Automoderated users، confirmed، templateeditor
۳۱۷
ویرایش
برهان معجزه: تفاوت میان نسخه‌ها
←انتقادات
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''برهان معجزه''' از [[برهان‌های اثبات خدا|برهان‌های خداشناسی]] که با استناد به آوردن [[معجزه|معجزات]] توسط [[پیامبران]]، وجود [[خدا]] را اثبات می‌کند. این برهان ابتدا توسط اندیشمندان غربی مطرح شد. از نظر بیشتر دانشمندان [[اسلام|اسلامی]]، برهان معجزه برای اثبات وجود خدا کافی نیست و تنها [[نبوت|نبوت پیامبران(ع)]] را اثبات می‌کند؛ ولی [[محمدمهدی نراقی|ملامهدی نراقی]] آن را به عنوان برهانی برای اثبات وجود خدا پذیرفته است. | '''برهان معجزه''' از [[برهان‌های اثبات خدا|برهان‌های خداشناسی]] که با استناد به آوردن [[معجزه|معجزات]] توسط [[پیامبران]]، وجود [[خدا]] را اثبات می‌کند. این [[برهان]] ابتدا توسط اندیشمندان غربی مطرح شد. از نظر بیشتر دانشمندان [[اسلام|اسلامی]]، برهان معجزه برای اثبات وجود خدا کافی نیست و تنها [[نبوت|نبوت پیامبران(ع)]] را اثبات می‌کند؛ ولی [[محمدمهدی نراقی|ملامهدی نراقی]] آن را به عنوان برهانی برای اثبات وجود خدا پذیرفته است. | ||
این برهان چندگونه مختلف تقریر شده که همگی آنها معجزه را نشانه‌ای بر وجود خداوند دانسته‌اند. | این برهان چندگونه مختلف تقریر شده که همگی آنها معجزه را نشانه‌ای بر وجود خداوند دانسته‌اند. | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
=== تقریر سوم === | === تقریر سوم === | ||
هرچند در تعداد [[معجزه|معجزه‌ها]] و مصداق‌های معجزه میان دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد، ولی همگان اتفاق نظر دارند که در طول تاریخ معجزات زیادی اتفاق افتاده است. بر همین اساس نمی‌توان علت معجزه را به غیر از مداخله [[خدا|خداوند]] در امور طبیعی توضیح داد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۴.</ref> این تقریر به هاسپرز تعلق دارد | هرچند در تعداد [[معجزه|معجزه‌ها]] و مصداق‌های معجزه میان دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد، ولی همگان اتفاق نظر دارند که در طول تاریخ معجزات زیادی اتفاق افتاده است. بر همین اساس نمی‌توان علت معجزه را به غیر از مداخله [[خدا|خداوند]] در امور طبیعی توضیح داد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۴.</ref> این تقریر به هاسپرز تعلق دارد پیش از آن آگوستین نیز همین تقریر را آورده با این تفاوت که [[حدوث و قدم|حدوث عالم]] را نیز به آن اضافه کرده است.<ref>شمس‌آبادی، «برهان معجزه در مسیر اثبات وجود خدا»، ص۱۱۸.</ref> این تقریر، این‌گونه خلاصه شده که وقوع معجزه نیازمند خداست، اما راهی برای اثبات وقوع آن وجود ندارد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۵.</ref> | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
بیشتر اندیشمندان [[اسلام|مسلمان]] نظیر [[ابن‌سینا|ابن سینا]]، [[ملاصدرا]]<ref>شمس‌آبادی، «برهان معجزه در مسیر اثبات وجود خدا»، ص۱۱۷.</ref> و [[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی]]<ref name=":02">شمس‌آبادی، «برهان معجزه در مسیر اثبات وجود خدا»، ص۱۱۳.</ref> برهان معجزه را برای اثبات وجود [[خدا|خداوند]] کافی نمی‌دانند. ابن سینا معتقد است [[معجزه|معجزات]] پس از کشف علت، امری عادی تلقی می‌شوند.<ref>شمس‌آبادی، «برهان معجزه در مسیر اثبات وجود خدا»، ص۱۱۶.</ref> [[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]] نیز معتقد است که معجزه تنها بر ادعای [[نبوت]] دلالت می‌کند و آن هم متوقف بر [[حسن و قبح|حسن و قبح عقلی]] است.<ref>سبحانی، الاهیات علی هدی الکتاب و السنت و العقل، ۱۴۲۳ق، ص</ref> هاسپرز گفته است راهی وجود ندارد تا نشان دهیم معجزه‌ای رخ داده است.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۵.</ref> [[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] برهان معجزه را برای اثبات خداوند کافی نمی‌داند مگر اینکه به [[برهان امکان و وجوب|برهان وجوب و امکان]] بازگردد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۹۰.</ref> | بیشتر اندیشمندان [[اسلام|مسلمان]] نظیر [[ابن‌سینا|ابن سینا]]، [[ملاصدرا]]<ref>شمس‌آبادی، «برهان معجزه در مسیر اثبات وجود خدا»، ص۱۱۷.</ref> و [[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی]]<ref name=":02">شمس‌آبادی، «برهان معجزه در مسیر اثبات وجود خدا»، ص۱۱۳.</ref> برهان معجزه را برای اثبات وجود [[خدا|خداوند]] کافی نمی‌دانند. ابن سینا معتقد است [[معجزه|معجزات]] پس از کشف علت، امری عادی تلقی می‌شوند.<ref>شمس‌آبادی، «برهان معجزه در مسیر اثبات وجود خدا»، ص۱۱۶.</ref> [[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]] نیز معتقد است که معجزه تنها بر ادعای [[نبوت]] دلالت می‌کند و آن هم متوقف بر [[حسن و قبح|حسن و قبح عقلی]] است.<ref>سبحانی، الاهیات علی هدی الکتاب و السنت و العقل، ۱۴۲۳ق، ص</ref> هاسپرز گفته است راهی وجود ندارد تا نشان دهیم معجزه‌ای رخ داده است.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۵.</ref> [[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] برهان معجزه را برای اثبات خداوند کافی نمی‌داند مگر اینکه به [[برهان امکان و وجوب|برهان وجوب و امکان]] بازگردد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۹۰.</ref> | ||
هیوم نیز گفته است معجزه یا اتفاق نیفتاده و یا قابل اثبات نیست؛ زیرا اولا معجزه‌ای نیست که به تعداد کافی آن را تایید کرده باشند تا اعتراف به آن اجتناب‌ناپذیر باشد؛<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۸.</ref> دوما نمونه‌های بسیاری از معجزه‌های جعلی گزارش شده که به دلیل کشش بشر به امور خارق‌العاده است و اگر روح دین با این امور درآمیزد، عقل سلیم پایان می‌یابد و دست‌آخر اینکه این اخبار بیشتر میان اقوام جاهل و وحشی گزارش شده که احتمال نادرست بودن آن را افزایش می‌دهد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۸-۸۹.</ref> عبدالحسین خسروپناه در پاسخ به اشکال هیوم گفته است اشکالات هیوم با مبانی فلسفی خودش که انکار [[اصل علیت]] است، کنار می‌رود، زیرا از نگاه هیوم قانون طبیعت تنها یک احتمال تأیید شده است و نمی‌توان آینده را پیش‌بینی یا گذشته را به قضاوت نشست و شواهد تاریخی را مقابل تجربه قرار داد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۹.</ref>همچنین خسروپناه [[تواتر]] گزارش‌های معجزات را بسیار زیاد می‌داند.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۹۳.</ref> | هیوم نیز گفته است معجزه یا اتفاق نیفتاده و یا قابل اثبات نیست؛ زیرا اولا معجزه‌ای نیست که به تعداد کافی آن را تایید کرده باشند تا اعتراف به آن اجتناب‌ناپذیر باشد؛<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۸.</ref> دوما نمونه‌های بسیاری از معجزه‌های جعلی گزارش شده که به دلیل کشش بشر به امور خارق‌العاده است و اگر روح دین با این امور درآمیزد، عقل سلیم پایان می‌یابد و دست‌آخر اینکه این اخبار بیشتر میان اقوام جاهل و وحشی گزارش شده که احتمال نادرست بودن آن را افزایش می‌دهد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۸-۸۹.</ref> عبدالحسین خسروپناه در پاسخ به اشکال هیوم گفته است اشکالات هیوم با مبانی فلسفی خودش که انکار [[اصل علیت]] است، کنار می‌رود، زیرا از نگاه هیوم قانون طبیعت تنها یک احتمال تأیید شده است و نمی‌توان آینده را پیش‌بینی یا گذشته را به قضاوت نشست و شواهد تاریخی را مقابل تجربه قرار داد.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۸۹.</ref>همچنین [[خسروپناه]] [[تواتر]] گزارش‌های معجزات را بسیار زیاد می‌داند.<ref>خسروپناه، «دلالت معجزات بر اثبات وجود خدا»، ص۹۳.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||