۳۱ تیر]] ۱۳۵۷ش ( [[۱۶ شعبان]] ۱۳۹۸ق) بر اثر بیماری از دنیا رفت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۳؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت:حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۶۹.</ref> پیکر او پس از [[تشییع]] در باغ بهشت همدان به خاک سپرده شد.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> | ||
[[پرونده:تشییع جنازه ملاعلی معصومی همدانی در همدان.jpg|بندانگشتی|تشییع جنازه آخوند ملاعلی همدانی در همدان.]] | [[پرونده:تشییع جنازه ملاعلی معصومی همدانی در همدان.jpg|بندانگشتی|[[تشییع جنازه]] آخوند ملاعلی همدانی در همدان.]] | ||
گفته شده که آیات عظام [[سید محمدرضا گلپایگانی|گلپایگانی]]، خوانساری و شاهرودی و گروهی از مردم و دانشجویان شهرهای مختلفی چون | گفته شده که آیات عظام [[سید محمدرضا گلپایگانی|گلپایگانی]]، خوانساری و شاهرودی و گروهی از مردم و دانشجویان شهرهای مختلفی چون [[قم]]، تبریز، [[مشهد]] و [[شیراز]] در تشییع جنازه ملاعلی حضور داشتند.<ref>مؤمن، «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۹.</ref> بنابر گزارش‌ها، پس از درگذشت ملاعلی، در شهرهای مختلف همچون [[قم]]، [[تهران]] و [[تبریز]] و از سوی علما و مراجع تقلیدی چون [[آیت الله مرعشی نجفی]] مجالس ترحیم برگزار شد.<ref>مؤمن، «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref> گفته شده تشییع جنازه و مجالس ترحیم ملاعلی تبدیل به تظاهراتی علیه رژیم پهلوی شد.<ref>مؤمن، «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref> | ||
==ویژگی‌های اخلاقی== | ==ویژگی‌های اخلاقی== | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
*[[میرزا جواد آقا ملکی تبریزی]](درگذشت ۱۳۴۳ق)، ملاعلی در اخلاق و عرفان نزد این استاد تلمّذ کرد؛ | *[[میرزا جواد آقا ملکی تبریزی]](درگذشت ۱۳۴۳ق)، ملاعلی در اخلاق و عرفان نزد این استاد تلمّذ کرد؛ | ||
*شیخ محمدرضا تنکابنی، پدر خطیب معروف [[محمدتقی فلسفی]] (درگذشت ۱۳۸۵ق) | *شیخ محمدرضا تنکابنی، پدر خطیب معروف [[محمدتقی فلسفی]] (درگذشت ۱۳۸۵ق) | ||
*[[ | *[[عبدالکریم حائری یزدی]](درگذشت ۱۳۵۵ق)، در فقه و اصول به مدت ده سال از او بهره برد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۵۵؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴و۵۰۵.</ref> | ||
گفته شده ملاعلی بیشترین بهره علمی در علوم عقلی را از حکیم هیدجی و در علوم نقلی از محضر شیخ عبدالکریم حائری برد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۵۵.</ref> | گفته شده ملاعلی بیشترین بهره علمی در علوم عقلی را از حکیم هیدجی و در علوم نقلی از محضر شیخ عبدالکریم حائری برد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۵۵.</ref> | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
*[[سید رضا بهاءالدینی]]، | *[[سید رضا بهاءالدینی]]، | ||
*[[سیدمحمود طالقانی]]، | *[[سیدمحمود طالقانی]]، | ||
*[[ | *[[شهید محمد مفتح]]، | ||
*[[حسین نوری همدانی]]، | *[[حسین نوری همدانی]]، | ||
*سید مصطفی هاشمی، | *سید مصطفی هاشمی، | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
*شیخ محمدحسین بهاری، | *شیخ محمدحسین بهاری، | ||
*[[سید ابوالحسن موسوی همدانی]]، | *[[سید ابوالحسن موسوی همدانی]]، | ||
*[[ | *[[احمد صابری همدانی]]، | ||
*سیدصادق شریعتمداری تبریزی، | *سیدصادق شریعتمداری تبریزی، | ||
*شیخ محمد علی دامغانی، | *شیخ محمد علی دامغانی، | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
==در نگاه دیگران== | ==در نگاه دیگران== | ||
[[عبدالکریم حائری یزدی | [[عبدالکریم حائری یزدی]] در پاسخ تقاضای مردم همدان مبنی بر بازگشت ملاعلی گفت: «من [[مجتهد]] عادلی برای سرپرستی شما مردم همدان فرستادم».<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۵؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref> | ||
[[ | [[امام خمینی]] به او لقب [[سلمان]] داده بود؛ در اوائل انقلاب و در جریان اقدامات تند و آتشین امام خمینی علیه رژیم پهلوی، مرحوم آخوند در پیامی به امام گفته بود: «ای [[ابوذر]] کمی آرام و قدری یواش‌تر». امام نیز در پاسخ این پیام را فرستاده بود: «سلمان کمی حرکت، کمی پیش به جلو».<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۴۳-۳۴۵؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۶۴ و ۶۵.</ref> | ||
گفته شده [[ | گفته شده [[آیت الله مرعشی نجفی]] در سنگ مزار آخوند چنین نوشته است: «او آفتاب علم و [[حکمت]] و [[تقوا]]، میدان‌دار [[علم رجال]] و [[درایة الحدیث|درایه]]، قهرمان [[حدیث]]، جلوه فضیلت، معدن [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]]، دانشمندی صالح و... بود».<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۴؛ عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۳؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۷۰.</ref> | ||
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] در پیامی به کنگره بزرگداشت بیستمین سالگرد آخوند ملاعلی همدانی، مرحوم آخوند را جزو علمای طراز اول کشور، ملای قوی و متبحر در فقه ، اصول و رجال، مأنوس با [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و روایات، اهل سلوک و معنویت و جزو شاگردان بسیار خوب مرحوم شیخ عبدالکریم حائری خواند.<ref>[http://www.daftarmags.ir/Journal/Text/AeeneyePajouhesh/Article/index.aspx?JournalNumber=51&ArticleNumber=23194 قنبری، «درگذشتگان»، سایت مجله آینه پژوهش.]</ref> | [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] در پیامی به کنگره بزرگداشت بیستمین سالگرد آخوند ملاعلی همدانی، مرحوم آخوند را جزو علمای طراز اول کشور، ملای قوی و متبحر در فقه ، اصول و رجال، مأنوس با [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و روایات، اهل سلوک و معنویت و جزو شاگردان بسیار خوب مرحوم شیخ عبدالکریم حائری خواند.<ref>[http://www.daftarmags.ir/Journal/Text/AeeneyePajouhesh/Article/index.aspx?JournalNumber=51&ArticleNumber=23194 قنبری، «درگذشتگان»، سایت مجله آینه پژوهش.]</ref> | ||
[[محمد | [[محمد فاضل لنکرانی]] به جهت مطالعات فراوان آخوند ملاعلی همدانی در علوم مختلف به ویژه در فقه و اصول، او را عالمی مبرز، مجتهدی ارزشمند و دایره المعارف سیار معرفی کرده‌اند.<ref>[http://www.daftarmags.ir/Journal/Text/AeeneyePajouhesh/Article/index.aspx?JournalNumber=51&ArticleNumber=23194 قنبری، «درگذشتگان»، سایت مجله آینه پژوهش.]</ref> | ||
[[سید موسی | [[سید موسی شبیری زنجانی]] <nowiki/>او را عالمی جامع، [[تواضع|متواضع]]، کم‌نظیر و مسلط بر نفس خویش معرفی کرده است.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران، «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۷۶.</ref> | ||
[[حسین نوری همدانی | [[حسین نوری همدانی]] او را عالمی جامع<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۷.</ref> و از افتخارات خطه همدان خوانده و چهار ویژگی ایشان را ساده زیستی، انس با [[قرآن]] و [[حدیث|احادیث]]، رسیدگی به امور [[طلبه|طلاب]] و مردم و شفقت و مهربانی نسبت به طلاب دانسته‌اند.<ref>[http://www.daftarmags.ir/Journal/Text/AeeneyePajouhesh/Article/index.aspx?JournalNumber=51&ArticleNumber=23194 قنبری، «درگذشتگان»، سایت مجله آینه پژوهش،]</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
ملاعلی، خود دارای تألیفاتی است و آثاری هم درباره او به نگارش درآمده است. | ملاعلی، خود دارای تألیفاتی است و آثاری هم درباره او به نگارش درآمده است. | ||